Oni Banda Kpotoroniyo Niziaziaha fu Yekova
“Wire, mo íni ga bamo Mbori, ki nimangi pa ko na kpotoro yo ni ziazia ha.”—1 PEKA 28:9.
ONI GBATA AKARAGAPAI SA AGI ASANAHE RE:
Gu kpotose yo furayo tipaha rogo Ziazia Kekeapai naru kuba gine?
Ginihe rengbe ani ka mangasunge nani tipa ka wisigo kpotoraniyo?
Wai rengbe ani ka banda kpotorani yo niziaziaha fu Yekova?
1, 2. (a) Gini barapa boro i namangisunge nani gbe nisanza rogo Ziazia Kekeapai yo? (b) Tipagine duhe ti ni ninyanyakipa pai ani rugutirani na rogo gupai yo gu kpotoseyo re arukubaha?
ZIAZIA KEKEAPAI nafura dedede tipa abarapa boro nikpiapai tipa ka fura tipa kurapai kia. Nikpiapai, gu iriʹiripa bakumba nangia Eyobo ayaa: ‘Zuũ adunga bere yo te.’ Bakindo Soromo agumba gupai nga: ‘Wene pangbanga nakiiso nzeme meme.’ Yekova akido Yezekere ki yaa: ‘Mi mangi kpakpuro wa banyanyaki he susi mbia we.’ Aboro aya fu gu mokedi nangia Pauro wee: ‘Mo ye na agu apai iriwo turani yo.’—Eyo. 16:17; Snz. 15:30; Yeze. 3:9; Amo. 17:20.
2 Ono tie, barapa boro sa i nafura afura gbe tipaha rogo Ziazia Kekeapai susi agu akuraha. Si nga kpoto boro yo. Gu ruru dee nangia Ana agumbapaha rogo gari kpee yo. Ri ayaa: ‘Kpotore yo napanda rogo Yekova yo.’ (1 Sam. 2:1) Nirengo, abakeke Ziazia Kekeapai amangisunge na gu fugo nga kpotoseyo nimbedi ambeda kuti kutu sa tipa ka fura tipa kurapai kia. Si ninyanyakipa pai ani rugutirani na rogo gupai yo ‘kpotoseyo’ arukubaha, bambiko Ziazia Kekeapai nagumba gupai furani nga si naida ani bandaha.—Oni gedi Asanza 4:23.
GINE NGAHA?
3. Wai rengbe ani ka ino rogo gu fugo yo nga ‘kpotoseyo’ i namangisunge nani rogo Ziazia Kekeapai? Oni funga kpiapai tipa gipai re.
3 Wa vura duhe nga Ziazia Kekeapai asakanga pai furani tipa gu ‘kpotoseyo’ re futufutu te, si naundo rani aundo ani rugutirani na rogo gu fugo yo re. Rogo gini gine? Nikpiapai, ani berẽnga pa bawene sura nga gu mbakadiyo ho rogo badungu rukutu wiri ambia nga gu i nadungura ha kurogo basa. Tipa ka ino wai nzunzu i nareke agi ambia re, si naida ani bi gu sura re naabaha. Wakina gure a, si naida ani bi gu badungu aba i nafura rogoho tipa ‘kpotoseyo’ rogo Ziazia Kekeapai tipa wa ka si undo rani ani rugutirani na gupai si aru kubaha. Gini he ngaha?
4. (a) Gine gu fugo nga ‘kpotoseyo’ arukubaha? (b) Agu afugo Yesu du rogo Matayo 22:37, rogoyo nga gine?
4 Agu aboro nake Ziazia Kekeapai amangisunge na gu fugo nga ‘kpotoseyo’ ka ringbisa gupai du ku ngbadu boro yo watadu berãni yo. Si nakoda gaani nyemuapai, berãapai, sinorani, gaani rengba na pai, gupai nasa rani ani mangipai, gbiati gaani asásá. (Oni gedi Pa Fu Rugute ni Ue he 15:7; Asanza 16:9; Amokedi 2:26.) Ono kura aregbo kinaho si arunga kuba agu apai tangara yó ho kuari re dunduko ya. Nikpiapai Yesu ayaa: “Mo kpí nyemu Gbia nga ga Mbori kpotoro yo dunduko, na mbisimoro dũ, na ga berã dũ.” (Mt. 22:37) Rogo gi bangiriba re, ‘kpotoseyo’ narukuba ga boro nunga, gani nyemuapai, na agu apai du ku ngbaduni yo. Yesu amangisunge na agu afugo nga kpotoseyo, mbisimose, berãse, tipa ka nyakasa gupai nga si naida ani kpinyemu Mbori na gaani aberãpai dunduko, na gu gene ani araka gaani raka ngbaha na berãrani dunduko. (Yo. 17:3; Ef. 6:6) Ono ho i afura ni tipa ‘kpotoseyo’ nitihe, si narukuba agu apai du ngbadu boro yo dunduko.
