Hoe jy ’n mooi glimlag kan behou

DEUR ONTWAAK!-MEDEWERKER IN KANADA

WAARNA let jy op wanneer jy in die spieël kyk? Dalk na jou hare of ’n ander aspek van jou voorkoms. Maar wat van jou glimlag? Het jy al opgemerk hoe belangrik jou tande is wanneer jy glimlag? Ja, as jy gesteld is op jou glimlag, sal jy vir jou tande sorg. Jou permanente tande is bedoel om lewenslank te hou. Hulle verdien spesiale aandag. Buiten dat hulle kos kou en jou help om behoorlik te praat, ondersteun jou tande jou lippe en wange—wat jou glimlag mooier en skitterender maak. Ja, jou tande is kosbaar!

Wat kan jy doen om jou tande te beskerm?

Gesonde tande begin by wat jy eet. ’n Gebalanseerde dieet wat kalsium en vitamien A, C en D bevat, sal die tande help ontwikkel, van voor geboorte af totdat dit ten volle gevorm is.a Goeie eetgewoontes sal help om jou tande gesond te hou, maar ’n mens moet oppas vir ’n dieet wat baie suiker bevat! Dit sal die risiko om gaatjies in jou tande te kry, vergroot. Ondanks herhaalde waarskuwings dat suikerinname met tandbederf verband hou, eet die gemiddelde Noord-Amerikaner elke jaar na bewering 50 tot 60 kilogram suiker! Waarom kan suiker ’n mens se tande beskadig?

Tandbederf word veroorsaak deur twee soorte bakterieë—“mutans streptococci en lactobacilli”—wat deel word van tandplaak, ’n klewerige laag bakterieë en voedseloorblyfsels wat op die tande vorm. Plaakbakterieë leef van suiker en sit dit in skadelike sure om wat tot tandbederf lei. Sekere soorte suiker word makliker in sure omgesit of sal meer waarskynlik aan die tande vaskleef, wat die plaak meer tyd gee om tandbederf te veroorsaak.b Plaak wat nie verwyder word nie, verhard en vorm tandsteen, of tartar, by die tandvleislyn.

Die verwydering van plaak en veral van die mutans streptococci-bakterie is noodsaaklik vir die voorkoming van tandbederf. As jy dus ’n mooi glimlag wil behou, is daaglikse mondhigiëne uiters belangrik. Die Fakulteit van Tand- en Mondchirurgie van die Universiteit van Columbia sê: “Die allerbelangrikste ding wat jy kan doen om gesonde, sterk tande en tandvleis te verseker, is om jou tande te vlos [en te borsel].” Doeltreffende maniere om te borsel en te vlos word op hierdie en die volgende bladsy uiteengesit. Jou tandarts sal dalk ander middels en tegnieke voorstel wat jou sal help om jou tande doeltreffend skoon te maak en dus ’n mooi glimlag te behou.

Herhaalde suuraanvalle veroorsaak demineralisasie, dit wil sê die tand se emalje versag. Maar hierdie verswakte dele word elke dag hermineraliseer. Hoe? Daar is al getoon dat fluoried voortdurend help om tandbederf te voorkom deur die hermineraliseringsproses aan te help. Hoewel tandbederf na ander tande kan versprei, is dit ook dus omkeerbaar as sekere elemente, soos fluoried, teenwoordig is. Ja, tande kan hulleself herstel!

Hoe om jou vir die tandarts voor te berei

In ’n opname waarin mense gevra is om hulle vrese neer te skryf, is bevind dat, naas die vrees om ’n groep mense toe te spreek, hulle grootste vrees is om die tandarts te besoek. Is hierdie vrees gegrond? In welvarende lande kan tandartse nou met behulp van hoëspoedbore en uitwendige en topikale verdowingsmiddels die meeste prosedures met baie min pyn of ongemak vir die pasiënt doen. As jy vertroud is met wat elke stap van jou behandeling behels, sal dit moontlik sommige van jou vrese verminder.

’n Besoek aan die tandarts sluit dalk in dat jou tande deeglik skoongemaak word, gewoonlik deur ’n mondhigiënis. Tydens hierdie proses word tandsteen en plaak verwyder van plekke waar die tandeborsel en tandvlos nie kan bykom nie. Die tande word dan gepoleer om te voorkom dat plaak vinnig aanpak en om vlekke te verwyder wat jou glimlag minder skitterend maak.

Aangesien daar bewys is dat die mineraal fluoried die risiko van tandbederf verminder, word dit dikwels op die tande van kinders as ’n jel, oplossing of vernis by die tandarts se spreekkamer aangewend. Fluoried kom ook in die openbare watervoorraad van baie lande voor, en tandepasta bevat gewoonlik fluoried as bykomende beskerming teen tandbederf.

