Impi Eyashintsha Ukuphila Kwami
NJENGOBA ILANDISWA NGUMICHAEL MOLINA
‘IRiphabhuliki yaseViet Nam yaklomelisa uPetty Officer Molina ngendondo yeVietnam Cross of Gallantry,’ kubika iphephandaba i-“Tester,” laseMaryland, e-U.S.A. ‘Kamuva uMolina wathola indondo yenkanyezi yegolide njengomklomelo wesibili weCommendation Medal ngenxa yesibindi nokubekezela phakathi nempi eshisayo. Ngo-June 6, 1968, uMolina wathola enye indondo yegolide lapho evimbela abashokobezi bamaViet Cong ekunqobeni ikamu elibalulekile.’
SEKUKONKE, ngahileleka emikhankasweni engu-284 yokuhlasela ngezindiza futhi ngaklonyeliswa ngezindondo ezingu-29. Manje ngiyisikhonzi esingumKristu ohlotsheni lwempi oluhlukile, iBhayibheli elithi ngalo: “Izikhali zempi yethu azizona ezenyama.” (2 Korinte 10:4) Ake ngichaze ukuthi kwenzeka kanjani ukuba ngenze lolu shintsho ekuphileni kwami.
IChicago esenyakatho ye-Illinois, e-U.S.A., ivame ukuba nomoya onamandla ovela eLake Michigan. Ngo-February 1, 1947, usuku engazalwa ngalo, kwakunomoya futhi kumakhaza kakhulu. Njengoba ubaba ayesanda kubuya eMpini Yezwe II, odokotela ababili basempini basiza umama ngesikhathi ngizalwa. Lapho ngineminyaka eyishumi ubudala, umkhaya wakithi wathuthela eLos Angeles, eCalifornia, lapho abazali bami bafike basifaka esikoleni samaKatolika mina nomfowethu omdala nodadewethu.
Ngakhula ngidlala i-baseball ne-football emigwaqweni nasezindaweni ezivulekile nje, kodwa ngangidlala nomdlalo wokuba yisosha ngezibhamu ezinkulu ezenziwe ngokhuni. Iminyaka yawo-1960, engaqala ngayo esikoleni esiphakeme, kwakuyiminyaka yokushintsha kwesimo sengqondo nendlela yabantu yokucabanga. Ukubulawa kwabantu abavamile nabaholi bezombangazwe, kuhlanganise nokudutshulwa kukamongameli wase-United States ngo-1963 nokumasha, ukushiswa kwefulege laseMelika nokubhikisha kwabantu okunobudlova kwakuyizinto ezivamile. Lapho ngisesesikoleni, iningi engangifunda nalo lalinovalo lokubuthelwa ebusosheni.
Ngokushesha ngemva kokuphothula esikoleni esiphakeme ngo-1966, kwathiwa angize kuzohlolwa isimo sempilo yami, futhi satholakala sisihle. Nokho, esikhundleni sokubuthelwa emabuthweni omgundatshani, ngajoyina ibutho lasemkhunjini. Njengoba ngangithanda izindiza ezinophephela emhlane, ngacela ukungena eqenjini elisha lamasosha ahlasela ngezindiza. Ngemva nje kokuthola ukuqeqeshwa okuyisisekelo, ngo-November 1967, ngazithola sengisenhloko-dolobha yaseVietnam, iSaigon.
Ukubhekana Nempi Okokuqala
Ngokushesha, ngathunyelwa esikhumulweni sezindiza ezincane, lapho kwakukhona khona izindiza ezine ezinophephela emhlane okuthiwa amaHuey. Abanye ebuthweni lethu lamasosha angu-30 asemkhunjini balala esikhumulweni, kwathi abanye bethu balala ebhilidini elinezitezi ezimbili eliqhele ngamakholimitha angu-16. Ngobusuku bami bokuqala, ngavuka isigubhukane lapho kudutshulwa isakhiwo esasikuso. Ngagingqika embhedeni ngalala phansi imizuzwana. Lapho ngizwa ukuqhuma kwezibhamu ophahleni, ngakhuphuka ngezitebhisi ngaze ngafika phezulu ophahleni, lapho othile anginika khona isibhamu. Salwa ubusuku bonke, singafake nazicathulo sigqoke izingubo zangaphansi kuphela.
