Ga Yekova Aboro Ima Kpinyemu Rurupai

1. Gini asada Yosefa agbiatiko na ni, na wai du ko amangipai kuti ni?

WIRI Yakobo nangia Yosefa agbiatiko na kpakarakpakara asada. Dee aya fuko, “Mo rá na mi.” Gu dee re angia dia bairako nangia Potifaro. Yosefa aima ká gupai re. Areme, boro ima rengba ka baka bangiri ni nga, ‘Tipagine Yosefa aká gu asada re ti ni?’ Potifaro aadunga ho te. Kurigure, Yosefa angia moyambu rogo gu kporo re; gi dee re aima rengba ka sa raka fuko ni kere kpakarakpakaraha ka ko aká gupai ri apehe fuko. Ono Yosefa aandu kindi kumbatayo kaa ká gu sosodahe nga ga manga wasiwasi kodaba na ri. Tipagine? Ko aya: “Waĩ tie ka mi mangi gi bakere gbigbitapai re, ki ingi pai kuti Mbori.”—Bam. P. 39:7-12.

2. Waigu Yosefa aini gupai nga bäri angia ingapai kuti Mbori?

² Waigu Yosefa aini gupai nga Mbori arengbe ka bi bari ni “bakere gbigbitapai”? AYisaraere agbia gu ga Moize aNdiko naaya, “Ka mo mángi nga bari ya,” tifuo agarã ue kama kusa. (Gate 20:14) Wa si avura du wo, Yosefa aima ino gupai nga Yekova aidanga na bäri te. Ni kpiapai, Yosefa aima ino gupai nirengo nga, Yekova ambakadi rogatise si du dagba kumba sa na dee sa. Na si nawira gupai nga ko aima giapa wai Yekova abanda tita titako nangia Sara tipa ka i mangingo wasiwasi pai na ri ya na ri nye niruru ri fu kumbari ho ri adu ni rogo kerepai. Mbori amangipai wakina gure tipa ka banda dia Yisaka nangia Rebeka. (Bam. P. 2:24; 12:14-20; 20:2-7; 26:6-11) Wa Yosefa aaberãkurii agu apai re, ko aima ye ka ino ginipai naadu niruru he na ginipai naadu ni irairaha bangiri Mbori. Mbiko gupai nga Yosefa aima kpinyemu Yekova, ko aima diaberã tipa ka manga gupai ko ainihe nga Yekova naida ko mangihe.

3. Ginipai ani nika sakapai tipaha rogo gi kekeapai re?

³ Ya mo mo kpinyemu rurupai? Zanga kapa, mo ima kpinyemuhe. Ono ani dunduko nga kpakpa aboro, na ka ani aadunga na rubangirise ya, gu bipai du zegino na ni tipa rurupai ima rengba kadu na maapai kurirani taata. (Yes. 5:20; Rom. 12:2) Sidu, ani nika sakapai tipa ginihe nga rurupai na wai rengbe ani ka gbia undo ti kpinyemu he. Fuo gure, ani nika sakapai tipa apai biata rengbe ani ka mangaha tipa si undo rani ani nyakasi gaani nyemuse tipa ga Yekova arugute.

GINIHE NGA RURUPAI?

4. Gini iraira berãpai du dungu aboro na ni nibipa rurupai?

⁴ Ho aboro aberãpa ruru boro ni, badungu aboro ima rengba ka berãpa gu boro du na rukö, nabisirapa kura aboro, watadu naberã gupai nga, ni nyakipa ni kisusi kura aboro. Ono Mbori aidanga na agu asino re kandara tooni te. Ho Yesu adu ni auru kpotosende ane, ko aima bisirapa agu abarumbatayo rogo apambori naadu ti ragoko tipa pa maa yo gayo andiko nibipa rurupai. (Batu. 7:16; Rk. 16:15) Gu boro namanga gupai Yekova apehe nga si du ni ruruhe aberãnga gupai nga ni nyakipa ni ti kura aboro te.

