Watchtower UMTAPO OKUYI-INTHANETHI
Watchtower
UMTAPO OKUYI-INTHANETHI
IsiZulu
  • IBHAYIBHELI
  • IZINCWADI
  • IMIHLANGANO
  • fy isahl. 14 kk. 163-172
  • Ukukhula Ndawonye

Ayikho ividiyo kulokhu okukhethile.

Uxolo, kube nenkinga ekufakeni ividiyo oyifunayo.

  • Ukukhula Ndawonye
  • Imfihlo Yenjabulo Yomkhaya
  • Izihlokwana
  • Indaba Ethi Ayifane
  • ZIVUMELANISE NOKUZIMELA KWEZINGANE ZAKHO
  • UKUVUSELELA ISIBOPHO SENU SOMSHADO
  • JABULELA UKUBA NABAZUKULU
  • ZIVUMELANISE NEZIMO NJENGOBA UKHULA
  • UKUBHEKANA NOKUSHONELWA OWAKWAKHO
  • UNKULUNKULU UYAKWAZISA LAPHO USUMDALA
  • Ukuhlala Ndawonye Ngothando
    I-Phaphama!—1995
  • Iziphi Ezinye Zalezi Zinkinga?
    I-Phaphama!—1995
  • Kungani Ugogo Nomkhulu Behlala Nathi?
    I-Phaphama!—1992
  • Izinjabulo Nezinselele Zogogo Nomkhulu
    I-Phaphama!—1999
Bheka Okunye
Imfihlo Yenjabulo Yomkhaya
fy isahl. 14 kk. 163-172

Isahluko Seshumi Nane

Ukukhula Ndawonye

1, 2. (a) Yiziphi izinguquko ezenzekayo lapho kufika iminyaka yokuguga? (b) Amadoda ahlonipha uNkulunkulu ezikhathi zeBhayibheli akuthola kanjani ukwaneliseka esemadala?

NJENGOBA sikhula kwenzeka izinguquko eziningi. Ubuthakathaka obungokomzimba busithena amandla. Ukuzibuka esibukweni kuveza imibimbi emisha nokuthi uya uba mpunga—nokuthi uya uba nempandla. Singase silahlekelwe inkumbulo. Lapho izingane zishada kwakheka ubuhlobo obusha, nalapho kuba khona abazukulu. Kwabanye, ukuthatha umhlalaphansi emsebenzini wokuziphilisa kwenza isimiso sokuphila sihluke.

2 Eqinisweni, iminyaka yokukhula ingaba evivinyayo. (UmShumayeli 12:1-8) Nakuba kunjalo, cabangela izinceku zikaNkulunkulu ezikhathini zeBhayibheli. Nakuba ekugcineni zafa, zazuza ukuhlakanipha nokuqonda, okwazinikeza ukwaneliseka okukhulu lapho sezigugile. (Genesise 25:8; 35:29; Jobe 12:12; 42:17) Zaphumelela kanjani ukuba zikhule ngenjabulo? Ngokuqinisekile kwakungokuphila ngokuvumelana nezimiso esizithola zilotshwe eBhayibhelini namuhla.—IHubo 119:105; 2 Thimothewu 3:16, 17.

3. Yisiphi iseluleko uPawulu asinikeza amadoda nabesifazane asebekhulile?

3 Encwadini yakhe eya kuThithu, umphostoli uPawulu wanikeza iseluleko esinengqondo kwabakhulayo. Wabhala: “Amadoda asemadala mawabe alinganiselayo emikhubeni, athatha izinto ngokungathi sína, ahluzekile engqondweni, aphilile okholweni, othandweni, ekukhuthazeleni. Ngokufanayo abesifazane asebebadala mababe abahloniphayo ekuziphatheni, bangabi abanyundelayo, futhi bangagqilazwa iwayini eliningi, babe abafundisi bokuhle.” (Thithu 2:2, 3) Ukulalela lamazwi kungakusiza ukuba ubhekane nezinselele zokukhula.

