«Мәсиһи һәјаты вә ибадәти. Иш дәфтәри» үчүн мәнбәләр
5—11 ОКТЈАБР
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | ЧЫХЫШ 31, 32
«Бүтпәрәстликдән гачын»
(Чыхыш 32:1) Ҹамаат ҝөрәндә ки, Муса дағдан енмәк билмир, төкүлүшүб Һарунун јанына ҝәлдиләр вә дедиләр: «Галх, бизим үчүн бир аллаһ дүзәлт ки, өнүмүздә ҝетсин. Чүнки бизи Мисирдән чыхаран бу Муса һара јоха чыхыб, билмирик».
Јеткинлијә доғру тәрәгги ет — «Јеһованын мөһтәшәм ҝүнү јахындыр»
11 Мүгәддәс Китабдан өјрәндикләримизи тәтбиг етмәк хүсусилә дә дөзүлмәз анларда чәтин ола биләр. Мәсәлән, Јеһова Исраил оғулларыны Мисир әсарәтиндән азад едәндән гыса мүддәт сонра онлар ‘Муса илә мүнагишә етмәјә’ вә Јеһованы ‘сынамаға’ башладылар, чүнки онларын ичмәјә сулары јох иди (Чых. 17:1-4). Аллаһла әһд бағладыгдан вә: «Рәббин сөјләдији сөзләрин һамысына әмәл едәҹәјик»,— дедикдән һеч ики ај кечмәмишди ки, исраиллиләр Аллаһын бүтпәрәстлијә даир әмрини поздулар (Чых. 24:3, 12-18; 32:1, 2, 7-9). Буна сәбәб Мусанын ҝөстәриш аланадәк узун мүддәт Хорев дағындан гајытмадығыны ҝөрүб горхуја дүшмәләри идими? Ола биләр ки, онлар амалеглиләрин јенидән һүҹум едәҹәјини вә әлләрини јухары галдырмасы сајәсиндә онлара гәләбә газандыран Муса олмаса, көмәксиз галаҹагларыны дүшүнүрдүләр (Чых. 17:8-16). Сәбәб нә олурса-олсун, исраиллиләр ‘итаәт етмәк истәмәдиләр’ (Һәв. иш. 7:39-41). Павел мәсиһчиләри Вәд едилмиш дијара дахил олмаг үзрә олан исраиллиләрин ‘итаәтсизлик нүмунәсинә ујмамалары’ үчүн вар гүввәләри илә ‘чалышмаға’ тәшвиг едирди (Ибр. 4:3, 11).
(Чыхыш 32:4—6) О, гызыллары алды, ојмачы аләтилә она шәкил вериб дана дүзәлтди. Онда ҹамаат бир ағыздан деди: «Будур сәни Мисирдән чыхаран Аллаһын, еј Исраил!» 5 Иши белә ҝөрән Һарун дананын габағында бир гурбанҝаһ да дүзәлтди вә ҹамааты јығыб деди: «Сабаһ Јеһоваја һәср олунмуш бајрамдыр». 6 Беләликлә, сәһәриси ҝүнү һамы тездән дуруб јандырма вә үнсијјәт гурбанларыны тәгдим етмәјә башлады. Гуртарандан сонра јејиб-ичдиләр вә галхыб шәнләнмәјә башладылар.
Аллаһа итаәт ет вә Онун анд ичәрәк вердији вәдләриндән јарарлан
12 Аллаһ халгла әһд кәсәндән дәрһал сонра өһдәсинә дүшән вәзифәни иҹра етмәјә башлады: ҝүнаһлы инсанлар Она јахынлаша билсинләр дејә Аллаһ Һүзур чадырында ибадәт үчүн гајдалар тәсис етди вә каһинләр тәјин етди. Исраиллиләр исә тез бир заманда Аллаһа һәср олундугларыны унутдулар, һәтта «Исраилин Мүгәддәсинин хәтринә дәјдиләр» (Мәз. 78:41). Мәсәлән, Мусаја Сина дағында әлавә ҝөстәришләр вериләркән исраиллиләр сәбирсиз даврандылар вә Аллаһа олан иманларыны итирдиләр, чүнки Мусанын онлары тәрк етдијини дүшүнүрдүләр. Онлар гызыл дана дүзәлдиб халга дедиләр: «Еј Исраил өвладлары, будур сизи Мисирдән чыхаран аллаһыныз!» (Чых. 32:1, 4, КМ). Сонра онлар «Рәбб наминә бајрам» кечирдиләр вә бүтүн гаршысында сәҹдә едиб она гурбанлар ҝәтирирдиләр. Буну ҝөрән Јеһова Мусаја деди: «Мән онлара әмр етдијим јолдан јаман тез [дөндүләр]» (Чых. 32:5, 6, 8). Әфсуслар олсун ки, бунунла иш битмәди, тарих боју онлар дәфәләрлә вердији анды позмушдулар (Сај. 30:2).
(Чыхыш 32:9, 10) Јеһова сөзүнә давам едиб Мусаја деди: «Ҝөрүрәм, бу халг дикбаш халгдыр. 10 Бурах, гој од пүскүрән гәзәбимлә онлары јох едим, әвәзиндә сәндән бөјүк бир халг јарадым».
Ким Јеһованын тәрәфиндәдир?
14 Халг билирди ки, бүтпәрәстлик Јеһоваја гаршы ҹидди ҝүнаһдыр (Чых. 20:3—5). Буну билә-билә онлар гызыл данаја ситајиш етдиләр! Ачыг-ашкар итаәтсизлик етмәләринә рәғмән исраиллиләр һәлә дә Јеһованын тәрәфиндә олдугларыны дүшүнүрдүләр. Һәтта Һарун да данаја олунан ситајиши «Јеһоваја һәср олунмуш бајрам» адландырмышды! Јеһова буна неҹә јанашды? О, буну хәјанәт олараг гәбул етди. Јеһова Мусаја белә деди: «Бу халг рәзиллик едир. Бујурдуғум јолдан јаман тез дөндүләр». Буна ҝөрә дә Јеһова «од пүскүрән» гәзәбијлә јени јаранмыш Исраил халгыны јох етмәк истәјир (Чых. 32:5—10).
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
(Чыхыш 31:17) Шәнбә Мәним исраиллиләрлә бағладығым әһдин дәјишмәз нишаныдыр. Чүнки Јеһова алты ҝүн әрзиндә јери вә ҝөјү јарадыб, једдинҹи ҝүн исә әл сахлајыб истираһәт едиб”».
