Isahluko 18
Ngingabhekana Kanjani Nokucindezeleka Esikoleni?
“Ngangicindezeleka kakhulu esikoleni kangangokuba kwakuye kuthi angikhale ngimemeze.”—USharon.
“Ukucindezeleka esikoleni akupheli njengoba ukhula—kumane kushintshe izimbangela zako.”—UJames.
INGABE unomuzwa wokuthi abazali bakho abaqondi ukuthi ubhekene nokucindezeleka okungakanani esikoleni? Bangase bakutshele ukuthi awunazikweletu ozikhokhelayo, awunamkhaya owondlayo noma akunamqashi omsebenzelayo. Nokho, cishe unomuzwa wokuthi esikoleni ubhekana nokucindezeleka okufana nokwabazali bakho—noma okukhulu kunokwabo.
Ukuya nje esikoleni nokubuyela ekhaya kungakucindezela. “Izingane zesikole zazivame ukulwa ebhasini,” kusho uTara wase-United States. “Umshayeli wayelimisa ibhasi asehlise sonke. Sasifika sekwephuze ngesigamu sehora noma ngaphezulu.”
Ingabe ukucindezeleka kuyancipha lapho ufika esikoleni? Lutho! Mhlawumbe ubhekana nalokhu okulandelayo:
● Ukucindezelwa othisha.
“Othisha bami bafuna ngenze ezibukwayo, ngiphase ngamalengiso futhi ngizizwa ngicindezelekile ukuba ngibajabulise.”—USandra.
“Othisha bacindezela izingane ukuba zenze ezibukwayo, ikakhulu uma lowo mfundi ehlakaniphile.”—U-April.
“Ngisho noma unemigomo ebalulekile, abanye othisha bakwenza uzizwe ungasile ekhanda uma ungaphishekeli imigomo yemfundo abacabanga ukuthi kufanele uyiphishekele.”a—UNaomi.
Ukucindezelwa othisha kukuthinta kanjani?
․․․․․
● Ukucindezelwa ontanga.
“Esikoleni esiphakeme izingane zinenkululeko ethé xaxa futhi azihloniphi. Uma ungenzi njengazo, zikukhipha inyumbazane.”—UKevin.
“Nsuku zonke, ngicindezelwa ukuba ngiphuze utshwala futhi ngihlanganyele ubulili. Ngezinye izikhathi kunzima ukumelana nesifiso sokuzenza lezi zinto.”—U-Aaron.
“Njengoba manje ngineminyaka engu-12 ngicindezelwa kakhulu ukuba ngijole. Bonke esikoleni bathi, ‘Uyohlala ungajoli kuze kube nini?’”—U-Alexandria.
“Ngacindezelwa ukuba ngizikhiphe nomfana. Lapho ngenqaba, kwathiwa ngingungqingili. Ngangineminyaka eyishumi nje kuphela!”—UChrista.
Ukucindezelwa ontanga kukuthinta kanjani?
․․․․․
● Okunye okukwenza ucindezeleke. Faka u-✔ eceleni kwento ekucindezela kakhulu—noma uyibhale phansi.
□ Izivivinyo ozozibhala
□ Umsebenzi wesikole
□ Amathemba amakhulu abazali abanawo ngawe
□ Ukufinyelela imigomo emikhulu ozibekele yona
□ Ukuhlushwa iziqhwaga noma ukuhlukunyezwa ngokobulili
□ Okunye ․․․․․
Izinyathelo Ezine Zokunciphisa Ukucindezeleka
Awunakulindela ukufunda esikoleni kodwa ungabhekani nohlobo oluthile lokucindezeleka. Yiqiniso, ukucindezeleka kakhulu kungaba nzima. Inkosi ehlakaniphile uSolomoni yabhala: “Ukucindezelwa kukodwa kungenza ohlakaniphileyo enze ngendlela yokusangana.” (UmShumayeli 7:7) Kodwa akufanele uvumele ukucindezeleka kukusanganise. Isihluthulelo siwukufunda indlela yokubhekana nakho ngokuphumelelayo.
Ukubhekana nokucindezeleka kufana nokuphakamisa izinsimbi. Ukuze aphumelele, umuntu ophakamisa izinsimbi kumelwe aziqeqeshe kahle kusengaphambili. Akaziphakamisi izinsimbi ezingaphezu kwamandla akhe, futhi uziphakamisa ngendlela efanele. Uma enza kanjalo, imisipha yakhe iyaqina futhi akawulimazi umzimba. Ngakolunye uhlangothi, uma engenzi kanjalo, angadonseka umsipha noma aphuke.
Ngokufanayo, ungakwazi ukuphila nokucindezeleka futhi uwufeze kahle umsebenzi okudingeka uwenze ngaphandle kokuzilimaza. Kanjani? Thatha lezi zinyathelo ezilandelayo:
1. Thola ukuthi kubangelwa yini. “Lapho ubona ingozi isondela, ungabi isiwula uvele uzifake kuyo—hlakanipha ucashe,” kusho isaga esihlakaniphile. (IzAga 22:3, Contemporary English Version) Kodwa ngeke ukwazi ukucashela ukucindezeleka okunzima ngaphandle kokuba uthole ukuthi kubangelwa yini. Ngakho bheka ukuthi yikuphi lapho ufake khona u-✔ ekuqaleni. Yini ekwenza ucindezeleke kakhulu manje?
