Ons beskou die wêreld
Kindermishandeling in Griekeland
Volgens die koerant Kathimerini skat deskundiges dat 7000 kinders jaarliks in Griekeland deur gesinslede mishandel word. Van daardie kinders word sowat 4000 seksueel misbruik. Slegs ’n klein gedeelte van die gevalle word egter aangemeld. Kathimerini berig: “Daar word geskat dat van 40 tot 60 persent van die mishandelde kinders weer mishandel sal word as daar nie opgetree word nie, en dat selfs die broers of susters van daardie kinders in 20 tot 70 persent van die gevalle die gevaar loop om ook mishandel te word.” Die koerant meld ’n raming deur ’n prokureur waarin hy sê dat 58,8 persent van selfmoordpogings deur kinders toegeskryf kan word aan die feit dat hulle mishandel word.
Koraal in die kweekhuis
’n Paneel wetenskaplikes het onlangs gewaarsku dat ’n geheimsinnige bleiking van koraalriwwe, wat ’n dekade gelede vir die eerste keer in die Groot Koraalrif van Australië opgemerk is, nou riwwe wêreldwyd beskadig. Die koraal verbleik wanneer hulle ’n sekere tipe alge verloor waarop hulle staatmaak vir voedsel, suurstof, beskerming teen sonlig en die verwydering van afval. Aangesien talle wetenskaplikes meen dat selfs ’n klein styging in temperatuur verbleiking kan veroorsaak, blameer hulle die globale verwarming wat sommige aan die kweekhuiseffek toeskryf. Wetenskaplike Thomas Goreau van die Universiteit van die Wes-Indiese Eilande noem koraalriwwe “die tropiese reënwoude van die oseane”. Hy waarsku dat hierdie belangrike ekosisteme in die oseane die afgelope 4 jaar meer agteruitgegaan het weens verbleiking as wat dit in die afgelope 40 jaar weens al die ander oorsake saam agteruitgegaan het.
Volstruise as “waghonde”
Volstruisboer Johann Stegmann van Cradock het ’n nuwe werk vir sy voëls—as “waghonde”! Volgens die Suid-Afrikaanse tydskrif Farmer’s Weekly sê mnr. Stegmann: “Hulle skrik diewe gewis af, want as hulle ’n vreemdeling gewaar, . . . storm hulle dreigend nader, klap hulle vlerke en gluur hom aan.” Die nuuskierige voëls wat 2,5 meter hoog is, val nie gewoonlik mense aan nie, maar geniet blykbaar ’n soort speletjie wat indringers liewer sou wou vermy. “As jy . . . weghardloop, jaag hulle jou”, sê mnr. Stegmann, “en as jy gaan stilstaan, staan hulle vol verwagting met vlerke oopgesprei, asof hulle jou uitdaag om weer te hardloop.” Gedurende die broeiseisoen word hulle egter baie aggressief en “val hulle enigiets aan wat dit [in hulle kamp] waag”. Die boek Birds of the World waarsku dat volstruise “met hulle pote veg deur uit- en afwaarts te skop met . . . hulle swaar kloue waarmee hulle maklik ’n leeu of ’n man kan oopskeur”.
Beter Boeddhistiese opleiding?
Die gehalte van Boeddhistiese opleiding in Thailand se skole is die afgelope tyd die onderwerp van vurige besprekings, berig die Bangkok Post. Die land se onderwysdepartement het ’n nuwe skoolleerplan opgestel wat volgende jaar in werking tree. Die leerplan sal die klastyd waarin ’n studie van Boeddhisme gemaak word aansienlik verminder. ’n Spesiale Boeddhistiese groep wat teen die verandering gekant is, het ’n nasionale veldtog op tou gesit om meer en beter Boeddhistiese opleiding in die skole te bepleit. Die groep, wat meen dat daar alreeds te min Boeddhisme op skool geleer word, sê die volgende van die nuwe leerplan: “Ons vermoed dat dit deel van ’n poging is om Boeddhisme in Thailand geleidelik uit te wis.”
Jaloerse godin?
Hoewel die pers uitgenooi is, is ’n verslaggeefster toegang geweier tydens ’n onlangse seremonie wat met die voltooiing van ’n tonnel in Noord-Japan gehou is. Die projek se assistent-toesighouer het verduidelik: “Daar is ’n vloek. As die god van die berg ’n vrou is, sal sy kwaad word en ongelukke veroorsaak as ander vroue op die terrein kom. Die mans het gesê dat hulle nie met die res van die grawery sou aangaan as ’n vrou op die terrein toegelaat word nie.” Die mite is gebaseer op die seksistiese oortuiging dat vroue besoedel is, het ’n verontwaardige manlike professor in sielkunde gesê. Selfs al is die gebruik “diskriminerend” het ’n amptenaar van die Departement van Konstruksiewese erken, “moet konstruksiewerkers se gevoelens nie geïgnoreer word nie”.
Vryvaltoring
Wetenskaplikes moet hulle navorsing dikwels in ’n omgewing uitvoer wat vry van gravitasie is, maar hulle kan dit selde bekostig om na die buitenste ruimte te gaan om dit te doen. Gevolglik is ’n unieke toring in Bremen, Duitsland, opgerig wat wetenskaplikes toelaat om voorwerpe waar te neem terwyl hulle vry val. Die toring is 146 meter lank en bevat ’n pyp wat 110 meter hoog en 3,5 meter wyd is. Voorwerpe wat in ’n 2 meter lange kapsule binne-in die pyp geplaas word, neem 4,74 sekondes om in ’n vryval teen ’n spoed van tot 167 kilometer per uur te val. ’n Kamera wat 6000 foto’s per sekonde neem, is onder die instrumente wat gebruik word om data gedurende die val te versamel.
