Jongmense vra . . .

Ek is verslaaf! Hoe kan ek ophou dobbel?

“EK HET op muntoutomate begin speel toe ek 13 was”, erken David. “Ek het die stadium bereik waar ek nie verby ’n vermaaklikheidsentrum kon gaan sonder om op die muntoutomate te dobbel nie.” ’n Ander voormalige dobbelaar met die naam Thomas erken: “Ek het selfs by vriende, familielede en medewerkers gesteel om my gewoonte te onderhou. Ek het feitlik op enigiets gedobbel.”

David en Thomas is as Christene grootgemaak. Al twee het aan dobbel verslaaf geraak—vasgevang deur ’n dodelike drang. Navorsers sê dat ’n kommerwekkende aantal jongmense slagoffers geword het van die slinkse sielkundige sette wat jongmense na dobbelary lok. Die tydskrif Time sê: “Dobbelnavorsers sê dat ’n volle 1 miljoen van die ongeveer 8 miljoen kompulsiewe dobbelaars in Amerika tieners is.” Party glo dat 4 tot 6 persent van alle tieners in die Verenigde State patologiese dobbelaars is.

Jongmense beoefen baie verskillende vorme van hierdie euwel. Ten spyte van streng wetgewing in Japan wat minderjariges verbied om te dobbel, is daar volgens die Mainichi Daily News onder jongmense “’n onrusbarende, groeiende neiging, naamlik dat hulle al hoe meer as dobbelaars by [renbane] sowel as buitebaanse wedplekke gesien word”. Om aan loterye deel te neem, op sportgebeurtenisse te wed en kaart te speel, is ook gewilde maniere waarop jongmense aan die dobbeldrang toegee.

Dobbelverslawing—die gevolge

Gordon Moody van Dobbelaars Anoniem sê: “Aanvanklik is [dobbel] ’n wonderlike nuwe ondervinding, soos om ’n groot ontdekking te doen of verlief te raak. . . . Dit is spannend en fassinerend om jou geluk te beproef” (Quit Compulsive Gambling). Ja, vir baie mense is dit opwindend om aanhoudend te wen en die skielike vloei van adrenalien te ervaar. Maar jy kan nie verwag dat die geluk altyd aan jou kant sal wees nie. Op die lange duur verloor die dobbelaar. En skuld en finansiële ondergang is maar net die begin van sy probleme.

’n Verslawende tydverdryf kan, soos ’n verslawende middel, eindelose geestelike, emosionele en sedelike skade aanrig. Dit kan in jou laat ontwikkel wat Gordon Moody bestempel as ’n “slinksheid wat . . . uiteindelik van jou ’n slaaf sal maak”. Dit laat ons dink aan die apostel Paulus se woorde: “Julle weet tog: as julle julle aan iemand onderwerp om hom as slawe te gehoorsaam, is julle die slawe van dié een aan wie julle gehoorsaam is” (Romeine 6:16, NAV). Die vertaling deur J. B. Phillips gee die teks soos volg weer: “Jy behoort aan die mag wat jy graag wil gehoorsaam.” Stel jou voor dat jy aan die genade van ’n gewoonte oorgelaat word wat jy nie kan beheer nie!

Omdat ’n jongmens hom dikwels tot leuens, slinksheid en diefstal wend om sy gewoonte te onderhou, sal sy gesinsverhoudinge beslis daaronder ly. Die Britse tydskrif Young People Now sê: “Wanneer jy besef dat jy ’n dief en ’n leuenaar geword het, sowel as ’n las vir die mense wat jy liefhet en wat jou liefhet, daal jou selfrespek geweldig baie.” Dit is nie verbasend nie dat The Harvard Mental Health Letter berig dat kompulsiewe dobbelaars geneig is om aan “ernstige depressie, angssiektes” en ’n menigte fisiese probleme te ly, soos “spysverteringsprobleme, slaaploosheid, hoofpyne, hoë bloeddruk, asma en rug- en borspyne”.

Die vernietigendste gevolg is egter die skade aan ’n mens se geestelikheid. Die Bybel veroordeel gierigheid en liefde vir geld (1 Korinthiërs 5:10, 11; 1 Timotheüs 6:10, NW). Soos enige ander verslawing is kompulsiewe dobbelary “besoedeling van die vlees en die gees” (2 Korinthiërs 7:1). Hoe meer jy dobbel, hoe meer skend jy jou gewete en jou verhouding met God.—Vergelyk 1 Timotheüs 4:2.

Die begeerte om op te hou

Hoe kan jy uit die greep van hierdie gewoonte losbreek? Eerstens moet jy werklik wil ophou. “Geen verslawing kan ooit oorwin word sonder dat die verslaafde werklik wil verander nie”, sê Liz Hodgkinson in haar boek Addictions. Dit beteken dat jy moet leer om ‘die kwaad te haat’, om dobbel te verafsku (Psalm 97:10). Hoe? Deur aan die gevolge pleks van die genot te dink. Is dit die moeite werd om die ewige lewe te verloor ter wille van “die kortstondige genieting van sonde”—die sensasie om die een of ander spel te wen? (Hebreërs 11:25, NW). As jy só daaroor dink, kan dit jou help besluit om op te hou.

