Skinderpraatjies—Hoe om te vermy dat jy jouself en ander mense seermaak

SO LANK as wat daar mense is, sal daar skinderpraatjies wees. Selfs die volmaakte nuwe wêreld wat in die Bybel voorspel word, sal waarskynlik nie vry van skinderpraatjies wees niea (2 Petrus 3:13). Informele, terloopse praatjies oor vriende en kennisse is ’n integrerende deel van die manier waarop ons met mekaar kommunikeer en gesonde verhoudings behou.

Daar is nietemin nooit ’n verskoning vir kwetsende, kwaadwillige skinderpraatjies, of laster, nie! Daardie soort praatjies maak mense seer en laat letsels op hulle; dit kan selfs lewens, verhoudings en reputasies verwoes. Hoe kan jy dit dus vermy om die perke van welvoeglikheid te oorskry en by skadelike skinderpraatjies betrokke te raak? Hoe kan jy jouself daarteen beskerm? Van die beste raad wat ooit oor hierdie onderwerp gegee is, is in die Bybel opgeteken. Kom ons beskou van hierdie raad.

Hou jou tong in toom: Daar is al gesê dat “’n gesprek ’n oefening van die verstand is, maar [dat] skinderpraatjies bloot ’n oefening van die tong is”. In werklikheid weerspieël die meeste kwetsende spraak nie kwaadwilligheid nie, maar ’n versuim om te dink voordat ’n mens praat. Sommige verklap ander mense se sake; hulle borduur, oordryf en verdraai die feite sonder om aan die gevolge te dink. Hulle openbaar hulle vriende, huweliksmaats en kinders se foute aan ander sonder om eers te dink aan die skade wat hulle aanrig.

Die Bybel gee dus hierdie raad: “By veelheid aan woorde ontbreek die oortreding nie; maar hy wat sy lippe inhou, handel verstandig” (Spreuke 10:19). Met ander woorde, dink voor jy praat. Dink voor jy iets oor iemand anders sê. Vra jou af: ‘Sal ek dit in die persoon se teenwoordigheid herhaal? Hoe sou ek gevoel het as iemand dit van my gesê het?’ (Mattheüs 7:12). Psalm 39:2 sê: “Ek wil my weë bewaar, sodat ek nie sondig met my tong nie; ek wil my mond in toom hou.”

Daar is weliswaar omstandighede waaronder dit bykans onmoontlik is om jou tong in toom te hou. Jy het dalk byvoorbeeld ’n sterk vermoede dat ’n ernstige oortreding teen jou of jou familie begaan is. Jy het miskien nie enige bewyse nie, maar jy meen dat jy iets daaromtrent moet doen. Sal dit lasterlik wees om met ’n getroue vriend of ’n gesaghebbende persoon daaroor te praat? Is jy ’n kwaadwillige praatjiesmaker as jy iemand vir raad nader? Glad nie. Die Bybel erken die wysheid van beraadslaging. Natuurlik is goeie oordeel en balans baie belangrik wanneer sulke delikate situasies bespreek word.—Spreuke 15:22.

Moenie na skadelike skinderpraatjies luister nie: Wat sou met ‘groot monde’ gebeur as daar nie ‘groot ore’ was nie? Diegene wat voortdurend aan dwase praatjies meedoen, is slegs gedeeltelik verantwoordelik vir die probleem; diegene wat dit geniet om daarna te luister, is ook aanspreeklik. Deur bloot daarna te luister, kan jy jou goedkeuring stilswyend te kenne gee en daartoe bydra dat skadelike skinderpraatjies versprei word. Spreuke 17:4 sê: “Wie op onreg uit is, luister gretig na kwaadwillige woorde; wie van valsheid hou, hoor graag woorde wat verderf saai.”

Wanneer praatjies oor iemand anders dus hand-uit ruk, sal jy dalk moed aan die dag moet lê en sê: ‘Kom ons verander die onderwerp.’ En as jou huidige vriendekring geneig is om gedurig aan skadelike skinderpraatjies mee te doen, sal jy dit dalk selfs moet oorweeg om nuwe vriende te kry. Die Bybel sê: “Iemand wat loop en skinder, lap geheime uit; bly weg van iemand wat baie praat” (Spreuke 20:19, NAV). Dit is waarskynlik net ’n kwessie van tyd voordat jy die onderwerp van bespreking word.

Moenie oorreageer op skinderpraatjies nie: Die meeste mense geniet skinderpraatjies mits die skinderpraatjies nie oor hulle gaan nie. Aan die ander kant, sê nou jy is die slagoffer van ’n gemene gerug of ’n onwaar storie. Soms is dit moontlik om uit te vind waar die storie vandaan kom en sake op ’n kalm manier uit te stryk. Maar sê nou jy kan nie?