Ишин вә истираһәтин «өз вахты вар»
4 Бәс Јеһованын вә Иса Мәсиһин чох ишләмәси о демәкдирми ки, биз үмумијјәтлә истираһәтә вахт ајырмамалыјыг? Әлбәттә ки, јох. Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Јеһова ҝөјү вә јери јарадандан сонра «әл сахлајыб истираһәт» етмишди (Чых. 31:17). Нәзәрә алсаг ки, Јеһова һеч вахт јорулмур вә физики истираһәтә еһтијаҹ дујмур, демәли, бу, Онун дајаныб јаратдыгларыны сејр едәрәк зөвг алдығыны билдирир. Иса Мәсиһә ҝәлдикдә исә, бахмајараг ки, о, јер үзүндә оланда чох иш ҝөрмүшдү, бунунла белә, истираһәтә вә достлары илә бир сүфрә архасында әјләшмәјә вахт ајырырды (Мәт. 14:13; Лука 7:34).
(Чыхыш 32:32, 33) Амма јалварырам, онлары әфв елә. Еләмирсәнсә, онда, нә олар, адымы јаздығын китабдан сил». 33 Анҹаг Јеһова Мусаја деди: «Ким Мәнә гаршы ҝүнаһ едибсә, онун адыны китабымдан силәҹәјәм.
w87-Е 1/9 с. 29
Охуҹуларын суаллары
Инсанын Аллаһын јадында олмасы вә Аллаһын разылығыны газанмасы (јәни адынын «һәјат китабы»нда олмасы) әбәди һәјаты алаҹағына зәманәт дејил. Бу о демәк дејил ки, ҝуја әбәди һәјат онун талејинә јазылыб вә даһа силинмәјәҹәк. Бир дәфә Муса исраиллиләр барәдә Јеһоваја демишди: «Јалварырам, онлары әфв елә. Еләмирсәнсә, онда, нә олар, адымы јаздығын китабдан сил». Јеһова исә белә ҹаваб вермишди: «Ким Мәнә гаршы ҝүнаһ едибсә, онун адыны китабымдан силәҹәјәм» (Чыхыш 32:32, 33). Демәли, елә ола биләр ки, Аллаһын разы галыб, адыны «китабына» јаздығы адам сонрадан Аллаһын итаәтиндән чыхсын вә имандан дөнсүн. Белә оларса, Аллаһ онун адыны һәјат китабындан силәҹәк (Вәһј 3:5).
Мүгәддәс Китаб гираәти
(Чыхыш 32:15—35) Бундан сонра Муса әлиндә ики Шәһадәт лөвһәси дағдан енди. Лөвһәләрин һәр ики үзү — габаг тәрәфи дә, арха тәрәфи дә јазылы иди. 16 Онлары Аллаһ дүзәлтмиш, јазылары да үстүнә О һәкк етмишди. 17 Јушә халгын сәс-күјүнү ешидәндә Мусаја деди: «Дүшәрҝәдән дөјүш сәси ҝәлир». 18 Муса исә деди: «Бу нә зәфәр нәғмәсидир, Нә дә мәғлубларын фәрјад сәси. Гулағыма ҝәлән шәрги башга шејдән хәбәр верир». 19 Муса дүшәрҝәјә јахынлашанда дананы вә рәгс едәнләри ҝөрдү. Һирс башына вурду. Дағын әтәјиндә әлиндәки лөвһәләри јерә чырпыб парча-парча еләди. 20 Дүзәлтдикләри дананы исә ҝөтүрүб јандырды вә әзиб тоза дөндәрди. Сонра тозу суја төкүб исраиллиләрә ичиртди. 21 Муса Һаруна деди: «Бу ҹамаат сәнә нејләјиб ки, онлары белә бөјүк ҝүнаһа сүрүкләдин?» 22 Һарун деди: «Аға, аҹығын тутмасын. Өзүн јахшы билирсән ки, шәр иш ҝөрмәк бу ҹамаатын ганындадыр. 23 Онлар мәнә дедиләр: “Бизим үчүн бир аллаһ дүзәлт ки, өнүмүздә ҝетсин. Чүнки бизи Мисирдән чыхаран бу Муса һара јоха чыхыб, билмирик”. 24 Мән дә дедим, кимин нә гызылы вар, чыхарыб ҝәтирсин. Сонра гызылы ода атдым, оддан бу дана чыхды». 25 Муса ҝөрдү ки, халг әмәлли-башлы азғынлашыб. Һарун онлары о дәрәҹәјә чатдырыб ки, дүшмәнләрин өнүндә хар олублар. 26 Онда о, дүшәрҝәнин ҝирәҹәјиндә дуруб деди: «Ким Јеһованын тәрәфиндәдир јаныма ҝәлсин!» Бүтүн лавилиләр онун әтрафына топлашды. 27 Муса онлара деди: «Исраилин Аллаһы Јеһова белә дејир: “Гој һәр кәс гылынҹыны гуршасын, дүшәрҝәни башдан-баша доланыб гардашыны, гоншусуну, достуну гәтлә јетирсин”». 28 Лавилиләр Мусанын дедији кими етдиләр. Беләликлә, һәмин ҝүн үч минә јахын адам гәтлә јетирилди. 29 Сонра Муса деди: «Бу ҝүн сиз өзүнүзү Јеһованын гуллуғуна вердиниз, һәр бириниз өз оғлуна, өз гардашына гаршы чыхды. Бу ҝүн Аллаһ сизи мүбарәк гылаҹаг». 30 Сәһәриси ҝүн Муса халга деди: «Сиз чох бөјүк ҝүнаһа батмысыныз. Инди Јеһованын јанына ҝедирәм. Ҝедим Она јалварым, бәлкә, ҝүнаһыныздан кечди». 31 Муса Јеһованын јанына ҝедиб деди: «Халгын ҝүнаһы чох бөјүкдүр. Өзләри үчүн гызылдан аллаһ дүзәлдибләр. 32 Амма јалварырам, онлары әфв елә. Еләмирсәнсә, онда, нә олар, адымы јаздығын китабдан сил». 33 Анҹаг Јеһова Мусаја деди: «Ким Мәнә гаршы ҝүнаһ едибсә, онун адыны китабымдан силәҹәјәм. 34 Инди ҝет, халгы сәнә дедијим јерә апар. Ҝөндәрдијим мәләк гаршынызда ҝедәҹәк. Вахты чатанда онлардан етдикләри ҝүнаһа ҝөрә ҹаваб тәләб едиб ҹәзаларыны верәҹәјәм». 35 Һаруна дүзәлтдирдикләри гызыл данаја ҝөрә Јеһова халгын үстүнә бәла ҝөндәрди.
