“Eer jou vader en jou moeder”
DAARDIE woorde is aan ons oorgedra sedert die ou tyd, eeue voor die tyd van Christus. Hulle is van ’n bergtop af gebring en is op klip met die vinger van God geskrywe. Moses is gebruik om die Israelitiese gevangenes uit Egiptiese slawerny, deur die Rooi See en tot by ’n laer aan die voet van die ruwe berg Sinai te lei. Nadat hy 40 dae en nagte by Jehovah op die berg Sinai deurgebring het, het Moses afgekom met die twee kliptablette waarop die Tien Gebooie geskrywe was.—Exodus 34:1, 27, 28.
Op een van hierdie tablette is die vyfde gebod geskryf wat nou in die Bybel in Exodus hoofstuk 20, vers 12, voorkom. Dit lui soos volg: “Eer jou vader en jou moeder, dat jou dae verleng mag word in die land wat die HERE jou God aan jou gee.” Volgens die apostel Paulus is dit “die eerste gebod met ’n belofte”, waarvan die belofte is: “[Dat] jy lank mag lewe op die aarde.”—Efesiërs 6:1-3.
Die ontsagwekkende vertoon van vuur en rook en die vreesaanjaende skudding van die berg Sinai toe die Tien Gebooie gegee is, het die belangrikheid daarvan, met inbegrip van die vyfde een, naamlik om jou vader en moeder te eer, op dramatiese wyse bekend gemaak. Wat is betrokke by hierdie betoning van eer? Nie net respek en gehoorsaamheid nie, maar ook materiële sorg en hulp wanneer nodig.
Dit is eeue later duidelik gemaak toe Jesus met die skrifgeleerdes en die Fariseërs oor hulle mondelinge oorleweringe gebots het. Jesus het daarop gewys dat hulle nie hulle vader of moeder eer wanneer hulle materiële hulp van behoeftige ouers weerhou nie. Hy het vir hulle gesê, soos opgeteken in Mattheüs 15:3-6: “God het gesê: Eer jou vader en jou moeder; en: Hy wat vader of moeder vloek, moet sekerlik sterwe. Maar julle sê: Elkeen wat aan vader of moeder sê: enige voordeel wat u van my sou kan geniet, is ’n offergawe—dié hoef sy vader of sy moeder glad nie te eer nie. So het julle dan die gebod van God kragteloos gemaak ter wille van julle oorlewering.”
Jesus self het gehoorsaamheid aan sy ouers betoon deur aan hulle onderdanig te wees (Lukas 2:51). Jare later, terwyl hy aan ’n folterpaal gesterf het, het hy eer aan sy moeder betoon deur liefdevol voorsiening te maak dat sy versorg en bygestaan word.—Johannes 19:25-27.
Die apostel Paulus het maar te goed geweet dat dit God se vereiste is dat kinders, en selfs kleinkinders, na behoeftige ouers moet omsien. En dit is interessant dat hy sulke materiële bystand met die betoning van eer in verband gebring het: “Eer weduwees wat werklik weduwees is. Maar as enige weduwee kinders of kleinkinders het, laat hulle dan eers leer om in hulle eie huisgesin godvrugtige toegewydheid te beoefen en ’n gepaste vergoeding aan hulle ouers en grootouers te bly betaal, want dit is aangenaam in God se oë” (1 Timotheüs 5:3, 4, NW). Jou ouers het jou versorg toe jy ’n hulpelose babatjie en kind was; op hulle oudag is dit jou beurt om hulle te help as hulle behoeftig is.