Die uitdagings waarvoor moeders te staan kom

“Die fundamentele take van die mensdom is dié wat met die huis geassosieer word. . . . As die moeder nie haar verpligting nakom nie, sal daar nie ’n volgende geslag wees nie, of die volgende geslag sal erger wees as geen geslag nie.”—Theodore Roosevelt, 26ste president van die Verenigde State.

DIT is duidelik dat ’n moeder onontbeerlik is vir die voortbestaan van menselewe, maar haar rol behels baie meer as om net aan kinders geboorte te gee. Aangaande die rol wat moeders vandag in die meeste dele van die wêreld speel, het een skrywer gesê: “Sy is die hoofbeskermer van elke kind se gesondheid, opvoeding, intellek, persoonlikheid, karakter en emosionele stabiliteit.”

Een van die talle rolle wat ’n moeder vervul, is om haar kinders op te voed. ’n Kind leer gewoonlik sy eerste woorde en sy spraakpatroon by sy moeder. Daarom word ’n mens se eerste taal dikwels jou moedertaal genoem. Oor die algemeen bring die moeder elke dag meer tyd saam met haar kinders deur as haar huweliksmaat; daarom is sy moontlik die een wat hulle die meeste leer en dissiplineer. Die uitdrukking “aan moedersknie leer”, gee erkenning aan die belangrike rol wat moeders speel.

Ons Skepper, Jehovah God, gee ook erkenning aan moeders. Trouens, een van die Tien Gebooie, wat met “die vinger van God” op kliptafels geskryf is, spoor kinders aan: “Eer jou vader en jou moeder” (Eksodus 20:12; 31:18; Deuteronomium 9:10). Daarbenewens verwys ’n Bybelspreuk na “die wet van jou moeder” (Spreuke 1:8). Die belangrikheid daarvan om kinders te leer tydens die eerste drie jaar van hulle lewe—wanneer die meeste gewoonlik onder hulle moeder se sorg is—word deesdae algemeen erken.

Wat is van die uitdagings?

Vir baie moeders is dit ’n uitdaging om hulle kinders tydens die kritieke vormingsjare te leer omdat hulle onder druk verkeer om sekulêre werk te doen sodat hulle kan help om die pot aan die kook te hou. Statistieke wat deur die Verenigde Nasies ingesamel is, toon dat in baie ontwikkelde lande meer as die helfte van moeders met kinders jonger as drie jaar, sekulêre werk doen.

Wat meer is, moeders moet dikwels die verantwoordelikheid dra om hulle kinders alleen groot te maak omdat hulle mans werk in ’n ander stad of land gaan soek het. Byvoorbeeld, volgens berig het amper ’n derde van die mans in sommige dele van Armenië na ander lande gegaan op soek na werk. Ander moeders moet hulle kinders alleen grootmaak omdat hulle mans hulle verlaat of gesterf het.

’n Ander uitdaging vir baie moeders in party lande is die feit dat hulle nie skoolopleiding ontvang het nie. Die Verenigde Nasies se Departement van Ekonomiese en Maatskaplike Aangeleenthede skat dat twee derdes van die 876 miljoen ongeletterde mense in die wêreld vroue is. Trouens, volgens UNESCO is meer as 60 persent van vroue in Afrika, Arabiese lande en Oos- en Suid-Asië ongeletterd. Verder glo baie mans dat vroue nie ’n opvoeding nodig het nie en dat dit hulle selfs ongeskik maak vir hulle rol as moeder.

Die tydskrif Outlook sê dat in een streek in die staat Kerala in Indië, waar die meeste meisies al op 15-jarige ouderdom moeders is, niemand ’n bruid wil hê wat skoolopleiding ontvang het nie. In die buurland Pakistan kry seuns voorkeur. Hulle opvoeding berei hulle voor om beter besoldigde werk te vind, sodat hulle na hulle ouers kan omsien wanneer hulle oud word. Daarenteen, sê die boek Women’s Education in Developing Countries, “belê ouers nie in hulle dogters nie, want hulle verwag nie dat hulle ’n ekonomiese bydrae tot die gesin sal kan maak nie”.

Plaaslike gebruike is nog ’n uitdaging. Byvoorbeeld, in party lande word daar van ’n moeder verwag om sekere gebruike te ondersteun, soos vroulike genitale verminking of die gebruik om jong dogters as huweliksmaats aan mans te verkoop. Moeders word ook verbied om hulle seuns te leer of te dissiplineer. Is ’n moeder verplig om sulke gebruike te volg en haar seuns se opvoeding aan ander oor te laat?

In die volgende artikels sal ons sien hoe sommige moeders hierdie uitdagings die hoof bied. Ons sal ook ons waardering vir moeders en moederskap probeer vergroot, asook ’n gebalanseerde beskouing probeer verkry van die moeder se rol as opvoeder van haar kinders.

[Venster/Prent op bladsy 4]

“Wanneer dit kom by die stimulering van ’n kind se intelligensie en nuuskierigheid, sowel as die ontwikkeling van sy/haar kreatiwiteit, is ’n moeder se rol onontbeerlik.”—Streekberaad oor Kinderregte, Burkina Faso, 1997.

[Prente op bladsy 3]

Moeders speel ’n groot rol in elke kind se gesondheid, opvoeding, persoonlikheid en emosionele stabiliteit