12—18 ОКТЈАБР
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | ЧЫХЫШ 33, 34
«Јеһованын ҝөзәл хүсусијјәтләри»
(Чыхыш 34:5) Јеһова булудун ичиндә енди вә Мусанын јанында дајаныб Јеһова адыны бәјан етди.
it-2-Е с. 466—467
Ад
Мадди аләм Аллаһын варлығына шәһадәт етсә дә, Онун адыны ачыгламыр (Зб 19:1; Рм 1:20). Аллаһын адыны билмәк садәҹә Онун адынын нә олдуғуну билмәк демәк дејил (2См 6:33). Бу, Аллаһын Өзүнү танымаг — Онун нијјәтләрини, ишләрини, кејфијјәтләрини билмәк демәкдир. Бунлар исә Онун Кәламында јазылыб. (Әлагәләндир: 1Пд 8:41—43; 9:3, 7; Нә 9:10) Мусанын әһвалатындан бунун белә олдуғуну ајдын шәкилдә ҝөрмәк олар. Јеһова Мусаны јахындан, һәрфән десәк, адыјла таныјырды (Чх 33:12, һаш.). Мусаја Јеһованын ҹалалыны ҝөрмәк шәрәфи нәсиб олмушду, Онун Өз адыны бәјан етдијини ешитмишди (Чх 34:5). Јеһованын Өз адыны бәјан етмәси о демәк дејилди ки, О, садәҹә олараг «Јеһова» сөзүнү тәкрар-тәкрар сөјләмишди. О Өз хүсусијјәтләрини вә ишләрини бәјан етмишди. «Јеһова, Јеһова, рәһмли вә мәрһәмәтли, сәбирли, мәһәббәти бол, һәгигәти әнҝин олан Аллаһ. Минләрҹә нәсилләрә мәһәббәт ҝөстәрән, тәгсири, асилији вә ҝүнаһлары бағышлајан, ҝүнаһкарыса әсла ҹәзасыз гојмајан, аталарын ҝүнаһларынын ҹәзасыны оғулларына, нәвәләринә, үчүнҹү, дөрдүнҹү нәслә гәдәр өвладларына чәкдирән Аллаһ» (Чх 34:6, 7). Муса да охудуғу нәғмәдә «Јеһованын адыны бәјан едәрәм» дејәндән сонра Аллаһын исраиллиләрә етдији јахшылыглары садаламыш вә Онун фәзиләтләрини тәсвир етмишди (Гн 32:3—44).
(Чыхыш 34:6) Јеһова онун гаршысындан кечиб деди: «Јеһова, Јеһова, рәһмли вә мәрһәмәтли, сәбирли, мәһәббәти бол, һәгигәти әнҝин олан Аллаһ.
Јеһованын Өзү һагда Мусаја дедикләри
Јеһова илк олараг Өзүнүн «рәһмли вә лүтфкар» Аллаһ олдуғуну ачыглады (6-ҹы ајә). Бир алимин фикринҹә, «рәһмли» кими тәрҹүмә олунан ибрани сөзү илә «атанын өз өвладларына бәсләдији дәрин шәфгәт һисси» нәзәрдә тутулурду. «Лүтфкар» кими тәрҹүмә олунан сөз «нәјә исә еһтијаҹы олан инсана үрәкдән көмәк етмәк истәјән адамын һиссини тәсвир едән» феллә бағлыдыр. Беләликлә, Јеһова бизи әмин етмәк истәјир ки, О, мәһәббәтлә вә гајғыкешликлә ушагларынын гејдинә галан ата-ана кими, бизим гејдимизә галыр (Мәзмур 103:8, 13).
Сонра Јеһова «һәдсиз сәбирли» Аллаһ олдуғуну бәјан етди (6-ҹы ајә). О, јердәки хидмәтчиләринә гәзәбләнмәјә тәләсмир. Әксинә, диггәти онларын чатышмајан ҹәһәтләринә ҹәмләмәјәрәк, сәбир едиб дүзәлмәләри үчүн вахт верир (2 Петер 3:9).
Аллаһ сөзүнә давам едәрәк ‘бол мәһәббәтли вә сәдагәтли’ олдуғуну деди (6-ҹы ајә). Мәһәббәт Јеһованы Өз халгына сых бағлајан гијмәтли кејфијјәтдир (Ганунун тәкрары 7:9). Бундан башга, Јеһова һәгигәт мәнбәјидир. О нә алдадыр, нә дә алданыр. «Һәгигәт Аллаһы» олдуғундан, Онун бүтүн дедикләринә, еләҹә дә ҝәләҹәјә даир вә’дләринә там е’тибар едә биләрик (Мәзмур 31:5).
(Чыхыш 34:7) Минләрҹә нәсилләрә мәһәббәт ҝөстәрән, тәгсири, асилији вә ҝүнаһлары бағышлајан, ҝүнаһкарыса әсла ҹәзасыз гојмајан, аталарын ҝүнаһларынын ҹәзасыны оғулларына, нәвәләринә, үчүнҹү, дөрдүнҹү нәслә гәдәр өвладларына чәкдирән Аллаһ».
Јеһованын Өзү һагда Мусаја дедикләри
Сонда Јеһова бизә Өзү һаггында даһа бир ваҹиб һәгигәти ачыб: О, «ҹәзаны, ганунсузлуғу вә ҝүнаһы» әфв едир (7-ҹи ајә). О, ҝүнаһларындан төвбә едәнләри ‘бағышлајыр’ (Мәзмур 86:5). Ејни заманда, Јеһова һеч вахт ганунсузлуға ҝөз јуммур вә ҹәзасыз гојмур (7-ҹи ајә). Мүгәддәс вә әдаләтли Аллаһ гәсдән ҝүнаһ ишләдәнләри ҹәзасыз гојмајаҹаг. Ҝеҹ-тез онлар өз ҝүнаһларынын аҹы нәтиҹәләрини дадаҹаглар.
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
(Чыхыш 33:11) Ики нәфәр бир-бири илә неҹә данышырса, Јеһова да Муса илә елә данышырды, үз-үзә. Сонра Муса дүшәрҝәјә гајыдыр, онун хидмәтиндә дуран көмәкчиси Нун оғлу Јушә исә чадырдан ајрылмырды.
(Чыхыш 33:20) Амма сонра әлавә етди: «Үзүмү исә ҝөрә билмәзсән, чүнки үзүмү ҝөрән кәс сағ гала билмәз».