5. Ringbisihe kuti Ziazia Kekeapai, ginihe nga rurupai? Oni funga akpiapai.

⁵ Rurupai nga bawene sino. Ka pepai ngba taata gene, rurupai nga ka manga gupai du ni ruruhe bangiri Yekova Mbori. Rogo Ziazia Kekeapai yo, agu afugo i namangisunge na ni nibipa “rurupai” nayugopa raka ringbisihe kuti gu ga Yekova arugute nga gu du tipa ruru mangaapai. Ni kpiapai, Yekova afu gu rugapai nga, ababagiahe naamangasunge na “ziazia barõahe.” (Pa Rug. 25:15) Gu ndikidi pa-Ebere, i asaha nga “ziazia” i ima rengba a ka saha nga “ruru.” Sidu, si naida gu Kristano naida kadu ni ruru ni bangiri Mbori du ni ruru ni rogo sunge-bagaahe yo dunduko. Gu boro du ni ruru ni ima kpinyemu ruru sarangbanga a—ni ima soga ka bi boro i nimangi ni gbegberẽ. Na “tipa ka sa ngbarago ti [Yekova] wenengai,” si naida gu boro du niruru ni nzunzu bi wai Yekova nika bi agu adiaberã ni amangaha.—Koro. 1:10, NW.

6. Tipagine rengbe ani kadu ti na kido kuti gu ga Yekova arugute du tipa rurupai na irairapai? (Yesaya 55:8, 9)

⁶ Ziazia Kekeapai nasakapai tipa Yekova nga ko nga Mburu rurupai. Mbiko gu ndupai re, i nayamba ko nga “banye nga ga rurupai.” (Yere. 50:7, NW) Wangia Yekova Bakusirani, kina ko nga gu yangara boro rengbe ka maa wene arugute tipa gupai du ni ruruhe na gupai du ni irairaha. Mbiko gupai nga ani nga aboro ingapai na ni kpakpa aboro, ka ani iningo gupai du ni ruruhe na gu du ni irairaha te. Ono mbiko gupai nga Yekova ni rengberengbe ko, ko ima ino gupai nzunzu du ni ruruhe na gu du ni irairaha. (Snz. 14:12; oni gedi Yesaya 55:8, 9.) Ono tie, mbiko gupai nga i akusi rani rogo kpia Mbori, ani na rengba ka raka kuti gu gako arugute du tipa ruru mangaapai. (Bam. P. 1:27) Na ani ima kpinyemu ka mangaha wo. Gaani nyemuse tipa Barani ima rengba ka sarani ani wiriki ko ni bakerehe wa rengbe omerani na ni.—Ef. 5:1.

7. Tipagine ani aida na agu arugute ti ni rengbe ani ka kido kuti ni? Oni funga kpiapai.

⁷ Ani nagbia undo ni ka ani kuti gu ga Yekova arugute du tipa rurupai na irairapai. Ya mo mo rengbe ka bi ndu gupai ani agbia undo ti ni? Oni berẽnga gupai rengbe ka manga ka si ni du nga ai gu basunge nga ga mekaarago napekafuo kina gaha arugute si namoihe nitihe tipa ringbisaahe. Si ima rengba ka ye na baguzoro. Na ka si du nga amunganga na agu aboro nangerafuo aboro kaza amanganga pai kuti kura andiko tipa husa kaza ho i ahusa boro kaza ni te, gu kura aboro kaza ima rengba ka kpiko. Ho aboro amaa arugute ni nga gu du tipa mangaapai nga gu du ni ruruhe, si nga bandahe. Wakina gure a, ga Mbori arugute tipa rurupai na irairapai nabanda rani.