ZIVUMELANISE NOKUZIMELA KWEZINGANE ZAKHO

4, 5. Abazali abaningi basabela kanjani lapho izingane zabo zihamba ekhaya, futhi abanye bazivumelanisa kanjani nesimo esisha?

4 Ukushintsha kwezindima kudinga ukuzivumelanisa nakho. Yeka ukuthi kuyiqiniso kanjani lokhu lapho izingane esezikhulile zishada zihamba ekhaya! Kubazali abaningi lesi isikhumbuzo sokuqala sokuthi bayakhula. Nakuba bejabula ngokuthi izingane zabo sezikhulile, ngokuvamile abazali bayakhathazeka ngokuthi kazi benzé konke abebengakwenza yini ekulungiseleleni izingane ukuba zikwazi ukuzimela. Futhi bangase bakukhumbule ukuba nazo.

5 Kuyaqondakala ukuthi abazali bayaqhubeka bezikhathaza ngenhlalakahle yezingane zabo, ngisho nangemva kokuba zihambile ekhaya. “Uma zingase zingithinte njalo nje, ukuze ngiqinisekise ukuthi konke kusahamba kahle—lokho kungangijabulisa,” kusho umama othile. Omunye ubaba uyalandisa: “Lapho indodakazi yethu ihamba ekhaya, kwakuyisikhathi esinzima kakhulu. Kwavula igebe elikhulu emkhayeni wethu ngoba sasenza zonke izinto ndawonye njalo.” Laba bazali baye babhekana kanjani nokungabi bikho kwezingane zabo? Ezimweni eziningi, kungokukhathalela nokusiza abanye.

6. Yini esiza ukuba ubuhlobo bomkhaya buhlale busendaweni efanele?

6 Lapho izingane zishada, indima yabazali iyashintsha. UGenesise 2:24 uthi: “Indoda iyakushiya uyise nonina, inamathele kumkayo; bayakuba-nyamanye.” (Omalukeke sizenzele.) Ukuqaphela izimiso zobunhloko zokuhlonipha uNkulunkulu nokuhleleka kuyosiza abazali ukuba bagcine izinto zisendaweni yazo.—1 Korinte 11:3; 14:33, 40.

7. Yisiphi isimo sengqondo esihle omunye ubaba asihlakulela lapho amadodakazi akhe eshada ehamba ekhaya?

7 Ngemva kokuba amadodakazi amabili ombhangqwana othile eshadile futhi ahamba, lombhangqwana wezwa isikhala ekuphileni kwawo. Ekuqaleni, indoda yayibacasukela abakhwenyana bakwayo. Kodwa lapho icabanga ngesimiso sobunhloko, yaqaphela ukuthi abayeni bamadodakazi ayo base benomthwalo wemfanelo ngemikhaya yabo. Ngakho, lapho amadodakazi ayo ecela iseluleko, yayiwabuza ukuthi abayeni bawo babecabangani, futhi yayiqikelela ukuthi ibasekela ngangokunokwenzeka. Abakhwenyana bakwayo manje bayibheka njengomngane futhi bayasijabulela iseluleko sayo.

8, 9. Abanye abazali baye bazivumelanisa kanjani nokuzimela kwezingane zabo ezikhulile?

8 Kuthiwani uma abasanda kushada, nakuba bengenzi lutho olumelene nemibhalo, bengenzi lokho abazali abacabanga ukuthi kungcono kakhulu? “Sizama njalo ukubasiza ukuba babone indlela uJehova abheka ngayo izinto,” kuchaza umbhangqwana onezingane ezishadile, “kodwa uma singavumelani nesinqumo sabo, siyasamukela futhi sibanikeze ukusekela nesikhuthazo.”

9 Emazweni athile ase-Asia, abanye omama bakuthola kunzima kakhulu ukwamukela ukuthi amadodana abo asezimele. Kodwa, uma behlonipha ukuhleleka nobunhloko bobuKristu, bathola ukuthi kuyancipha ukungqubuzana nomalokazana babo. Omunye wesifazane ongumKristu uthola ukuthi ukuhamba kwamadodana akhe ekhaya kuye kwaba “into ayibonga njalo nje.” Uyajabula ngokubona ikhono lawo lokuphatha imikhaya yawo emisha. Lokhu kuye kwasho nokuncipha komthwalo ongokomzimba nongokwengqondo okudingeka yena nomyeni wakhe bawuthwale njengoba bekhula.

