Oni Yugupai fu Awironi I Duni Aboro Zereda

Ho avungu gu gude nga Nicole du garãri muambe aga ni na kporo kurogo kura rago tuturũu, rago aima ngba tiri gbe. Ri anaafura na bawene nakureari nga Gabrielle riipa wiri apai dunduko. Rogo kura uru sa, Gabrielle ape gupai fu Nicole nga, ka ri vura ga kurogo kura rago, sunge tiri nani te. Gipai re aima imisa Nicole nikerehe, ri ki ya fu nari wee, “Mi aidanga ka bi Gabrielle berewe nibangire te!”

GU TAGBAGAAPAI nakura dagba agude, wa ngbatunga gu nadu dagba Nicole na Gabrielle re, si naida gupai nga avunguagude rimisi tiyó arimiso kurogoho, angianga ka zungodi kina guni pai naimisi ní sa ya, ono ka yugo wai a fuyó rengbeyo ka mbakada gupai re. Agude namanga kina “agu apai nga ga agude,” na si namanga dedede nga i ainongo pa wai agu apai i agumbaha na agu i amangaha narengbe ka imisa kura aboro te. (1 AKorindo 13:11) Si naida aboro undoyo aundo tipa i duna agu asino rengbe ka sa gupai nga i du na pazereda na akurayo kporo na rogo kura arago a.

Agu aKristano nga avunguagude, i na nyemu ka raba awiriyo i “gbáta zereda, ki nipeke fuo ho.” (1 Petero 3:11) Gu ngbarago naye mbiko duni azaro, si nayugo gupai nga si daada avunguagude undo awiriyo i zanga zio pai ku ngbaduyó yo, i zanga duna bakere gberarago mbiko gupai kurani namangi ní nani, na i zanga soga akurayo. Kangia vunguagude du nga oni, wai rengbe oni ka undo awironi i duni aboro zereda?

Oni Undo Awironi I Duna Nyemu ka Sa Ngbarago ti “Mbori Zereda”

Ziazia Kekeapai nayamba Yekova nga “Mbori zereda” na nigu “Mbori nga ga zereda ko.” (AFiripoio 4:9; ARomo 15:33) Si ki tadu were, agu avunguagude duna tatamana, i namangasunge nibirĩ na Fugo Mbori, nga Ziazia Kekeapai, tipa ka undo awiriyo i duna nyemu ka sa ngbarago ti Mbori na tipa asinoko du tiyó. Nikpiapai, oni undo awironi i berẽkurii gu iiriwo yuguyugupai Yoane abihe, nga gu wangu nadu kengerekengere pati ga Yekova mbatabakindo.a (Yugoti 4:2, 3) Oni sakirogoyo fuyó nga, gi wangu re narukuba gu zereda kepati Yekova kirikiri, na ngbatunga gu zereda re rengbe kadu fu agu aboro dunduko nagiasangba ko.

Yekova nafu arugute a furani rogo Wiriko yo nga Yesu, nga guko i ayamba ko nga “Gbia Zereda.” (Yesaya 9:6, 7) Sidu, oni gedi apangbangaa rogo Ziazia Kekeapai fu awironi na ki sakirogoyo fuyo, nga agu apangbangaa du tipa wai Yesu aza aboro ti takpata gbiati papaya. (Matayo 26:51-56; Marako 9:33-35) Pauro adumbata “ni iragbarasapai.” Oni gumba gupai fu awironi nasa Pauro ko sa asinoko, ki kepai ki yawee “ka ga Gbia moyambu tá nga kpata ya, ono ni du ni bayee ni fu aboro dũ, . . . ni hipai.” (1 Timoteo 1:13; 2 Timoteo 2:24) Ka oni mangihe wo, gupai ka awironi mangihe, si iriwo airiwo tironi.

Evan natingidapa gu regbo garãko adu saba, gude-sukuru asawiako rogo gu tarambiri natinda agude ku sukuru yo. Fugo Evan nga, ‘kina we nakí rire yo ho ko asawia re ni, mi ki mbedi ka irobape! Fuoho, mi kini tingidi gupai mi awirikihe kporoyo tipa agu aboro natona kpata. Mi aima ino gupai nga, Yekova aidanga gupai nga mi “karaga gbegberẽpai fu boro ku ba gbegberẽpai wa sa te.”’ (ARomo 12:17, 18) Evan anyakasi tiko ki uka omeko be gipai re, ki karagapai fu gu kurako re kina rogo zereda. Ko aaida ka sa ngbarago ti Mbori zereda.

Oni Duni agu Avunguagude Nga ga Zereda Yó

Ya mo kpuroni nigu rago duna zereda rogoho? Ka si duwo, awironi rengbe ka wirika badungu apai tipa zereda, zavura ho oni afuranga ni ya. Tipa oni rengbe kadu na diabese wa oni ayugopai fu awironi i duni aboro zereda, si naruriipa wai du oni ni aboro zereda wa Mbori na Kristo.—ARomo 2:21.

