Internetbedrog—Is jy in gevaar?

William, ’n afgetrede onderwyser in Florida, VSA, het ’n e-pos ontvang wat hy gedink het deur sy Internetdiensverskaffer gestuur is. Die e-pos het gesê dat hulle sy rekeningbesonderhede verloor het. William het die aangehegte vorm ingevul en dit teruggestuur. Sonder dat hy dit besef het, het hy sy persoonlike inligting gestuur aan Shiva, ’n misdadiger in Queens, New York. Die volgende dag het Shiva William se kredietkaartnommer gebruik om ’n drukker oor die Internet te koop waarmee ID-foto’s gedruk kan word. Die e-pos wat William ontvang het, was een van 100 000 wat Shiva gestuur het. Speurders sê dat sowat honderd mense op die e-pos gereageer het en gekul is.

In Queensland, Australië, het ’n 56-jarige vrou ’n aanlyn romanse begin met ’n man wat sy gedink het ’n Britse ingenieur is. Sy het oor die R300 000 aan hom gestuur voordat dit aan die lig gekom het dat hy ’n 27-jarige swendelaar in Nigerië is.a

ONGELUKKIG is Internetbedrog iets algemeens. Consumer Reports het in hulle verslag “State of the Net 2010” gesê: “Die Internet hou steeds ’n kommerwekkende aantal risiko’s in, wat verbruikers skade van miljarde dollars laat ly. Sedert verlede jaar het die aantal virusaanvalle aansienlik toegeneem, en 40 persent van Amerikaanse huishoudings wat Internettoegang het, is hierdeur geraak. Party huishoudings het etlike virusprobleme ondervind.” Voordat ons bespreek hoe jy jou teen sulke aanvalle kan beskerm, gaan ons eers party van die talle metodes bespreek wat misdadigers gebruik.

Hoe doen hulle dit?

Internetbedrog vind dikwels plaas deur middel van e-pos. Die soort e-pos wat William ontvang het, word ’n phishing-e-pos genoem. Phishing sinspeel op die Engelse woord fishing. Soos ’n vis gelok word om aan aas te byt, is die doel van so ’n e-pos om iemand te oorreed om sy wagwoord, kredietkaartnommers of bankbesonderhede te verskaf aan ’n vervalste webwerf wat eg lyk. Swendelaars kan jou e-posadres in die hande kry deur ’n rekenaarprogram te gebruik wat e-posadresse kan uitsnuffel.

Party van hierdie phishing-e-posse kan hulle oogmerk bereik, al voorsien jy geen inligting nie. As jy die e-pos oopmaak, kan spioenasieware op jou rekenaar geplant word. Hierdie programme kan rekord hou van jou rekenaarbedrywighede. Party programme hou boek van watter toetse jy op jou sleutelbord gebruik om jou wagwoorde en persoonlike inligting in die hande te kry. Ander programme neem jou na ’n vervalste webwerf. Is daar enigiets wat jy kan doen om jou te beskerm?

Wat jy kan doen

Pasop vir e-posse wat verdagte skakels bevat. Soms kan ’n indringerprogram wat ’n Trojaanse perd genoem word, swendelaars toegang tot jou rekenaar gee, en gevolglik ook tot jou persoonlike inligting. Swendelaars besoek ook forums, pornografiese webwerwe, webwerwe wat sagteware van ’n onbekende bron aanbied sowel as sosiale netwerke om waardevolle inligting te bekom en spioenasieware te plant om inligting te steel. Moet ook nooit reageer op e-posse wat winste belowe wat te goed is om te glo nie.

Dalk het jy al aanlyn boodskappe ontvang wat sê: “Jou rekenaar is in gevaar! Kliek hier om jou rekenaar te beskerm!” Of: “Gratis skermskutte. Kliek hier.” As jy daar kliek, kan jy spioenasieware aktiveer.

Wees versigtig wanneer jy werk soek op die Internet. Swendelaars gebruik vervalste webwerwe om “registrasiefooie” in te samel en selfs persoonlike finansiële inligting te bekom.

Diewe is nou slim genoeg om oor die Internet by die databasisse van maatskappye of finansiële instellings in te breek en data te steel. In Januarie 2007 het misdadigers by die rekenaarstelsels van ’n kettingwinkelgroep in die Verenigde State ingebreek en toegang verkry tot miljoene klanterekords, insluitende kredietkaartbesonderhede. In Nigerië het misdadigers toegang verkry tot die databasisse van etlike banke en 1,5 miljoen PIN-nommers gesteel sodat hulle geld by outomatiese tellermasjiene kon trek. Daar is nou ’n florerende aanlyn swartmark waar oneerlike werknemers en kuberkrakers gesteelde kredietkaartbesonderhede en selfs mense se volle identiteit verkoop.

[Voetnoot]

[Venster op bladsy 11]

Phishing-e-pos: E-pos wat iemand sover probeer kry om sy wagwoord, kredietkaartnommers of bankbesonderhede te verskaf aan ’n vervalste webwerf wat eg lyk

Spioenasieware: ’n Program wat rekord hou van jou rekenaarbedrywighede

Trojaanse perd: ’n Program wat ontwerp is om ’n rekenaar se veiligheidstelsel te omseil terwyl dit ’n skynbaar onskadelike funksie verrig

[Venster/Prente op bladsye 12, 13]

Moenie ’n slagoffer word nie

DOEN DIE VOLGENDE OM TE KEER DAT JY ’N SLAGOFFER VAN BEDROG WORD:

1 Maak seker dat jou rekenaar se brandmuur altyd aangeskakel is en dat jou bedryfstelsel, toepassingsagteware en antivirussagteware altyd op datum is.

2 Maak gereeld reserwekopieë van jou lêers, en bêre dit op ’n veilige plek.

3 Gebruik gesonde verstand. Moenie inligting op die Internet sommer net vertrou nie. Spreuke 14:15 sê: “Iemand wat onervare is, glo elke woord, maar die skerpsinnige gee ag op sy voetstappe.”

4 Moenie gierig wees nie (Lukas 12:15). Wees versigtig vir dinge wat “gratis” aangebied word of vir webwerwe wat produkte spotgoedkoop verkoop. Dit kan phishing-lokaas wees.

5 Pasop vir ongevraagde e-pos of kitsboodskappe, veral as dit skakels bevat of persoonlike inligting vra, soos om ’n wagwoord te bevestig.—Spreuke 11:15.

6 Kies wagwoorde wat ander nie maklik sal kan raai nie. Verander jou Internetwagwoorde van tyd tot tyd, en moenie dieselfde wagwoord vir verskillende rekeninge gebruik nie.

7 Verskaf jou kredietkaart- of bankbesonderhede net aan gerespekteerde en beveiligde webwerwe.

8 Maak seker dat jy webadresse reg intik, veral dié van finansiële instellings. Een spelfout kan jou na ’n vervalste webwerf neem.

9 Gebruik geënkripteerde verbindings om vertroulike inligting te stuur, soos kredietkaartbesonderhede, en teken van die webwerf af wanneer jy klaar is.

10 Gaan die transaksies op jou kredietkaart- en bankstate sorgvuldig en dikwels na. Sodra jy ’n onbekende transaksie sien, moet jy onmiddellik met die maatskappy in verbinding tree.

11 Wees op jou hoede wanneer jy koordlose verbindings (Wi-Fi) gebruik wat nie beveilig is nie, aangesien diewe inligting kan steel en jou na vervalste webwerwe kan neem.

12 Antwoord nee op die vraag: “Moet hierdie wagwoord onthou word?” Trojaanse programme kan die wagwoorde wat jy geberg het, uitsnuffel.