Die donker kant van die modewêreld

DIT kan jou ongetwyfeld mooier laat lyk en meer selfvertroue gee as jy modes volg. Die regte uitrusting kan jou fisiese tekortkominge verberg en selfs jou goeie liggaamskenmerke beklemtoon. Dit kan ook ’n invloed hê op hoe ander jou beskou.

Maar die modewêreld het ’n donker kant wat ’n mens nie kan ignoreer nie. Kopers kan vasgevang raak in ’n eindelose kringloop waarin hulle voortdurend nuwe klere koop. Daar is immers geen einde aan die nuwe style wat die bedryf vervaardig nie. Dit is geen toeval nie, want modehuise maak meer geld wanneer klere vinnig uit die mode raak. Dit is soos die ontwerper Gabrielle Chanel sê: “Modes word ontwerp om uit die mode te raak.” Gevolglik voel die niksvermoedende verbruiker dalk verplig om nuwe klere te koop net om in die mode te bly.

Daar is ook die gevaar om voor die subtiele druk van reklame te swig. Modehuise spandeer miljoene rande om hulle produkte te bemark en beeld dikwels ’n sekere sorgelose lewenstyl uit wat oënskynlik geniet word deur diegene wat hulle handelsmerk dra. Hierdie boodskappe kan ’n kragtige invloed hê. “Niks is meer traumaties vir tieners as om nie skoene met die ‘regte handelsmerk’ te hê nie”, sê ’n onderwyser in Spanje.

Die aantrekkingskrag van giere

Party groepe dra ’n sekere klerestyl om hulle te identifiseer. Hulle kleredrag dui dalk op ’n verwerping van die samelewing, ’n liberale lewenswyse of selfs gewelddadige of rassistiese ideale. Hoewel van hierdie style buitensporig of skokkend is, trek die meeste lede van die groep gewoonlik dieselfde soort klere aan. Selfs party wat nie met die ideale van die groep saamstem nie, hou dalk van die styl. Diegene wat hierdie kleregiere volg, kan ander die indruk gee dat hulle dieselfde fundamentele opvattings as die groep het en dit bevorder.

Giere kom en gaan gewoonlik, party binne ’n paar maande. Dit begin dalk by ’n populêre musikant of ander modeleier. ’n Paar modes word egter gevestigde style. Denims was byvoorbeeld in die 1950’s en 1960’s gewild onder opstandige jongmense. Nou word dit egter by verskeie geleenthede deur mense van verskillende ouderdomsgroepe gedra.

Die strewe na die volmaakte figuur

Diegene wat modes te ernstig opneem, kan oorbesorg oor hulle voorkoms raak. Modelle is gewoonlik lank en skraal, en ons word voortdurend met beelde van hulle gebombardeer.a Die “regte” liggaamsbou word gebruik om alles van motors tot lekkergoed te bemark. Brittanje se Navorsingsentrum vir Maatskaplike Kwessies skat dat “jong vroue in een dag nou meer beelde van beeldskone vroue sien as wat ons ma’s gedurende hulle hele adolessensie gesien het”.

Hierdie stortvloed van beelde kan ’n nadelige uitwerking hê. In die Verenigde State het ’n opname wat in Newsweek aangehaal is, byvoorbeeld getoon dat 90 persent van wit tieners ontevrede met hulle liggaam is. Party van hulle sal feitlik enigiets doen om die ‘ideale figuur’ te kry. Maar die Navorsingsentrum vir Maatskaplike Kwessies sê dat minder as 5 persent van die vroulike bevolking die ideale gewig en grootte kan bereik wat in die media uitgebeeld word. Nietemin het miljoene jong vroue as ’t ware slawe geword van hulle beheptheid met die rietskraal figuur. Dit het party in die dryfsand van anorexia nervosa laat beland.b Die Spaanse model Nieves Álvarez, wat aan anoreksie gely het, erken: “Ek was banger om gewig aan te sit as om dood te gaan.”

Eetversteurings soos anoreksie en bulimie kan weliswaar deur verskeie ander faktore veroorsaak word. Maar drs. Anne Guillemot en Michel Laxenaire sê: “Die kultus van slankheid dra ’n deel van die skuld.”

Dit is duidelik dat modes ’n positiewe en ’n negatiewe kant het. Dit bevredig ’n basiese menslike begeerte om goed te lyk en om iets nuuts te hê om aan te trek. Maar mode-uiterstes kan daartoe lei dat ons klere dra wat ander ’n verkeerde indruk gee. En as ons te veel klem lê op ons voorkoms, kan ons ons laat lei deur die wanopvatting dat ons waarde van ons ‘uiterlike’ afhang en nie van ons innerlike waardes nie. “Ons moet meer waarde begin heg aan ’n persoon se vermoëns en sy innerlike eienskappe as aan net sy uiterlike”, sê Álvarez, wat vroeër aangehaal is. Maar dit is onwaarskynlik dat daar binnekort so ’n verandering in standaarde sal plaasvind. Hoe kan ons dus ’n gebalanseerde beskouing van modes aankweek?

[Voetnote]

[Venster/Prent op bladsy 8]

Wie sal dít nou ooit dra?

Die modehuise van New York, Parys en Milaan stel elke lente en herfs eksklusiewe klere van topontwerpers ten toon. Benewens die feit dat dit baie duur is, lyk talle van hierdie skeppings uiters onprakties en nie na enigiets wat ’n mens kan dra nie. “Die uitspattige, buitensporige ontwerpe wat ’n mens sien, word nie werklik met die publiek in gedagte geskep nie”, sê die Spaanse ontwerper Juan Duyos. “Die doel van die modeskou is dalk nie soseer om die klere wat uitgestal word, te verkoop nie, maar meer om die aandag te vestig op die ontwerper of die handelsmerk. ’n Treffende versameling wat baie mediareaksie uitlok, kan byvoorbeeld help om ’n ontwerpersparfuum te verkoop.”

[Prent op bladsy 7]

Dit kan duur wees om die jongste modes te volg

[Prent op bladsy 7]

Party kleregiere kan jou met ’n sekere groep identifiseer

[Prent op bladsy 7]

Party het in die dryfsand van anoreksie beland