NDU GUPAI SI AIDA ANI BANDA KPOTORANI YO TI NI
5. Tipagine si aida ani mangi asadatise ti ni ka mangasunge fu Yekova na kpotoraniyo niziaziaha?
5 Bakindo Davide atingidi Soromo nibipa kpotoseyo ki yaa: “Wire, mo íni ga bamo Mbori, ki nimangi pa ko na kpotoro yo ni ziazia ha na kpinyemuse rogo ga berã; bambiko Yekova nawisiga kpoto aboro yo dunduko, ki nirugu tiko na gu wisigapai nga ga berã dunduko.” (1 Peka 28:9) Nirengo, Yekova nga bawisigi kpotoseyo dunduko, kodihe na gaani. (Snz. 17:3; 21:2) Ka Yekova bi wenepai kpotorani yo, si rengbe ka sa gupai nga ani du na wene pagume na Yekova na kidu na ngbarago kumbatayo. Sidu, ani gu duadu na wene ndupai berani ka pekafuo ga Davide rugute ga Mbori toro adu kugiiko ko kehe ki ya ani banda kpotorani yo niziaziaha fu Yekova.
6. Ginipai si aida ani inihe tipa gaani diaberã ka mangasunge fu Yekova?
6 Nirengo, gaani zaaza mangapai wangia ani ga Yekova aboro nayugo gupai nga ani na dudunguro nyemu ka mangasunge fuko na ngbaduraniyo dunduko. Ti kina gu bangisa regbo re, ani ini gupai nga gu maapai kurii du rogo gi ga Satana zegino re na gu nyemu manga gbegberẽpai du rogo rani yo ima du na ome kurirani, na si ima rengba ka zeresa gu nyemu mangasunge fu Yekova du kpotoraniyo. (Yere. 17:9; Ef. 2:2) Sidu, tipa ani ini gupai nga gaani nyemu mangasunge fu Mbori azeranga te, si naida ani naawisigo kpotoraniyo dedede. Wai rengbe ani ka manga gupai re?
7. Ginipai nayugo boro gupai du kpotoraniyo?
7 Si tie ziazia nga, agu apai du ngbaduraniyo ka i bingoho te, a wa ka boro abingo bebere ngua yo ya. Ono wa vura duhe wo, a wa Yesu agumbaha rogo gu gako Tungusapai Naadu rii Bagangara yo nga zuzu ngua nayugo singia gu ngua re niwenehe, gaani mangaapai rogo raka yo nayugo gupai nzunzu du ngbaduraniyo. (Mt. 7:17-20) Ani makianga pai sa dagba gi gaani mangaapai re.
GU GENE SA RENGBE ANI KA WISIGO KPOTORANIYO NGBAHA
8. Agu afugo Yesu du rogo Matayo 6:33 na gini ngbanya dagbaha na gupai du kpotoraniyo?
8 Kina rogo gu ga Yesu Tungusapai Naadu rii Bagangara yo, ko agumba gupai fu agu aboro naadegatuyo fuko si aidi i mangihe ka yugo gupai nga i na nyemu ka mangasunge fu Yekova na kpotoyo yo dunduko. Ko ayaa: ‘Ono oni gbáta gako ngbi mbata, na gako rurupai; i ki kpamia agi ahe re dunduko fu roni kuti ni.’ (Mt. 6:33) Nirengo, gupai ani aperesapaha mbatayo rogo gaani raka, si nayugopa agu apai ani akpinyemuhe, agu apai ani aberãha, gbiati agu apai ani asogimaha kpotorani yo. Sidu, gu bawene gene sa rengbe ani ngbaha ka ino singia ani namangasunge fu Yekova na kpotorani yo dunduko nga, kaa berã kuriipa agu apai ani aperesa paha mbatayo rogo gaani raka yo.
