Die raaisel van die ape op die Rots

WANNEER jy aan ape dink, dink jy waarskynlik aan die trope. Min aapspesies kom voor in lande met ’n matige klimaat. Nietemin is daar een of twee merkwaardige uitsonderings.

In die hoë Atlasgebergte van Noord-Afrika, waar dit gewoonlik in die winter sneeu, word groepies Barbaryse ape in woude van seder- en eikebome aangetref. Een afgesonderde groep van hierdie ape kan 300 kilometer noord hiervandaan gevind word, op die Rots van Gibraltar, op die suidelikste punt van Europa.

Hoe verklaar natuurkenners hierdie raaisel? Sommige meen dat kolonies van hierdie ape in die verre verlede in ander dele van Europa gewoon het en dat dié wat op Gibraltar is, die enigste oorblywende groep is. Ander dink dat Arabiese of Britse koloniseerders hulle na die Rots gebring het. Volgens ’n legende het die ape die nou seestraat wat Europa en Afrika skei, deur middel van ’n langverlore ondergrondse tonnel oorgesteek. Waar hulle ook al vandaan kom, hulle is nou die enigste wilde ape in Europa.

Die Barbaryse ape bly in die dennewoude op die boonste deel van die Rots. Hoewel daar net omtrent honderd van hulle is, het hulle volgens die Internasionale Primaatbeskermingsbond “die skiereiland se bekendste bewoners” geword.a

Aangesien sewemiljoen toeriste Gibraltar elke jaar besoek, het die ondeunde ape altyd genoeg kos. Hoewel hulle na wilde plante soek om te eet, het hulle bedrewe daarin geraak om kos by besoekers te bedel—en soms te steel. Die plaaslike owerheid voorsien ook vrugte en groente aan die ape.

Die ape eet nie net nie, maar bestee ook 20 persent van hulle dag daaraan om mekaar se pelse te versorg. Wyfies sowel as mannetjies sorg vir die kleintjies en speel met hulle. Hulle bly in hegte groepe waar spanning soms konfrontasie veroorsaak. Hoewel die ouer ape dreigemente en skreeugeluide gebruik om die jongeres te verjaag, het hulle ook ’n eienaardige gewoonte om hulle tande op mekaar te klap, wat hulle blykbaar kalmeer.

Hoe hulle op Gibraltar beland het, sal dalk ’n raaisel bly; nogtans gee hierdie sosiale ape ’n spesiale bekoring aan die kalksteenlandpunt wat die ingang tot die Middellandse See bewaak. Sonder hulle sal Gibraltar nie dieselfde wees nie.

[Voetnote]