Ya mo Wirikapai Gbiati Marã Rengbe ka Saro Mo Gbia Wene Raka Kumbatayo?

Dungu aboro naberã gupai nga agu aboro wirikipai gbe na kidu na marã beyo i du nika raka wene raka kumbatayo. I naberã gupai nga gu boro ndu tipa gu wirikapai nga ga yunivasiti ima rengba kadu ni wene boro sunge, wene borokporo na wene boro ringara. I nabihe a nga wene wirikapai ima rengba ka sa boro nigbia wene sunge na agu aboro nga aguyo nagbia bakere marã i na raka wene raka.

GU SIAPAI DUNGU ABORO AMANGAHA

Oni bingo gupai Zhang Chen, naraka China yo agumbaha. Ko aya, “Mi aberẽhe nga ka mi ndu ku yunivasiti yo ki nyasi wirikapai yo si nika sare mi kuru rogo rungo na ki gbia gu sunge mi nika gbia marã ti ni wenengai nga gu nika sa raka re sidu na ngbarago na ni wenehe.”

Tipa ka gbia wene raka, dungu aboro naida ka ndu ku rogo agu ayunivasiti dungu aboro naima inopai tipaha na ti kura aregbo gu du rogo kura aringara. Dungu aboro naamanga gipai re da kina ti gu regbo gu riri kaza nga Korona atona ni si kini da ti gupai awere nga ka aboro naandunga kurogo kura aringara ya. Gu wetekapai kura riigbu sa amangihe rogo gu garã nangia 2012 i ape gu tingidapai nga, “dungu agu aboro naandu ka wirikapai rogo kura aringara angia aboro Asia.”

Avunguagude namangasunge nyanyaki gbe tipa gupai nga awiriyo ndu ka wirikapai rogo agu ayunivasiti du rogo kura aringara. Qixiang, du Taiwan yo natingida gupai nga: “Avungurani aadunga na marã beyo gbe te, ono i akedi rani nga agude biama ani ndu ka wirikapai Amerika yo.” Tipa ka tumo tipa gi ngbatunga wirikapai re, avunguko adi bape wakina gu kura aboro.

ASANGBANAHA NGA GINE?

Degude sa dagba agu adegude re sungu na mbugo barabangiri kompiuta yuru gii regbo yo. — Dungu agu aboro nandu tipa bakere wirikapai na kini gbata aũkumuko nagbiatiyo na bakere gberãrago

Wirikapai ima rengba ka aria ga boro raka ngba kura gene, ono dedede si ayengo nga gu sangbanapai agude sukuru aidaha te. Ni kpiapai, tingbafuo wirikapai tipa dungu agarã na ki di bakere bape, dungu aboro na rengba ka gbia gu sunge i aidaha te. Tingidapai be Rachel Mui Singapore rogo waraga apangbanga sa nga Business Times ape gupai nga: “Dungu agu agude nakura yunivasiti yo agbianga sunge te.” Jianjie, naraka Taiwan yo du na dungu adigiri beko nga ga yunivasiti aya: “Dungu aboro agbianga gu sunge i awirikipai tipaha te.”

Zavura agu aboro gbia gu sunge i awirikipai tipaha, gayo raka na ngbarago wa gu i aberãha te. Niran du Thailand yo anyasi yunivasiti kua aNgirisi yo, ko agbia gu sunge ko awirikipai tipaha. “Gu digiri naadu bere aundo re mi gbia gu sunge mi aazio bakere marã ti ni. Ono si aidi mi namangasunge tipa dungu asaa tipa ka zio gu bakere marã re. Ni yangaraha, gu basunge re ado dungu gayo abamangisunge kodihe na mi. Mi aini gupai nga sunge ho rengbe ka sa ga boro raka sidu ni wenehe kumbatayo te.”