UKUVUSELELA ISIBOPHO SENU SOMSHADO

10, 11. Yisiphi iseluleko esingokomBhalo esiyosiza abantu bagweme ezinye zezingibe zeminyaka yokukhula?

10 Abantu basabela ngezindlela ezihlukene ngokufinyelela iminyaka yokukhula. Amanye amadoda agqoka ngendlela ehlukile ezama ukubonakala emasha. Abanye besifazane bakhathazeka ngezinguquko ezilethwa ukunqamuka kokuya esikhathini. Kuyadabukisa ukuthi abanye abantu abakuleminyaka babangela abangane babo bomshado inzondo nesikhwele ngokudlala ngemizwa yabobulili obuhlukile abasebasha. Nokho, amadoda asemadala ahlonipha uNkulunkulu ‘ahluzekile engqondweni,’ athiba izifiso ezingafanele. (1 Petru 4:7) Abesifazane abavuthiwe ngokufanayo basebenzela ukugcina umshado wabo uqinile, ngenxa yothando ngabayeni babo nesifiso sokujabulisa uJehova.

11 Ngaphansi kokuphefumulelwa, iNkosi uLemuweli yaloba izindumiso ‘zomfazi okhutheleyo’ ovuza umyeni wakhe ‘ngokuhle, kungabi-ngokubi, zonke izinsuku zokuphila kwakhe.’ (Omalukeke sizenzele.) Indoda engumKristu ngeke ihluleke ukubona indlela umkayo azikhandla ngayo ukuze abhekane nokuphazamiseka ngokomzwelo akutholayo phakathi neminyaka yokukhula. Uthando lwayo luyoyishukumisela ukuba ‘imdumise.’—IzAga 31:10, 12, 28.

12. Imibhangqwana ingasondelana kanjani ndawonye njengoba iminyaka idlula?

12 Phakathi neminyaka ematasa yokukhulisa izingane, kungenzeka ukuthi nobabili nabekela eceleni ngenjabulo izifiso zenu ukuze ninakekele izidingo zezingane zenu. Ngemva kokuba zihambile sekuyisikhathi sokuphinde nigxile ekuphileni kwenu komshado. “Lapho amadodakazi ami ehamba ekhaya,” kusho enye indoda, “ngaqala phansi ngathandana nomkami.” Enye indoda ithi: “Sikhathalela impilo yomunye nomunye futhi sikhumbuzane ngesidingo sokuvivinya umzimba.” Ukuze bangabi nesizungu, yona nomkayo babonisa umoya wokungenisa izihambi kwamanye amalungu ebandla. Yebo, ukubonisa isithakazelo kwabanye kuletha izibusiso. Ngaphezu kwalokho, kujabulisa uJehova.—Filipi 2:4; Heberu 13:2, 16.

13. Iyiphi ingxenye efezwa ukukhuluma ngokukhululeka nokwethembeka njengoba imibhangqwana ikhula ndawonye?

13 Ungavumi ukuba kuvuleke igebe lokukhulumisana phakathi kwakho nowakwakho. Xoxani ngokukhululeka. (IzAga 17:27) “Sikhulisa ukuzwana kwethu ngokunakekelana nangokucabangelana,” kusho enye indoda. Umkayo uyavuma, ethi: “Njengoba sesikhulile, sesikwazi nokujabulela ukuphuza itiye ndawonye, ukuxoxa, nokubambisana.” Ukukhuluma ngokukhululeka nokwethembeka kungasiza ekuqiniseni isibopho somshado wenu, kuwenze ubhuntshise amagalelo kaSathane, umbhidlizi wemishado.

