I Asa Roni Ni Ziazia Roni

1. Gini apai Nemaya agbiatiko na ni ho ko akaraga tiko ni ku Yerusarema yo? (Oni bi gu sura du ti tonatonaha.)

ABORO Yerusarema nafura dagbayo tipa gu kare i nambu ko ko sungu yekaru yo. ARevi ima mbu gayo asunge. Kuba gupai nga abaakumba ningbembatayo rogo irisombori, i mere sa kina bagaahe rago Sabiti. Dungu aYisaraere naroga agu adee angianga aYudo ya. Gere nga bete agu apai Nemaya agbiatiko na ni ho ko akaraga tiko ni ku Yerusarema yo bara ti gu garã nangia 443 mbata fu gaani regbo.​—Nem. 13:6.

2. Waigu aYisaraere aye ka da ni ziazia aboro?

² AYisaraere angia gu rikaaboro naadu ni kparakpara yó fu Yekova. Rogo garã nangia 1513, aYisaraere aima du na nyemu ka manga gupai Yekova akpinyemu he. I aya: “Agu apai dunduko gumba Yekova ha ani amánga ha amanga.” (Gate 24:3) Si du Yekova akpara yó ti ni ni gako siasia aboro. Nairiwo gu bawene momu i adu na ni re! Kusa, fuo susa agarã biama bawe, Moize atingidi yó ki ya: “Oni tigaoni nga kparakpara ziazia rikaaboro fu Yekova gaoni Mbori; Yekova gaoni Mbori sia roni oni du ni ndikidi gako aboro, dagba aboro auru kpotosende dunduko.”​—Pa Rug. 7:6.

3. Ga aYudo irisombori adu wai ho Nemaya andu ni ku Yerusarema yo ni uehe?

³ Si nafu kina gberarago nga, gu nyemupai aYisaraere adu na ni nga kadu ni ziazia rikaaboro re aaimanga te. Wa si avura du nga bete aboro adu kinaho naana irisombori, gupai dungu aYudo anaabaka bangiriyo na ni angia padu yó ni ziazia yó bangiri aboro kisusi manga gupai Mbori aidaha. Ti gu regbo Nemaya ada Yerusarema yo ni uehe, agarã aima susa wa 100 fuo yangara ruru aYisaraere akaragatiyo Babera yo tipa ka karaga ndikidi irisombori kubaha. Berewe a, gu kakaka nyemu irisombori naadu tiyo atona ka zera.

4. Gini apai ani nika wisigoho rengbe ka undo rani ani nye ni gu ga Mbori aboro i na girisiyo?

⁴ Mbori ima kpara aDezire Yekova areme kina wai si adu tipa aYisaraere. Ko kpara mbedimbedi aKristano na “bakere rimbasa aboro” i du ni gigiri yó tipa gako sunge. (Yugo. 7:9, 14, 15; 1 Kor. 6:11) Ani aidanga ka zanga du ni gigiri rani bara bangiri Mbori wa si adu tipa aYisaraere te. Ginipai rengbe ka undo rani ani nye ni gigiri rani na kini mangi ga Yekova sunge? Rogo gi kekeapai re, ani nika wisigo apai biama rogo Nemaya kapita 13 nga: (1) Bandatise ti gbegberẽ kpamiatise; (2) songoda agu ambakadapai nga ga dungurati; (3) maa agu apai nga ga Mbori mbatayo; na (4) banda padu mo ni Kristano. Ani wisigingo ho awere ni basasa.

BANDATISE TI GBEGBERẼ KPAMIATISE

5, 6. Ada nangia Ereyasiba na Tobiya, na gini pagume naadu dagbayo?

⁵ Oni gedi Nemaya 13:4-9. Gbegberẽ apai ke rani ake kirikiri, si tata furani ani nye ni gigiri rani te. Oni bingo gupai naadu tipa aEreyasiba na Tobiya. Ereyasiba angia gbiamotumo, na si nawira wa Tobiya angia boro Amona kini mangi sunge fu bakindo Paraso. Tobiya na abadiangbako aidanga Nemaya dua gu ngapa nangia ga Yerusarema te. (Nem 2:10) Si adu nga ka Amona yengo kurogo gu vurukporo nangia ga yekaru ya. (Pa Rug. 23:3) Tipagine tie ka gbiamotumo afu ba ti ni yekaru yo fu boro wa Tobiya were?

