Hoe om ’n vlinder af te neem

HET jy al ooit probeer om ’n vlinder af te neem? Dit kan ’n frustrerende ondervinding wees en jou geduld op die proef stel. Hulle fladder voortdurend rond op ’n skynbaar eindelose soektog na iets om te eet of te drink en gee jou selde tyd om ’n goeie foto te neem. Wanneer hulle dan wel gaan sit en hulle vlerke uitsprei en jy net besig is om jou kamera presies in te stel, maak jou kosbare pragstuk óf sy vlerke toe óf hy vlieg weg!

Jy kan jou dus voorstel wat my reaksie was toe ’n vriend in Sydney, Australië, vir my gesê het: “Kom ons gaan na die Vlinderhuis in Mittagong.” Dit was my kans om vlinders van naby te sien en moontlik goeie foto’s onder ideale toestande te neem.

Toe ons in die deel van die vlinderhuis instap waar vlinders vryelik in ’n natuurlike omgewing kan rondvlieg, het ons dadelik besef dat ons in ’n beheerde tropiese omgewing is wat van die temperatuurveranderinge daarbuite geïsoleer is. Hierdie beheerde omgewing is noodsaaklik vir die oorlewing van die vlinders. Oral om ons het hierdie delikate skepseltjies van plant tot plant gefladder. Sommer met die intrapslag het ons ’n pragtige oranje koningvlinder gesien wat besig was om haar eiers op ’n sitrusplant te lê. In Australië staan die koningvlinder as die swerwer bekend. Dit het van Noord-Amerika gekom en hierdie eilandkontinent in 1870 bereik en word nou in die oostelike en suidelike dele sowel as naby Perth in die verre weste aangetref.

Kerry, ons gids, het aan ons verduidelik dat hierdie vlinders paar deur hulle agterlywe aanmekaar te koppel. Maar die merkwaardigste van alles is dat wanneer die mannetjie skielik skrik, hy wegvlieg en die wyfie saam met hom dra! Stel jou voor dat jy iemand wat so swaar soos jy is feitlik dra, en dit nogal terwyl jy vlieg! Toe, tot ons verbasing, het ons dit sien gebeur—en daar was hy besig om oor die bosse te vlieg met die wyfie wat gedwee aan hom hang.

Die koningvlinder is natuurlik wêreldwyd bekend vir sy besondere vermoë om baie ver te vlieg. Soos die boek Lewe—Hoe het dit hier gekom? Deur evolusie of deur die skepping?a sê: “Koningvlinders verlaat Kanada in die noordelike herfs, en baie oorwinter in Kalifornië of Mexiko. Sommige vlieg verder as 3200 kilometer; een vlinder het in een dag 130 kilometer afgelê.” Maar hier is ’n ongelooflike feit: “Die vlinders wat in die herfs suidwaarts vlieg, is jong individue wat nog nooit tevore die hibernasieplekke gesien het nie. Wat hulle in staat stel om hierdie plekke te vind, is steeds een van daardie groot raaisels van die Natuur.”—The Story of Pollination.

Maar kon ons enige van hierdie ontwykende skepseltjies afneem? Ja! Hulle is blykbaar gewoond aan mense wat in hulle vogtige wêreld rondbeweeg en het onverstoord op plante en selfs op die mense se koppe gaan sit! Die fotograwe, en veral die videokamera-entoesiaste, kon hulle dus na hartelus afneem. Wat ’n genot was dit tog om later deur middel van ’n videobandopnemer na daardie fladderende beelde op die TV te kyk.

Ander Australiese vlinders wat ons gesien het, was die gewone swartvlerkeiervlieg wat wit kolle met pers kringe om op sy vlerke het. Nog ’n pragtige vlinder was die bloubandeiervlieg, wat delikaat versier is met wit kolle en ’n wit gekartelde rand om sy vlerke en blou strepe op die vlerke self. Dié vlinder het familie in Nieu-Guinee, die Molukke en die Salomons-eilande.

Vlinders het my nog altyd geïnteresseer. Die metamorfose van ’n ruspe (larwe) na die papie, of russtadium, tot die vlieënde wonderwerk getuig vir my, nie van sogenaamde blinde natuurkragte en evolusie nie, maar van die wetenskaplike Skepper wat alle dinge op hulle verskillende maniere wonderlik gemaak het.—Bygedra.

[Voetnoot]

[Prente op bladsy 16, 17]

Bladsy 16: koningvlinder; 1. Australiese springertjie; 2. papie; 3. ulysses-swaelstert; 4. Australiese voëlvlerkskoenlapper; 5. voëlvlerkskoenlappers wat paar; 6. oranjegoudogie

[Erkenning]

All butterflies: Butterfly House, Mittagong, Australia