Bring harde werk geluk?

“WERK is tog maar alles vir ’n man, of hoe?” het Boenpei Otsoeki, ’n vername magnaat in die Japannese sakewêreld, gevra. Hy het verduidelik waarom hy nie op ’n somervakansie wou gaan nie. Sy woorde is kenmerkend van die Japannese wat die land heropgebou het uit die naoorlogse chaos. Sedert kommodoor Perry van die Verenigde State Japan na sy lang tydperk van afsondering oopgestel het, word die Japannese as ’n arbeidsame volk bestempel. En hulle is trots daarop dat hulle harde werkers is.

Japan word egter nou daarvoor gekritiseer dat sy mense te hard werk, omdat hy die langste werkure per jaar onder die sogenaamde nywerheidslande het. Die Japannese regering probeer die werkslaaf-beeld uitwis. “Die Departement van Arbeid sê: ‘Moenie so hard werk nie’”, lui een koerantopskrif. Die departement het in sy kampanjeleuse vir die somervakansie van 1987 selfs so ver gegaan as om te sê: “As jy vakansie neem, bewys dit hoe bekwaam jy is.” Met ander woorde, die regering vra die volk: “Waarom so hard werk?”

Natuurlik is nie almal in Japan toegewyde, harde werkers nie. ’n Onlangse opname deur Japan se Produktiwiteitsentrum onder meer as 7 000 nuwe werkers het aan die lig gebring dat net 7 persent van hulle hulle werk bo hulle private lewe gestel het. Hierdie tendens word ook in ander lande opgemerk. In Duitsland het die Allensbacher Institut für Demoskopie bevind dat net 19 persent van Duitsers tussen die ouderdom van 18 en 29 beweer het dat hulle ongeag die betaling hul bes doen by die werk.

Vergeleke met die gemaksugtige jeugdiges is gasarbeiders in Japan baie hardwerkender. ’n Werkgewer in Tokio praat met trots van sy Algerynse werknemer wat handearbeid verrig. Hy sê: “Japannese sal nie vir hierdie soort werk aansoek doen nie, en selfs al doen hulle aansoek, sal hulle dadelik uit die werk bedank.” Nee, nie eens hardwerkende Japannese is inherent arbeidsaam nie. Wanneer mense hard werk, moet daar ’n sterk dryfveer wees.

Redes vir harde werk

“Rykdom, stabiliteit, besittings en vooruitgang in die wêreld”—hierdie is die dinge wat hardwerkende Duitsers najaag, berig die Duitse weekblad Der Spiegel. Ja, baie werk hard om materiële rykdom te verkry sodat hulle ’n sekere mate van stabiliteit in die lewe kan geniet. Ander werk hard met die doel om “vooruitgang in die wêreld” te maak of die maatskappyleer te bestyg. Talle wat kragtig deur die mededingende onderwysstelsel aangespoor word om sulke doelwitte na te jaag, beland uiteindelik op die trapmeule van die industriële gemeenskap—hulle put hulleself uit en bereik niks.

Geld en aansien is egter nie die enigste redes waarom mense hard werk nie. Sommige werk ter wille van werk. Vir hulle is werk alles. Ander geniet hulle werk. “Ek het soveel belang gestel in wat ek in my laboratorium gedoen het”, erken Haroeo, “dat geestelike strewes verdring is.”

Dan is daar diegene wat hulle beywer vir verdienstelike sake wat diens aan ander en hulle welsyn ten doel het. Hulle werk hard om lewens te red. ’n Brandweerman werk byvoorbeeld elke dag hard om sy toerusting in orde te hou.

Maar is dit alles goeie redes om hard te werk? Sal dit tot geluk lei? Watter soort werk kan jou dan werklik gelukkig maak?