“Чыхыш” китабындан диггәтәлајиг фикирләр
33:11, 20 — Аллаһ Муса илә “үз үзә” неҹә данышырды? Бу ифадә икитәрәфли јахын сөһбәти нәзәрдә тутур. Муса Аллаһын тәмсилчиси илә данышырды вә онун васитәси илә Јеһовадан шифаһи ҝөстәришләр алырды. Лакин Муса Јеһованы ҝөрмүрдү, чүнки “инсан... [Аллаһы] ҝөрүб дә јашаја билмәз”. Әслиндә Јеһова Муса илә шәхсән данышмырды. Галатијалылара 3:19 ајәсиндә дејилир ки, “[Ганун] мәләкләр васитәсилә, бир васитәчи әли илә тәртиб едилмишдир”.
(Чыхыш 34:23, 24) Илдә үч дәфә бүтүн кишиләриниз Рәббин, Исраилин Аллаһы Јеһованын өнүнә ҝәлмәлидир. Мән бүтүн халглары гаршыныздан говаҹағам вә әразинизи ҝенишләндирәҹәјәм. Одур ки, илдә үч дәфә Аллаһыныз Јеһованын һүзуруна ҝедәндә сизин торпагларыныза ҝөз дикән олмајаҹаг.
w98-Е 1/9 с. 20, абз. 5
Ваҹиб шејләри һәр шејдән үстүн тутун!
Өлкәдә јашајан һәр исраилли киши вә прозелит илдә үч дәфә Јеһованын һүзуруна ҝәлмәли иди. Бир чох аилә башчылары баша дүшүрдүләр ки, бу тәдбирләрин бүтүн аиләјә фајдасы вар, бу сәбәбдән арвадларыны вә ушагларыны да өзләри илә апарырдылар. Бәс онлар сәфәрдә оланда ев-ешикләрини, тарлаларыны дүшмән һүҹумларындан ким горујурду? Јеһова онлара вәд етмишди: «Илдә үч дәфә Аллаһыныз Јеһованын һүзуруна ҝедәндә сизин торпагларыныза ҝөз дикән олмајаҹаг» (Чх 34:24). Исраиллиләр руһани ишләри һәр шејдән үстүн тутанда мадди ҹәһәтдән итки илә үзләшмәјәҹәкләринә архајын олмаг үчүн Јеһоваја иман етмәли идиләр. Јеһова да вердији вәдә һеч вахт хилаф чыхмырды.
Мүгәддәс Китаб гираәти
(Чыхыш 33:1—16) Сонра Јеһова Мусаја деди: «Мисирдән чыхардығын халгла бирликдә бурадан јола дүшүб Ибраһимә, Исһага вә Јагуба анд ичиб өвладларына вермәји вәд етдијим торпаға ҝедин. 2 Өнүнүздә ҝетмәк үчүн мәләк ҝөндәрәҹәјәм. Кәнаниләри, амориләри, һетләри, фәризиләри, һивиләри вә јәбусиләри гаршыныздан говаҹағам. 3 Сүд-бал ахан дијара ҝедин. Анҹаг Мән сизинлә ҝетмәјәҹәјәм, јохса јары јолда сизи мәһв едәрәм, чүнки дикбаш халгсыныз». 4 Халг бу бәд хәбәри ешидәндә јаса батды, һеч ким үстүнә бәр-бәзәк тахмады. 5 Онда Јеһова Мусаја деди: «Исраиллиләрә белә сөјлә: “Чох дикбаш халгсыныз. Араныздан кечиб бир ҝөз гырпымында көкүнүзү кәсәрдим. Инди бүтүн бәр-бәзәјинизи чыхардын. Мәнсә бахым, ҝөрүм сизинлә нә едирәм”». 6 Исраиллиләр Һуриб дағында бәр-бәзәкләрини чыхарыб даһа тахмадылар. 7 Муса чадырыны дүшәрҝәдән чыхарыб бир гәдәр аралыда гурду вә адыны һүзур чадыры гојду. Јеһова илә мәсләһәтләшмәк истәјән һәр кәс дүшәрҝәдән кәнарда гурулан бу һүзур чадырына ҝедәрди. 8 Муса чадыра ҝетмәк үчүн чыханда һамы галхыб өз чадырынын ағзында дурар, о, чадыра ҝирәнә гәдәр ардынҹа бахарды. 9 Муса чадыра ҝирән кими булуд сүтуну ениб чадырын ҝиришиндә дурарды вә Аллаһ Муса илә данышыб гуртарана кими орадан ајрылмазды. 10 Ҹамаат булуд сүтунунун чадырын ҝиришиндә дурдуғуну ҝөрәндә галхыб өз чадырынын ҝиришиндә тәзим едәрди. 11 Ики нәфәр бир-бири илә неҹә данышырса, Јеһова да Муса илә елә данышырды, үз-үзә. Сонра Муса дүшәрҝәјә гајыдыр, онун хидмәтиндә дуран көмәкчиси Нун оғлу Јушә исә чадырдан ајрылмырды. 12 Муса Јеһоваја деди: «Мәнә дејирсән: “Бу халга рәһбәрлик ет”, амма мәнимлә кими ҝөндәрәҹәјини билдирмирсән. Үстәлик, мәни јахындан таныдығыны вә мәндән разы олдуғуну дејирсән. 13 Әҝәр һәгигәтән дә, мәндән разысанса, хаһиш едирәм, јолларыны мәнә ач, гој Сәни јахшы таныјым вә бундан сонра да Сәни разы салым. Ахы бу халг да Сәнин халгындыр». 14 Онда Аллаһ ҹаваб верди: «Мән Өзүм сәнинлә ҝедәҹәјәм, сәнә динҹлик верәҹәјәм». 15 Муса Аллаһа деди: «Әҝәр Өзүн бизимлә ҝетмәјәҹәксәнсә, бизи бурадан чыхарма. 16 Сән бизимлә ҝетмәсән, бизи јер үзүндәки башга халглардан фәргләндирмәсән, нәдән биләҹәјик ки, мәнә, халгына илтифат ҝөстәрирсән?»
19—25 ОКТЈАБР
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | ЧЫХЫШ 35, 36
«Јеһова онлара баҹарыг верди»
(Чыхыш 35:25, 26) Баҹарыглы гадынларын һамысы өз әлләри илә ҝөј вә ал-гырмызы иплик, бәнөвшәји јун вә зәриф кәтан әјириб ҝәтирдиләр. 26 Һәмчинин үрәји сөвг едән бүтүн баҹарыглы гадынлар кечи түкү әјирдиләр.
