Hoe om in ontwikkelende lande werk te skep

DEUR ONTWAAK!-MEDEWERKER IN SENEGAL

DIE tiener se pa is oorlede toe sy ’n kind was, en haar ma is met ’n groot gesin van agt kinders agtergelaat. Noudat haar ma oud word, moet die tiener tot die gesin se onderhoud bydra deur te gaan werk. Haar droom om skool klaar te maak, is daarmee heen. Sy moet gaan werk, al het sy geen vaardighede of formele opleiding nie.

Sulke omstandighede is in ontwikkelende lande iets algemeens. Werk is skaars, selfs vir mense met ’n universiteitsgraad. Maar baie mense het al, deur vasberadenheid en oorspronklikheid aan die dag te lê, vir hulleself werk geskep. Met sulke werk lewe ’n mens dalk nie in weelde nie, maar die Bybel sê in 1 Timotheüs 6:8: “As ons voedsel en klere het, moet ons daarmee vergenoeg wees.”

Kom ons hou daardie gebalanseerde raad goed in gedagte en kyk dan na ’n paar van die vindingryke maniere waarop Christene in ontwikkelende lande ’n bestaan maak en floreer.

Die voedselbedryf—Afrikastyl

Daar is altyd ’n vraag na voedsel. Hier in Wes-Afrika het ondernemende vroue ’n fassinerende verskeidenheid van maniere gevind om uit hierdie feit munt te slaan. Party rig byvoorbeeld ’n stalletjie naby ’n bouterrein op en kook vir die werkers middagete. Ander voorsien voedsel aan dié wat in die oggend op pad werk toe is. Hulle pak ’n tafeltjie met bankies uit, kook water op ’n koolstofie en bedien ’n eenvoudige ontbyt—warm koffie met vars brood en botter. In die aand maak hulle die stalletjie weer oop, en dan voorsien hulle aan die einde van die dag ’n ligte maaltyd aan die werkers. As ’n mens so ’n eetplek bestuur, moet jy ’n strawwe rooster volg, maar as jy vlytig is, kan jy ’n bestaan daaruit maak.

Daar is ook ’n mark vir peuselhappies. Party vroue soek ’n besige plek naby ’n mark en rooster grondbone. Fatayas—vleispasteitjies wat in ’n warm sous bedien word—verkoop ook maklik. So ook vleistoebroodjies wat met ’n geurige vleissous gemaak word. In Afrikalande soos Gambië en Mali verkoop hierdie items vinnig.

In Guinee-Bissau en Senegal onderhou ’n hele aantal jongmense wat Jehovah se Getuies is hulleself in die voltydse bediening deur ’n ander gewilde item te bak en te verkoop: koekies. Moses, ’n inwoner van Senegal se hoofstad, Dakar, verduidelik: “Ek en my vrou het as spesiale pioniers [voltydse evangeliedienaars] gedien toe ons met ’n gesin begin het. Ek moes ’n manier vind om hulle te onderhou; toe besluit ek om koekies te bak en te verkoop.

“Ek het baie min geld gehad toe ek begin het, en daarom moes ek baie versigtig wees wanneer ek besluit het hoeveel geld ek as wins kon hou en hoeveel geld ek in die besigheid moes terugploeg om voorrade, soos meel en eiers, aan te vul. Nou verkoop ek genoeg koekies om in die meeste van my gesinnetjie se behoeftes te voorsien.

“My vrou, Esther, help deur rokke by die huis te maak. Sodoende kan sy tuis bly by ons twee seuntjies. Die twee van ons sorg dus heel goed vir ons gesin, ondanks die feit dat ons in moeilike tye lewe.”

Hier is nog ’n idee vir ’n klein onderneming: Aangesien mense wat werk besig is en dikwels nie tyd het om ’n ver ent mark toe te gaan nie, sal hulle plaaslike vrugte- en groentestalletjies ondersteun. Party stalletjie-eienaars het selfs ’n afleweringsdiens en neem vars groente na klante se huise. Dit kan gou bekend word dat jy eerlik is en kwaliteitsprodukte lewer. Maar jy moet oppas dat jou prys nie te hoog is nie, want dan sal mense eenvoudig weer mark toe gaan.

Diensondernemings

As jy nie daarvan hou om goedere te verkoop nie, kan jy daaraan dink om verskillende dienste te lewer. Daar is altyd ’n vraag na iemand wat huiswerk sal doen, soos skoonmaak, kook en klere was en stryk. En daar is baie ander geleenthede.

