Negatiewe emosies—Kan jy dit te bowe kom?

“NATUURLIK NIE! Negatiewe emosies is te sterk. Ek moet dit verduur totdat dit net verbygaan.”

Dít is hoe baie reageer op die idee dat hulle emosies soos angs, vrees, woede, frustrasie, selfbejammering asook depressie en ’n skuldgevoel te bowe kan kom. Maar jy kan daardie emosies te bowe kom. Jy kan leer hoe om die intensiteit van sulke emosies te verminder en dit moontlik selfs uit te skakel, pleks van jou daaraan oor te gee wanneer dit ontstaan.

Daar is natuurlik ’n betekenisvolle verskil tussen die normale negatiewe emosies wat almal ondervind en ernstige depressie. Die laasgemelde kan professionele behandeling vereis. Die eersgemelde vereis dit nie, en dit is hierdie emosies wat ons kan leer om te beheers.

Nie alle negatiewe emosies is in werklikheid nadelig nie. Wanneer jy byvoorbeeld ’n groot fout begaan, toon jy moontlik berou in verhouding tot die fout. As dit jou aanspoor om die fout te herstel en dit nie weer in die toekoms te herhaal nie, het die emosie op die lange duur ’n positiewe resultaat. Of die normale bekommernis wat jy dalk weens ’n probleem ervaar, kan jou moontlik aanspoor om dit ywerig aan te pak en ’n redelike oplossing daarvoor te soek. Dit is ook ’n gesonde reaksie.

Maar sê nou jy het ’n redelike poging aangewend om ’n fout te herstel en jy voel, moontlik lank daarna, steeds skuldig of nutteloos? Of sê nou jy is steeds bekommerd of raak selfs meer bekommerd nadat jy ’n probleem na die beste van jou vermoë opgelos het? Dan kan jou emosies jou moontlik sielsongelukkig maak. Hoe kan jy dus daardie emosionele reaksies te bowe kom? Die antwoord lê moontlik daarin dat ons ons denke moet beheers.

Ons kan ons denke beheers

Baie wat op die gebied van geestesgesondheid werk, hou vol dat ons gevoelens ’n produk van ons gedagtes is. Dr. Wayne W. Dyer sê byvoorbeeld: “Jy kan nie ’n gevoel (emosie) hê sonder dat daar eers ’n gedagte was nie.” Dr. David D. Burns sê ook: “Elke negatiewe gevoel wat jy het, is die gevolg van jou verdraaide negatiewe denkwyse.”

Dit is interessant dat die Bybel ook baie van ons gevoelens aan ons keuse van gedagtes toeskryf, wat dan die behoefte beklemtoon om ons denke te beheers. Let op die volgende tekste:

“Al die dae van die bedrukte is sleg, maar die vrolike van hart het gedurigdeur fees.”—Spreuke 15:15.

“Word nie aan hierdie wêreld gelykvormig nie, maar word verander deur die vernuwing van julle gemoed, sodat julle kan beproef wat die goeie en welgevallige en volmaakte wil van God is.”—Romeine 12:2.

‘Ons neem elke gedagte gevange tot die gehoorsaamheid aan Christus.’—2 Korinthiërs 10:5.

‘Julle moet die ou persoonlikheid, wat met julle vroeëre lewenswandel ooreenkom, aflê; julle moet nuut gemaak word in die krag wat julle denke aandryf, en julle moet julle met die nuwe persoonlikheid beklee, wat na God se wil geskep is in ware regverdigheid en lojaliteit.’—Efesiërs 4:22-24, NW.

“Alles wat waar is, alles wat eerbaar is, alles wat regverdig is, alles wat rein is, alles wat lieflik is, alles wat loflik is—watter deug en watter lof daar ook mag wees, bedink dit.”—Filippense 4:8.

“Bedink die dinge wat daarbo is, nie wat op die aarde is nie.”—Kolossense 3:2.

Aangesien jou gevoelens grotendeels ’n produk van jou denke is, kan jy jou negatiewe emosies te bowe kom deur die gedagtes wat dit steun te beheers. Jy kan met genoeg inspanning en tyd leer om groter beheer oor jou gedagtes te kry. Aangesien dít moontlik is, kan jy dieselfde met jou gevoelens doen.

Dit is weliswaar maklik om te sê dat ons ons negatiewe emosies te bowe kan kom. Maar dit is iets heeltemal anders om dit te dóén. Hoe kan ons dus leer om hierdie emosies wat ons soveel moeite veroorsaak te verwerk?

[Lokteks op bladsy 4]

Nie alle negatiewe emosies is nadelig nie