Јеһова сәхавәтли бәндәсини бол-бол хејир-дуаландырыр
Јеһованы даһа чох мәмнун едән ҝәтирилән ианәләр јох, тәмиз ибадәти дәстәкләјәнләрдә ҝөрдүјү әһвал-руһијјәдир. Бу инсанлар өз вахтларыны вә гүввәләрини дә әсирҝәмирдиләр. Мүгәддәс Китабда дејилир ки, «үрәји һикмәтлә долу бүтүн гадынлар өз әлләри илә [әјирирди]». Бәли, «бу иши үрәкдән ҝөрмәк истәјән баҹарыглы гадынлар кечи јуну [әјирирдиләр]». Үстәлик, Јеһова Бесалелә «һикмәт, дәрракә, билик вә һәр ҹүр [мәһарәт]» вермишди. Доғрудан да, Аллаһ Бесалеллә Оһолиава тапшырылмыш бүтүн ишләри ҝөрмәләри үчүн лазыми габилијјәт вермишди (Чых. 35:25, 26, 30—35).
(Чыхыш 35:30—35) Сонра Муса исраиллиләрә деди: «Јеһова Јәһуда гәбиләсиндән олан Хур оғлу Урун оғлу Бәсалили сечиб. 31 Она Өз руһундан бәхш едиб һикмәт, дәрракә, билик вериб ки, һәр ҹүр иши усталыгла ҝөрә билсин, 32 ҝөзәлликләр јаратсын, гызыл, ҝүмүш вә мислә ишләмәји, 33 даш-гаш јонуб сағанаға салмағы, ағаҹдан һәр ҹүр әшја дүзәлтмәји баҹарсын. 34 Аллаһ она вә Дан гәбиләсиндән олан Әхишама оғлу Өһлүјаба өјрәтмәк габилијјәти вериб. 35 Онлара баҹарыг вериб ки, әлләриндән һәр ҹүр сәнәткарлыг, нахыш ишләмә, ҝөј вә ал-гырмызы ипликлә, бәнөвшәји јун вә зәриф кәтанла тохумаг вә диҝәр тохуҹулуг ишләри ҝәлсин. Бу адамлар һәр бир иши ҝөрәҹәк, ҹүрбәҹүр ҝөзәлликләр јарадаҹаглар.
Кечмишдә руһун рәһбәрлијинә табе олан Аллаһын садиг бәндәләри
6 Мусанын ҝүнләриндә јашајан Бесалелин нүмунәсиндән мүгәддәс руһун фәалијјәти барәдә даһа чох өјрәнә биләрик. (Чыхыш 35:30—35 ајәләрини оху.) Бесалел мүгәддәс мәскәнин ваҹиб әшјаларынын дүзәлдилмәсинә нәзарәт етмәк үчүн тәјин едилмишди. Бу мөһтәшәм лајиһәдән әввәл онун бу саһәләрдә һансыса баҹарығы вар идими? Ола билсин, варды, анҹаг ҝөрүнүр, бундан әввәл о, мисирлиләр үчүн кәрпиҹ кәсирди (Чых. 1:13, 14). Бәс Бесалел бу чәтин тапшырығын өһдәсиндән неҹә ҝәләҹәкди? Јеһова ону «Руһу илә һикмәт, дәрракә, билик вә һәр ҹүр мәһарәтлә долдурмушдур ки,.. баҹарыг ҝөстәрә билсин». Әҝәр онун анаданҝәлмә һансыса баҹарығы вар идисә, мүгәддәс руһ ону даһа да артырды. Буну Оһолиав барәдә дә демәк олар. Ҝөрүнүр, Бесалел вә Оһолиав онлара тапшырылан иши јахшы өјрәнмишдиләр, чүнки онлар ону өзләри ҝөрмәклә јанашы, башгаларына да өјрәдирдиләр. Бәли, Аллаһ онларын үрәјинә өјрәтмәк габилијјәти гојмушду.
(Чыхыш 36:1, 2) Мүгәддәс мәканла бағлы бүтүн ишләри Јеһованын әмр етдији кими јеринә јетирмәләри үчүн Јеһованын һикмәт вә дәрракә вердији бүтүн баҹарыглы адамлар Бәсалил вә Өһлүјабла бирҝә ишләјәҹәк». 2 Муса Бәсалили, Өһлүјабы вә Јеһованын габилијјәт вердији, бу иши ҝөрмәји үрәкдән арзулајан баҹарыглы адамлары чағыртдырды.
Кечмишдә руһун рәһбәрлијинә табе олан Аллаһын садиг бәндәләри
7 Бесалел вә Оһолиавын дүзәлтдији мүгәддәс мәскәнин тәхминән 500 ил истифадә олунмасы да онлара Аллаһын руһунун рәһбәрлик етдијини сүбут едир (2 Салн. 1:2—6). Мүасир истеһсалчылардан фәргли олараг, онларын мүгәддәс мәскәнин үзәринә өз имзаларыны вә ја нишанларыны гојмаг фикри јох иди. Бүтүн иззәт Јеһоваја мәхсус иди (Чых. 36:1, 2).
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
(Чыхыш 35:1—3) Муса бүтүн Исраил иҹмасыны топлајыб онлара деди: «Јеһова бу ҝөстәришләрә әмәл етмәји әмр едир: 2 нә ишиниз варса, алты ҝүн әрзиндә ҝөрүн. Једдинҹи ҝүн исә мүгәддәсдир, Јеһоваја һәср олунмуш хүсуси ҝүн, истираһәт үчүн тәјин олунан шәнбәдир. Шәнбә ҝүнүндә иш ҝөрән адам өлдүрүлмәлидир. 3 Шәнбә ҝүнү һеч бир евдә оҹаг галанмамалыдыр».
Јеһованын јолларыны өјрәнирик
14 Руһани ишләри биринҹи јерә гој. Исраиллиләр јол вермәли дејилдиләр ки, ҹисмани еһтијаҹлары һаггындакы гајғылар онларын диггәтини руһани шејләрдән јајындырсын. Исраиллиләрин һәјаты јалныз ҝүндәлик гајғылардан ибарәт олмалы дејилди. Јеһова онларын јалныз руһани ишләрлә мәшғул олмалары үчүн һәфтәдә бир ҝүн ајырмышдыр. Бу мүгәддәс ҝүн иди (Чыхыш 35:1-3; Сајлар 15:32-36). Аллаһ һәмчинин һәр ил хүсуси мүгәддәс топлантылар үчүн дә вахт ајрылмасыны бујурмушдур (Левилиләр 23:4-44). Бүтүн бунларын сајәсиндә исраиллиләр Јеһованын бөјүк гүдрәтли ишләрини јада сала, јолларыны таныја вә хејирхаһлығына ҝөрә миннәтдарлыгларыны ҝөстәрә биләрдиләр. Иманларыны ифадә етмәклә онлар Јеһованын гаршысындакы еһтирамлы горхуларыны горујуб сахлаја, Она олан мәһәббәтләрини артыра вә јоллары илә јеримәјә давам едә биләрдиләр (Ганунун тәкрары 10:12, 13). Бу ҝөстәришләрдәки фајдалы принсипләр Јеһованын хидмәтчиләринә бу ҝүн дә хејир-дуалар ҝәтирир (Ибраниләрә 10:24, 25).