2. Cwaninga. Ngokwesibonelo, uma ucindezelwa umsebenzi onzima wesikole, cwaninga ngokusikisela okuseSahlukweni 13 eMqulwini 2. Uma ucindezelwa ukuba uziphathe kabi ngokobulili nofunda naye, uzothola iseluleko esiwusizo eZahlukweni 2, 5 no-15 kuleyo ncwadi.
3. Ungazindeli. Zimbalwa izinkinga eziyophela uma uziziba. Ngokuvamile ziba zimbi kakhulu uma uziziba, zikwenze ucindezeleke nakakhulu. Uma usunqumile ukuthi uzoyixazulula kanjani inkinga ekucindezelayo, musa ukuzindela. Yixazulule masinyane. Ngokwesibonelo, uma ungomunye woFakazi BakaJehova futhi uzama ukuphila ngokwezindinganiso zokuziphatha zeBhayibheli, ziveze kwabanye ngokushesha ngangokunokwenzeka. Ukwenza kanjalo kungakunciphisa ukucindezeleka. UMarchet oneminyaka engu-20, uthi: “Lapho nje zivulwa izikole, ngangiqala ingxoxo ngendaba engangazi ukuthi izonginika ithuba lokuchaza izindinganiso zami eziseBhayibhelini. Ngathola ukuthi uma ngihlala isikhathi eside ngingazivezi ukuthi nginguFakazi, kwakuya kuba nzima nakakhulu. Kwakungisiza kakhulu ukuchaza izinkolelo zami futhi ngiphile ngokuvumelana nazo unyaka wonke.”
4. Cela usizo. Ngisho nonamandla kangakanani umuntu ophakamisa izinsimbi unokulinganiselwa. Kunjalo nangawe. Kodwa akudingeki uwuthwale wedwa umthwalo osindayo. (Galathiya 6:2) Kunganjani ukhulume nabazali bakho noma umKristu ovuthiwe? Babonise izimpendulo ozibhale ngaphambili kulesi sahluko. Cela ukusikisela kwabo.
Ukucindezeleka Kuhle?
Ungakuthola kunzima ukukukholelwa, kodwa ukuthi ubhekene nokucindezeleka kuyinto enhle. Ngani? Kubonisa ukuthi ukhuthele nokuthi unembeza wakho usasebenza. Phawula indlela iBhayibheli elimchaza ngayo umuntu owabonakala engenako nhlobo ukucindezeleka: “Kuyoze kube nini ulele lapho ungenzi lutho? Uyovuka nini uyeke ukulala? Lala kancane. Wozele kancane. Songa izandla ulokhu udlalisa izithupha. Ngokuzumayo, konke sekunyamalele, njengokungathi kuthathwé umphangi ohlomile.”—IzAga 6:9-11, Contemporary English Version.
UHeidi, oneminyaka engu-16 uyifingqa kahle le ndaba. Uthi: “Isikole singabonakala siyindawo embi kakhulu, kodwa ukucindezeleka obhekana nakho khona kuyefana nalokho oyobhekana nakho lapho ususebenza.” Yiqiniso, akulula ukubhekana ngokuphumelelayo nokucindezeleka. Kodwa uma kusingathwa kahle, ngeke kukulimaze. Eqinisweni, kungakwenza ube umuntu ongcono.
Ingabe ukuyeka isikole kuyoziqeda izinkinga zakho?
[Umbhalo waphansi]
a Ukuze uthole ukwaziswa okwengeziwe, bheka iSahluko 20 sale ncwadi.
UMBHALO OYINHLOKO
‘Phonsa zonke izinkathazo zakho phezu [kukaNkulunkulu], ngoba uyakukhathalela.’—1 Petru 5:7.
ICEBISO
Hlukanisa izinkinga ezikubangela ukucindezeleka zibe imikhakha emibili—lezo ongazilungisa nalezo ongeke ukwazi ukuzilungisa. Qala ngalezo ongazilungisa. Uma zonke lezo zinkinga seziphelile—uma luyoke lufike lolo suku—uyoba nesikhathi esiningi sokucabanga ngezinkinga ongeke ukwazi ukuzilungisa.
UBUWAZI . . . ?
Ukulala ngokwanele ubusuku ngabunye—okunge- nani amahora angu-8—kukusiza ukuba ungagcini nje ngokuba ukwazi ukubhekana nokucindezeleka kodwa kuthuthukisa nenkumbulo yakho.
ENGIZOKWENZA!
Ukuze ngikwazi ukubhekana nokucindezeleka, nginqume ukuthi uma kungenzeka ngizolala ngo- ․․․․․
Engingathanda ukukubuza umzali wami (abazali) ngale ndaba ․․․․․
UCABANGANI?
● Kungani ukungafuni ukwenza amaphutha kungakwandisela ukucindezeleka?
● Ubani ongakhuluma naye uma ukucindezeleka kukuqeda amandla?
[Amazwi acashunwe esihlokweni ekhasini 132]
“Nsuku zonke ubaba wayethandaza nami lapho engishiya esikoleni. Lokhu kwakungenza ngizizwe ngilondekile njalo.’’—ULiz
[Isithombe ekhasini 131]
Njengoba nje ukuphakamisa kahle izinsimbi kungakuqinisa emzimbeni, ukukusingatha kahle ukucindezeleka kungakuqinisa ngokomzwelo