Vrae wat beantwoord moet word

OP DIE een of ander tyd in jou lewe het jy dalk al gevra: ‘As God bestaan, waarom laat hy soveel lyding toe? En waarom het hy dit so lank, dwarsdeur die mens se geskiedenis, toegelaat? Sal lyding ooit eindig?’

Baie word verbitterd omdat hulle nie bevredigende antwoorde op sodanige vrae het nie. Party hou selfs op om in God te glo, of hulle blameer hom vir hulle teenspoed.

’n Man wat byvoorbeeld die Slagting, die vermoording van miljoene deur die Nazi’s in die Tweede Wêreldoorlog, oorleef het, was so verbitterd dat hy gesê het: “As jy my hart kon lek, sal dit jou vergiftig.” Nog ’n man wat gely het as gevolg van etniese vervolging wat die dood van vriende en familielede in die Eerste Wêreldoorlog veroorsaak het, het bitter gevra: “Waar was God toe ons hom nodig gehad het?”

Baie mense is dus verward. Uit hulle standpunt lyk dit onlogies vir ’n God van goedheid en liefde om so lank toe te laat dat slegte dinge gebeur.

Wat mense gedoen het

Dit is ongetwyfeld waar dat mense ander deur die eeue heen—trouens, al duisende jare lank—groot onreg aangedoen het. Die omvang en afgryse hiervan slaan ’n mens dronk.

Namate die beskawing skynbaar vooruitgegaan het, het mense al hoe aakliger instrumente bedink om ander te vernietig of te vermink: geskut, masjiengewere, krygsvliegtuie, tenks, missiele, vlamwerpers, chemiese en kernwapens. Gevolglik het die oorloë van die nasies in hierdie eeu alleen ongeveer honderdmiljoen mense gedood! Nog honderdmiljoene is beseer of het op ander maniere gely. En dit is onmoontlik om die waarde te bepaal van al die eiendom, soos huise en besittings, wat vernietig is.

Dink aan die onbeskryflike smart, die pyn en die trane wat deur oorlog veroorsaak is! Alte dikwels is dit onskuldige mense wat gely het: bejaarde mans en vroue, kinders, babas. En alte dikwels is baie van dié wat die onregte gepleeg het nie tot verantwoording geroep nie.

Lyding duur wêreldwyd tot op hierdie oomblik voort. Elke dag word mense vermoor, of hulle word op ander maniere die slagoffers van misdaad. Hulle word beseer of sterf in ongelukke, waaronder ‘dade van die natuur’ soos storms, oorstromings en aardbewings. Hulle ly weens ongeregtigheid, vooroordeel, armoede, hongerte, siekte of op talle ander maniere.

Hoe kon ’n goeie God iets geskep het—die mensdom—wat deur die eeue heen so verskriklik, so dikwels, gely het?

’n Dilemma in die menseliggaam

Hierdie dilemma word selfs in die menseliggaam weerspieël. Wetenskaplikes en ander wat dit bestudeer het, stem saam dat die menseliggaam wonderlik, voortreflik gemaak is.

Beskou net ’n paar van sy verbasende kenmerke: die ongelooflike mense-oog, wat deur geen kamera nagedoen kan word nie; die ontsagwekkende brein, wat die modernste rekenaar lomp laat voorkom; die manier waarop ingewikkelde liggaamsdele sonder ons bewuste inspanning saamwerk; die wonder van geboorte, wat ’n oulike babatjie—’n replika van sy ouers—in net nege maande te voorskyn laat kom. Baie mense kom tot die slotsom dat hierdie meesterlike ontwerp, die menseliggaam, deur ’n Meesterontwerper—die Skepper, die almagtige God—geskep moes gewees het.

Maar daardie selfde wonderlike liggaam gaan ongelukkig agteruit. Mettertyd word dit deur siekte, ouderdom en die dood ingehaal. Uiteindelik verkrummel dit tot stof. Hoe jammer tog! Net wanneer ’n mens die voordeel van dekades van ondervinding en wysheid behoort te geniet, gee die liggaam in. Wat ’n patetiese kontras is daar tog tussen die liggaam se einde en die potensiaal vir gesondheid, lewenskrag en prag wat dit aan sy begin gehad het!