Kumba nga Russ na diako nga Cindy, i namangasunge nyanyakii tipa ka raba agu awiriyo du ue, kini ngarasi yó i niimangipai rogo nyemuse ho akurayo aimisa yó ni. Cindy nayaa, “Gu sino du ani nani koyo du awirani ni na koyo du gu kura aboro ni ho tagbagaapai akura ni, si naundo awirani bakere gbe ho ngbatunga tagbagaapai akura ni wa gure, nga gu si aida i mbakadihe.”

Zavura ho oni amanga irairapai ni, a wa duhe nga boro ho zanga manga irairapai te, oni rengbe arengba kindi ka yugo nyanyakipa apai fu awironi ti gu regbo re. Kumba nga Stephen ayaa: ‘Kura aregbo kinaho mi, na diare nga Terry, ani anaazinga kini fu mbusa fu awirani mbata fu ani ini agu arengo dunduko du tipa gupai i namangihe. Ho si animangi ni wa gure, ani anihõmbupai beyo.’ Terry agbia gupai kuti fugoko nga: “Ani anaagumba gupai fu awirani nga, ani a nga kina kpakpa aboro, ani namanga irairaapai amanga. Ani bi gupai nga, anga gipai re ye na kina zereda sa ku kpurani te, oni si undo awirani a i wiriki zereda na kini pekefuoho.”

Ya mo awironi nawirika wai kadu ni aboro zereda nibiyo wai oni amangapai naayó? Yesu afu rugute ki yaa: “Agu apai dunduko oni akpi nyemu aboro nimangi he fu roni, oni nimángi kina ha fu yo a.” (Matayo 7:12) Wa vura duhe nga oni namanga ingaapai amanga, si naida oni niberẽ gupai nga, gu nyemuse du oni nani tipa awironi, si nika kusa weneapai akusa. Ho oni aruga awironi ni ninyemuse, si nasa gupai nga i gi gupai oni agumbaha.

Oni Rõasi Tironi Tipa Zinga

Asanza 19:11 nayaa: “Wene berã namanga boro ni du ni bayee ni tipa zinga.” Wai rengbe oni ka undo awironi i duna gu ngbatunga wene berã re? Kumba nga Davide nagumba gupai i naamangaha na diako nga Miriann tipa ka undo agu awiriyo du ue nga kumbagude na degude. Ko ayaa: “Ho rago nigberẽ ni tiyó mbiko gupai gu kura boro nagumbaha fuyó watadu namangi yó nani, ani niundo yó i duna nunga. Ani naasana yó na gu taata asanahe duwa: ‘Ya mo gu uru du areme du angbanga na gu boro re ya? Ya mo gu boro re akpinga ro akpi tee? Ya mo boro du imisi ní sa ní imisirihe kuriro?’” Miriann ayaa, “Gipai ani naamangaha re naundo awirani i zeredi, ka i asungungo na gbegberẽ berã kpotoyo yo ya, na ka i tinga kango tipa ka ino gada pai nga rengo ya.”

Ngbatunga gu rabahe re rengbe ka kusa bawenepai kisusi. Ani bingo wai Nicole ani nifura tipa ri kusayo agbia undo be nari nga Michelle. Gu undo re aima mangapai susi gu gbua nga ka karaga gu bakure kubaha paha agberẽ bangbanda aNicole na Gabrielle. Fugo Michelle nga: ‘Ani asungu sa na Nicole ka geda gu buku nga Learn From the Great Teacher,b kapita 14. Fuoho, mi ki sakirogo gupai yo furi Yesu aberẽhe ho ko ayani wee ani mbupai fu akuarani “bara saba bawe bara saba.” Fuo mi moiberãre wenengai ka gia agu apai nadu ngba Nicole, mi aundo ri ri inipa gu gberarago du Gabrielle nani bambiko bawene nakureari aga kurogo kura rago tuturũu.’—Matayo 18:21, 22.

Fuo Nicole rugutiri na gupai rengbe kadu nga si nasa Gabrielle ri tuka fugo wa gu ri amangihe re, ri aduna bakere nunga. Si ki sa ri ri yambu Gabrielle rogo terefuni tipa ka hõmbupai beri. Fugo Michelle nga: ‘Tona ti gu regbo re kada ku awere, Nicole nagbia ngbarago mbiko ruga ri tiri naapa gu gberarago du akurari nani, na ri kini mangi agu apai rengbe ka dia gu gayo gberarago re kusayo.’—AFiripoio 2:3, 4.

Oni undo awironi ka i zinginga mbiko gu irairapai kura aboro amangaha ya, watadu gu zanga giarogopaiyo du yó nani. Ka oni mangihe wo, si rengbe ka sa gupai nga oni bi awironi i nazi wene bakure na akurayo, na kidu na wesewese nyemuse dagbayo.—ARomo 12:10; 1 AKorindo 12:25.

Ngba Ha Angba ka Mbupai

Asanza 19:11 nayaa: ‘Ngbaha angba ka mbupa tiandika.’ Zavura gu regbo Yesu adu rogo kere egerã, ko awiriki Bako kidu na mbupai. (Ruka 23:34) Awironi rengbe ka wirika ngbanyaa mbupai ho oni ambupai ni fuyó.

