Oni Wiriki Wai Ka Gbia Gu Ngbaduseyo Nika Du Wa Gu Yekova Aidaha

“Ako Mbori, mo fú gigiri kpoto yo ku rogo re yo, ki mbakadi torore berewe ku rogo re yo ni ruru he nyanyaki.”—ATAMBUAHE 51:10.

1, 2. Tipagine si aida tini ani duna nyemu ino agu apai du tipa ngbaduraniyo?

KO ANGIA gbanga boro na kingia bawene boro ti kpoto ko. Fuo bi Samuere ko, ngbanya ko airiwo tiko, sidu ko ki berẽhe ya gi wiri Yisai nga unvuru re nga gu boro Mbori nasia ko ko duni bakindo kuba Saura. Ono Yekova ayaa: “Ka mo ngére nga sa tamako [ngbanya gu gude re] ya, watadu kuti basonako a ya, bambiko mi gindiga ko; . . . mbiko aboro nabi kina gu tama boro du ti kpotoni, ono Yekova nangera ku kpoto aboro yo.” Gu boro Yekova asia ni angia gu wiri Yisai nangia kiaro, nangia Davide, nga gu boro ‘ngbaduko adu wa gu Yekova aidaha.’—1 Samuere 13:14; 16:7.

² Mbori rengbe arengba ka geda agu apai du ngbadu boro yo, a wa ko agumbaha kusa ziazia ki ya: “Mi nga Yekova nangera ku kpotoboro yo, ki asadi aberã a, ka fu he fu aboro ni ba sa sa kina kuti gayo apai, kuti zuzu gayo mangaapai.” (Yeremaya 17:10) Ii, ‘Yekova nga bawisigi ngbadu aboro yo.’ (Asanza 17:3) Ono tie, ginihe nga gu ngbaduseyo du rogo aboro yo Yekova awisigoho? Na gine rengbe ani ka mangaha ka gbia gu ngbaduseyo nika du wa gu ko aidaha?

“Gu Okooko Boro Du Kpoto Yo”

3, 4. Gu fugo nga ‘ngbaduseyo watadu kpotoyo,’ gini rogoyo mangi yo sunge nani ni bambataha rogo Ziazia Kekeapai? Oni funga kpiaapai.

³ Gu fugo nga ‘ngbaduseyo watadu kpotoyo,’ si rogo Ziazia Kekeapai nibadunguhe na ki du rogo gu nga (NW ) wa bara kutu sa. I namangasunge nani rogo dungu aba ni gu fugo narukuba kurapai. Ni kpiapai, Yekova aya fu gu nebi nangia Mose wee: “Mo gúmba ha fu awiri aYisaraere, ya i ye na tumbatumba gamahe fere; agu aboro dunduko du nyemuhe kpotoyo yo, mo aróga tumbatumba gamahe be kina yo tipa re.” Sidu agu aboro nafuku agamahe ‘aye dunduko nga aguyo kpotoyo yo afõyo.’ (Gate 25:2; 35:21) Si ziazia tie nga, gu fugo nga ngbaduseyo nayugopa gupai nafõ boro sa pai, watadu gu ome du rogo rani yo nangarasa rani tipa ani mangipai. Ngbaduraniyo nayugo gupai a ani aberãha na gupai du ani na nyemuhe. Ngbadu boro rengbe ka ima watadu ka kio be gunde, ka duni fudifudihe be nunga watadu ka ngi be ngbarago. (Atambuahe 27:3; 39:3; Yoane 16:22; ARomo 9:2) Si rengbe ka duna ruko watadu ka duna umbasitise, si rengbe ka duna nyemuse watadu ka duna sogote.—Asanza 16:5; Matayo 11:29; 1 Petero 1:22.

