Ons beskou die wêreld
Kanada se tieners en godsdiens
“’n Verstommende 80 persent van Kanadese tieners glo in God”, terwyl “net 15 persent gereeld kerk toe gaan”, sê die koerant Vancouver Sun. Wat is die rede vir hierdie teenstrydigheid? Party onttrek hulle aan godsdiens omdat “baie kerkdienste so vervelig is” en “leerstellige onbuigsaamheid die jeug afskrik”. Die koerant sê verder: “Georganiseerde godsdiens se beeld het ongetwyfeld ook groot skade gely weens voorbladnuus oor die Christendom se geestelikes en seksuele molestering, Sikh-onluste, Joodse ekstremiste en militante Hindoes. Meningsopnames toon dat net 39 persent van Kanadese tieners vertroue in godsdiensleiers het, in vergelyking met 62 persent in 1984.” Die verslag sluit af deur te sê: “Die geestelikes se opregte verwelkoming dring nie tot tieners deur nie, die massakultuur is eenvoudig te vyandig teenoor godsdiensinstellings of die geestelike boodskap vind net nie byval by die meeste jongmense nie. Of ’n kombinasie van al die bogenoemde redes.”
Vinnige kakkerlakke
Enigeen wat al probeer het om ’n kakkerlak te vang, weet dat dit glad nie so maklik is nie. Wat is hulle geheim? Om maar een ding te noem, fyn haartjies aan elke kant van hulle onderlyf registreer die geringste beweging in die lug wat deur vyande veroorsaak word en stel hulle in kennis uit watter rigting dit kom. Dit lyk ook of hulle ’n baie goeie senuweestelsel het, aangesien die kakkerlakke net een honderdste van ’n sekonde nodig het om te reageer en weg te hardloop. Nou het Jeffrey Camhi en sy kollegas by die Hebreeuse Universiteit van Jerusalem deur middel van ’n snelkamera meer uitgevind, berig die koerant Berliner Morgenpost. Hulle het gevind dat kakkerlakke teen ’n spoed van een meter per sekonde kan hardloop en dat hulle selfs teen hierdie spoed tot 25 keer per sekonde van rigting kan verander. “Ons weet van geen ander dier met hierdie soort oriëntasiegedrag wat in staat is tot so ’n hoë frekwensie van rigtingverandering nie”, het New Scientist vir Camhi aangehaal. “As die kakkerlak nie so ’n ongewenste gas in die huis was nie, sou hy heel waarskynlik die bewondering ontvang het wat hy dubbel en dwars verdien.”
Die wêreld se grootste bakterie?
Heide Schulz, ’n wetenskaplike van die Max Planck-instituut vir Mariene Mikrobiologie, het ’n reusebakterie ontdek in afsaksel op die seebodem aan die kus van Namibië. Die organisme is tot 0,75 millimeter in deursnee en is 100 keer groter as enige ander bekende bakterie. “As die gemiddelde bakterie so groot soos ’n pasgebore muis was, dan sou die nuwe so groot soos ’n blouvinwalvis wees”, berig The Times van Londen. Hierdie organismes, wat Thiomargarita namibiensis genoem word, is losweg aan mekaar geheg, soos stringe pêrels. Volgens The Times “leef [die bakterieë] van sulfiede, wat hulle oksideer met behulp van nitrate wat in seewater voorkom”.
Te veel lyke in die Ganges
“Hindoes gooi al eeue lank hulle dooies in die Ganges in die vertroue dat dit moksja verseker, oftewel vryheid vir die siel van die kringloop van liggaamlike voortbestaan”, sê die Electronic Telegraph. “Toe die [2 500 kilometer] lange Ganges nog diep was, het sy vinnige strome honderde ontbindende lyke weggespoel. Maar deur die jare heen het die rivier stadiger en vlakker geword weens die industriële afval en gemors wat daarin gestort is.” Dit het veroorsaak dat die lyke “weke lank in plantegroei en afval verstrengel” raak. In die laat tagtigerjare het die regering die probleem probeer oplos deur duisende vleisetende skilpaaie in die Ganges los te laat. Maar die projek is in 1994 gestaak omdat daar net te veel lyke vir die skilpaaie was, en die skilpaaie self is deur wilddiewe gevang. In ’n nuwe veldtog word mense oortuig om hulle dooie familielede te veras of om hulle in die sand langs die rivier te begrawe.
Geen limbus meer nie?
Limbus—die plek waarheen die siele van dooie, ongedoopte babas volgens Katolieke tradisie gaan—het uit die Katolieke teologie verdwyn. Alhoewel dit nooit ’n leerstelling geword het nie, was limbus “die vrug van die redenasies van 12de-eeuse teoloë” wat ’n plek “in die Hiernamaals” gesoek het vir diegene wat nie vir die hemel of die hel bestem was nie. Dit het “die onskuldige pasgeborene [ingesluit] wat gesterf het sonder dat hy na die doopvont gebring kon word”, asook “ongelowiges wat ’n regskape lewe gelei het”. “Toe die leerstelling eers ontwikkel is, het Limbus ’n belangrike rol in die leerstellings gespeel wat deur die kerk geleer is”, skryf die Vatikaanse kommentator Marco Politi in die koerant La Repubblica. Maar in onlangser kategismusse, met inbegrip van die universele kategismus wat in 1992 afgekondig is, word daar geen woord oor Limbus gerep nie. “In werklikheid is die hele begrip van die Hiernamaals gedurende die afgelope paar dekades verander”, verduidelik Politi. Baie teoloë sê nou dat babas wat sterf sonder dat hulle gedoop is reguit hemel toe gaan. Die Italiaanse teoloog Pino Scabini sê: “Vandag is daar die neiging om ruimte te laat vir die noodsaaklike elemente van wat geopenbaar is—die ewige lewe, waarvan Jesus gepraat het, en die opstanding.”