Nikpiapai, kumbagude nga Willy du garãko bisue, ko naakeka asura na titako. Ti kura regbo sa, titako ambu ke sura gene, ki fu rugute nyanyakii fuko tipa kurapai sa, na ki guari ho. Rago aima gberã ti Willy na gipai re. Bako nga Sam ayaa: “Tita Willy nawoka be gu kaza nagbarasa berã boro (Alzheimer). Sidu, ani asakirogoyo wo fu Willy rogo gu gene rengbe ko arengba ka giarogoyo.” Fuo bako pe gupai fuko nga i aima mbupai fuko bara dunguhe, na si naida ko niimbupai ambu a fu aboro, kina iriwo gupai Willy amangihe nati tiko. Fugo Sam nga: ‘Oni bingo wai si airiwo tirani ka bi gu tooni gude re ko nandu koyo du titako ni du garãri 80, ki hõmbupai beri, ki zi ri ti beri, kini ndu na ri koyo du mbisa ni.’

Ngbaha angba nirengo ka bi agude i niwiriki wai ka ‘hi’ gu irairapai kura aboro amangaha, na kini mbupai fuyó. (AKorosaio 3:13) Zavura ho aboro ataino aino ni kini mangi irairapai, oni gumbaha fu awironi nga ka i mangipai rogo pazereda, si rengbe ka aria sino gu boro re, bambiko “ho ga boro apai nangba ni ti Yekova, ko nimoi avurani i sungu na ni zezeredi.”—Asanza 16:7.

Oni Niundo Awironi Kindi I Duni Aboro Zereda

Ho avunguagude amangasunge ni na Fugo Mbori ka ruga awiriyo “rogo zereda,” na kingia ‘agu aboro namanga zereda,’ i naundo awiriyo bakere gbe. (Yakoba 3:18) Ngbatunga agu avunguagude re narimiso agu apai ku kpoto awiriyo yo rengbe ka undoyo i niimbakadi tagbagaapai na kingia aboro zereda. Si nika sa gupai nga i duna ngbarago rogo raka yo na kidu na wasa.

Kumba nga Dan na diako nga Kathy, i na sosono agude beyo biata, na agu agude re nandu andu wenengai rogo toroyo. Dan ayaa: ‘Wa vura duhe nga si aadunga nitaatapai tipa ka raba yó ho i aduku ni kindi rukutu te, ani na ngbarago mbiko gupai nga i ima kura niwene agude. I namangapai na akurayo rogo pazereda, na i kini mbupai fu akurayo ho pai akura ni nga gu naida ka gberesapa gayo pazereda.’ Kathy aya tigari wee: “Gipai re nafu wasa furani bakere gbe, bambiko zereda nga papara zuzu ga Mbori toro.”—AGaratio 5:22, 23.

Sidu tie, ruhe aru ka agu aKristano nga avunguagude “mbú nga be” yugopai fu awiriyo i duni aboro zereda ya, ka si vura du nga, agude asanga sinoyo niipo ti tonatonaha te vurũ. Wa oni kaa mangaha wo, oni berẽ gupai nga, ‘Mbori nga nyemuse nga ga zereda ko a, ko aduadu na oni.’—AGaratio 6:9; 2 AKorindo 13:11.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

GIPAI RE RENGBE KA UNDO?

Waraga gu riigbu nga Media Awareness Network akehe afura tipa gu zuũ watadu gbegberẽ apai aboro amangaha rogo aũgbandaka apangbangaa ki yaa: “Agu aũngbarago aboro abikoho rogo avidio gbiati rogo gu kura aũgbandaka apangbangaa aboro nita akpata na kini mangi gu kura azuũ dedede, si nasa gu kura aboro i niiberẽ gupai nga, ngbaha angba aboro nimangi zuũ tipa ka mbakada gu tagbagaapai du dagbayo.” Agu apai du rogo terevizioni, rogo asinima, na rogo agu ambaro nga ga vidio i awisigihe, kina bawe rii kama nga gaha gbua nafura tipa gbegberẽ sangbana zuũ. Ono “si ayugu gupai nga aboro nabi zuũ nigupai daada tipa aboro naamangaha, nigupai naima enga, nigupai ka boro anekanga ha ya, na nigu gene rengbe aboro ka mbakada gu tagbagapai du dagbayo ngbaha niʹipiʹipihe.”

Ya mo oni bi ndu gupai si aida ti ni oni mangi ariapai nibipa wai aboro abi terevizioni kpuroni? Ka oni mbunga agu apai du rogo aũgbandaka apangbangaa si zeresi kpotoroniyo ti yugopai fu awironi i duni aboro zereda ya.

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 12]

Oni rimisi nyemu sa ngbarago ti “Mbori zereda” ku kpoto awironi yo

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 13]

Oni di regbo ka ruga awironi i mbu gumba gbegberẽ afugo na gbegberẽ mangaapai

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 15]

Si naida awironi wiriki hõmbupai gbiati mbupai