Jongmense vra . . .

Hoe kan ek ’n suksesvolle openbare spreker wees?

“Ek het my verbeel mense kon al my foute en my gebrek aan selfvertroue sien. Ek kon nie op my toespraak konsentreer nie. Dit het vir my gevoel asof hulle agteraf vir my lag.”—Sandy.a

DIE skoolsaal is stampvol. Jy hoor hoe jou naam oor die luidsprekerstelsel aangekondig word, en skielik is almal se oë op jou. Die paar treë wat jy na die verhoog toe moet loop, voel soos ’n kilometer. Jou handpalms begin sweet, jou bene voel lam en om die een of ander rede voel jou mond kurkdroog. Dan, voordat jy dit kan stop, rol ’n groot sweetdruppel teen jou wang af. Wat ’n verleentheid tog! Jy weet jy gaan nie voor ’n vuurpeloton staan nie, maar dit voel beslis so.

Kom ons erken dit maar: Die meeste van ons is bang om voor ander te praat (Jeremia 1:5, 6). Party mense het selfs al gesê dat hulle banger is om in die openbaar te praat as wat hulle is om dood te gaan! Hoe jy ook al daaroor voel, daar is goeie redes waarom jy in die openbare spreekkuns moet belangstel. Kom ons kyk na ’n paar daarvan en sien hoe jy ’n suksesvolle spreker kan word.

Wanneer jy aan die woord is

“Die vermoë om in die openbaar te praat, is iets wat almal nodig het.” So sê ’n advertensie vir ’n kursus in die openbare spreekkuns. Ja, vroeër of later sal jy moontlik voor ’n gehoor moet staan. Die openbare spreekkuns word byvoorbeeld in baie skole bevorder. ’n Jong vrou genaamd Tatiana sê: “Ek moes baie keer voor my klasmaats by die skool praat.” Van mondelinge verslae en boekbesprekings tot multimedia-aanbiedings en debatte, studente moet dikwels gereed wees om voor ander te praat.

Wanneer jy uiteindelik begin werk, sal jy dalk gevra word om ’n klas by die werk aan te bied, ’n voorstel aan ’n kliënt voor te lê of ’n finansiële verslag aan ’n uitvoerende komitee te verduidelik. Spraakvaardighede is in werklikheid nuttig in ’n groot verskeidenheid betrekkings, insluitende dié in die joernalistiek, bestuursposte sowel as betrekkings in skakelwerk en verkope.

Maar sê nou jy besluit om as ’n arbeider of ’n kantoorklerk te werk? Wel, die vermoë om goed te praat gedurende ’n onderhoud, kan bepaal of jy die werk gaan kry of nie. By die werk self kan jou vermoë om jou goed uit te druk, jou tot voordeel strek. Corrine het drie jaar lank as ’n kelnerin gewerk nadat sy skool klaargemaak het. Sy sê: “As jy goed kan praat, dink mense dat jy meer volwasse is en meer verantwoordelikheid kan dra. Dit kan selfs tot ’n beter werk, ’n hoër salaris of ten minste meer respek lei.”

Laastens praat jong Christene dikwels voor ander as deel van hulle aanbidding (Hebreërs 10:23). “Dit is belangrik om jou duidelik te kan uitdruk”, sê Taneisha. “Ons het die voorreg om die goeie nuus van God se Koninkryk te verkondig” (Matteus 24:14; 28:19, 20). In die gemeente en in hulle openbare bediening kan jong Christene nie “ophou praat oor die dinge wat [hulle] gesien en gehoor het nie”.—Handelinge 4:20; Hebreërs 13:15.

As jy goeie spraakvaardighede aanleer, kan dit jou dus op verskeie maniere tot voordeel strek. Maar miskien voel jy nog steeds angstig as jy daaraan dink dat jy voor ’n gehoor moet staan. Is daar iets wat jy kan doen om jou senuweeagtigheid te bowe te kom? Ja, daar is.

Kom jou vrese te bowe

“Jy hoef nie briljant of volmaak te wees om suksesvol te wees nie”, sê dr. Morton C. Orman, ’n spanningsdeskundige en ’n professionele openbare spreker. “Die hoofdoel van die openbare spreekkuns is dit: gee jou gehoor iets waardevols.” Met ander woorde, konsentreer op die boodskap, nie op jouself of jou eie vrese nie. Party in die eerste eeu het gemeen dat die apostel Paulus nie die beste spreker was nie, maar omdat hy altyd iets waardevols gehad het om te sê, het hy nogtans sy gehoor bereik (2 Korintiërs 11:6). As jy ook iets van belang aanbied waarin jy werklik glo, sal jou senuweeagtigheid gouer verdwyn.

Ron Sathoff, ’n ander bekende spreker en instrukteur, het hierdie voorstel gemaak: Moenie aan jou toespraak dink as ’n verhoogoptrede nie. Dink daaraan as ’n gesprek. Ja, probeer om met jou gehoor te praat, nie as ’n groep nie, maar as individue, net soos jy in ’n gewone gesprek sou doen. Toon opregte “persoonlike belangstelling” in jou gehoor, en praat met hulle soos jy gewoonlik praat (Filippense 2:3, 4). Hoe meer jy op ’n geselstrant praat, hoe meer ontspanne sal jy wees.

