Kom besoek ’n Afrikamark

EEN van die beste maniere om die kultuur, gebruike en kookkuns van ’n land te leer ken, is om ’n mark te besoek. Daar kan jy die plaaslike mense dophou, hulle kos proe en hulle ware koop. Jy sal ook interessante handelaars ontmoet wat hulle bes doen om met jou te kommunikeer—ongeag watter taal jy praat.

Min markte is so fassinerend soos dié in Afrika. Dit wemel van mense en daar is produkte van alle denkbare soorte. Hier kan jy die ritme van Afrika voel. Kom saam met my na ’n tipiese mark hier in Douala, Kameroen.

Mark toe op die Afrikamanier

In talle groot Afrikastede is die goedkoopste en vinnigste manier om by die mark uit te kom, agter op ’n motorfiets. Op byna elke straathoek bied motorfietsryers hulle dienste aan. As jy genoeg moed bymekaarskraap, kan jy reël om saam met een van hulle te ry. In Kameroen is hierdie gewilde vervoerstelsel onoortreflik wat koste sowel as spoed betref.

Vir diegene wat minder avontuurlustig is, is daar ook oorgenoeg konvensioneler taxi’s. Dikwels sal ’n hele klomp passasiers in dieselfde voertuig saambondel om die koste te deel.

Honderde stalletjies

Iemand wat die mark die eerste keer besoek, voel dalk oorweldig weens die groot aantal mense en stalletjies langs die strate. Hordes mense, insluitende kinders, dra handelsware op hulle kop. As ’n mens hulle mandjies van naderby bekyk, sal jy onder andere lewende hoenders, geskilde lemoene en ’n verskeidenheid geneesmiddels sien.

Honderde werksvlakke van hout is tot oorlopens toe vol groente, soos eiervrugte, jams, komkommers, kool, patats, skorsies, snyboontjies, tamaties, wortels en verskillende soorte blaarslaai. Oorsese besoekers herken dalk nie al die produkte nie, omdat party plaaslike gunstelinge is wat nie buite Afrika bekend is nie. Die kleurvolste stalletjies is seker dié met rooi en geel soetrissies, wat so vars is dat hulle in die oggendson blink. Baie stalletjies verkoop avokado’s, lemoene, piesangs, pomelo’s, pynappels, spanspekke en suurlemoene. Dit lyk so lekker, en die pryse maak dat mens dit sommer wil koop! Jams, kassawe en rys—die vernaamste plaaslike produkte—word ook goed verteenwoordig, tesame met ingevoerde uie en knoffel.

In een van Douala se markte behoort baie van die stalletjie-eienaars aan die Hausa- en die Foela-volk. Hierdie handelaars is opvallend weens hulle tipiese lang blou, wit of geel gewade wat gandouras of boubous genoem word, asook weens hulle vriendelike groet in die Foela-taal. Daar heers ’n ontspanne atmosfeer by die mark. Een stalletjie-eienaar, Ibrahim, kies gedurende hierdie besoek drie groot uie uit wat hy vir my as ’n geskenk gee. “Sê vir jou vrou om dit met speseryrys te stop en dit stadig gaar te maak”, stel hy voor.

’n Entjie verder word varsgeslagte vleis verkoop—meestal bees- en bokvleis. Sterk mans dra enorme karkasse op hulle skouers en gooi dit dan op tafels neer. Die slagters, wat hulle lang messe bedrewe gebruik, nooi klante om hulle vleissnit te kies. Lewende bokke, hoenders en varke is ook te koop vir klante wat verkies om self te slag.

Geniet ’n maaltyd by ’n chophouse

’n Mark sonder ’n eetplek is ondenkbaar. In Kameroen word die kosstalletjies by die mark chophouses (braairestaurante) genoem. Party speel harde musiek om potensiële klante te lok, maar daar is ook stil plekkies waar ’n mens ’n tipiese Afrikagereg kan bestel en plaaslike mense kan ontmoet. Die spyskaart sal waarskynlik op ’n swartbord geskryf wees, en enigiemand wat nie die plaaslike geregte ken nie, sal moontlik hulp nodig hê om te weet wat dit is.

Twee basiese items is rys en fufu, ’n dis van fyngemaakte maniok, meelpiesangs of jams. Daar sal ook geroosterde vis, beesvleis en hoender wees, bedien met ’n sous van okra, grondboontjiebotter of tamaties. Daar is geen haas by die chophouses nie, en daar is oorgenoeg geleentheid om te gesels.

Ons word deur twee kelnerinne bedien. Een dra ’n groot skinkbord met blikborde vol stomende rys, bone en fufu. Dié hoofdisse is gegeur met ’n okrasous en gegarneer met vleis- en viskebabs. Daar is ook ’n botteltjie met branderige rooirissiesous vir diegene wat van sterk kos hou. Die tweede kelnerin bring ’n handdoek en ’n skottel water sodat ons ons hande kan was. Dit is nodig omdat plaaslike geregte gewoonlik met die hand geëet word. Dit is nie ongewoon vir ’n klant om te bid voordat hy eet en vir gaste by ’n tafel langsaan om saam met hom “Amen” te sê nie.

Verkondiging van die goeie nuus by die mark

Markte speel al lank ’n belangrike sosiale rol in baie gemeenskappe. Hulle bied ’n ideale omgewing om nie net te koop en te verkoop nie, maar ook om nuus te versprei, vriende te ontmoet en selfs werk te kry. Die Bybel sê dat Jesus markpleine besoek het, waar hy mense van God geleer en party genees het. Die apostel Paulus het ook geredeneer “op die markplein met dié wat daar was” (Handelinge 17:16, 17; Markus 6:56). Net so vind Jehovah se Getuies in Kameroen vandag dat die mark ’n ideale plek is om die goeie nuus van God se Koninkryk te verkondig.—Bygedra.

[Prent op bladsy 24]

Kleurvolle soetrissies