Innerlike beheerstheid

DIT is nie ongewoon dat ’n spreker senuweeagtig voel wanneer hy ’n toespraak moet hou nie, veral as hy dit nie dikwels doen nie. ’n Verkondiger voel dalk ’n bietjie senuweeagtig wanneer hy die eerste paar besoeke van die dag in die veldbediening doen. Toe Jeremia die opdrag gekry het om ’n profeet te wees, het hy gesê: “Ek weet nie hoe ek moet praat nie, want ek is nog maar net ’n seun” (Jer. 1:5, 6). Jehovah het Jeremia gehelp, en hy sal jou ook help. Jy kan met verloop van tyd innerlike beheerstheid aankweek.

’n Kalm spreker is ’n ontspanne spreker. Hierdie kalmte kan aan sy liggaamshouding gesien word. Sy liggaamshouding is natuurlik en pas by die geleentheid. Sy handgebare is betekenisvol. Hy praat met gevoel en sy stem is onder beheer.

Al dink jy nie dat hierdie beskrywing van ’n innerlik beheerste persoon by jou pas nie, kan jy verbeter. Hoe? Kom ons ondersoek waarom ’n spreker senuweeagtig voel en nie kalm is nie. Die oorsaak kan fisies wees.

Wanneer ’n mens voor ’n uitdaging te staan kom en jy jou goed van jou taak wil kwyt, maar nie seker is dat jy sal nie, voel jy angstig. Gevolglik sê die brein vir die liggaam om meer adrenalien vry te stel. Die verhoogde adrenalienvlak kan veroorsaak dat jou hart vinniger klop, jou asemhalingstempo verander, dat jy meer sweet of selfs dat jou hande en knieë bewerig word en ook dat jou stem begin bewe. Jou liggaam probeer jou help om die situasie te hanteer deur jou energievlak te verhoog. Die uitdaging is om die skielike toename in energie te gebruik om positief te dink en ’n entoesiastiese toespraak te lewer.

Hoe om angstigheid te verminder. Onthou dat dit normaal is om ’n bietjie angstig te voel. Maar om innerlik beheers te bly, moet jy jou angstigheidsvlak kan verlaag en jou situasie op ’n bedaarde en waardige wyse kan hanteer. Hoe kan jy dit regkry?

Berei deeglik voor. Sit genoeg tyd opsy om jou toespraak voor te berei. Maak seker dat jy jou onderwerp goed verstaan. As jy ’n toespraak moet hou waarin jy moet besluit watter punte om te dek, moet jy in ag neem wat jou gehoor reeds oor die onderwerp weet en wat jy hoop om te bereik. Dit sal jou help om materiaal te kies wat van die grootste waarde sal wees. As jy dit aan die begin moeilik vind, kan jy die probleem met ’n ervare spreker bespreek. Hy kan jou help om jou materiaal en die gehoor noukeurig te ontleed. Wanneer jy seker is dat jy materiaal het waarby jou gehoor baat sal vind en jy presies weet wat jy wil sê, sal die angstigheid oor die voordrag van die toespraak oorskadu word deur jou begeerte om die inligting oor te dra.

Dink goed oor jou inleiding. Jy moet weet hoe jy gaan begin. Wanneer jy eers op dreef kom, sal jou senuweeagtigheid heel moontlik bedaar.

Jy kan dieselfde basiese stappe volg wanneer jy vir die veldbediening voorberei. Moenie net na die onderwerp kyk wat jy wil bespreek nie, maar hou ook die soort mense in gedagte vir wie jy gaan getuig. Berei jou inleiding deeglik voor. Leer by ervare verkondigers.

Jy dink dalk dat jy kalmer sal wees as jy ’n manuskrip gebruik wanneer jy ’n toespraak voor ’n groep hou. In werklikheid kan dit jou angstiger laat voel wanneer jy die toespraak moet hou. Party sprekers gebruik weliswaar baie notas, terwyl ander min gebruik. Maar dit is nie die woorde op die papier wat jou minder selfbewus en angstig sal laat voel nie, maar die oortuiging in jou hart dat jy iets vir jou gehoor voorberei het wat werklik van waarde is.

Oefen jou toespraak hardop. As jy so oefen, sal dit jou die vertroue gee dat jy jou gedagtes in woorde kan uitdruk. Terwyl jy oefen, vorm jy geheuepatrone wat maklik herroep kan word wanneer jy jou toespraak hou. Maak jou oefensessie realisties. Sien jou gehoor in jou verbeelding. Sit by ’n tafel of staan, net soos wanneer jy die toespraak gaan hou.