Jy sal niks bereik deur kwaad te word nie. Trouens, die Bybel sê: “Wie kortgebonde is, begaan sotheid” (Spreuke 14:17). Salomo gee dus hierdie raad: “Jy moet ook nie let op al die woorde wat die mense spreek nie . . . Want jou eie hart weet ook van baie gevalle dat jy self ook ander gevloek het” (Prediker 7:21, 22). Skinderpraatjies is ’n lewensfeit en waarskynlik het jy op die een of ander tyd ook daaraan deelgeneem. Is dit werklik die moeite werd om oor die saak ontsteld te raak? Sal dit heel moontlik na ’n rukkie verdwyn? Daar is “’n tyd om te lag”, en die beste manier om van die gerug ontslae te raak, is miskien om te wys dat jy ’n goeie sin vir humor het en daaroor te lag.—Prediker 3:4.

Moenie olie op die vuur gooi nie: As die storie net nie wil sterf nie, vra jou af: ‘Kan dit wees dat ek ander rede gee om oor my te skinder? Tree ek miskien op ’n manier op wat twyfel kan laat ontstaan, en gee ek die indruk dat ek verkeerde dinge doen?’ Beskou die volgende situasies:

◻ ’n Vrou se medewerkers noem haar lui en onbetroubaar agter haar rug—selfs al doen sy haar werk bevredigend. Waarom die slegte reputasie? Vereers openbaar sy ’n sorgelose, onverskillige houding wat maklik as luiheid vertolk kan word. Haar kleredrag is heeltemal te informeel vir die omgewing waarin sy werk. Ten laaste is sy indiskreet wat haar persoonlike telefoongesprekke betref deur so hard te praat dat sy die aandag van die hele kantoorpersoneel trek. Vandaar die skinderpraatjies!

◻ ’n Plaaslike winkelier is die onderwerp van bespreking in sy klein gemeenskap. Gerugte doen die rondte dat hy ontrou aan sy vrou was. Die man ontken die valse bewering heftig. Die oorsaak van die gerug? Sy reputasie dat hy te familiêr met vroulike klante is.

◻ Daar word gesê dat ’n sekere tienermeisie losse sedes het. Sommige beweer dat sy verskeie minnaars het en dat sy kokaïen gebruik. Al die stories is onwaar. Maar sy is bekend daarvoor dat sy omgaan met individue wat met die dwelmwêreld deurmekaar is. Haar kleredrag, haarstyl en grimering is uitspattig.

As jy die slagoffer van kwaadwillige skinderpraatjies is, kan dit dus nuttig wees om vas te stel of jou gedrag, die manier waarop jy ander mense behandel, selfs jou kleredrag en persoonsversorging nie op een of ander manier olie op die vuur gooi nie. Miskien sal ’n paar aanpassings in jou lewenstyl ’n einde aan die gerugte maak. “Deur gebrek aan hout gaan die vuur dood”, sê die Bybel (Spreuke 26:20). As jou optrede aan onwelvoeglikheid grens, is daar boonop altyd die wesenlike gevaar dat jy jou aan oortreding skuldig kan maak—en iets wat vroeër ’n gerug was ’n werklikheid kan word.—Vergelyk Galasiërs 6:7, 8; 1 Korinthiërs 10:12.

‘Bemoei jou met jou eie sake’

Skinderpraatjies is vir altyd hier. Ons moet egter bewus wees van die potensieel vernietigende krag daarvan. Jy kan jouself en ander mense baie hartseer en leed spaar deur bloot die volgende wyse woorde toe te pas: “Alles wat waar is, alles wat van ernstige belang is, alles wat regverdig is, alles wat eerbaar is, alles wat lieflik is, alles waaroor daar gunstig gespreek word, watter deug of watter lof daar ook is, hou aan om hierdie dinge te bedink . . . , en die God van vrede sal met julle wees.”—Filippense 4:8, 9, NW.

Ja, God self stel belang in die manier waarop ons oor ander praat. Jesus Christus het gewaarsku: “Van elke nuttelose woord wat mense spreek, sal hulle rekenskap gee op die Oordeelsdag, want op grond van jou woorde sal jy regverdig verklaar word en op grond van jou woorde sal jy veroordeel word.”—Mattheüs 12:36, 37, NW; vergelyk Psalm 52:3-6.

Wil jy ’n goeie verhouding met ander mense hê, gemoedsrus, en, die belangrikste van alles, ’n goeie naam by God? Volg dan die geïnspireerde raad van God se Woord: ‘Stel jou dit ten doel om rustig te lewe en jou met jou eie sake te bemoei’ (1 Thessalonicense 4:11, NW). Toon belangstelling in ander, maar doen dit op ’n vriendelike, waardige manier. Sodoende sal jy kwaadwillige, skadelike skinderpraatjies vermy.

[Voetnoot]

[Prent op bladsy 9]

Keer jou rug op skadelike praatjies

[Prent op bladsy 10]

Gee jou indiskrete gedrag mense rede om oor jou te skinder?