⁴ Mbiko agi apai re, i nakoda ‘ngbaduseyo watadu kpotoyo’ dedede kuti gupai nafõ boro ni mangipai, ono i kini kodi “berã” tigaha kuti giarogopai yo. Wo gu si aida aboro girogo agi afugo re ho kodi yo ho ni rogo ba sa rogo Ziazia Kekeapai. (Matayo 22:37; AFiripoio 4:7) Ono tie, ngbaduseyo amanganga sunge nisaha zanga berã te na berã arengbanga a ka mangasunge zanga ngbaduseyo te. Ni kpiapai, Mose angarasi aYisaraere ki ya: “Si du oni íni he ni gi uru re, ki moi he ku ngbaduroni yo, ya Yekova ko nga Mbori.” (Pa Fu Rugute ni Ue he 4:39) Yesu agumba gupai fu agu abakeapai naataburo ka imo ko ya: “Tipagine oni aberã gbegberẽpai ti ni ku kpotoroni yo?” (Matayo 9:4) I rengbe arengba a ka fura tipaha ya si na “rugatinapai,” si na “inahe” na si na “berã.” (1 Abakindo 3:12; Asanza 15:14; Marako 2:6) Sidu, gu fugo nga ngbaduseyo rengbe arengba a ka kodapa gaani inopai, giarogopai yo, na berã.

5. Gu fugo nga ngbaduseyo, rogoyo nga gine?

⁵ Kuti sangba kura buku sa, gu fugo nga ngbaduseyo, si tipa ‘gu memepai du tipa boro, agu aberã du rogo ni yo, sidu ngbaduseyo nayugopa gani mangaapai nibakiakia, agu apai du ni na nyemuhe, agu apai ni asogima mangaha, agu apai kpiaha aye ku ri ni yo, gani tatamana, gani inohe, gani birĩ, gani aida na gani berã kurii apai na agu apai rengbe ni ka tingidaha.’ Si nayugopa gu boro nzunzu nga ani ku kpotorani yo, nga “gu okooko boro du kpoto yo.” (1 Petero 3:4) Gure nga gu ngbatunga ngbaduseyo Yekova abihe na kini wisigihe. Si du Davide akparikpee tini ki ya: “Ako Mbori, mo fú gigiri kpoto yo ku rogo re yo, ki mbakadi torore berewe ku rogo re yo ni ruru he nyanyaki.” (Atambuahe 51:10) Waigu rengbe ani ka gbia gu ngbaduseyo du ziazia?

‘Oni Mói Ngbaduroniyo’ Kuti Fugo Mbori

6. Gini zungadihe Mose angarasi aYisaraere nani ho i azi bataya ni rogo gu Kpasakpasa rago nangia ga Moaba?

⁶ Ho Mose aafu rugute ni fu aYisaraere i nadungura tiyo kurogo gu Kpasakpasa rago nangia ga Moaba mbata fu i rimi Ringara Mokido, ko aya fuyo: ‘Oni mói ngbaduroniyo fuo agi apai dunduko nga gu gumba mi paha ni dezire fu roni ni gi uru re; si du oni ka ruga awironi nani, i berẽpa manga agu apai dũ nga ga gi rugute re.’ (Pa Fu Rugute ni Ue he 32:46) Si aidi aYisaraere “degetuyo wenengai.” (Knox) Kina fuo inido yo tiyo wenengai na ga Mbori andiko ka i arengbe ka rimisoho kurii awiriyo yo.—Pa Fu Rugute ni Ue he 6:6-8.

7. Ginipai si aidaha tipa ani ‘moi ngbaduraniyo’ fuo Fugo Mbori?

⁷ Banguapai tipa ka gbia gu ngbaduseyo du ziazia nga ka gbia ruru inohe tipa gupai Mbori akpinyemuhe na tipa gako aringbisapai. Ba ho gbua sa rengbe ani ka gbia gu inohe re rogo, nga gu Fugo Mbori gako toro adu kugiipa kehe. (2 Timoteo 3:16, 17) Ono tie, gu inohe nga kina ga riiyo nisaha arengbanga ka undo rani ani gbia gu ngbaduseyo nika du wa gu Yekova aidaha te. Tipa ka sa inohe si sa gu sino rani du ku kpotoraniyo, si naida ani ‘moi berã rani’ fuo gupai ani awirikaha watadu ani “dihe ku ngbaduraniyo.” (Pa Fu Rugute ni Ue he 32:46, An American Translation) Waigu rengbe boro ka manga gipai re? Gu bake Atambuahe nangia Davide asakirogoyo ki ya: “Mi natingida pa agu arago naadu bakuru yo, mi namakia pa ga sunge dunduko; mi nabaka bangire tipa gu mangapai nga ga bero.”—Atambuahe 143:5.