Nog ’n algemene rede vir angs is die vrees dat jy jou in die verleentheid sal bring of deur jou gehoor gekritiseer sal word. Lenny Laskowski, ’n professionele spreker en instrukteur, herinner ons daaraan dat gehore geneig is om elke aanbieding met ’n positiewe gesindheid te benader. “Hulle wil hê dat jy suksesvol moet wees—nie dat jy moet misluk nie”, sê Laskowski. Jy moet dus positief wees. Probeer, indien moontlik, om party van jou gehoor te ontmoet wanneer hulle daar aankom. Probeer om hulle as vriende te beskou, nie as vyande nie.

Onthou ook dat senuweeagtigheid nie heeltemal ’n slegte ding is nie. “In teenstelling met wat algemeen geglo word”, sê een deskundige, “is senuweeagtigheid goed vir jou en jou aanbieding”. Waarom? Omdat ’n mate van senuweeagtigheid beskeidenheid weerspieël, wat sal help keer dat jy te selfversekerd raak (Spreuke 11:2). Baie atlete, musikante en akteurs glo dat ’n bietjie senuenergie hulle eintlik help om beter te doen, en dieselfde kan geld vir openbare sprekers.

Wenke vir sukses

Deur hierdie en ander wenke toe te pas, het party jong Christene reeds ’n mate van ondervinding opgedoen en sukses behaal as sprekers by die skool, by die werk en in hulle gemeentes. Kyk gerus of ’n paar van hulle voorstelle jou kan help.

Jade: “Stel die inligting in jou eie woorde. Oortuig jouself van die nut van wat jy te sê het. As jy voel dat jou toespraak belangrik is, sal die gehoor ook so dink.”

Rochelle: “Ek het gevind dat dit help om ’n video-opname van myself te maak. Dit maak ’n mens nederig maar is nuttig. Probeer ook ’n onderwerp kies wat jy geniet. Dit sal aan jou toespraak gesien kan word.”

Margrett: “Ek vind dat ek natuurliker praat en klink wanneer ek ’n skets gebruik en nie alles woord vir woord uitskryf nie. As ek diep asemhaal voordat ek begin praat, help dit ook om my te kalmeer.”

Corrine: “Moenie bang wees om vir jouself te lag nie. Almal maak foute. Jy moet net jou bes doen.”

Soos in enigiets anders wat ’n mens probeer doen, byvoorbeeld sport, kuns of musiek, is daar natuurlik geen plaasvervanger vir ondervinding en baie oefening nie. Tatiana beveel aan dat ’n mens jou toespraak lank genoeg voor die tyd voorberei sodat jy genoeg tyd het om dit te oefen. En moenie tou opgooi nie. “Hoe meer dikwels ek voor ander praat”, sê sy, “hoe gemakliker raak ek.” Maar daar is nog ’n bron van hulp waarvan jy nie moet vergeet nie, veral wanneer jy gevra word om ware aanbidding te verdedig.

Hulp van die Groot Kommunikeerder

As ’n jong man het Dawid, die toekomstige koning van Israel, reeds ’n reputasie gehad as “’n intelligente spreker” (1 Samuel 16:18). Waarom? Blykbaar het Dawid in sy jeug, toe hy baie ure onder die oop hemel deurgebring het terwyl hy skape opgepas het, deur gebed ’n intieme verhouding met die Groot Kommunikeerder, Jehovah God, opgebou (Psalm 65:2). En hierdie verhouding het hom voorberei om selfs onder moeilike toestande duidelik, kragtig en met oorredingskrag te praat.—1 Samuel 17:34-37, 45-47.

Jy kan daarvan seker wees dat God jou ook sal help om in jou aanbidding met oorredingskrag te praat, soos hy Dawid gehelp het, en jou ‘die tong sal gee van dié wat geleer is’ (Jesaja 50:4; Matteus 10:18-20). Ja, deur nou geleenthede te benut om jou spraakvaardighede te verskerp, kan jy ’n doeltreffende openbare spreker word!

[Voetnoot]

[Venster op bladsy 18]

Opgelei as sprekers

In gemeentes van Jehovah se Getuies oor die hele aarde is daar ’n weeklikse Bybelprogram van onderrigting wat die Teokratiese Bedieningskool genoem word. Studente neem aan klasbesprekings deel, hou toesprake voor die gemeente en ontvang persoonlike hulp om vooruitgang te maak. Werk die program? Laat 19-jarige Chris jou sy ondervinding vertel.

“Voordat ek by die skool aangesluit het, het ek baie ongemaklik tussen mense gevoel”, sê hy. “Ek het nooit gedink dat ek op ’n verhoog voor ’n gehoor sou kon staan nie. Maar party in die gemeente het my aangemoedig en gesê dat hulle dit sou geniet, al het ek net die hele tyd gehakkel, omdat hulle weet wat dit van my verg om daar voor te staan. En ná elke toespraak wat ek gehou het, het hulle my geprys. Dit het baie gehelp.”

Vandag, ná vyf jaar in die skool, berei Chris hom voor om sy eerste toespraak van 45 minute te hou. Maak jy gebruik van hierdie voorsiening?

[Prente op bladsy 17]

As jy ’n ervare spreker is, kan dit jou in alle aspekte van die lewe help