Waarom sou ’n liefdevolle Skepper iets so wonderliks soos die menseliggaam gemaak het en dit dan so droewig laat eindig? Waarom sou hy ’n meganisme skep wat so goed, met soveel potensiaal, begin, maar so sleg eindig?

Hoe sommige dit verduidelik

Sommige het gesê dat goddeloosheid en lyding God se instrumente is om ons karakter deur teenspoed te verbeter. ’n Metodistegeestelike het gesê: “Die betaling van die goeie vir die slegte is ’n deel van God se plan van redding.” Hy het bedoel dat dit deel van God se plan is dat goeie mense weens die dade van slegte mense moet ly, om hulle karakter te verbeter en sodat hulle gered kan word.

Maar sal ’n liefdevolle mensevader sy kinders se karakter probeer verbeter deur hulle opsetlik die slagoffers van ’n gevaarlike misdadiger te maak? Neem ook die feit in ag dat talle jongmense in ongelukke omkom of vermoor word of in oorloë sneuwel. Daardie jong slagoffers sal geen verdere geleentheid hê om hulle karakter te verbeter nie, want hulle sal dood wees. Die idee dat lyding toegelaat word om die karakter te verbeter het dus geen sin nie.

Geen redelike en liefdevolle mensevader wil hê dat sy geliefdes moet ly of dat ’n ramp hulle moet tref nie. Trouens, ’n vader wat sy geliefdes opsetlik laat ly om hulle ‘karakter te verbeter’ sal as ongeskik, selfs as verstandelik versteurd, beskou word.

Kan daar dan redelikerwys gesê word dat God, die opperste liefdevolle Vader, die alwyse Skepper van die heelal, lyding doelbewus as deel van sy ‘plan vir redding’ gereël het? Dit sal beteken dat ’n uiters wrede en weersinwekkende eienskap aan hom toegeskryf word, ’n eienskap wat ons almal selfs in nietige mense onaanvaarbaar vind.

Die antwoorde word gevind

Waar kan ons antwoorde vind op die vrae oor waarom God lyding en goddeloosheid toelaat? Aangesien God by die vrae betrokke is, het dit sin om te sien watter antwoorde hy self voorsien.

Hoe vind ons sy antwoorde? Deur ons tot die bron te wend wat God sê hy as ’n gids vir die mens voorsien het—die Heilige Bybel, die Heilige Skrif. Ongeag wat ’n mens van daardie bron dink, dit verdien om ondersoek te word, want, soos die apostel Paulus gesê het: “Die hele Skrif is deur God geïnspireer en is nuttig om . . . dinge reg te stel” (2 Timotheüs 3:16, NW). Hy het ook geskryf: “Toe julle die woord van God ontvang het wat deur ons verkondig is, [het] julle dit aangeneem . . . nie as die woord van mense nie, maar, soos dit waarlik is, as die woord van God.”a—1 Thessalonicense 2:13.

Om die antwoorde te vind op vrae oor waarom lyding toegelaat word, is meer as net ’n verstandelike oefening. Die antwoorde is noodsaaklik sodat ons kan verstaan wat nou op die wêreldtoneel gebeur, wat in die nabye toekoms gaan gebeur en hoe elkeen van ons daardeur beïnvloed word.

Ons is dit aan onsself verskuldig om die Bybel, God se kommunikasiemiddel met die mensegesin, vir homself te laat praat. Wat sê dit dus oor hoe lyding begin het en waarom God dit toelaat?

Iets wat ons sal help om die antwoord te verstaan staan in verband met ons verstandelike en emosionele samestelling. Die Bybel toon dat die Skepper die volgende belangrike eienskap by ons samestelling as mense ingeplant het: die begeerte na vryheid. Kom ons beskou kortliks presies wat by wilsvryheid vir mense betrokke is en hoe dit met God se toelating van lyding verband hou.

[Voetnoot]