Ngemva kokubambana ngezihluthu izinsuku ezintathu—sihaqiwe futhi singakwazi ukuphunyula—saphelelwa ukudla namanzi futhi sasala nezinhlamvu ezimbalwa. Umkhuzi wethu wasiyala, “Ngemva nje kokuphuma kwelanga sizogijima siye esikhumulweni sezindiza.” Kwakufanele sinqamule edolobhaneni elincane elalivutha amalangabi. Kwakuzwakala ukuqhuma kwezibhamu, kanye nontuluntulu, njengoba sithubeleza sinqamula kuleli dolobhana. Kwakunezidumbu zabantu yonke indawo.
Ekugcineni safika esikhumulweni, sathola isimo sifana nakhona. Semba imigodi ezungeza isikhumulo sazama ukuzivikela silapho. Izikhathi ezimbalwa amaVietcong angena avimbezela isikhumulo sethu, abulala abaningi, kuhlanganise nomkhuzi wethu. Ngahlala emgodini amasonto amaningi ngaphandle kokugeza nokushintsha izingubo. Kwabe sekufika indiza yasithatha yasiyisa kwelinye ikamu.
Ngemva kwalezo zinsuku zokuqala zempi, ngazimisela ukuba isosha elidubula lisemnyango wendiza yempi. Ngaqeqeshwa izinsukwana ngase ngiba yingxenye yamasosha asemoyeni. Ukulwa ngezibhamu kwakuyinsakavukela; ngezinye izikhathi ngangiphuma imikhankaso emithathu noma emine ngosuku.
Umphumela Wempi
Kwangethusa ukubona ukubulawa kwabantu okungaka. Ngesikhathi esifanayo, ngangicabanga ngokubhikishelwa kwempi okwakuqhubeka ekhaya e-United States. Sasingalweli yini inkululeko? Sasingadeli yini ukuphila kwethu ukuze abanye bathole ukuphila okungcono? Noma kunjalo, ngangizibuza ukuthi bukuphi ubulungisa ngempela kule mpi. Ubani owayezozuza kule mpi? Abantu baseVietnam? Base bebekezelele impi iminyaka eminingi ngisho nangaphambi kokuba sifike. Manje kwase kunabantu abaningi abafayo nabahluphekayo kunangaphambili.
Ngangisemncane futhi ngingazazi nezizathu zale mpi. Ngangingenaso kwasikhathi sokucabanga ngazo. Engangikwazi nje ukuthi ngangijutshelwe ukuba ngenze lokho engangikuqeqeshelwe. Amasosha asemkhunjini ayethi, “Saqeqeshelwa ukulwa, hhayi ukucabanga.” Nokho, ngazithembisa ukuthi uma ngingafanga, ngangizocwaninga kanzulu ukuthi kungani sasilwa le mpi.
Impi yaseVietnam yangichaya entweni engangingakulungele ukubhekana nayo—izidakamizwa. Njengomuntu osemusha, ngangibhema usikilidi, ngiphuza ubhiya nogologo ngezimpelasonto, futhi ngiya nasemaphathini. Kodwa ngangingakaze ngisebenzise izidakamizwa. EVietnam izinto zashintsha. Abanye babangane bami babethi: “Iyini inkinga Mike? Kuyefana bazokusakaza ubuchopho kusasa.” Ngakho, ngezinye izikhathi ngangivuma.
Nokho, impi ayiyona indawo yabantu abadakwa yizidakamizwa, ngakho-ke ngazithembisa ukuthi ngangingeke ngizidle ngaphambi kokwenza umsebenzi wami. Kodwa lapho ngibuyela ekamu, ngangiqhubeka ngiqalekela izidakamizwa, futhi ngangena shí ekuzisebenziseni.
Ngemva Kokubuya Empini
Lapho ngisuka eVietnam ngiphindela ekhaya eCalifornia ngo-October 1970, indlela engangibheka ngayo ukuphila yayisishintshe kakhulu. Nakuba ngangingene ebuthweni lezempi ngoba ngithi ngilwela inkululeko, ngazizwa ngixhashaziwe. Ngabuya ngicasukile futhi ngigcwele inzondo. Ngangingasenandawo emphakathini futhi ngingasalishisekeli nezwe lakithi.