8. Gini asanahe rengbe ani ka berã kuriihe wa ani awisigopai?

⁸ Ani a si aida ani berẽ kurii ga Yekova mangaapai na ki duna tambuahe tipaha. Ho ani ageda Ziazia Kekeapai ni watadu agu abuku du mburuhe rii Ziazia Kekeapai, si naida ani niberẽ kurii ngbatunga agu asanahe du wa: ‘Gine gi paparaha re ayugoho fere tipa Yekova? Gini asino Yekova mi abihe niyuguyuguhe herẽ? Gine gi pangbanga re ayugoho fere tipa gupai Yekova akpinyemuhe na gu ko asogaha? Gine nga sangbana ndu boro ngba gu gene Yekova akpinyemuhe na sangbana ndu ni ngba gu ko asogaha? Gini pagume du dagba gi vovopai re na gu mi aima inoho mbata?’

9. Waigu nyakipa wisigopai nisase na kini berẽ kuriihe?

⁹ Dee nga Lisaa du garãri 32 nasakarogo wai ri aye ka ino nyakapa gu wisigopai duna nduhe tini na nyakapa berã kuriipai wa boro awisigopai, ri nayaa: “Fuo zio mi bapatiza rogo 1994, mi adu zaaza rogo rengo yo tipa agarã wa ue. Mi anandu ku pati agu adunguratise dunduko nga ga aKristano, kini di regbo nga asaa 30 watadu 40 rogo adiwi dunduko kuti ngba sunge tungusapai, na kini kodi tire kuti agu akuare nga aKristano. Fuo gure mi ki tona ka kpara tire kusayo. Mi arindo kurogo manga kereapai ki da ti gupai nga mi akuo ga Mbori ndiko. Ono mi amakiapa tire na ki diberã ka giriso gimi raka. Nga gu ngbarago du mi nani mbiko Yekova bi gimi saberã na ki di re berewe kugume! Mi naabakabangire dedede kini yaa: ‘Tipagine mi ati tini kusayo?’ Gu karagapai mi naada tini dedede nga gimi wisigopai anadunga na nduhe tini te na mi anaberãnga kurii gupai mi anawisigoho a te. Gu rengo nga ga Ziazia Kekeapai arimonga ku ngbadureyo te. Tona awere ka ndu kumbatayo, wisigopai nisare na kini berẽ kuriihe dedede nikangia kura nyanyakipa sino re.” Nanyaki gupai nga si naida ani di regbo ka berã kurii gupai ani awisigo wa ani kaa kiiso gaani inohe tipa Yekova, tipa Wiri ko, na tipa Fugo ko!

10. Tipagine duhe tini ni ipiipi pai ani gbia regbo tipa wisigopai na kini berẽ kuriihe?

¹⁰ Rogo gi zegino du aboro rogo na bakere sunge re, pa gbia regbo tipa wisigopai na ka berã kuriihe nga kpakarakpakarapai nirengo. Ono tie, aKristano areme gu rundu ngbadimo bawene Ringara Mokido, nga ga Mbori ruru vovo zegino. (2 Petero 3:13) Agu apai aboro nika kiga behe ima mbeda ka manga, ngbatunga gu du wa gbarasa ‘Bakere Babera’ na pa gu zubo ga Yekova aboro ‘Gogo du rogo gu ringara nga ga Magogo’ nika guari sani. (Yugoti 17:1, 2, 5, 15-17; Yezekere 38:1-4, 14-16; 39:2) Gupai nika ye kumbatayo rengbe ka maa gaani nyemuse tipa Yekova rogo asada. Si naida ani ipisi tirani ka ngbe wene regbo tipa ka maa berã rani fuo Fugo Mbori!—AEfeso 5:15, 16.