JABULELA UKUBA NABAZUKULU

14. Iyiphi indima okubonakala yafezwa uninakhulu kaThimothewu ekukhuleni kwakhe engumKristu?

14 Abazukulu “bangumqhele” wasebekhulile. (IzAga 17:6) Ukuba umngane nabazukulu kungajabulisa ngempela—kuyaphilisa futhi kuyaqabula. IBhayibheli likhuluma kahle ngoLowisi, ugogo owathi, kanye nendodakazi yakhe, u-Evnike, wahlanganyela ukholo lwakhe nosana oluwumzukulu wakhe uThimothewu. Lenganyana yakhula yazi ukuthi unina noninakhulu bayalazisa iqiniso leBhayibheli.—2 Thimothewu 1:5; 3:14, 15.

15. Ngokuphathelene nabazukulu, ogogo nomkhulu bangalunikeza kanjani usizo olubalulekile, kodwa yini okufanele bayigweme?

15 Kukulesi sici-ke lapho ogogo nomkhulu benganikeza khona ngokukhethekile usizo olubalulekile. Bogogo nomkhulu, senidlulisele kakade ulwazi ngezinjongo zikaJehova ezinganeni zenu. Nisengenza okufanayo nakwesinye isizukulwane! Izingane eziningi ezincane ziyajabula lapho zizwa ogogo nomkhulu bazo bexoxa izindaba zeBhayibheli. Yiqiniso, akudingeki nithathe umthwalo wemfanelo kababa wokugxilisa iqiniso leBhayibheli ezinganeni zakhe. (Duteronomi 6:7) Kunalokho, niyawuphelelisa. Kwangathi umthandazo wenu ungafana nowomhubi: “Mawungangishiyi, nxa ngimdala, ngiyimpunga, ngize ngishumayele ingalo yakho kuso isizukulwane, amandla akho kubo bonke abezayo.”—IHubo 71:18; 78:5, 6.

16. Ogogo nomkhulu bangakugwema kanjani ukuba imbangela yokungezwani emkhayeni wabo?

16 Ngokudabukisayo, abanye ogogo nomkhulu babatotosa kakhulu abantwana kuze kube nokungezwani phakathi kogogo nomkhulu nezingane zabo abazizalayo. Kanti mhlawumbe umusa wenu oqotho ungenza kube lula ngabazukulu ukuba bathulule izifuba zabo kinina lapho bengathandi ukuzembulela abazali babo. Ngezinye izikhathi izingane ezincane zisuke zinethemba lokuthi ogogo nomkhulu bazo abazitotosayo bayoba ngakuzo bamelane nabazali. Kuthiwani-ke? Bonisani ukuhlakanipha futhi nikhuthaze abazukulu benu ukuba bakhulume ngokukhululeka nabazali babo. Ningabachazela ukuthi lokhu kuyamjabulisa uJehova. (Efesu 6:1-3) Uma kudingeka, ningase nicele ukuzicabela indlela izingane ngokukhuluma nabazali bazo. Ningabafihleli abazukulu benu izinto enizifunde eminyakeni edlule. Ukwethembeka nomusa wenu kungabazuzisa.

ZIVUMELANISE NEZIMO NJENGOBA UKHULA

17. Yikuphi ukuzimisela komhubi okufanele amaKristu agugayo akulingise?

17 Njengoba iminyaka idlula, uzothola ukuthi awusakwazi ukwenza konke owawukwenza noma othanda ukukwenza. Umuntu ukwamukela kanjani ukuguga? Engqondweni yakho ungase uzizwe uneminyaka engu-30, kodwa uma uzibheka esibukweni ubona iqiniso elihlukile. Ungadikibali. Umhubi wancenga uJehova: “Ungangilahli esikhathini sobudala, ungangishiyi ekupheleni kwamandla ami.” Zinqumele ukulingisa ukuzimisela komhubi. Wathi: “Ngiyakwethemba njalo, ngengeze ukudumisa ekudunyisweni kwakho.”—IHubo 71:9, 14.