Ngachitha izinsuku eziningi ngibhema insangu ngidla nezinye izidakamizwa njengoba ngilungisa isithuthuthu sami egalaji lasekhaya. Ukuhlale ngicabanga ngesimo sami nalokho okwakwenzeke eVietnam kwangicindezela nakakhulu. Unembeza wami waqala ukungihlupha. Sakhula isifiso sami sokufuna ukuphenya isizathu seMpi YaseVietnam.
Uhulumeni wayenika labo abavela empini usizo lwezimali ukuze bathuthukise imfundo yabo, ngakho ngabhalisa ekolishi futhi ngokuhamba kwesikhathi ngangena eCalifornia State University eLos Angeles. Lapho, ngathola abangane ababebhikishele impi yaseVietnam, kanye nabathile ababekade bekhona empini. Sasiba nezingxoxo ezinde ngokuphathelene nempi kanye nesimo somhlaba. Akekho noyedwa kithi owayenezimpendulo ezanelisayo; sonke sasididekile.
Imizamo Yokusiza Abanye Nokuthola Usizo
Empeleni, iningi lethu lalinezinkinga ezingokomzwelo nezingokwengqondo. Ngashukumiseleka ukuba ngenze okuthile ukuze ngisize. Ngakho esikoleni ngagxila kakhulu ezifundweni eziphathelene nokuphazamiseka kwengqondo. Njengoba ngangikade ngihileleke empini nasekubulaleni, nganquma ukwenza okuhle ukuze ngikhokhele ububi engabenza. Ngakho ngaqala ukusebenza ezibhedlela zabagula ngengqondo.
Izidakamizwa zazigcwele yonke iyunivesithi, futhi ngabona ukuthi zaziwumsuka wezinkinga eziningi. Ngangifuna ukuthuthukisa izifundo zami ukuze ngisize labo abasesibhedlela ababenezinkinga zengqondo. Ngakho ngaziyeka ngokuphelele izidakamizwa futhi nganikela isikhathi sami namandla ekutadisheni nasekusebenzeni. Nokho, njengomelaphi wengqondo, ngangibona intuthuko encane nje ezigulini zami.
Ngikhungathekile ngenxa yalesi simiso sezinto futhi ngihlushwa unembeza, ngafuna impumuzo yobuhlungu engangibuzwa. Ngaqala ukuthandaza futhi ngaya nasesontweni. IMisa laseSontweni LamaKatolika alizange lingifundise lutho. Ngakho, ngaqala ukuya esontweni lasebusuku. Ngangingena ngikhanyise ikhandlela, bese ngithandaza phambi kwezithombe. Lezi zithombe zazihlanganisa esikaJesu elenga esiphambanweni nesikaMariya esinesinqindi enhliziyweni kanye nezinye zalabo okuthiwa osanta.
Ngaqala ukucabanga: Yeka ukuthi isonto liyindawo ecindezela kanjani! Kungenzeka yini ukuthi umoya kaNkulunkulu ube lapha? Ngangidinga izimpendulo nenduduzo. Ngase nganele ukuhlupheka. Ngakho ngobunye ubusuku ngalishiya isonto ngayothandaza epaki. Ngabheka izinkanyezi phezulu, futhi ngicabanga ukuthi ngangiqala ngqa ekuphileni kwami ukuzama ngenkuthalo ukuxhumana noMdali.
Ukufunda Iqiniso LeBhayibheli
Ngenye impelasonto, ngavakashela umngane wami omdala uGary, ukuze ngiphumule emsebenzini ocindezelayo wasesibhedlela. Ngolunye usuku sachitha isikhathi esithile sibuka i-TV. Ezindabeni kwakukhulunywa ngokubekwa icala lokungathembeki kukaMongameli uNixon. Saxoxa ngenkohlakalo ekhona kuzo zonke izici zokuphila, futhi ngasho nokuthi ngangizizwa ngikhohlisiwe ngokuphathelene nempi yaseVietnam.