‘Oni Mbakadi Ngbaduroniyo Tipa ka Wisigo Fugo Mbori’

11. Waigu rengbe ani ka ringbisa ngbaduraniyo kuti sende?

¹¹ I rengbe ka ringbisa ngbaduseyo kuti gu sende rengbe yo ka ru gu tunga nga ga rengo rogo. (Matayo 13:18-23) Dedede, i naasopa ndikidi sende asopa tipa ka sa tunga ahe si sono rogo wenengai. Teketeke a, si naida i mbakadi ngbaduseyo, watadu ka saha wenengai tipa si rengbe ka dia Fugo Mbori. Gu boromotumo nangia Ezara “arugu kpotoko yo [“ambakadi ngbadukoyo,” NW ] ya ko agbata ga Yekova rugute, ka amanga ha.” (Ezara 7:10) Waigu rengbe ani ka mbakada ngbaduraniyo?

12. Gine rengbe ka undo rani ani mbakadi ngbaduraniyo tipa wisigopai?

¹² Gu bawene gene kisusi rengbe ani ka mbakada ngbaduraniyo rogo ho ani awisigo Fugo Mbori ni nga ka kpara gu kpee naye ngbaduraniyo. I naatona agu adunguratise nga ga aKristano nga ga ndikidi airisimbori na kparakpee na kini digisihe na kparakpee. Naruuhe nga, agu aregbo wisigo Ziazia Kekeapai dunduko ani amangaha nisarani si naida ani tonaha na ndikidi kparakpee na ki nye kuti gu sino nga ga futise tipa pai daa kuti digido gu wisigopai re!

13. Tipa ani gbia gu ngbaduseyo du wa gu Yekova aidaha, ginipai du wa ka ani mangihe?

¹³ Si naida ani mbakadi ngbaduraniyo si moi gu kura aberã kusayo niima du mbata rogo. Agu abarumbatayo rogo pambori nadu ti rago Yesu adunga na nyemu ka manga gipai re te. (Matayo 13:15) Ngba kura gene, navungu Yesu tigari nangia Maria amoi apai ku “kpotori yo” nga gu ri amoi mburuhe rii gu rengo apai ri agihe. (Ruka 2:19, 51) Ri ada kusa ni ga Yesu ruru bawiriki. Rudia nangia boro Tuatira adegeturi kuti fugo Pauro, sidu “[Yekova] ki za kpotori yo, ri di agu apai [ku gume] Pauro agumba.” Ri ada a ni bawiriki. (Amokedi 16:14, 15) Ka ani ya zinga tirani kina kuti gaani aberã du tipa tirani watadu ka bi gu kura ayugopai nga ga pambori na nyanyakipaha kisusi ya. Kuba gure, ani duna nyemu yugo gupai nga “kina Mbori [sa] du ni irarengo, aboro du[nduko ki du] ni kina airazire.”—ARomo 3:4.

14. Waigu rengbe ani ka mbakada ngbaduraniyo tipa ka degaturani ti regbo agu adunguratise nga ga aKristano?

¹⁴ Mbakada ani ngbaduraniyo tipa ka degaturani ti regbo agu adunguratise nga ga aKristano nga nyanyakipa pai. Pai rengbe arengba ka gbeberã rani kusayo ti gupai i agumbaha. Agu afugo i agumbaha rengbe ka maa kina bete ome gbua kurii rani ka ani ima duna kura apai rirani yo ani aberãha, nga agu apai nimangi rogo gu uru re watadu ka ani abakabangirise tipa gupai napido rani rogo gu uru nika ye fuo gure. Ka ani aida ka gbia undo be gupai i agumbaha, si naida ani diberã ka degaturani na ka wirikapai. Nga gu bakere undo ka ani gbiaha ka ani diberã ka giarogo agu averesi i asakarogoyo na gupai i aida ani inihe tipaha!—Nemaya 8:5-8, 12.