8. Gini amaku napido agu aboro nakpinyemu manga rurupai?

⁸ Yekova nafu maku fu agu aboro naasada ka raka kuti gako arugute. Ko nakidohe nga: “Ruru aboro adía kumbo ringara, ki nye anye kindi.” (Tam. 37:29) Ya mo mo rengbe ka berãpa wai ngbatunga aboro dunduko nika du na ngbarago ho aboro dunduko nikaa pekafuo ga Yekova arugute ni? Yekova naida gupai nga mo gbia ngbarago ti ngbatunga gu raka re. Nirengo, ani dunduko ni basasa na wene nduapai berani ka kpinyemu rurupai! Waigu rengbe ani ka nyakasa gaani nyemuse tipa gi sino re? Ani wisigingo apai tipa apai biata rengbe ani ka mangaha.

ONI NYAKASI GAONI NYEMUSE TIPA GA YEKOVA ARUGUTE

9. Ginipai nika undo rani ani kpinyemu rurupai?

⁹ Bambatapai nga: Oni kpinyemu gu boro namaa agu arugute re. Tipa gupai nga ani kpinyemu rurupai, si naida ani kpinyemu Yekova nga gu boro namaa agu arugute du tipa rurupai na irairapai. Kina wai ani nikaa kpinyemu Yekova ni bakerehe, kina wo a ani nikaa ida kaa raka kuti gu gako arugute du tipa ruru mangapai. Ani yugungo ho na kpiapai: Ka aAdamu na Eva akpinyemu Yekova, ka i abasanga gako andiko te.—Bam. P. 3:1-6, 16-19.

10. Ginipai Abarayama amangihe tipa ka rugatiko wenengai na ga Yekova aberã?

¹⁰ Nirengo, ani aidanga ka manga kina gu bangisa ingahe aAdamu na Eva amangihe te. Ani ima rengba ka ne gu sangbanapai re ka ani aandu kindi kumbatayo kaa wirikapai tipa Yekova, kini du na tambuahe tipa gako asino, na kini asadi ka rugatirani na gu gene ko aberã ngbaha. Ka ani mangi agi apai re, ani nika kpinyemu Yekova ni bakerehe. Oni berẽnga pa Abarayama. Ko aima kpinyemu Yekova nzunzu. Zavura ho si adu ni ni kpakarakpakaraha fu Abarayama ko rugutiko na ga Yekova adiaberã, ko aasanga mungu te. Kuba gure, ko aasadi ka ino Yekova gbe. Ni kpiapai, ho Abarayama aini pa gu ga Yekova diaberã ni naadu tipa gbarasa Sodomo na Amora, ko aima du na gunde ti bambataha nga “Basapungbanga zegino” nika gbarasa ruru aboro wa sa na gbegberẽ aboro. Gupai re aangera bangiri Abarayama wa runga ha te, na ko asana Yekova niumbasitise na dungu asanahe. Yekova akaragapai fuko ni zerangbaduse. Niyangaraha, Abarayama aye ka rugatiko na gupai nga, Yekova nawisigo kpoto aboro yo ni basasa dunduko na ka ko funga mbusa fu wene boro wa sa na gbegberẽ boro te.—Bam. P. 18:20-32.

11. Waigu Abarayama ayugu gupai nga ko aima kpinyemu Yekova na kini kido kuti Ko?

¹¹ Gu sakapai naadu dagba Abarayama na Yekova tipa agu agbata nangia Sodomo na Amora aima du na maapai kurii Abarayama. Zanga kapa, ko aima ye ka kpinyemu Bako na kini yugu irisa fuko susi wai ko anaamangaha mbata. Fuo dungu agarã kusa, Abarayama adu rogo gupai naadu nikere kpakarakpakaraha fuko ko yugu gupai nga ko na kido kuti Yekova. Yekova asanako ko fu wiriko ko aima kpinyemu ko gbe nangia Yisaka ni motumo. Ono Abarayama aima ino gako Mbori awere gbe, sidu, ti gi regbo re, ko aasananga Ko na asanahe te. Abarayama amangi kina gupai Yekova asanako ko mangihe. Wa vura duhe wo, oni berẽnga pa wai si adu ni kere pa gberãrago fuko ho ko aambakada tiko ni tipa gipai re! Si nawiraha wa Abarayama aima berã dudunguro kurii agu apai ko awirikihe tipa Yekova. Ko aima ino gupai nga ka Yekova mangingo gupai du ni irairaha watadu zanga nyemuse te. Ringbisihe kuti gu mokedi nangia Pauro, Abarayama aima ino gupai nga Yekova nika zingisa wiriko nangia Yisaka be kpio. (Eb. 11:17-19) Gu kurapai berewe nga, Yekova aima kidohe nga Yisaka nika ngia ba fu arikaaboro, na ti gu regbo re, Yisaka aavunganga agude kindi te. Abarayama aima kpinyemu Yekova, sidu, ko aima du na gu kido nga, Bako nikaa manga kina gupai du ni ruruhe ti aregbo dunduko. Wa vura duhe nga gipai re aima kpakara, gako idapase asako ko gisangba.—Bam. P. 22:1-12.