U-Alva, inkosikazi yomngane wami, wakuzwa esasikhuluma ngakho wabe eseza esuka ekhishini. Wathi izenzakalo ezifana nalezi esasikhuluma ngazo zigcwalisa isiprofetho seBhayibheli. Ngabuza: “Izinkinga zikamongameli zihlangana kanjani nesiprofetho seBhayibheli?” U-Alva wachaza ukuthi maduzane uMbuso kaNkulunkulu ophethwe uKristu Jesu uzothatha indawo yabo bonke ohulumeni abakhohlakele nokuthi abantu bayophila phakade emhlabeni onokuthula oyoguqulwa ube yipharadesi. (Daniyeli 2:44; IsAmbulo 21:3, 4) U-Alva wakhuluma ngoMthandazo WeNkosi, esicela kuwo ukuba uMbuso kaNkulunkulu ufike ukuze intando yakhe yenziwe emhlabeni njengasezulwini.—Mathewu 6:9, 10.
Ngabona ukuthi sisidinga ngempela isiqondiso sikaNkulunkulu ukuze sithole uhulumeni ongcono nokuthula kwangempela emhlabeni. (UmShumayeli 8:9; Jeremiya 10:23) Ngokuphathelene nethuba lokuphila phakade, ngakhumbula ngifunda ukuthi ama-athomu akha imizimba yethu athathelwa indawo amanye ngokushesha. Nakuba ezinye izinto ezazishiwo u-Alva zazibonakala zingakholeki, ngase nginelukuluku. Ngangifuna ukukhokha ngenxa yokulimaza abantu abaningi futhi ngisize ekunciphiseni inhlupheko yabanye. U-Alva wasikisela ukuba ngiye eHholo LoMbuso, lapho ngangizofunda khona okwengeziwe.
UBill Akina wayeyisikhonzi sesikhathi esigcwele ebandleni. Wayekade esebuthweni lasemkhunjini phakathi nempi yezwe yesibili, ngakho sasizizwa ngendlela efanayo. Okubaluleke nakakhulu, wayelazi iBhayibheli, ngakho yena nomkakhe baphendula imibuzo yami eminingi besebenzisa lona. Njengoba ngangiqhubeka ngifunda noBill, ngabona ukuthi nakuba imizamo yami yokusiza labo abasesibhedlela yayimihle, ngangibanikeza usizo lwesikhashana. Ngakolunye uhlangothi, ukusiza abantu ukuba bathole ulwazi olunembile lweBhayibheli kwakuzosho ukuphila okuphakade kubo uma benokholo futhi bephila ngokuvumelana nalolu lwazi.—Johane 17:3.
UBill wangiqhubela isifundo ngencwadi ethi IQiniso Eliholela Ekuphileni Okuphakade. Ngabhapathizwa njengesibonakaliso sokuzinikezela kwami kuNkulunkulu ngo-July 1974. Ngemva kwezinyanga eziyisithupha ngaba iphayona, njengoba abashumayeli bevangeli besikhathi esigcwele bebizwa kanjalo koFakazi BakaJehova. Phakathi naleso sikhathi, ngayeka izifundo zami zaseyunivesithi, ngayeka nokusebenza esibhedlela. Ukuze ngizisekele enkonzweni, ngangihlanza amabhange ebusuku. (1 Thesalonika 4:11) Umkhaya wakithi nabangane bami babecabanga ukuthi sengiyahlanya.
Ngemva kokuphayona unyaka eCalifornia, ngaqala ukuzibuza ukuthi ngingasetshenziswa kanjani ngokugcwele enkonzweni kaJehova. Nganquma ukuzibekela umgomo wokuba isithunywa sevangeli kwelinye izwe. Ngemva kokukhonza iminyaka embalwa njengephayona, ngamenyelwa eWatchtower Bible School of Gilead, eyayiseBrooklyn, eNew York ngaleso sikhathi. Ngangisekilasini lama-66 futhi ngathola iziqu ngo-March 11, 1979, eLong Island City, eNew York.