Verplig om te stem
Brasiliane word deur die wet verplig om te stem, maar tydens ’n onlangse verkiesing het baie ’n manier gevind om hulle onverskilligheid of selfs afkeer te toon. Die tydskrif Veja sê: “Daar is diegene wat daarvan hou om te stem en om kandidate te kies en diegene wat nie daarvan hou nie, en omdat die wet hulle verhinder om by die huis te bly, gee hulle oningevulde of ongeldige stembriefies in.” Veja verduidelik waarom party klaarblyklik glad nie daarin belangstel om te stem nie: “Deur doelbewus ’n ongeldige stembriefie in te gee, wil die kieser moontlik sy afkeer toon van die hele stelsel waarop kandidate gekies word.”
Egskeiding vir Alzheimer-siekte
’n Japannese hof het ’n egskeiding toegestaan aan ’n man wie se 59-jarige vrou aan Alzheimer-siekte ly. Volgens die Asahi Evening News was dit op grond van die feit dat “daar ’n skeuring in die huwelik was en dat die egpaar nie ’n normale getroude lewe kon lei nie”. Die man se prokureur het gesê dat “dit ’n spesiale geval is, aangesien die man slegs 42 jaar oud en nog in die fleur van sy lewe is”. Sosioloog Tsjizoeko Ueno skryf egter in die Jomjoeri Sjimboen dat hierdie geval die gevolgtrekking staaf dat die gesin vandag alte dikwels nét bymekaar gehou word omdat elke lid iets daaruit kan kry. Sy vrees dat die hofbeslissing die weg open vir wetlike erkenning dat “gesinne net bymekaar bly solank niks ’n skeuring in die huwelik veroorsaak nie”, met die gevolg dat huwelike afhang van faktore soos gesondheid, werk of selfs gerief.
Britse motorstrikke
Versekeringseise in Brittanje vir die 378 000 motors wat verlede jaar gesteel is, het R1 250 miljoen (£280 miljoen) beloop. Die polisie gebruik nou in baie gebiede spesiaal omgeboude motors, algemeen bekend as rat-traps, om die diewe te vang. Die voertuie, wat elk R4 500 (£1000) kos om aan te pas, word met die sleutels daarin gelaat om misdadigers uit te lok om met hulle weg te ry. Maar sodra een van hierdie motors om en by 15 meter ver gery het, staak die enjin, sluit die deure en kan die vensters van onbreekbare glas of plastiek nie oopgemaak word nie. Terselfdertyd waarsku radioseine die polisie, wat gou op die toneel verskyn om die bestuurder te arresteer. Die National Council of Civil Liberties het ’n mate van kommer oor die gebruik uitgespreek, maar die direkteur van die Home Office’s National Crime Prevention Centre het gesê dat hierdie voertuie wat vanself sluit “’n waardevolle wapen in die stryd teen motordiewe is”, berig The Sunday Times van Londen.
Herstelling ná suurreën
Volgens twee Kanadese bioloë is die skade wat suurreën in varswatermere dwarsdeur die wêreld veroorsaak het, herstelbaar. Hulle het hulle tienjaarstudie van die Whitepine-meer in Ontario, Kanada, begin net toe suurreën die meer se water begin besoedel het. Namate die water se suurinhoud toegeneem het, het die hoeveelheid forelle en ander vissoorte in die meer begin afneem. Ses jaar nadat die besoedeling gestuit en die suurinhoud van die meer byna weer normaal was, het twee derdes van die oorspronklike hoeveelheid forelle nietemin weer verskyn en het hulle, sowel as ander vorme van waterlewe, steeds toegeneem. Dit wil dus voorkom asof ten minste party mere wat deur suurreën beskadig is op ’n natuurlike manier sonder menslike inmenging na normaal kan terugkeer—as die bron van die besoedeling net verwyder word.
’n Drywende eiland
Stel jou ’n groot eiland, sowat 154 kilometer lank, 35 kilometer wyd en 230 meter dik, voor wat in die oseaan ronddryf. Wel, dit is hoe die ysberg gelyk het wat wetenskaplikes B-9 genoem het. Dit het in 1987 van die Ross-ysbank in Antarktika weggebreek. B-9 is eers deur satelliete opgespoor, en wetenskaplikes het later op hoogte van sy bewegings gebly deur middel van ’n radiobaken wat op sy oppervlak neergelaat is. Sedert B-9 weggebreek en ’n bekende geografiese kenmerk van Antarktika, die Baai van Walvisse, heeltemal verander het, het dit al sowat 2000 kilometer ver gedryf. In die proses het dit in drie reusagtige stukke opgebreek en het dit wetenskaplikes baie geleer oor die komplekse seestrome rondom Antarktika wat so moeilik is om te meet. Toe dit onbeskadig was, het dit sowat 1196 kubieke kilometer bevrore vars water bevat—genoeg om, volgens een skatting, amper tweeduisend jaar lank daagliks twee glase water aan elkeen op aarde te voorsien.