15. Waigu pa umbasi ani tirani asa rani ani duna nyemu wirikapai be aboro?

¹⁵ A wa aboro naarogoda kura wene ahe ka gbaragaha rogo ati si ziri ka zambuasi sende ni mbudu, teketeke a, pa sa ani tirani ni aboro umbasitise, padu ani na nyemu agu apai nga ga toro, padu ani na kido kuti Mbori kini kpinyemu ko na kini gunde tiko nazambuasi ngbaduraniyo. Umbasitise narungburasi ngbadu boro yo kini undo ni ni duna nyemu wirikapai be aboro. Yekova agumba gupai fu gu Bakindo aYuda nangia Yosiya nga: “Bambiko ho mo agi gu pai ni mi agumba kuti gi ba re, na kuti araki rogo ho, nga i asá yo ni ũkiga ni aboro motiwa; ngbaduro yo adu na rungo, mo ki umbasi tiro bara bangiri Yekova, . . . ki nikpari ku bangire; mi gi pa ro a, wo poi Yekova.” (2 Abakindo 22:19) Ngbadu Yosiya yo aduna umbasitise na kini dipai kugume. Umbasitise aundo ga Yesu abawiriki naangianga ‘abawirikipai sukuru yo ya na naangianga airainohe ya’ i girogo agu arengo nga ga toro na ki mangihe, nga agu arengo nabitikpa be “airatatamana na airainahe.” (Amokedi 4:13; Ruka 10:21) Ani “umbasi[nga] tirani bara bangiri gaani Mbori” wa ani a’asada tirani ka wirika wai ka gbia gu ngbaduseyo nika du wa gu Yekova aidaha.—Ezara 8:21.

16. Tipagine si aida asadatise tini tipa ani ba nyemu gu riahe nga ga toro tirani?

¹⁶ Yesu aya: “Aboro ngbarago nga aguyo inipa gayo zingo nga ga toro.” (Matayo 5:3, NW ) Wa vura duhe nga i aima fu gu tandu fu rani nga ga ino pa agu apai nga ga toro, gu sosodaapai du rogo gi gbegbere zegino re watadu ngbatunga agu asino nga ga nyomoro rengbe ka sa gaani gomoro nga ga toro si du tautau. (Matayo 4:4) Si naida ani ba gu nyemu riahe nga ga toro tirani. Ka si vura du nga ti tonatonaha ani agbianga ngbarago rogo geda Ziazia Kekeapai na wisigopai nisarani te, ka ani kakuti ni, ani abi gupai nga ‘inohe aduni ũngbarago fu mbisimorani,’ si ki sa rani ani duna kakaka nyemu aregbo wisigopai.—Asanza 2:10, 11.

17. (a) Tipagine rẽ Yekova tini ani kido kuti ko na ngbaduraniyo dunduko? (b) Waigu rengbe ani ka sonosa kido kuti Mbori?

¹⁷ Bakindo Soromo afu rugute ki ya: “Mo kída kuti Yekova na kpotoro yo dunduko, ka mo nikída nga kuti gamo rugatinapai ya.” (Asanza 3:5) Gu ngbaduseyo nakido kuti Yekova ini gupai nga, dedede, agu apai dunduko Ko asana rani ani mangihe watadu ko afu rugute tipaha nga gu du rogo Fugo ko nga kina ruruapai dunduko. (Yesaya 48:17) Nirengo, Yekova ima rẽ tipa ani kido kuti ko na ngbaduraniyo dunduko. Ko na ome tiko ka manga agu apai dunduko ko naringbisipai tipaha. (Yesaya 40:26, 29) Oni ngere, boro nzunzu rimo ko na gu ndikidi rogoyo nga “Ko Nasa Tiko Ni,” nga gu nasonosa gaani kido kuti rẽ ko ka manga gupai ko nakidohe tipa mangaha! Ko “ni ruru ko rogo gako apai dunduko, ni weneringi ko rogo gako mangaapai dũ.” (Atambuahe 145:17) Rengo ngaha, ka ani aida ka sonosa kido kuti ko, si naida ani ‘ía Yekova ka bi gupai nga ko ni wene ko’ ni manga ani agu apai rogo gaani raka ani awirikaha rogo Ziazia Kekeapai na kini berẽ kurii gu wene sangbanaha si akusaha.—Atambuahe 34:8.