18. UmKristu ovuthiwe angasisebenzisa kanjani ngokunenzuzo isikhathi somhlalaphansi?

18 Abaningi baye bakulungiselela kusengaphambili ukwandisa ukudumisa kwabo uJehova ngemva kokuthatha umhlalaphansi emsebenzini wokuziphilisa. “Ngahlela kusengaphambili ukuthi yini engangizoyenza lapho indodakazi yethu iqeda esikoleni,” kuchaza ubaba osethathe umhlalaphansi. “Nganquma ukuthi ngiyoqala inkonzo yokushumayela isikhathi esigcwele, futhi ngadayisa ibhizinisi lami ukuze ngikhululekele ukukhonza uJehova ngokugcwele. Ngathandazela isiqondiso sikaNkulunkulu.” Uma ususondela eminyakeni yokuthatha umhlalaphansi, thola induduzo kulokho uMdali wethu Omuhle akushoyo: “Noze niguge, nginguye, yebo, noze nibe-yizimpunga, ngiyakunithwala.”—Isaya 46:4.

19. Yisiphi iseluleko esinikezwa abakhulayo ngeminyaka?

19 Kungase kungabi lula ukuzivumelanisa nokuthatha umhlalaphansi emsebenzini wokuziphilisa. Umphostoli uPawulu waluleka amadoda asemadala ukuba abe “alinganiselayo emikhubeni.” Lokhu kudinga ukuzithiba, unganqotshwa ukuthambekela kokufuna ukuphila okulula. Ngemva kokuthatha umhlalaphansi kungase kube nesidingo esikhudlwana kunangaphambili sokuba ube nesimiso esithile futhi uzithibe. Khona-ke yiba matasa, ‘ngaso sonke isikhathi unokuningi kokukwenza emsebenzini weNkosi, wazi ukuthi umshikashika wakho awulona ize eNkosini.’ (1 Korinte 15:58) Yanuleka emisebenzini yakho yokusiza abanye. (2 Korinte 6:13) AmaKristu amaningi enza lokhu ngokushumayela izindaba ezinhle ngentshiseko kuye ngamandla awo. Njengoba ukhula, ‘phila okholweni, othandweni, nasekukhuthazeleni.’—Thithu 2:2.

UKUBHEKANA NOKUSHONELWA OWAKWAKHO

20, 21. (a) Kulesi simiso sezinto samanje, yini egcina ihlukanise imibhangqwana eshadile? (b) U-Ana ubanikeza kanjani isibonelo esihle abangane bomshado abashonelwe?

20 Kuyiqiniso elidabukisayo kodwa elingokoqobo ukuthi kulesi simiso sezinto, imibhangqwana eshadile ekugcineni ihlukaniswa ukufa. Abangane bomshado abangamaKristu abashonelwe bayazi ukuthi abathandekayo babo balele manje, futhi bayaqiniseka ukuthi bayophinde bababone. (Johane 11:11, 25) Nakuba kunjalo, ukushonelwa kusabanga usizi. Osele angabhekana kanjani nakho?a

21 Kuzosisiza ukukhumbula lokho othile eBhayibhelini akwenza. U-Ana waba umfelokazi ngemva kweminyaka engu-7 kuphela eshadile, futhi sifunda ngaye eneminyaka engu-84. Singaqiniseka ukuthi waba lusizi lapho elahlekelwa umyeni wakhe. Wabhekana kanjani nakho? Wachitha ubusuku nemini enikela inkonzo engcwele kuJehova uNkulunkulu ethempelini. (Luka 2:36-38) Akungabazeki ukuthi ukuphila kuka-Ana kwenkonzo yokuthandaza kwaba ikhambi elikhulu lokudabuka nesizungu ayeba naso njengomfelokazi.