Zavura agu aboro naima gbia bakere marã si kidu wa ka i nya i na raka wene raka, i kindi na kpakarapai nga ga ramukporo, kaza, na i nabaka bangiriyo a tipa marã. Katsutoshi, du Japan yo, ape gupai nga: “Mi adu na bakere marã, ono mi adunga na ngbarago te, bambiko gu kura aboro aakpi re na kini mangi re gbegberẽ.” Lam, nga kura dee sa naraka Vietnam yo aya: “Dungu aboro naasada ka gbia bakere marã bambiko i naberã gupai nga si nika sa raka yo si du ni wenehe, ono i dedede na bakere bakabangirise na gipai re naye na kaza kuti yo na bakere gberãrago.”

TIPAGINE ADUNGA WIRIKAPAI NA MARÃ TI NI NI GUPAI RENGBE KA UNDO BORO NI GBIA WENE RAKA KUMBATAYO YA

Kina rengo du ngaha nga, aboro naida na bete wirikapai tipa ka gbia marã tipa ka ngerafuo tiyo na gayo aborokporo. Ono anga agi apai re rengbe ka sa gupai nga boro du na wene raka kumbatayo te. Tipagine duhe tini wo? Oni bingo gupai Ziazia Kekeapai agumbaha.

BAKERE WIRIKAPAI AYENGO NA DIABESE TI AREGBO DUNDUKO TE.

“Mosoro ho fu gu ni naora ni ipo te, . . . akumuko fu aboro rugatinapai a te, irisa fu tatamana aboro a te; ono rago gbia kuti mamu namanga fu yo dũ.”—BATUNGUSIPAI 9:11.

Ka si vura du nga boro ima wirikapai gbe ni arengbanga kadu na diabese rogo raka yo te bambiko kura apai kinaho adunga ni na ome kuriihe ya. Zingo marã rogo ringara, sogote ima rengba ka sa agu aboro wirikipai gbe ka i mangingo gupai si aida i mangihe ya.

AŨKUMUKO ARENGBANGA KA NYE KINDI TE.

“Ka mo nifudi nga tiro tipa du ni irakumuko ya; ono mo du na tatamana rengbe na mbu pa ha. Bambiko ho bangiro nibi he ni, si niima go: bambiko aũkumuko naga wa zire nizara puporu ka gu, wa dingimo nagu ku ari yo.”—ASANZA 23:4, 5.

Marã ima rengba ka ye na bandahe, ono gu bandahe re gbua tipa wiri bete regbo. Mo rengbe na zanga gamo marã dunduko wakina mabangirise, agberãngo wa gu nga bazigizo, we, sungburosungburo baime ima rengba ka sa boro ni zanga gani marã na kpuni.

MARÃ NAYE NA KPAKARAPAI DEDEDE.

“Gu hibepai nga ga irakumuko aka na rame be ni.”—BATUNGUSIPAI 5:12.

Franklin naraka Hong Kong yo, abi agi afugo tatamana re nirengo. Ko andu tipa bakere wirikapai na ko aamanga gu sunge ko aagbia wene marã tini. Na i atumba pako ni bangerekurii sunge. Ko aya: “Mi atona kaa woka be bakere bakabangirise, mi aabakabangire si ki sa gupai nga ka mi naaranga ya.” Ni yangaraha gene adunga wa ka ko mangisunge berewe te. Ko aya “Mi atona ka sana tire nga tipagine mi amanga gipai re tini, na si asa re mi tona ka berãpa gu ndupai mi araka tini.”

“Ka mo nifudi nga tiro tipa du ni irakumuko ya.”—ASANZA 23:4

Wakina Franklin, badungu aboro ima dakuti gupai nga gu kura apai kinaho nyakipaha rogo raka yo susi gu nga ndu tipa bakere wirikapai na gbata bakere aũkumuko. Kuba gupai nga maaberãse fuo aũkumuko, kura aboro sia gupai nga kaa manga wenepai fu kura aboro. Ya mo manga wenepai fu gu kura aboro rengbe nasa gupai nga ani du na wene raka kumbatayo? Gu kekeapai ngbefuo gere nika karagapai kuti gu sanahe re.