12. Waigu rengbe ani ka wirika Abarayama? (Atambuahe 73:28)

¹² Waigu rengbe ani ka wirika Abarayama? Wakina Abarayama, si naida ani naandu kindi kumbatayo kaa wirikapai tipa Yekova. Wa ani nikaa mangaha wo, ani nika mbeda na ko gbe na ki kpinyemu ko ni bakerehe. (Oni gedi Atambuahe 73:28.) Ani nika raba sangbakpotoraniyo tipa ga Yekova aberã du na maapai kuriihe. (Eb. 5:14) Ni sangbanaha, ho boro nika asada ni ka sarani ani mangi gupai du ni irairaha, ani niki káha aká. Ani aberẽnga pa manga ai gupai rengbe ka ye na igirã kuti Barani na ki gbarasi gaani pagume na ko te. Ono waigu tie rengbe ani ka yugoho berewe nga ani ima kpinyemu rurupai?

13. Waigu rengbe ani ka pekafuo rurupai? (Asanza 15:9)

¹³ Uepai nga: Oni asadi ka sonosa nyemuse tipa rurupai na aʹuru dunduko. Ka ani aaida angbazunga rani du ni nyanyakihe, si naida ani mangi nyanyaki asadatise tipa kaa manga mangonvo na aˈuru dũ—si naida na bakere asadatise aida a tipa ka sonosa nyemuse tipa gupai Yekova aya si du ni ruruhe. Gipai re akpakaranga furani ka mangaha na aˈuru dunduko te. Yekova nga boro rugatinapai, na ko aidanga ani mangipai ni bakerehe kisusi gu rengbe ani ka mangaha te. (Tam. 103:14) Ko nakido rani nga “ko nakpi nyemu gu ni napeka fuo rurupai.” (Oni gedi Asanza 15:9.) Ka ani aaida ka da ti sasa tingba ga Yekova sunge, si naida ani mangi nyanyaki asadatise tipa kada ti ni. Gipai re nga rengo ho ani apekafuo rurupai ni. Na Yekova nika undo rani ni zerangbaduse ani mangi sonakumbatayo na ki mangi ariapai wa regbo nikaa susa.—Tam. 84:5, 7.

14. Ginihe nga “marã ngbaduse nga rurupai,” na tipagine ani aidaha ti ni?

¹⁴ Yekova natingida rani na gupai ni nyemuse nga, tindiro ngaha ka manga gupai du ni ruruhe te. (1 Yo. 5:3) Kuba gure, si nga bandahe furani, na ani naida aida na gu bandahe re na aˈuru dunduko. Oni tingidinga pa gu ũvura nga ga toro gu mokedi nangia Pauro asakipai tipaha. (Ef. 6:14-18) Gini paparaha nanaabanda ngbadu banzengere? Si angia “marã ngbaduse nga rurupai,” nga gu narukuba ga Yekova arugute tipa ruru mangaapai. Kina wai marã ngbaduse abanda gu ngbadurani du ku zegi, kina wo ga Yekova arugute tipa ruru mangaapai abanda gu ngbadurani du ku dimoyo, nga gu boro du ani nga ni ku kpotorani yo. Si du duhe ti ni ni nyanyakipa pai nga, si naida gamo ũvura kodi marã ngbaduse nga rurupai!—Snz. 4:23.