22. Abanye abafelwa nabafelokazi baye babhekana kanjani nesizungu?

22 “Inselele enkulu kunazo zonke iye yaba ukungabi namngane engizoxoxa naye,” kuchaza owesifazane oneminyaka engu-72 owashonelwa umyeni eminyakeni eyishumi edlule. “Umyeni wami wayeyisilaleli esihle. Sasiye sixoxe ngebandla nangengxenye yethu enkonzweni yobuKristu.” Omunye umfelokazi uthi: “Nakuba isikhathi selapha, ngiye ngathola ukuthi kufaneleka kakhulu ukuthi yilokho umuntu akwenzayo ngesikhathi sakhe okumsiza ukuba alulame. Uba sesimweni esingcono sokusiza abanye.” Umfelwa oneminyaka engu-67 uyavuma, ethi: “Indlela enhle kakhulu yokwamukela ukushonelwa iwukuzinikela wena ekududuzeni abanye.”

UNKULUNKULU UYAKWAZISA LAPHO USUMDALA

23, 24. Iyiphi induduzo enkulu iBhayibheli eliyinikeza asebebadala, ikakhulukazi labo abashonelwe umngane womshado?

23 Nakuba ukufa kuthatha umngane womshado othandekayo, uJehova uhlala ethembekile njalo, enokwethenjelwa. “Kunye engikucelé kuJehova,” kuhlabelela iNkosi yasendulo uDavide, “ukuba ngihlale endlini kaJehova izinsuku zonke zokuphila kwami ukubona ubuhle bukaJehova, ngibuke ithempeli lakhe.”—IHubo 27:4.

24 “Dumisa abafelokazi abangabafelokazi ngempela,” kunxusa umphostoli uPawulu. (1 Thimothewu 5:3) Iseluleko esilandela lomyalo sibonisa ukuthi abafelokazi abafanelekayo abangenazihlobo eziseduze babengase badinge ukusekelwa ibandla ngokwezinto ezibonakalayo. Nakuba kunjalo, umqondo walomyalo ‘wokudumisa’ uhlanganisa nokubazisa. Yeka induduzo abafelwa nabafelokazi abahlonipha uNkulunkulu abangayithola ekwazini ukuthi uJehova uyabazisa futhi uyobasekela!—Jakobe 1:27.

25. Asebekhulile bahlalelwe imuphi umgomo?

25 “Isivunulo sabadala singubumpunga,” kusho iZwi likaNkulunkulu eliphefumulelwe. ‘Bungumqhele wodumo; bufumaniswa endleleni yokulunga.’ (IzAga 16:31; 20:29) Khona-ke, kungakhathaliseki ukuthi ushadile noma usuphinde waba wedwa, qhubeka ubeka inkonzo kaJehova kuqala ekuphileni kwakho. Ngaleyo ndlela uyoba negama elihle noNkulunkulu manje nethemba lokuphila okuphakade ezweni eliyobe lingasenazinhlungu zokuguga.—IHubo 37:3-5; Isaya 65:20.

[Umbhalo waphansi]

a Ukuze uthole ingxoxo eningiliziwe yalendaba, bheka incwajana engangomagazini ethi Lapho Ufelwa Othandekayo, ekhishwa i-Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania.

LEZI ZIMISO ZEBHAYIBHELI ZINGAYISIZA KANJANI . . . IMIBHANGQWANA NJENGOBA IKHULA?

Abazukulu “bangumqhele” wabadala.—IzAga 17:6.

Ubudala bungaletha amathuba engeziwe okukhonza uJehova.—IHubo 71:9, 14.

Asebebadala bakhuthazwa ukuba ‘babe abalinganiselayo emikhubeni.’—Thithu 2:2.

Abangane bomshado abashonelwe, nakuba belusizi kakhulu, bangathola induduzo eBhayibhelini.—Johane 11:11, 25.

UJehova uyabazisa asebekhulile abathembekile.—IzAga 16:31.

[Izithombe ekhasini 166]

Njengoba nikhula, qinisekisanani ngothando lomunye nomunye

    Zulu Publications (1975-2025)
    Phuma
    Ngena
    • IsiZulu
    • Thumela
    • Okukhethayo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Imibandela Yokusebenzisa Le Webusayithi
    • Imithetho Yokugcinwa Kwemininingwane Eyimfihlo
    • Amasethingi Okugcinwa Kwemininingwane Eyimfihlo
    • JW.ORG
    • Ngena
    Thumela