Die ontvoeringsbedryf
“Ontvoering is . . . ’n florerende bedryf in plekke soos Mexiko, Colombia, Hongkong en Rusland”, sê U.S.News & World Report. “Die aantal mense wat vir ’n losprys ontvoer word, het in elk van die afgelope drie jare regoor die wêreld die rekords oortref.” Verreweg die meeste ontvoerings vind in Latyns-Amerika plaas, waar daar 6 755 ontvoerings tussen 1995 en 1998 was. Dit word gevolg deur Asië en die Verre Ooste (617), Europa (271), Afrika (211), die Midde-Ooste (118) en Noord-Amerika (80). Hoewel die meeste van die ontvoerdes plaaslike handelaars en grondeienaars is, kan enigeen—bystandswerkers, sakereisigers of toeriste—in gevaar wees. Internasionale maatskappye neem nou ontvoerings- en losprysversekeringspolisse uit om die losprys sowel as die koste van professionele onderhandelaars en sielkundige beraders te dek. Die ontvoerders is georganiseerd en doen marknavorsing en risiko-ontleding van potensiële slagoffers. Gewoonlik behandel hulle hulle gevangenes goed omdat hulle besef dat dit tot minder ontsnappingspogings sal lei en dat dit hulle ’n beter kans gee om die losprys te kry. “Wêreldwyd loop net 1 uit 10 ontvoerings uit op die dood van die ontvoerde”, sê die tydskrif, maar dit gee hierdie waarskuwing: “Wees op jou hoede vir die plaaslike polisie. Hulle is dikwels kop in een mus met die ontvoerders.”
Gids vir gebed op webruimte
Die Anglikaanse Kerk het onlangs sy Internetwebruimte bekend gestel. Dit bevat ’n gids wat mense help om te bid. Die kerk sê nadruklik dat God elke gebed hoor en spoor mense aan om kreatief te wees wanneer hulle bid. “Gebruik musiek, ’n klip, ’n veer, ’n blom of ’n kers om jou te help konsentreer”, en “gebruik jou hand. Jy kan jou vingers gebruik om jou te herinner aan verskillende dinge waarvoor jy kan bid.” Dit sê byvoorbeeld dat die duim, wat die sterkste vinger is, jou kan herinner om vir dinge te bid wat sterk in jou lewe is, soos jou huis en gesin. Die lang middelvinger kan jou herinner om te bid vir “die mense wat mag in die wêreld het”, en die pinkie kan jou herinner om “vir jouself te bid”. The Times lewer die volgende kommentaar oor hierdie nuwighede: “Die inhoud van die webruimte is ’n aanduiding van hoe wêrelds die Kerk meen die volk geword het. Dit vergelyk die dissipline wat nodig is vir gebed met ’n dieet of om onkruid in die tuin uit te trek: ‘Dit is die beste om dikwels ’n bietjie op ’n slag te doen, maar moenie ophou nie.’”
Suur en tandbederf
“Mense moet ophou dink dat net suiker gaatjies veroorsaak en aandag gee aan kosse wat hulle mond suur maak”, sê Mike Edgar, een van die skrywers van Oral Health: Diet and Other Factors. Hierdie verslag stel voor dat mense wat lemoensap by ontbyt drink of suur kosse eet ten minste ’n halfuur daarna nie hulle tande moet borsel nie. Waarom nie? Omdat die tandemalje versag wanneer die mond se suurvlakke bo ’n sekere waarde styg, en as jy dan jou tande borsel, sal dit die boonste laag begin wegskuur. Die verslag beveel aan dat jy eerder die suurvlakke neutraliseer deur proteïenryke kosse, soos kaas of grondboontjies, te eet, maar nie meer as 20 minute nadat jy die suur kosse geëet het nie, sê The Times van Londen.
Japannese poppe die oplossing?
’n Maatskappy in Tokio het ’n plan vir grootouers wat ver van hulle kleinkinders af woon en hulle min sien: Stuur ’n foto van die baba aan die maatskappy, en binne ses weke sal jy ’n pop ontvang wat net soos hy lyk. “Maar dit is nie al nie”, berig New Scientist. “’n Digitale mikroskyfieopnemer binne-in die pop neem die baba se eerste geluidjies op, en dit klink dus selfs soos jou baba. Hou eenvoudig die pop se handjie vas en dit sal die baba se stem—of wat jy ook al opneem—vir jou terugspeel. Volgens The Nikkei Weekly word die pop van [R2 400] meestal deur grootouers bestel wat selde hulle kinders se kinders te sien kry.”