15. Waigu rengbe mo ka vo marã ngbaduse nga rurupai?

¹⁵ Waigu rengbe mo ka vo marã ngbaduse nga rurupai? Mo rengbe ka manga gipai re ni berã mo kurii gupai rengbe Mbori ka ida mo mangihe ho mo amanga asiapai ni na aˈuru dũ. Ho mo amanga diaberã ni tipa gupai mo aida ka fura tipaha, gini manzigo mo aida ka degaturo kutini, gini ambaro mo aida ka bihe, watadu gini awaraga mo aida ka gedaha, si naida mo sana tiro mbata nga: ‘Ginihe mi ariga kpotoreyo na ni? Ya mo Yekova aida na gipai re? Watadu ya mo si asonosa pa wasiwasi mangapai, zuu, ngbaduse, gbangbati —nga agu apai Yekova abihe nga si nga iraira apai?’ (Frp. 4:8) Ka mo sia ka manga agu apai Yekova akpinyemuhe, gure nga mo nambu gu gako arugute du tipa ruru mangaapai si banda ngbaduroyo.

16-17. Waigu Yesaya 48:18 afu gu kido furani nga ani ima rengba kaa raka ringbisihe kuti ga Yekova arugute nyeanye kindi?

¹⁶ Ya mo mo abakingo bangiro singia mo andu kindi kumbatayo kaa mangapai kuti ga Yekova arugute tipa ruru mangaapai wa aˈuru nikaa susa, na wa agarã nikaa susa? Oni bingo gu kpiapai Yekova amangisunge na ni, nga gu du rogo Yesaya 48:18. (Oni gedihe.) Yekova nakidohe nga, gaani rurupai ima rengba kadu “wa ngiri baime.” Mo berẽnga gupai nga, mo ru tingba baime na kini bi angirihe si ni kiti tingbafuo kuraha kina kumbatayo zanga digo. Rogo zezeredi ba wa gure, ya mo mo rengbe ka bakabangiro nga, uru adu adu ho agu angiri baime re nika mbu kita ti ni? Oó! Mo ima ino gupai nga agu angiri baime re aima digo nikiti tipa badungu akutu agarã, na si nikaa ndu kindi kumbatayo kina wo.

¹⁷ Gamo rurupai ima rengba kadu wakina ngiri baime! Ngba gini gene? Ho mo aida ka manga diaberã ni, si naida mo ini gupai mbata Yekova aida mo mangihe. Na mo ki mangihe. Ka gu diaberã re vura kaa ngera wa si ima kpakara wai vurũ, gu Bamo nga boro nyemuse nika du kinaho ti aregbo dunduko tipa ka nyakasa ro na ka undo ro mo naamanga gupai kindi du ni ruruhe na aˈuru dũ.—Yes. 40:29-31.

18. Tipagine si aida ani ne sapangbanga kura aboro tini ringbisihe kuti gaani arugute?

¹⁸ Biatapai nga: Oni mbu sapangbanga fu Yekova. Ho ani amanga nyanyaki asadatise ni ka raka kuti gu ga Yekova arugute du tipa ruru mangaapai, si naida ani ne sapangbanga kura aboro na ki ne gupai nga kaa bi tirani nga ani pa rani nanyaki kisusi ga kura aboro. Wa ani amanga nyanyaki asadatise tipa ka manga agu apai dunduko Yekova aida ani mangihe, si aidanga ani naaringbisa agu apai rengbe ani ka mangaha na ga gu kura aboro na ki berẽ gupai nga ani parani nanyaki kisusi gayo te. Gu rengo be rani nga ka manga diaberã singia aboro namanga gupai Yekova aida i mangihe te. Si naida ani tingidi gupai nga Yekova nga “Basapungbanga zegino dunduko.” (Bam. P. 18:25) Yekova afunga ngbatunga gu sapangbanga re furani te. Zavura Yesu azinahe nga: “Ka oni sápu nga ngbanga boro ya, i ka sapa ngbanga roni a.”—Mt. 7:1.b

