Waarom die vrees vir die Apokalips?
“CHRISTENFUNDAMENTALISTE voorspel al dekades lank dat [die een of ander] soort ineenstorting van die hele samelewing binnekort gaan plaasvind”, sê Damian Thompson, ’n godsdiensskrywer, in die tydskrif Time. “Tot hulle verbasing word hierdie scenario’s nou nie net ernstig opgeneem nie, maar dit word versprei deur juis die mense wat dit voorheen bespot het: rekenaarprogrammeerders, sakeleiers en politici.” Hy beweer dat vrees vir ’n wêreldwye rekenaarineenstorting in die jaar 2000 “heeltemal ongodsdienstige individue in onwaarskynlike millennialiste verander het” wat die koms vrees van rampe soos “massapaniek, regeringsmagteloosheid, onluste oor kos, vliegtuie wat in wolkekrabbers vasvlieg”.
Wat ook tot die algemene paniek bydra, is die verontrustende bedrywighede van verskeie klein godsdiensgroepe, wat dikwels “apokalipties” genoem word. In Januarie 1999 het die Franse dagblad Le Figaro, in ’n artikel met die titel “Jerusalem en die sirenes van die Apokalips”, gesê: “Die [Israelse] veiligheidsmagte raam dat daar meer as honderd ‘millennialiste’ op of naby die Olyfberg is wat op die parousia of die apokalips wag.”
Die 1998 Britannica Book of the Year bevat ’n spesiale verslag oor “oordeelsdagkultusse”. Dit meld onder andere selfmoordkultusse soos Heaven’s Gate, die People’s Temple en die Orde van die Sontempel en Aoem Sjinrikio (Opperwaarheid), wat in 1995 die aanval met dodelike gifgas in Tokio se moltreinstelsel georganiseer het waarin 12 gesterf het en duisende as gevolg daarvan siek geword het. Martin E. Marty, ’n professor in godsdiens aan die Universiteit van Chicago, het hierdie verslag opgesom en geskryf: “Dit is besielend om die kalenderbladsy na 2000 om te blaai—en dit sal heel waarskynlik allerhande profesieë en bewegings laat ontstaan. Party sal moontlik gevaarlik word. Dit sal ’n tyd wees wat nie met oorgerustheid tegemoetgegaan moet word nie.”
Geskiedenis van die vrees vir die Apokalips
Apokalips, of Openbaring, is die naam van die laaste boek in die Bybel, wat teen die einde van die eerste eeu G.J. geskryf is. In die lig van die profetiese aard en hoogs simboliese taal van hierdie boek, is die byvoeglike naamwoord “apokalipties” toegepas op ’n soort lektuur wat begin het lank voordat die Bybelboek Openbaring geskryf is. Die mitologiese simboliek van hierdie lektuur kan tot eertydse Persië en selfs tot voor daardie tyd teruggevoer word. The Jewish Encyclopedia praat dus van “die kenmerkend Babiloniese karakter van die meeste van die mitologiese elemente wat in hierdie [Joodse apokaliptiese] lektuur ingebring is”.
Daar was ’n oorvloed Joodse apokaliptiese lektuur van die begin van die tweede eeu v.G.J. tot aan die einde van die tweede eeu G.J. Een Bybelgeleerde het die rede vir hierdie geskrifte verduidelik en geskryf: “Die Jode het tyd as geheel in twee eras verdeel. Daar was hierdie huidige era, wat heeltemal sleg is . . . Die Jode het derhalwe gewag op die einde van die huidige toestande. Daar was die era wat nog moet kom wat heeltemal goed sou wees, die goue era van God waarin daar vrede, voorspoed en regverdigheid sou wees . . . Hoe sou hierdie huidige era vervang word deur die era wat nog moet kom? Die Jode het geglo dat die verandering nooit deur menslike bemiddeling teweeggebring kan word nie en het dus uitgesien na die direkte ingryping deur God. . . . Die dag van die koms van God is Die dag van die Here genoem en sou ’n verskriklike tyd van vrees en vernietiging en oordeel wees wat die geboortepyne van die nuwe era sou wees. Alle apokaliptiese lektuur bespreek hierdie gebeure.”
Is die vrees vir die Apokalips gegrond?
Die Bybelboek Openbaring praat van “die oorlog van die groot dag van God die Almagtige”, oftewel Armageddon, waartydens die goddelose vernietig sal word en wat gevolg sal word deur ’n duisendjarige tydperk (wat soms die Millennium genoem word) waartydens Satan in die afgrond gewerp sal word en Christus die mensdom sal oordeel (Openbaring 16:14, 16; 20:1-4). In die Middeleeue het party hierdie profesieë verkeerd verstaan omdat die Katolieke “sint” Augustinus (354-430 G.J.) gesê het dat die Millennium by die geboorte van Christus begin het en deur die Laaste Oordeel gevolg sou word. Augustinus het klaarblyklik nie veel aandag aan die tydperk gegee nie, maar namate die jaar 1000 nader gekom het, was daar al hoe meer onrustigheid. Geskiedkundiges verskil oor die omvang van hierdie Middeleeuse vrees vir die apokalips. Maar al was dit ook hoe omvangryk, dit was beslis op die ou end ongegrond.
Daar is vandag eweneens godsdienstige en sekulêre vrese dat die jaar 2000 of 2001 ’n skrikwekkende apokalips sal inlui. Maar is hierdie vrese gegrond? En is die boodskap in die Bybelboek Openbaring, of Apokalips, iets wat gevrees moet word of is dit daarenteen iets waarop ons ons hoop moet vestig? Lees gerus verder.
[Prent op bladsy 4]
Middeleeuse vrese vir die Apokalips was ongegrond
[Erkenning]
© Cliché Bibliothèque Nationale de France, Paris
[Foto-erkenning op bladsy 3]
Maya/Sipa Press