(Чыхыш 35:21) вә үрәјиндән кечән һәр кәс Һүзур чадыры, орадакы хидмәт вә мүгәддәс ҝејимләр үчүн Јеһоваја бәхшишләр ҝәтирди.
w00-E 1/11 с. 29, абз. 1
Сәхавәтли олмаг севинҹ бәхш едир
Тәсәввүр един, исраиллиләр һансы һиссләри кечирирдиләр. Онлар узун илләр көләликдә јашамышдылар, һәр ҹүр мәһрумијјәтләрлә үзләшмишдиләр. Инди нәһајәт ки, азад инсан идиләр вә үрәкләри истәјән һәр шејләри вар иди. Ҝөрәсән онлар нәләриндәнсә кечә биләҹәкдиләр? Јохса фикирләшәҹәкдиләр ки, бунлар чәкдикләри әзијјәтин һаггыдыр, вермәмәјә ихтијарлары вар? Анҹаг бунун әкси олду. Пак ибадәти дәстәкләмәк үчүн ианә етмәк чағырышы сәсләнәндә онлар һај вердиләр, өзү дә тәрәддүдлә, хәсисликлә јох. Онлар унутмамышдылар ки, бу шејләрә Јеһованын сајәсиндә саһиб олублар. Беләликлә, сәхавәтлә гызыл-ҝүмүш, мал-һејван ҝәтирдиләр. Онлары буна үрәкләри сөвг етмишди. Бәли, исраиллиләр Јеһова үчүн олан бу тәгдимәләри көнүллү олараг ҝәтирмишдиләр (Чыхыш 25:1—9; 35:4—9, 20—29; 36:3—7).
Мүгәддәс Китаб гираәти
(Чыхыш 35:1—24) Муса бүтүн Исраил иҹмасыны топлајыб онлара деди: «Јеһова бу ҝөстәришләрә әмәл етмәји әмр едир: 2 нә ишиниз варса, алты ҝүн әрзиндә ҝөрүн. Једдинҹи ҝүн исә мүгәддәсдир, Јеһоваја һәср олунмуш хүсуси ҝүн, истираһәт үчүн тәјин олунан шәнбәдир. Шәнбә ҝүнүндә иш ҝөрән адам өлдүрүлмәлидир. 3 Шәнбә ҝүнү һеч бир евдә оҹаг галанмамалыдыр». 4 Сонра Муса бүтүн халга хитаб едиб деди: «Јеһова белә әмр едир: 5 Јеһоваја бәхшиш ҝәтирин. Үрәјиндән Јеһоваја бәхшиш вермәк кечән адамлар гој бунлары ҝәтирсин: гызыл, ҝүмүш, мис, 6 ҝөј иплик, бәнөвшәји јун, ал-гырмызы иплик, зәриф кәтан, кечи түкү, 7 гырмызы бојанмыш гоч дәриси, суити дәриси, акасија ағаҹы, 8 чыраг үчүн јағ, мәсһ јағы вә әтирли бухур үчүн балзам, 9 дөшлүк вә синәбәнд үчүн дамарлы әгиг дашы вә башга дашлар. 10 Араныздан баҹарыглы адамлар ҝәлсин, Јеһованын тапшырдығы һәр шеји: 11 Мүгәддәс чадыры вә өртүјүнү, гармагларыны, чәрчивәләрини, шүвүлләрини, сүтунларыны, ојуглу алтлыгларыны; 12 Шәһадәт сандығыны, шүвүлләрини, гапағыны вә пәрдәни; 13 масаны, шүвүлләрини вә бүтүн ләвазиматыны, һүзур чөрәјини; 14 чырагданы, бүтүн аваданлығыны, чырагларыны вә јағыны; 15 бухур гурбанҝаһыны вә шүвүлләрини; мәсһ јағыны вә әтирли бухуру; чадырын ҝириш пәрдәсини; 16 јандырма гурбаны үчүн гурбанҝаһы вә мис шәбәкәни, шүвүлләрини вә бүтүн аваданлығыны; чәни вә алтлығыны; 17 һәјәтин парча чәпәрини, дирәкләрини вә ојуглу алтлыгларыны; һәјәтин ҝириш пәрдәсини; 18 чадырын вә һәјәтин мыхларыны вә онларын ипләрини; 19 мүгәддәс мәканда хидмәт заманы ҝејиләҹәк зәриф тохунушлу ҝејимләри, каһин Һарунун мүгәддәс ҝејимләрини вә оғулларынын каһинлик палтарларыны һазырласынлар». 20 Бундан сонра бүтүн Исраил иҹмасы Мусанын јанындан ҝетди 21 вә үрәјиндән кечән һәр кәс Һүзур чадыры, орадакы хидмәт вә мүгәддәс ҝејимләр үчүн Јеһоваја бәхшишләр ҝәтирди. 22 Кишили-гадынлы, үрәји сөвг едән һәр кәс санҹаглар, сырғалар, үзүкләр вә башга ләл-ҹәваһират, еләҹә дә ҹүрбәҹүр гызыл әшјалар ҝәтирди. Һәр кәс өз гызыл тәгдимәсини Јеһоваја тәгдим етди. 23 Кимдә ҝөј вә ал-гырмызы иплик, бәнөвшәји јун, зәриф кәтан, кечи түкү, гырмызы бојанмыш гоч дәриси, суити дәриси вар идисә, ҝәтириб верди. 24 Јеһоваја бәхшиш олараг ҝүмүш вә мис ҝәтирәнләр дә, өзүндә олан акасија ағаҹындан иш үчүн ҝәтириб тәгдим едәнләр дә вар иди.