⁶ Tobiya ada ni wene bakure Ereyasiba. Tobiya na wiriko nangia Yoanana arogo adee dagba aYudo, na dungu aYudo anaafura tipa ko wenengai. (Nem. 6:17-19) Manase nangia tita Ereyasiba adi wiri Sanebarata nangia bazogo Somorona, nangia wene bakurea Tobiya. (Nem. 13:28) Gu pagume re nayugo ndu gupai gu gbiamotumo nangia Ereyasiba ambu gi zanga idipase re ko du na ome kuriko ti ni. Ono Nemaya adu ni ruru ko fu Yekova na ki ba gu ga Tobiya ahe naadu yekaru yo dunduko ku zegiyo.

7. Waigu abaakumba na kura aboro abanda tiyo ka i biriko nga bangiri Mbori ya?

⁷ Wangia ani agu aboro ni ima kpara gaani raka fu Yekova, si naida ani ra ni rirani fu kina ko sa. Ka ani agianga gako arugute ya, ani nye nga ni gigiri rani bara bangiriko te. Si aidanga ani gisangba agumerani kisusi Ziazia Kekeapai te. Ga Mbori toro nangbembatayo fu abaakumba angianga gayo aberãpai ya. (1 Tim. 5:21) Abaakumba naasada nyanyaki ka ne gupai rengbe ka gbarasa padu yó ni ruru yo bangiri Mbori.​—1 Tim. 2:8.

8. Ginipai si aida ga Yekova amoyambu dunduko tingidihe nibipa zio bakure?

⁸ Ani tingidi gupai nga “gbegberẽ kpamiatise nagbarasa wene sino.” (1 Kor. 15:33) Kura agumerani kinaho rengbe ka sarani ani mangi gbegberẽ apai. Ereyasiba aima maa wene kpiapai fu aboro ni songoda ko Nemaya ko me ngapa Yerusarema. (Nem. 3:1) Ono tie, fuo bete regbo kusa, gu gbegberẽ kpamiatise naadu dagba Tobiya na kura aboro asako ko birikosi tiko bangiri Yekova. Wene abakure nangarasa rani ani mangi agu apai nga ga aKristano, wa geda Ziazia Kekeapai, ndu tipa adunguratise, na tungusapai. Si naida ani tambua agu agumerani nangarasa rani ani mangi rurupai.

SONGODA AGU AMBAKADAPAI NGA GA DUNGURATI

9. Tipagine aRevi ambu sunge ti ni, na ada Nemaya abira yó tipa gipai re?

⁹ Oni gedi Nemaya 13:10-13. Si nawira wa Nemaya ayego ku Yerusarema yo ki bi gupai nga aboro afunga agamahe berewe ku yekaru yo te. Pa zanga fu aboro gamahe asa gupai nga aRevi mbu gayo asunge ki ga sa kina gayo abino. Nemaya abira dufuo gu boro naangerakurii sunge dungura agamahe. I aangeranga fuo gayo sunge te. Si nawira wa i anaadungura nga gu sa-dagba-bawe aboro anaafuhe te watadu i anaadungura ha zanga kedaha ku yekaru yo. (Nem. 12:44) Sidu, Nemaya atona ka dungura gu sa-dagba-bawe naadu tipa aRevi. Ko asia agu akumba naadu ni ruruyo i ni ngerekurii gu baigo ahe nangia ga yekaru na tipa kparaka ahe.

10, 11. Gini momu du ga Mbori aboro na ni ka songoda ndikidi irisombori?

¹⁰ Ya mo pai ho rengbe ani ka wirikaha ti gipai re? Ii, si natingida rani na gupai nga si naida ani irisi Yekova na gaani ahe dunduko. (Snz. 3:9) Ho ani afu agamahe ni fu Yekova ka songoda gako sunge na ni, gure nga ani nafu guhe nga ga Yekova fu kina ko. (1 Peka 29:14-16) Ani ima rengba ka bihe nga kiingo agu ahe du berani tipa kafu he fuko te, ono ka nyemu fuhe du tirani ani fuhe afu.​—2 Kor. 8:12.

¹¹ Tipa dungu agarã, kura aborokporo sa naadu na dungu awiriyo, amangi mbakadapai kaa yamba kura sosono arogotise nangia abazakigene tipa i niye kaa ri riahe nayo rogo poso sa bara sa. Wa si avura dunga agi avunguagude re adu na agude beyo muambe, nayo aya: “Ka si dunga mi naamanga riahe amanga fu aboro bawe, si ambunga fere mi mangihe ka kura aboro ue ye berewe te.” Boro ima rengba ka bihe nga wiri toonipai nangiaha, ono agu abazakigene re aima du na bakere tambuahe. Agu abazakigene re aima ngarasa agu aborokporo nadiyo kugume re. Agu afugo ngarasaro i anaapekaha gbiati gu inohe i agbiaha ti sunge abazakigene aundo agude i nyakasi gayo idapase. Kusa, agu agude re dunduko atona sunge tungusapai ti aregbo dũ.