19. Waigu Yosefa ayugu gupai nga ko aima du na kido kuti ga Yekova sapangbanga?

¹⁹ Ani bingo gu kpiapai berewe nangia ga gu ruru kumba nangia Yosefa. Ko aima ne sapangbanga kura aboro, zavura aguyo namangipai na ko ngba gbegberẽ gene gbe. Awiriba Yosefa amangi ko gbegberẽ, ki bagi ko ni kanga, na ki sa bako ko idi kuti gupai nga ko aima kpi. Tifuo agarã kusa, Yosefa agbia gako aborokporo berewe. Ti gu regbo re, Yosefa angia gu bazogo naadu na ome tiko tigu regbo re na ko aima rengba ka sapangbanga awiribako ngba gbegberẽ gene na ki gbata gene tipa ka irobape. Awiriba Yosefa aagunde agunde nga ko ima rengba ka irobape, wa si avura du vurũ nga i aima du nzunzu na gberãrago tipa gupai i amangihe. Ono Yosefa akido yo nga: “Ka oni gúnde nga ya. Mi du ku ba Mbori?” (Bam. P. 37:18-20, 27, 28, 31-35; 50:15-21) Yosefa ambu sapangbanga ku be Yekova ni umbasitise.

20-21. Waigu rengbe ani ka ne gupai nga kaa bi tirani nga ani parani nanyaki kisusi ga kura aboro?

²⁰ Wakina Yosefa, ani nambu sapangbanga fu Yekova. Ni kpiapai, si aidanga ani berẽ gupai nga ani ima ino ndu gupai nafõngbadu awirinarani yo i namangapai wa gu i mangaha te. Ka ani ngerenga ku ngbadu aboro yo te; kina “Yekova nawisiga [kpoto] boro” yo. (Snz. 16:2) Ko ima kpinyemu ngbatunga aboro dunduko, si ki vura du nga i asono rogo gini ba na rogo kina gini sino ngbatunga vurũ. Na Yekova nangarasa rani ani ‘zá ngbadurani’ yo. (2 Kor. 6:13) Ani nagbata gene tipa ka kpinyemu awirinarani dunduko, angianga ka sapangbanga yo ya.

²¹ Gipai re nayugo gupai a nga, si aidanga ani sapungbanga agu aboro adunga rogo dungurati ya te. (1 Tim. 2:3, 4) Ya mo mo rengbe ka sapangbanga gu gumero adunga na mo rogo idapase yo ya na ki pe gupai nga, “Ka gu boro re yengo ku rogo rengo yo te”? Si aidanga ha wo te, gure nga diangbiti apai nga ka bipa tiro nga mo nyaki paro ti kura aboro. Yekova kindi nafu momu fu “aboro dunduko rogo aba dunduko” i saberã yo. (Amo. 17:30, NW) Oni tingidi gupai nga, Yekova nabi agu aboro naberãha nga i du ni ruruyo kisusi nga i nga iraira aboro.

22. Tipagine mo nadiberã ti ni ka kpinyemu rurupai?

²² Gaani nyemuse tipa gupai Yekova apehe nga si du ni ruruhe, nika sarani anidu na ngbarago na si ki undo rani ani du ni wene kpiapai fu kura aboro tipa gupai nga wa ka i kpinyemu rani na ki kpinyemu Mbori ni bakerehe. Ka ani ya mbunga du na “gomoro ime tipa rurupai” ya. (Mt. 5:6) Oni du na gu kido nga Yekova nabi gu ome abi oni amangaha na ko na ngbarago ti aregbo dunduko ka bi gu ome oni amangaha tipa ka manga gupai du ni ruruhe. Wa aboro andu kina kumbatayo kaa zanga du niruru yo, si naida oni du na wasa! Oni naatingida gupai ti aregbo dunduko nga, “Yekova nakpi nyemu ruru aboro.”—Tam. 146:8.