26 ОКТЈАБР — 1 НОЈАБР
АЛЛАҺЫН КӘЛАМЫНДАКЫ ХӘЗИНӘ | ЧЫХЫШ 37, 38
«Мүгәддәс чадырдакы гурбанҝаһлар вә пак ибадәтдә онларын ролу»
(Чыхыш 37:25) Сонра о, бухур јандырмаг үчүн акасија ағаҹындан гурбанҝаһ дүзәлтди. Гурбанҝаһ дөрдбуҹаг шәклиндә иди, ени вә узуну 1 гулаҹ, һүндүрлүјү исә 2 гулаҹ иди. Бујнузлары гурбанҝаһла бир бүтөв иди.
it-1-E с. 82, абз. 3
Гурбанҝаһ
Бухур гурбанҝаһы. Бухур јандырмаг үчүн олан гурбанҝаһ да («гызыл гурбанҝаһ» да адланыр [Чх 39:38]) акасија ағаҹындан дүзәлдилмишди. Гурбанҝаһын үстүнә вә јанларына гызыл чәкилмишди. Јухары һиссәсинә һәр тәрәфдән һашијә вурулмушду. Гурбанҝаһын ени вә узуну 44,5 сантиметр, һүндүрлүјү 89 сантиметр иди. Јухарысында дөрд күнҹүндә бујнузлары вар иди. Бујнузлары гурбанҝаһла бир бүтөв иди. Дөрд гызыл һалга дүзәлдиб, һәр тәрәфдә ики-ики олмагла гызыл һашијәнин алтына бәркитмишдиләр. Бу һалгалардан гурбанҝаһы дашымаг үчүн дүзәлдилән шүвүлләр кечирилирди. Шүвүлләри акасија ағаҹындан дүзәлдиб үстүнә гызыл чәкмишдиләр (Чх 30:1—5; 37:25—28). Сәһәр вә ахшам олмагла, ҝүндә ики дәфә бу гурбанҝаһда хүсуси бухур јандырылырды (Чх 30:7—9, 34—38). Бухур үчүн бухурдандан да истифадә олундуғу гејд олунурду. Ҝөрүнүр, бухурданы бу гурбанҝаһда бухур јандыраркән ишләдирдиләр (Лв 16:12, 13; Иб 9:4; Вһ 8:5; һәмчинин әлагәләндир: 2См 26:16, 19). Бухур гурбанҝаһы чадырда, Ән мүгәддәс јерин пәрдәсинин дүз габағында гојулмушду, она ҝөрә дә Мүгәддәс Китабда онун Шәһадәт сандығынын гаршысында олдуғу дејилир (Чх 30:1, 6; 40:5, 26, 27).
(Чыхыш 37:29) О һәмчинин усталыгла мүгәддәс мәсһ јағы вә гарышыгсыз әтирли бухур дүзәлтди.
it-1-E с. 1195
Бухур
Сәһрада чадырда јандырмаг үчүн истифадә олунан мүгәддәс бухур баһалы мәһсуллардан һазырланмышды. Онлары халг Јеһоваја бәхшиш кими ҝәтирмишди (Чх 25:1, 2, 6; 35:4, 5, 8, 27—29). Јеһова дөрд тәркибдән ибарәт олан бу бухурун һазырланма гајдасыны изаһ едәркән Мусаја демишди: «Бәрабәр өлчүдә балзам, әтирли бухур, әтирли галбан гатраны вә халис күндүр ҝөтүрүн. Сонра онлардан бухур дүзәлдин; әтирли отларын гатышығы усталыгла һазырланмалы, дузланмалыдыр. Бу гатышыг гарышыгсыз вә мүгәддәс олмалыдыр. Ондан бир аз ҝөтүрүн, дөјүб тоз һалына салын вә бир гәдәрини Һүзур чадырында Шәһадәт сандығынын гаршысына, сәнә ҝөрүнәҹәјим јерә гојун. Бу гатышығы сон дәрәҹә мүгәддәс тутмалысыныз». Сонра бу бухурун јалныз Она мәхсус олдуғуну вә мүгәддәс олдуғуну онларын зеһнинә һәкк етмәк үчүн Јеһова демишди: «Ким әтриндән өтрү буна бәнзәр бир шеј дүзәлтсә, халгын арасындан јох едиләҹәк» (Чх 30:34—38; 37:29).
(Чыхыш 38:1) Сонра о, јандырма гурбаны тәгдим етмәк үчүн акасија ағаҹындан ени вә узуну 5 гулаҹ, һүндүрлүјү 3 гулаҹ олан дөрдбуҹаг шәклиндә гурбанҝаһ дүзәлтди.
it-1-E с. 82, абз. 1
Гурбанҝаһ
Чадырдакы гурбанҝаһлар. Чадыр гуруланда Аллаһын дедији лајиһә үзрә ики гурбанҝаһ дүзәлтдиләр. Јандырма гурбаны үчүн олан гурбанҝаһ (һәмчинин «мис гурбанҝаһ» адланыр [Чх 39:39]) акасија ағаҹындан, алты вә үстү олмајан сандыг шәклиндә дүзәлдилмишди. Онун ени вә узуну 2,2 метр, һүндүрлүјү 1,3 метр иди. Јухарысында һәр күнҹүндә бујнуз вар иди. Бујнузлар гурбанҝаһла бир бүтөв иди. Гурбанҝаһын һәр тәрәфинә мис чәкилмишди. Гурбанҝаһын ичинә, чәрчивәдән ашағыда мис шәбәкә јерләшдирилмишди, шәбәкә гурбанҝаһын јарысына гәдәр чатырды. Шәбәкәнин һәр дөрд күнҹүнә бир мис һалга бәркидилмишди. Гурбанҝаһы дашымаг үчүн акасија ағаҹындан дүзәлдилиб үстүнә мис чәкилмиш ики шүвүлү, ҝөрүнүр, елә бу һалгалардан кечирирдиләр. Демәли, ола билсин, гурбанҝаһын ики тәрәфиндә кәсик вар иди. Назик шәбәкә орадан кечирилмишди вә һалгалар шәбәкәјә бәркидилмишди. Бу мәсәлә илә бағлы алимләр арасында чох бөјүк фикир ајрылығы мөвҹуддур. Бәзиләринин фикринҹә, сәккиз һалга вар иди. Һалгалардан дөрдү шәбәкәјә бәркидилмишди, шүвүлләрин кечирилдији дөрд һалга исә бирбаша олараг гурбанҝаһын бајыр тәрәфинә бәркидилмишди. Гурбанҝаһын ләвазиматлары күлү јығмаг үчүн габлар, күрәкләр, һејванларын ганыны төкмәк үчүн ләјәнләр, һејванын лешини тутмаг үчүн јабалар вә хәкәндазлар иди. Бунларын һамысы мисдән дүзәлдилмишди (Чх 27:1—8; 38:1—7, 30; Сј 4:14).
Һикмәт хәзинәсиндән инҹиләр
(Чыхыш 37:1) Бәсалил акасија ағаҹындан узунлуғу ики гулаҹ јарым, ени вә һүндүрлүјү гулаҹ јарым олан сандыг дүзәлтди.
(Чыхыш 37:10) Сонра о, акасија ағаҹындан ики гулаҹ узунлуғунда, јарым гулаҹ ениндә, гулаҹ јарым һүндүрлүјүндә бир маса дүзәлтди.