Maar die navorser Liz Hodgkinson sê: “Enige soort verslawing kan so in jou lewe ingewortel raak dat dit soos ’n ledemaat is wat afgeskeur word as jy daarvan ontslae raak.” Maar Jesus het gesê: “As jou regteroog jou dan laat struikel, ruk dit uit en gooi dit weg van jou af; want dit is vir jou beter dat een van jou lede vergaan en nie jou hele liggaam in die hel [“Gehenna”, NW] gewerp word nie” (Mattheüs 5:29). Enigiets wat jou verhouding met God in gevaar stel, moet uit jou lewe verwyder word!

Dit beteken dat jy selfbeheersing moet aankweek. Die apostel Paulus het begeertes gehad wat telkens teruggekeer het en wat hy kon toelaat om hom te oormeester, maar hy het geweier om ’n slaaf van sy begeertes te word. Hy het gesê: “Ek kasty my liggaam en maak dit diensbaar” (1 Korinthiërs 9:27). Jy moet ook leer om streng met jouself te wees deur nie toe te laat dat jou begeertes jou baasraak nie.

Bepaal die oorsaak van die probleem

Maar om hierdie stryd te wen, sal jy egter meer as wilskrag nodig hê. Die dinge waaraan ons verslaaf is, weerspieël dikwels dieperliggende probleme. ’n Kompulsiewe dobbelaar met die naam Dick sê: “My kinderjare was baie vreemd. Daar was hoegenaamd geen liefde in my gesin nie. . . . Ek is altyd verneder. Ek het baie min van myself gedink.” Weens sulke spanning was dobbel vir hom ’n uitweg.

Baie kenners op die gebied van geestesgesondheid besef nou dat die emosionele trauma van kindermolestering en -verwaarlosing met verskeie verslawings verband hou. Dit sal jou in ieder geval help om jou probleem te bowe te kom as jy die oorsaak daarvan bepaal. Die psalmis het gebid: “Deurgrond my, o God, en ken my hart; toets my en ken my [“verontrustende”, NW] gedagtes; en kyk of daar by my ’n weg is van smart, en lei my op die ewige weg!” (Psalm 139:23, 24). As jy jou verontrustende gedagtes met ’n ryp Christen bespreek, miskien ’n gemeentelike ouere man, kan dit jou baie help om te verstaan waarom jy dobbel en wat jy moet doen om jou denkwyse en gedragspatroon te verander.a

“Iets beters”

As jy die gewoonte afleer, is dit volgens die boek Quit Compulsive Gambling “maar net die eerste [stap] in die stryd teen die probleem”. Jy sal ook drastiese veranderinge in jou lewenstyl moet aanbring. Ten einde te voorkom dat jy weer in die gewoonte verval, moet jy jou vorige dobbelmaats vermy en wegbly van plekke waar jy vantevore gedobbel het, soos casino’s, biljartlokale, en dies meer (Spreuke 13:20). Dit beteken nie dat jy jou moet afskei nie (Spreuke 18:1). Lê jou daarop toe om goeie, heilsame vriendskappe in die Christengemeente aan te knoop. Hou jou besig met produktiewe werk, geestelike bedrywighede en heilsame ontspanning.

Liz Hodgkinson sê egter ons moet in gedagte hou dat die verslaafde alleenlik sy stryd sal wen as hy “besef dat daar iets beters op hom wag—dat die lewe meer bied as die poging om die verslawing te bevredig”. Wel, wat kan beter wees as die hoop waarvan die Bybel praat?

’n Man met die naam Roddy het besef dat dit waar is. Hy vertel dat hy 25 jaar lank, sedert sy tienderjare, ’n “volslae dobbelaar” was. Roddy het omtrent elke vorm van dobbelary probeer—perdewedrenne, honderesies, sokkerloterye en dobbelcasino’s. Toe het hy die waarhede begin toepas wat Jehovah se Getuies hom uit God se Woord geleer het. “In net drie maande”, sê Roddy, “het ’n merkwaardige metamorfose plaasgevind.” Hy het opgehou dobbel, en vandag dien hy as ’n ouere man in die Christengemeente.

Maar miskien het jy reeds ’n bietjie kennis van die Bybel se leerstellings. Dalk het jy, soos David en Thomas wat aan die begin genoem is, Bybelwaarhede nog nie ’n deel van jou lewe gemaak nie. As dit die geval is, waarom beproef jy nie “wat die goeie en welgevallige en volmaakte wil van God is” deur ’n ernstige studie van die Bybel te maak nie? (Romeine 12:2). Toe David en Thomas eers begin toepas wat hulle geleer het en ware geloof en oortuiging ontwikkel het, kon hulle kompulsiewe dobbelary oorwin. Jy kan ook!

As jy jou op ’n studie van die Bybel toelê, sal die hoop wat die Bybel in die vooruitsig stel—iets beters as dobbelary—vir jou ’n groter werklikheid word. Dit sal jou terselfdertyd help om ’n persoonlike verhouding met God op te bou. Jy sal dus met vrymoedigheid kan “bid sonder ophou” dat hy jou moet help terwyl jy daarvan verseker is dat hy jou gevoelens verstaan (1 Thessalonicense 5:17; Psalm 103:14). Hy sal jou ywerige pogings beloon deur jou die nodige krag te gee om die stryd teen kompulsiewe dobbelary te wen.—Galasiërs 6:9; Filippense 4:13.

[Voetnoot]

[Prent op bladsy 16]

Dobbelaars wend hulle dikwels tot leuens en diefstal ten einde hulle dobbelgewoonte te onderhou