12. Gini wene kpiapai abaakumba gbiati amoundo abaakumba amaaha rogo dungurati?

¹² Gu kurapai ani awirikaha du re nga: A wa si adu tipa Nemaya, si naida abaakumba gbiati amoundo abaakumba naangbe mbatayo rogo iriso Yekova yo. Kura aboro rogo dungurati nagbia undo agbia tigayo kpiapai. Gipai re naundo abaakumba a i wiriki gu kpiapai nangia ga Pauro. Ko asongodi ndikidi irisombori na kini fu wene arugute. Ni kpiapai, ko afu dungu wene arugute tipa wai rengbe boro ka fu gamahe.​—1 Kor 16:1-3; 2 Kor. 9:5-7.

MAA AGU APAI NGA GA MBORI MBATAYO

13. Waigu kura aYudo anaairiso nga rago Sabiti ya?

¹³ Oni gedi Nemaya 13:15-21. Ka ani merefuo aũzegino, gaani idapase dunga wenengai te. Ringbisihe kuti Gate 31:13, rago Sabiti anidu tipa ka tingida aYisaraere na gupai nga ziazia aboro nangia yó. Rago Sabiti anidu tipa gu irisombori nga ga aborokporo, kparakpee, gbiati berãkurii ga Mbori aNdiko. Agu aboro naadu ti rago Nemaya, asa uru Sabiti ni kina uru bagaahe. I aima sa irisombori ni giiyo. Ho Nemaya abi gipai re ni, ko anaakiiso ngbadimo andugu nyemu mbata fu rago Sabiti na kini do agu ayeaye kusayo nangia ababagiahe.

14, 15. (a) Ginipai rengbe ka manga rani ka si du nga ani mere kina fuo marã? (b) Wai rengbe ani ka rimo kurogo ga Mbori ongoda yo?

¹⁴ Ginipai rengbe ani ka wirikaha tiga Nemaya kpiapai? Pai sa nga, si aidanga ani di bakere regbo kina kuti gbata marã te. Ka si adunga wo ya, gaani sunge ima rengba ka gbeberã rani ti gupai si aida ani mangihe watadu ka gberesapa gaani beedi ngbanya na Yekova ka si du nga gu sunge re ima ngba tirani gbe. Oni tingidi gupai nga, Yesu azahe tipa ra fu agbia ue. (Oni gedi Matayo 6:24.) Nemaya aima du na aũkumuko beko, ono wai gu ko amangisunge na gako regbo Yerusarema yo? (Nem. 5:14-18) Kuba gupai nga ko merefuo sunge bagaahe na aboro Tura watadu kura aboro, ko afu tiko tipa ka undo awirinako ni manga ko agu apai nasongodi pa ziasi rimo Yekova. Wakina gure areme a, abaakumba na amoundo abaakumba namaa berãyo sa manga agu apai du tipa ka undo dungurati, na awirinayo aidipase na kpinyemuyo ni bakerehe tipa gi mangapai re. Ni sangbana gipai re, si naye na nyemuse, zereda, na bandahe dagba ga Mbori aboro.​—Yeze. 34:25, 28.

¹⁵ Wa vura duhe nga aKristano airisongo rago Sabiti areme te, Pauro ape gupai nga “ongoda nga ga sabiti nasunguda ga Mbori aboro.” Ko agbia kurapai kutini ki ya: “Gu ni narimi kurogo gani ongoda yo ni aima ongoda a tigani be gani mangaapai, a wa Mbori aongodi be gako.” (Eb. 4:9, 10) Wangia ani aKristano, ani rengbe ka rimo kurogo ga Mbori ongoda ka ani agia sangbako na kini mangiapai ringbisihe kuti gako ringbisapai. Ya mo mo na gamo aborokporo naperesapa gu irisombori nga ga aborokporo, adunguratise, na tungusapai mbatayo rogo gaoni raka yo? Ani ima rengba kadu na kpakaraapai na gaani bairasunge watadu gaani abadiasunge, gbe ka si du nga i ainongo pa nyaka gaani irisombori te. Sidu, si naida ani pehe ape fuyo ziazia nga iriso Yekova nyaki paha furani gbe. Gure wakina gupai Nemaya amangihe ho ko ado aboro Tura ni ki kisi angbadimo ndugu beyo. Wa duhe nga i ima giriso rani, si naida ani sana tirani nga, ‘Ya mo gu gene mi araka ngbaha nayugo gupai nga Yekova ima kpara re tipa gako sunge?’​—Mt. 6:33.