Bid tot Jehovah om hulp. Sal hy so ’n gebed verhoor? “Dít is die vertroue wat ons teenoor hom het, dat hy ons hoor, ongeag wat ons volgens sy wil vra” (1 Joh. 5:14). As jy God wil verheerlik en mense wil help om by sy Woord baat te vind, sal hy beslis jou gebed verhoor. Daardie versekering kan ’n groot aansporing wees om jou toewysing na te kom. En namate jy die vrugte van die gees—liefde, vreugde, vrede, sagmoedigheid en selfbeheersing—aankweek, sal jy die geestesgesindheid ontwikkel wat nodig is om situasies met innerlike beheerstheid te hanteer.—Gal. 5:22, 23.

Doen ervaring op. Hoe meer velddiens jy doen, hoe minder senuweeagtig sal jy wees. Hoe meer jy by gemeentelike vergaderinge kommentaar lewer, hoe makliker sal dit wees om voor ander te praat. Hoe meer toesprake jy in die gemeente hou, hoe minder angstig sal jy waarskynlik voor elke toespraak voel. Sou jy graag meer geleenthede wou hê om toesprake te hou? Bied jou dan aan om in die skool in te staan wanneer ander nie hulle toewysings kan nakom nie.

Nadat jy die stappe gevolg het wat hierbo bespreek is, sal jy dit nuttig vind om die simptome te ondersoek wat ’n gebrek aan kalmte verraai. As jy die simptome identifiseer en leer hoe om dit te bowe te kom, sal dit jou help om met innerlike beheerstheid te praat. Die simptome kan aan jou liggaamshouding gesien en in jou stem gehoor word.

Jou liggaamshouding. Jou innerlike beheerstheid, of gebrek daaraan, word weerspieël deur jou liggaamshouding en die manier waarop jy jou hande gebruik. Kom ons bespreek eers die hande. Hande wat agter die rug saamgevou is, styf teen die sye gehou word of die rostrum stewig vashou; hande wat herhaaldelik in die sakke gesteek en dan uitgehaal word, die baadjie vas- en losknoop, doelloos na die wang, die neus, die bril beweeg; hande wat met ’n horlosie, ’n potlood, ’n ring of aantekeninge vroetel; handgebare wat rukkerig is of nie voltooi word nie—al hierdie dinge verraai ’n gebrek aan innerlike beheerstheid.

As iemand gedurig staan en rondtrap, sy liggaam heen en weer wieg, penregop en stokstyf staan, ’n slap liggaamshouding het, telkens sy lippe lek, herhaaldelik sluk en vinnig en vlak asemhaal, kan dit op ’n gebrek aan selfvertroue dui.

Met doelbewuste inspanning kan hierdie tekens van senuweeagtigheid onder beheer gehou word. Werk aan net een op ’n slag. Identifiseer die probleem, en dink vooraf aan wat jy moet doen om dit te voorkom. As jy dit doen, sal jy innerlike beheerstheid in jou liggaamshouding weerspieël.

Jou stem. Jou stem kan ook senuweeagtigheid verraai deurdat jy met ’n abnormaal hoë stemtoon of met ’n bewerige stem praat. Moontlik maak jy herhaaldelik jou keel skoon of praat jy te vinnig. Hierdie probleme en aanwensels kan te bowe gekom word as jy jou ywerig inspan om jou stem onder beheer te bring.

As jy senuweeagtig voel, moet jy eers ’n paar keer diep asemhaal voordat jy na die verhoog gaan. Probeer om jou hele liggaam te laat ontspan. Moenie aan jou senuweeagtigheid dink nie. Konsentreer eerder op die rede waarom jy die materiaal wat jy voorberei het, aan jou gehoor wil oordra. Neem ’n oomblik om na jou gehoor te kyk voordat jy begin praat, vind ’n vriendelike gesig en glimlag. Praat stadig in jou inleiding, en raak dan verdiep in jou toespraak.

Wat om te verwag. Moenie verwag dat jou senuweeagtigheid heeltemal sal verdwyn nie. Baie sprekers met jare lange ondervinding voel senuweeagtig voordat hulle ’n toespraak hou. Maar hulle het geleer om hulle senuweeagtigheid onder beheer te hou.

As jy jou werklik inspan om die uiterlike tekens van senuweeagtigheid uit die weg te ruim, sal jou gehoor jou as ’n innerlik beheerste spreker beskou. Jy sal dalk nog senuweeagtig voel, maar hulle sal moontlik nie eers daarvan bewus wees nie.

Onthou dat die verhoogde adrenalienvlak wat simptome van senuweeagtigheid veroorsaak, jou ook meer energie gee. Gebruik dit om met gevoel te praat.

Jy hoef nie te wag totdat jy op die verhoog kom om al hierdie wenke toe te pas nie. Leer om kalm en bedaard te wees en om in daaglikse gesprekke met gepaste gevoel te praat. Dit sal jou baie help om selfvertroue op die verhoog en in die veldbediening te hê, waar dit die belangrikste is.