9. Yesu aya wai fu kura akumba, na ginipai gayo mangaapai ayuguhe tipa yó?
9 Ani makianga gupai namangi tingbafuo Yesu ya fu apefuoko wee i gbata ga Mbori Kindo mbata. Gu bake kitabu wene pangbanga nga Ruka agumba agu apai namangi ki ya Yesu ‘ki sa kpakpuko yo kindi ka ndu ku Yerusarema yo,’ wa ko avura inoho nga ko nika gbiatiko agbia yo na arungosi vurũ. Ho Yesu aanduni na gako amokedi gene, ko agbia akumba nga aguyo ko ayambuyo ki yaa: ‘Oni nipéke re.’ Agi akumba re aima ida ka dia ga Yesu yambahe kugume, ono i aida ka manga kura apai mbata. Kura ko sa ayaa: ‘Mo ídi he fere mi ndu ka kpisida buba mbata.’ Gu kurako ki yaa: ‘Mi apéka ro, Gbia; ono mo ídi he fere mi sanango agu yo du kpure yo mbata.’ (Rk. 9:51, 57-61) Ani ima rengbe ka bi gu bakere kparakparapai naadu dagba ga Yesu nyanyaki diaberã ka manga gupai Mbori akpinyemuhe na gu mumungo mangapai nangia ga agu akumba ko ayambuyo re. Pa peresa yó pa kina agu apai i akpinyemuhe mbatayo fu pa Kindo ayugu gupai nga i aafunga kpotoyo yo fu Mbori dunduko te.
10. (a) Wai gu ani amangipai kuti ga Yesu yambahe kadu ni apefuoko? (b) Gini kpiapai Yesu amangisunge nani?
10 Gaani mangapai adu kia ti ga agu akumba re. Bambiko ani aima dia gu yambaha kugume nga ga Yesu ka du ni apefuoko na ani namangasunge fu Yekova naʹauru dunduko. Rogo gi gine re, ani nayugo wai du gaani bipai kpotoraniyo tipa Yekova. Ono wa vura duhe nga ani namangaapai wenengai rogo dungurati, si naida ani duadu na rubangirise tipa kaa banda kpotorani yo. Gini kerepai si aida ani bandaha behe? Ani nagbia karagapai rogo gupai yo Yesu apehe fu agu akumba ko ayambuyo i ye kadu nigako abawiriki. Ko aza yó ki yaa: “A nga gu ni sa ka ni nadia sunge ku beni ki ngere ku sa yo, ka re na rima ku rogo ga Mbori ngbi yo te.” (Rk. 9:62) Ginipai ani awirikaha ti gi kpiapai re?
YA MO ‘ANI NAZÍO TIRANI KUTI GUPAI NGBA ANGBA’?
11. Ginipai namangi tipa gu bamangisunge Yesu agumbapa ko rogo gako kpiapai yo, na tipagine?
11 Ani gbianga kura futufutu apai kuti gu ga Yesu kpiapai re tipa ka rugatirani wenengai na gupai rengbe ani ka wirikaha behe. Bamangisunge namangasunge atiyo. Ono wa ko amanga gi sunge re, ko ambunga berãpa agu apai du ku kporo yo te. Ko naberã gupai nga ka ko nidu kporo yo, ka ko du na gako aborokporo, abakureako, kini ri riahe, kini gi manzigo, na kini momu tii gako nzereme. Ko nakpinyemu agi ahe re nibakerehe. Tingbafuo ko mangisunge ngbutuko, nyemu agu ahe re tona ka kpe ko nga nikerehe, ko ki mbu sunge kaa berãpa kina agu ahe re. Wa vura duhe nga sunge kindi nibakerehe daho i nika rῦ ahe ni, agu apai ko aberãpaha ku kporo yo re ima gbe berãko kusayo ti sunge ka ko amanganga gako sunge wenengai ya. Rago arengbanga ka ngba ti bairasunge naako te mbiko ko amanganga sunge na hipai te.
12. Wai gu rengbe Kristano areme kadu wakina gu boro Yesu agumba pani rogo gako sanza?
12 Awere tie, ani wisigingo wai rengbe ngbatungapai wa gure ka manga rani areme. Gu bamangisunge re rengbe kadu nga gu Kristano nandu andu wenengai rogo toro yo, ono du kpotoni yo ngbapai. Nikpiapai, ani makianga pa gu wirina nandu sa adunguratise dunduko na kini mangi sunge tungusapai wenengai. Ono kina ti gu bangisa regbo re, ka ko ambunga berãpa agu he du rogo gi zegino re nga gu ko akpinyemuhe ya. Ko nakpinyemu agi ahe re kpotoko yo bakere gbe. Tifuo ko mangisunge fu Mbori tipa dungu agarã, nyemu agu ahe du rogo gi zegino re ki furii omeko na ko ki tona kaa berãpaha. Wa vura duhe nga sunge tungusapai kindi, agi apai re ima gbe berãko ti mangasunge fu Mbori wa gu ko anaamangaha mbata. (Frp. 2:16) Rago angbanga ti Yekova nga “Gbia ati” ho gako bamangisunge ambu hipai ni te.—Rk. 10:2.