Bly jy byvoorbeeld naby die see of naby ’n vismark? Waarom bied jy nie aan om vis skoon te maak nie—vinnig en goedkoop? Al wat jy nodig het, is ’n ordentlike houtblok en ’n skerp vismes. Dit kan jou ook goed betaal om motors te was. Watter toerusting sal jy nodig kry? ’n Emmer, water, ’n bietjie seep en ’n goeie lap. In Dakar kan jy ondernemende jongmense motors sien was in feitlik elke parkeerterrein en in baie strate wat in die koelte is.

Is lopende water in julle omgewing skaars? Partykeer staan vroue ure lank tou by publieke waterfonteine om hulle houers te laat volmaak. Dan moet hulle die swaar skottels op hulle kop huis toe dra. Daarom is baie bereid om iemand te betaal om die water by hulle huis af te lewer. Die geheim is om vroeg in die oggend by die waterfontein te wees sodat jy jou houers kan volmaak en hulle op ’n kruiwa of donkiekarretjie kan laai. Nou is jy gereed om die water by huise of werkplekke af te lewer.

Het jy enige sekulêre opvoeding? Jy kan dalk aanbied om jong kinders oor die naweek privaat lesse te gee. In ontwikkelende lande is klaskamers gewoonlik oorvol, en ouers is moontlik bereid om iemand te betaal om hulle kind persoonlike aandag te gee.

Jy weet dalk reeds hoe om hare kunstig te vleg, en dit kan ook goed te pas kom. Aangesien kunstig gevlegte hare onder vroue in Afrika redelik gewild is, is daar vir mense wat in hierdie kunsvorm bedrewe is ’n geleentheid om geld te maak.

Wees vindingryk

In Bybeltye kon ’n deugsame vrou slim maniere vind om ’n inkomste te kry. Spreuke 31:24 sê: “Sy maak hemde en verkoop dit, en gordels lewer sy aan die handelaars.” Baie in ontwikkelende lande het eweneens al hulle eie tuisnywerheid of klein onderneming suksesvol bestuur. ’n Timmerman kan byvoorbeeld ’n winkeltjie oopmaak en eenvoudige stoeltjies, bankies en ander huishoudelike items maak. Jy het net die eenvoudigste timmergereedskap nodig. As jy iets van boerdery weet, kan jy dalk ’n hoenderboerdery begin en eiers en hoenders verkoop.

Vindingrykheid is ’n belangrike vereiste as jy ’n klein sakeonderneming wil begin. Party mense maak kleurvolle tasse en trommels van ou blikke. Ander maak sandale van ou motorbande. Ander weer maak emmers van ou binnebande. Die moontlikhede word alleenlik deur jou verbeelding beperk.

In ontwikkelende lande verg dit vaardigheid sowel as verbeelding om ’n bestaan te maak, maar jy moet ook geduldig wees en ’n positiewe gesindheid hê. Moenie maklik tou opgooi nie. Jy moet buigsaam wees en bereid wees om van werk te verander as dit nodig is. As jy ’n besigheid begin of ’n diens lewer, moet jy op plaaslike wette en ordonnansies ingaan. Christene moet die landswette eerbiedig.—Romeine 13:1-7.

Voordat jy ’n produk of diens probeer lewer, moet jy jou afvra: ‘Wat is die plaaslike behoeftes en gebruike? Hoe lyk die plaaslike ekonomie? Kan klante die produk of diens wat ek wil lewer, bekostig? Hoeveel ander mense lewer ’n soortgelyke produk of diens? Het ek werklik die vaardighede, energie, inisiatief, selfdissipline en organisasievermoë wat nodig is om hierdie onderneming te dra? Hoeveel geld sal ek nodig hê? Sal ek geld moet leen? Sal ek die lening kan afbetaal?’

Jesus se vraag in Lukas 14:28 is hier van toepassing: “Wie van julle wat ’n toring wil bou, gaan nie eers sit en die koste bereken, of hy die middele het om dit uit te voer nie?”

Nie almal het weliswaar die vaardighede of geaardheid om hulle eie baas te wees nie. Maar Jehovah God kan jou inisiatief en ywerige inspanning seën wanneer dit uit die regte beweegrede is. (Vergelyk 2 Petrus 1:5, NW.) Jy moet dus jou uiterste bes doen om werk te vind—al moet jy dit nou self skep!

[Prente op bladsy 16, 17]

Mense maak ’n bestaan deur onder andere klere te maak, motors te was, vars water af te lewer en vis skoon te maak