BANDA PADU MO NI KRISTANO

16. Gini kerepai namangi aYisaraere ti rago Nemaya, nga gu naida ka sayo ka i dunga niga Mbori ziazia aboro ya?

¹⁶ Oni gedi Nemaya 13:23-27. Ti rago Nemaya, aYisaraere aarogoda kungbo adee. Ho ko andu ni bambataha ku Yerusarema yo, ko aya fu sosono akumba dunduko wee i moi fuöbee yó ti waraga ka yugo gupai nga i adianga kungbo adee te. (Nem 9:38; 10:30) Fuo susa agarã kusa, ko abi gupai nga anga kina kungbo adee agi akumba re aarogayo sa te, ono i aima mbeda ka zanga padu yó niga Mbori ziazia aboro! Awiri gi kungbo adee re arengba nga ka pe pa-Ebere watadu gedaha a te. Ya mo ka i arengbe ka peka pa tiyo nga i nga aYisaraere ho ka i asono ni? Watadu ka i abitiyo wa aAsodita, aAmono watadu aMoabo? Ya mo pa zanga yó ino pa-Ebere arengbe ka sayo i ini ga Mbori aNdiko? Waigu ka i arengbe ka ino Yekova na ki diberã ka irisoko kuba gu kungbo ambori anayo anaairiso yó? Nemaya aima mangapai ni ipo tipa ka banda aYisaraere.​—Nem. 13:28.

17. Wai rengbe avunguagude ka undo awiriyo i du na wene pagume na Yekova?

¹⁷ Areme, si naida ani mangi rurupai amanga tipa ka undo awirani i banda padu yó ni aKristano. Avunguagude, oni sana tironi nga, ‘Ya mo awire nape gu “nzunzu fugo” nga ga rengo wenengai? (Zef. 3:9) Ya mo agu fugo awire apehe nayugo gupai nga i na ga Mbori toro watadu ga zegino?’ Ka rago gberẽnga tironi ya ka si du nga si naida awironi mangi ariapai amanga ya. Si nadia regbo adia tipa boro wiriki fugo, gbe ka si dunga apai kinaho nafuda ní. Zegino naasada ka sosoda awironi tipa ka i ginga sangba Yekova ya. Sidu tie, oni mangi sunge na gu irisombori nga ga aborokporo gbiati gu kura amomu tipa ka undo awironi i sonosi wene pagume na Yekova. (Pa Rug. 6:6-9) Oni pekepa agu aundo du ti zanga kodatise na ga Satana zegino. (Yo. 17:15-17) Na oni mangi ome ka rimiso nyemu Yekova ku ngbaduyo yo.

18. Tipagine duhe ti ni nga kina avunguagude rengbe ka undo awiriyo i diberã ka iriso Yekova?

¹⁸ Nibi gipai re, awironi du si aida i diberã nitiyo tipa ka iriso Mbori. Wa vura duhe wo, dungu apai kinaho rengbe avunguagude ka mangaha. Agu apai re nakoda maa wene kpiapai, sakapa agu amangaapai angbanga ya fuyo, na gu gbegberẽpai rengbe ka gbiayo ti mangaha. Avunguagude, boro ho rengbe ka undo awironi i diberã ka iriso Yekova kisusi roni te! I naida oni undo yó tipa i ini wai rengbeyo ka banda padu yó ni aKristano. Nirengo, ani dunduko si aida ani banda padu ani ni aKristano ni raka ani ringbisihe kuti ga Mbori arugute na kidu ni gu ngbatunga boro ko aida ani du nga ní.​—Yugo. 3:4, 5; 16:15.

YEKOVA NIKA TINGIDA PARANI TIPA “WENEPAI”

19, 20. Waigu Yekova nika tingida parani tipa “wenepai”?

¹⁹ Gu nebi nangia Maraki naadu ti rago Nemaya aya, “i ake pai rogo kitabu tingidapai . . . tipa agu yo nagunde ti Yekova ki niberẽ pa rimoko.” (Mara. 3:16, 17) Bangiri Mbori agonga ti agu aboro nagunde tiko na nakpinyemu rimoko te.​—Eb. 6:10.

²⁰ Nemaya akpari ki ya: “Ako gi Mbori, mo tíngidi pa re sa wenepai.” (Nem. 13:31) Ka ani abanda tirani ti gbegberẽ kpamiatise, ki ni songodi agu ambakadapai du rogo dungurati, ki ni peresipa ga Mbori apai mbatayo, na ki ni banda padu ani ni aKristano, Mbori nika ke rimo rani ake rogo gako kitabu tingidapai a wa si adu tipa Nemaya. Ani ‘wísigi tirani singia ani rogo idapase yo.’ (2 Kor. 13:5) Ka ani nye ni gigiri rani bangiri Yekova, ko nika tingida parani tipa “wenepai.”