Ukushintsha Kwesabelo
Ngabelwa ukuyokhonza eGuatemala, eMelika Ephakathi, lapho ngakhonza khona cishe unyaka owodwa njengesithunywa sevangeli. Ngabe sengimenywa ukuba ngiyosebenza endaweni encane yokunyathelisa izincwadi ehhovisi legatsha loFakazi BakaJehova enhloko-dolobha, eGuatemala City. Ngo-1981, ngashada noLupita, iphayona lendawo, futhi naye wamenywa ukuba azokhonza nami ehhovisi legatsha. Ngokuhamba kwesikhathi, ngo-1996, ukunyatheliswa kwezincwadi eGuatemala kwayekwa lapho siqala ukuthola zonke izincwadi zethu zivela egatsheni laseMexico.
Intombazanyana yethu, uStephanie, yazalwa ngo-1984, kodwa ngakwazi ukuqhubeka ngikhonza ehhovisi legatsha. Ngaqhubeka ngikhonza ehhovisi legatsha nangemva kokuba uLupita esebelethe uMitchell ngo-1987. Ukuhlala ngaphandle kwehhovisi legatsha nokuhamba amakhilomitha ayishumi usuku ngalunye kunzima. Kodwa kuye kwaba ilungelo elikhulu ukukhonza kulesi sabelo, futhi umkhaya wami uye wangisekela kakhulu.
ULupita noStephanie sebengamaphayona, kanti uMitchell uyisikhonzi esibhapathiziwe. Uzoqeda ukufundela umsebenzi kulo nyaka, futhi umgomo wakhe uwukuba senkonzweni yesikhathi esigcwele. Ngiyazi ukuthi la malungelo akhethekile asiwatholi ngenxa yamakhono esinawo, kodwa ngenxa yomusa kaJehova ongasifanele. UnguNkulunkulu onothando, futhi uyosebenzisa noma ubani onomoya ovumayo futhi ofuna isiqondiso sakhe.
Ngezinye izikhathi siyabuzwa ukuthi sikwazi kanjani ukuhlanganyela ngokugcwele enkonzweni njengomkhaya futhi ngesikhathi esifanayo sikwazi ukuziphilisa. Siyawenza umsebenzi wokuziphilisa lapho sithathe iholide. Kodwa ngalé kwalokho, siye sazama njalo ukuba ‘neso elihle’ uma kuziwa ezintweni ezibonakalayo, sicele usizo kuJehova, sithembele kuye, futhi sifune isiqondiso sakhe njalo.—Mathewu 6:25-34; IzAga 3:5.
Ukuphatha isibhamu kwakunginikeza umuzwa wokuba negunya, ngakho ngiyasibona isidingo sokuba ngihlakulele ukuthobeka njalo. Isimiso sikaSathane sangifundisa ukuba nenzondo nokubulala kanye nokusola abanye, ukuba nolaka nokufuna ukuzivikela njalo. Kodwa uJehova uye wangibonisa isihe nomusa wothando, futhi ngimbonga kakhulu ngalokho. Manje ngizimisele ukuqhubeka ngingasayifundi impi futhi ngibe nothando nobubele kubo bonke abantu.—Mathewu 5:43-45; Isaya 2:4.
Bekungelula kimi ukwenza ushintsho. Nokho, ngiye ngafunda ukuphila ukuphila okunokuthula. Ngosizo lukaNkulunkulu ngiye ngakwazi ukubhekana namaphupho amabi awumphumela wokuba sempini. Ngibheke phambili ngempela esikhathini lapho kuyophela khona izimpi nezingxabano. (IHubo 46:9) Kuze kufike leso sikhathi, ngiyajabula ngethuba lokukhonza emsebenzini osindisa ukuphila wokusiza abantu ukuba bafunde ngoMniki-kuphila wethu omkhulu, uJehova uNkulunkulu.
[Izithombe ekhasini 12]
Ngangingumdubuli wasemnyango endizeni
[Isithombe ekhasini 14]
NginoBill Akina nomkakhe, u-Eloise, ngo-1978
[Isithombe ekhasini 15]
Ngisebenza endaweni yokunyathelisa izincwadi egatsheni laseGuatemala, ngo-1982
[Isithombe ekhasini 15]
NginoLupita, uMitchell noStephanie, namuhla
[Isithombe ekhasini 15]
Sishumayela nomkami