Wat kan die tandarts doen?

Tandartse kry al hoe meer opleiding om voorkomende maatreëls toe te pas om die skade weens demineralisasie te verminder. Deur swak plekke te behandel terwyl dit nog klein is, kan die proses van tandbederf dikwels omgekeer word. As jy op vroeë opsporing en behandeling konsentreer, hoef jou besoek aan ’n tandheelkundige dus nie ’n onaangename ondervinding te wees nie.

Maar as die suur wat deur plaak veroorsaak word, op die tande bly, kan kariës, of tandbederf, die gevolg wees. As die tandbederf nie gekeer word nie, kan ’n gaatjie vorm. Dan het die tand aandag nodig. Wanneer die tandbederf nog nie die tandmurg, waar die tandsenuwee is, bereik het nie, word die tand gewoonlik gestop.

Die tandarts gebruik ’n boor om die gaatjie skoon te maak en die opening te vorm vir die stopsel. Dan word die stopsel in die opening gesit. Amalgaamstopsels word vinnig hard en word dan gevorm, terwyl harsmengsels met behulp van ’n blou optiesevesellig hard gebak word. As gaatjies nie behandel word nie en tandbederf na die tandmurg versprei, sal wortelkanaalbehandeling of selfs die verwydering van die tand dalk nodig wees. Wortelkanaalbehandeling kan keer dat ’n tand uitgetrek moet word, aangesien die proses behels dat die kern van die verrotte tand opgevul en verseël word. Krone word oor erg beskadigde tande gesit, en brûe of kunstande word gebruik om tande te vervang.c

Waarom dit die moeite werd is

Miskien voel jy nog steeds ietwat skrikkerig om die tandarts te besoek. As dit die geval is, praat met jou tandarts oor jou vrese. Voordat die behandeling begin, kan julle besluit watter teken jy sal gee (soos om jou hand op te lig) as jy ongemaklik begin voel. Vra hom om te verduidelik wat tydens elke stap van die behandeling gaan gebeur. En as jy ’n ouer is, kan jy ook jou kind help om gesonde tande te hê deur positiewe dinge te sê oor tandesorg en hom nie met ’n besoek aan die tandarts te dreig as hy stout is nie.

Dr. Daniel Kandelman, professor aan die Departement van Mondhigiëne van die Universiteit van Montreal, sê: “Dit is vandag moontlik om hierdie voordelige doelwit in tandgesondheid te bereik: om gesonde, natuurlike tande, met ’n pragtige, skitterende glimlag te hê wat lewenslank sal hou.” Dit is beslis die moeite werd!

[Voetnote]

[Venster/Prente op bladsy 12]

Hoe om jou tande te borsel

Daar is verskeie maniere om te borsel, maar ’n mens moet een ding onthou—gebruik net ’n klein bietjie tandepasta. Die pasta is ’n skuurmiddel en kan “honderde kere harder as die natuurlike samestelling van die tand wees”.

1 Hou die borselhare teen ’n hoek van ongeveer 45 grade met die tandvleislyn. Borsel versigtig met kort bewegings van die tandvleis na die kou-oppervlak. Maak seker dat jy die voor- en agterkant van die tand skoonmaak.

2 Gebruik kort, veegbewegings om die kou-oppervlakke skoon te maak.

3 Om die agterkant van die voorste tande skoon te maak, moet jy die borsel so hou dat dit amper vertikaal is. Borsel van jou tandvleis na die kou-oppervlak van jou tande.

4 Borsel jou tong en jou verhemelte met ’n veegbeweging.

[Erkenning]

Stappe 1-4: Courtesy www.OralB.com

[Venster/Prente op bladsy 13]

Hoe om te vlos

Tandartse beveel aan dat ’n mens elke dag moet vlos en altyd jou tande moet borsel nadat jy geëet het.

1 Draai ’n stukkie vlos om die middelvinger van elke hand, en los ’n klein stukkie tussen-in.

2 Span die vlos styf met die duim van een hand en die wysvinger van die ander. Maak ’n heen-en-weer-beweging om die vlos tussen die tande in te kry.

3 Buig die vlos in ’n C-vorm, en beweeg die vlos op en af teen die kant van elke tand. Werk die vlos versigtig onder die tandvleislyn in, maar moet dit nie teen die tandvleis forseer of ’n heen-en-weer-beweging onder die tandvleislyn maak nie.

[Erkennings]

Bron: The Columbia University School of Dental and Oral Surgery’s Guide to Family Dental Care

Stappe 1-3: Courtesy www.OralB.com