13. Mangasunge fu Yekova na kpotoseyo dunduko nakoda gine?
13 Gupai ani awirikaha rogo gi kpiapai re, si ziazia. Pa mangasunge fu Yekova na kpotoseyo dunduko nakoda dungu apai susi gu gbua nga kaa ndu kupati agu adunguratise nga ga dungurati na kini tungusipai. (2 Peka 25:1, 2, 27) Ka si du nga Kristano tona kaa kpinyemu agu apai ní ambuhe sayo, gani pagume na Yekova ima rengba kadu ngbapai. (Rk. 17:32) Kina gu sa ka ani ‘né gupai nga gbegberẽpai ki zí tirani kuti gupai ngba angba,’ si ka ani ‘rimi ti ni kurogo ga Mbori ngbi yo.’ (Rom. 12:9; Rk. 9:62) Sidu tie, ani dunduko si aidanga pai duho nika ká na ani rogo gi ga Satana zegino re ti mangasunge fu Mbori na kpotoraniyo dunduko ya, zavura gupai duadu na sunge ti ni watadu du niwenehe, si aidanga si ká na ani te.—2 Kor. 11:14; oni gedi AFiripoio 3:13, 14.
ONI NAANGERA ANGERA KINDI!
14, 15. (a) Wai gu Satana amanga asadatise ka zeresa gaani nyemu mangasunge fu Yekova? (b) Oni funga kpiapai ka yugo gupai nga gu birĩ Satana amangasunge nani, si nikerehe gbe.
14 Gu nyemuse du ani nani tipa Yekova nafõngbadurani yo ani kpara tirani fuko. Natona ti gu regbo re kada ku awere, badungu rani aima yugo nani tipa dungu agarã nga gaani diaberã nga ka banda kpotoraniyo niziaziaha fu Yekova. Ono tie, Satana kindi namanga asadatise ka maapai kurirani. Ko kindi naida ka nanga kpotoraniyo. (Ef. 6:12) Rengo ngaha nga, ko ima ino gupai nga ani arengbanga ka mbu iriso Yekova rogo uru sa te. Sidu tie, ko namangasunge rogo birĩ yo na gi “zegino” re tipa ka zeresa gaani kakaka nyemu mangasunge fu Mbori yee. (Oni gedi Marako 4:18, 19.) Tipagine du Satana ti ni na diabese rogo gi bangiriba re?
15 Oni moingo gupai ku berãroni yo nga oni na kubaya mapunga beroni bawe rogo he. Mbu roni ku atiyo, wironi ki tu kubaya sa ki rãha ki rihe. Ya mo oni ini gupai nga kubaya mapunga sa ima kpa? Oni iningo ho te. Gu wiso ngbefuo gure u ki tu kubaya berewe ue. Ya mo oni ini nga kubaya ima kpa ue? Wa sa te. Kura uru berewe u ki tu kubaya ue berewe. Oni inihe? Oó! Tipagine ka oni ainongo ho ti ni ya? Bambiko si nakpa yee ka oni ainongo ya. Wakina gure a, gu maapai kurii du rogo gi ga Satana zegino re rengbe ka zeresa gu nyemupai du ani nani ka mangasunge fu Yekova kakaka yee. Ka Kristano angeranga angera kindi ya, ní arengbanga ka ino nga pai wa gure namanga te, rogo gi gene re, Satana kidu na diabese.—Mt. 24:42; 1 Pet. 5:8.
KPARAKPEE NA NYANYAKIPAHA
16. Wai rengbe ani ka banda tirani be ga Satana abirĩ?
16 Wai gu rengbe ani ka bandatirani be gi ga Satana abirĩ re na kini mangisunge fu Yekova kindi na kpotoraniyo niziaziaha? (2 Kor. 2:11) Kparakpee nga gu he rengbe ka undo. Pauro angarasi akurako aidipase ki ya i ‘ru aru nyanyaki sa ga bakitingbanga birĩ.’ Ko azungodi yó ki yaa: “Oni ki nikpari akpara kindi ni akpe na sarawati.”—Ef. 6:11, 18; 1 Pet. 4:7.