18. Waigu gu gunde ti Mbori nga ga irisa aundo rani ani mangi gako arugute?

¹⁸ Ni yugo Soromo bara gu kurapai berewe nga gu rengbe ka sa ngbaduraniyo si mangi agu arugute nga ga Mbori, ko ayaa: “Mo gúnde ti Yekova, ki guari pati gbigbitapai.” (Asanza 3:7) Tipa agu aYisaraere nadu mbata, Yekova ayaa: “Ako ka berã nidu ti yo wa gu du kpotoyo yo awere, ka i agúnde ti re na ni, ka ka kuti gimi arugute kindi, ka pai adú ni wenepai fu yo, na fu awiriyo nye anye kindi!” (Pa Fu Rugute ni Ue he 5:29) Ii, agu aboro nagunde ti Mbori nagiasangba ko a. Yekova na tandu beko “ka yugo tiko na pa nyaka fu agu yo du kpotoyo yo ziazia koyo du ko ni” na ka fu mbusa fu agu aboro agianga sangba ko ya. (2 Pekapai 16:9) Ani dunga na gu gunde ti Mbori nga ga irisa nga gu asanga rani ani fu gberarago fuko ya, rogo gaani mangaapai, gaani aberã, na rogo agu apai nafõngbaduraniyo.

‘Oni Kpinyemu Yekova Na Ngbaduroniyo Dunduko’

19. Gine nyemuse amangaha rogo mbakada ngbaduraniyo tipa si mangi ga Yekova arugute?

¹⁹ Nyemuse susi gu kura asino dunduko, mbiko si nasa ngbaduraniyo si mangi ga Yekova rugute. Gu boro hi ngbaduniyo be nyemu Mbori nasa ni ni duna nyemu ka wirika gupai nafu ngbarago fuko na gu nafu gberarago fuko. (1 Yoane 5:3) Yesu ayaa: “Mo kpí nyemu Gbia nga ga Mbori kpotoro yo dunduko, na mbisimoro dũ, na ga berã dũ.” (Matayo 22:37) Ani sanga kiiso gaani nyemuse tipa Mbori ni sino rani, ni berã ani kuriipa gako weneringise, na kini fura fuko dedede wa gu ani naamangaha na bawene bakurearani, na ni fura ani dedede fu kura aboro tipa ko.

20. Waigu rengbe ani ka wirika wai ka gbia gu ngbaduseyo nika du wa gu Yekova aidaha?

²⁰ Gere nga ngerariipai berewe: Pa wirika ani wai ka gbia gu ngbaduseyo nika du wa gu Yekova aidaha nakoda gupai nga ani mbu Fugo Mbori si sa kpotoraniyo, nga gu sino rani du ngbaduraniyo. Wisigo Ziazia Kekeapai nisarani na ki duna tambuahe wa ani aberã kuriihe ni agu apai du wa ka ani mangihe. Ani rengbe ka manga gere wenengai gbe ka ani mbakadi ngbaduraniyo, si ki duni gu ngbaduseyo adunga kura apai rogo ya, ono nga gu hi be agu asino nasa rani ani duna nyemu wirikapai! Ii, mbiko gu undo nga ga Yekova, ani rengbe arengba ka wirika wai ka gbia wene ngbaduseyo. Ono tie, gini apai si aida ani mangihe ka banda ngbaduraniyo?

[Footnotes]

Gaoni Karagapai Nga Gine?

• Gu ngbaduseyo Yekova awisigoho nga gine?

• Waigu rengbe ani ka ‘maa ngbaduraniyo’ fuo Fugo Mbori?

• Waigu si aida ani mbakadi ngbaduraniyo tipa ka wisigo Fugo Mbori?

• Fuo wisigo oni gipai re, ginipai oni abihe ya ngbaduroniyo nafõ roni oni mangihe?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 12]

Davide anaberã kurii agu apai nga ga toro na ki duna tambuahe tipaha. Oni namangaha wo?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 16]

Oni mbakadi ngbaduroniyo mbata fu oni tona wisigo Fugo Mbori