17. Ginipai ani awirikaha ti ga Yesu kparakpee?
17 Tipa ka nye niruru rani, si naida ani pekefuo ga Yesu kpiapai nga ga kparakpee, nga gu nayugu gupai nga ko adu na kakaka nyemu ka banda kpotoko yo fu Yekova niziaziaha. Nikpiapai, ani bingo gupai Ruka akehe tipa wai Yesu akpari rogo gu yuru naadu mbata fu ko kpi, ko ayaa: “Imisiripai ki mangi ko [Yesu] ko ki kpari akpara kakaka.” (Rk. 22:44) Yesu anaakpara akpara mbata, ono ti gi regbo ko agbiatiko na gu kere asada nga ga gako raka auru kpotosende re, ko akpari ‘kakaka gbe,’ na Yekova ki karagapai sa gako kpee. Ga Yesu kpiapai nayugo gupai nga kura akpee kinaho naima nyaka kisusi akuraha. Sidu, wa agu asada ani kaa gbiatirani nani nikaa kio na ga Satana abirĩ kini moipai kina kumbatayo, kina wo a si aida ani ‘naakpara kakaka’ fu Yekova tipa bandahe.
18. (a) Ginipai si aida ani sana tirani nani nibipa kparakpee, na tipagine? (b) Gini bete apai rengbe kadu na ome kurii ngbadurani, na rogo gini agene? (Oni bi sanduki ti kpewaraga 22.)
18 Sangbana gu kakaka kparakpee re rengbe kadu nga gine? Pauro ayaa: ‘Oni yúgu gaoni sanahe fu Mbori dunduko rogo kpe na zungaditise ni tambuahe. Na gu zereda nga ga Mbori nagasi rugatinapai dunduko, si abánda kpotoroni yo.’ (Frp. 4:6, 7) Ka ani aida ka banda kpotorani yo fu Yekova niziaziaha, ani du wa ka ani akpara ti aregbo dunduko. (Rk. 6:12) Sidu, oni sananga tironi nga: ‘Ya mo mi naakpara kakaka na dedede?’ (Mt. 7:7; Rom. 12:12) Gaoni karagapai kuti gi sanahe re nayugo wai du oni na kakaka nyemu ka mangasunge fu Mbori.
19. Ginipai oni ka mangaha tipa ka banda kpotoroniyo fu Yekova niziaziaha?
19 A wa ani nawisigihe, gupai ani aperesipaha mbatayo rogo gaani raka nayugopa gupai du kpotorani yo. Si aidanga agu ahe ani ambupaha sayo watadu gu maapai kurii Satana amangasunge nani zeresi gaani kakaka nyemu mangasunge fu Yekova na kpotoraniyo niziaziaha te. (Oni gedi Ruka 21:19, 34-36.) Sidu, wakina Davide, si naida ani naakpara akpara kindi fu Yekova kini ya: “Mo kpámia kpotore yo.”—Tam. 86:11.
[Box on page 22]
APAI BIATA NGA GU RENGBE KA MBAKADA KPOTORANI YO
Kina wai si aida ani mangipai amanga tipa ka banda kpotorani yo wenengai, kinawo a si aida ani mangipai tipa ka banda gu kpotorani yo gumbayo paha rogo Ziazia Kekeapai. Ani bingo apai biata nga gu rengbe ani ka mangaha:
1 Riahe: Si naida kpotorani gbia wene riahe agbia. Teketeke a, si naida ani gbia gu riahe nga ga toro wenengai nimanga ani agu apai du wa wisigopai nisase dedede, berãkuriipai, na nduge tipa agu adunguratise nga ga aKristano.—Tam. 1:1, 2; Snz. 15:28; Eb. 10:24, 25.
2 Mangonvo: Tipa kpoto boro du wenengai, si naida ngbaduni naagbe ome zaaza. Teketeke a, mangasunge tungusapai zaaza, isoke nikiiso ani gaani sunge tungusapai nasa gupai nga gu kpotorani furayo tipaha rogo Ziazia Kekeapai du wenengai.—Rk. 13:24; Frp. 3:12.
3 Gu ba du ani rogoho: Gu zegino ani araka rogoho na kini mangisunge rogoho re ima rengba ka maa ndikidi kpotorani yo na gu kpotorani yo furayo tipaha rogo Ziazia Kekeapai ngbapai. Ono tie, ani rengbe arengba ka ne gu gberarago naye dedede be ngbatunga agu aboro re nikoda ani tirani na akuarani aidipase, nga agu aboro naberã parani aberã, na du kpotoyo yo niziaziaha fu Yekova.—Tam. 119:63; Snz. 13:20.