(Чыхыш 37:25) Сонра о, бухур јандырмаг үчүн акасија ағаҹындан гурбанҝаһ дүзәлтди. Гурбанҝаһ дөрдбуҹаг шәклиндә иди, ени вә узуну 1 гулаҹ, һүндүрлүјү исә 2 гулаҹ иди. Бујнузлары гурбанҝаһла бир бүтөв иди.
it-1-E с. 36
Акасија
Акасија ағаҹынын ҝениш ачылмыш будагларында чохлу узун тиканлар олур. Адәтән јахын битән акасија ағаҹларынын будаглары бир биринә долашыр. Јәгин елә буна ҝөрә Мүгәддәс Китабда, демәк олар ки, һәмишә бу ағаҹдән ҹәм һалында, «шиттим» дејә данышылыр. Акасија ағаҹынын һүндүрлүјү 6 метрдән 8 метрәдәк олур. Амма ҝөрүнүшү чох вахт кола бәнзәјир. Јарпаглары јумшаг, түкҹүклүдүр. Хош әтирли чичәкләриндән әјри, ҝетдикҹә назилән пахлалар әмәлә ҝәлир. Ағаҹын габығы сәрт, гара, өзүнүн материалы исә чох бәрк, лај-лај вә ағыр олур. Һәшәратлара гаршы давамлыдыр. Белә хассәләринин олдуғуна, о ҹүмләдән сәһрада битдијинә ҝөрә бу ағаҹ чадырын вә әшјаларынын дүзәлдимәси үчүн чох әлверишли иди. Әһд сандығыны (Чх 25:10; 37:1), һүзур чөрәји үчүн масаны (Чх 25:23; 37:10), гурбанҝаһлары (Чх 27:1; 37:25; 38:1), бу әшјалары дашымаг үчүн шүвүлләри (Чх 25:13, 28; 27:6; 30:5; 37:4, 15, 28; 38:6), пәрдәләр үчүн сүтунлары (Чх 26:32, 37; 36:36), һабелә чәрчивәләри (Чх 26:15; 36:20) вә онлары бирләшдирән шүвүлләри (Чх 26:26; 36:31) акасија ағаҹындан дүзәлтмишдиләр.
(Чыхыш 38:8) Сонра мисдән бир чән вә онун үчүн алтлыг дүзәлтди. Онлары Һүзур чадырынын ҝиришиндә хидмәт едән гадынларын ҝүзҝүләриндән дүзәлтди.
Билирсиниз?
Индики зәманәдәки ҝүзҝүләрдән фәргли олараг, пејғәмбәрләрин дөврүндәки ҝүзҝүләри, адәтән, јахшы ҹилаланмыш металдан дүзәлдирдиләр. Чох вахт онлары тунҹдан, бәзән исә мисдән, ҝүмүшдән, гызылдан вә ја гызылла ҝүмүшүн гарышығындан һазырлајырдылар. Мүгәддәс Китабда ҝүзҝү сөзү биринҹи дәфә исраиллиләрин илк ибадәт јери олан мүгәддәс чадырын дүзәлдилмәси илә бағлы ишләниб. Гадынлар өз ҝүзҝүләрини мис чәнин вә онун алтлығынын дүзәлдилмәси үчүн вермишдиләр (Чыхыш 38:8). Амма еһтимал ки, һәмин ҝүзҝүләри әридиб сонра истифадә едирдиләр.
Мүгәддәс Китаб гираәти
(Чыхыш 37:1—24) Бәсалил акасија ағаҹындан узунлуғу ики гулаҹ јарым, ени вә һүндүрлүјү гулаҹ јарым олан сандыг дүзәлтди. 2 Она һәм ичәридән, һәм дә чөлдән халис гызыл чәкди. Кәнарларына гызылдан нахышлы һашијә дүзәлтди. 3 Сонра гызылдан 4 әдәд төкмә һалга дүзәлдиб сандығын дөрд ајағынын үстүнә бәркитди, икисини бир тәрәфинә, икисини о бири тәрәфинә. 4 Һәмчинин акасија ағаҹындан шүвүлләр дүзәлдиб үстүнү гызылла өртдү. 5 Сандығы дашымаг үчүн олан шүвүлләри сандығын јан тәрәфләриндәки һалгалардан кечиртди. 6 Халис гызылдан ики гулаҹ јарым узунлуғунда, гулаҹ јарым ениндә гапаг дүзәлтди. 7 Гапағын һәр ики гырағы үчүн дөјмә гызылдан бир кәрруб дүзәлтди. 8 Кәррублары дүзәлдиб һәрәсини гапағын бир гырағына гојду. 9 Кәррубларын ганадлары јухарыја тәрәф ачылыб гапағын үстүнү өртүрдү. Онлар гаршы-гаршыја гојулмушду, үзләри исә гапаға бахырды. 10 Сонра о, акасија ағаҹындан ики гулаҹ узунлуғунда, јарым гулаҹ ениндә, гулаҹ јарым һүндүрлүјүндә бир маса дүзәлтди. 11 Үстүнә халис гызыл чәкди. Гырагларына гызылдан нахышлы һашијә вурду. 12 Сонра масаја дөрд бармаг ениндә чәрчивә вурду. Чәрчивәнин гырағына да нахышлы һашијә дүзәлтди. 13 Маса үчүн гызылдан 4 һалга дүзәлтди вә онлары масанын дөрд күнҹүнә, ајагларын бәркидилдији јерә вурду. 14 Һалгалар чәрчивәјә јахын вурулмушду. Масаны дашымаг үчүн олан шүвүлләр онлардан кечириләҹәкди. 15 О, бу шүвүлләри акасија ағаҹындан дүзәлдиб үстүнә гызыл чәкди. Бу шүвүлләр масаны дашымаг үчүн иди. 16 Бундан сонра маса үчүн халис гызылдан ләвазиматлар — нимчәләр, ҹамлар, касалар, еләҹә дә шәраб тәгдимәсини төкмәк үчүн долчалар дүзәлтди. 17 Сонра о, халис дөјмә гызылдан чырагдан дүзәлтди. Чырагдан — онун алтлығы, ҝөвдәси, голлары, тумурҹуглары, гөнчәләри вә ҝүлләри бир бүтөв иди. 18 Чырагданын ҝөвдәсиндән алты гол ајрылырды — үчү бир тәрәфә, үчү диҝәр тәрәфә. 19 Һәр ики тәрәфдәки голларда тумурҹуг вә гөнчәләрлә нөвбәләшән бадам чичәјинә бәнзәр үч ҝүл вар иди. Чырагданын ҝөвдәсиндән ајрылан алты гол бу ҹүр дүзәлдилмишди. 20 Чырагданын ҝөвдәсиндә дә тумурҹуг вә гөнчәләрлә нөвбәләшән бадам чичәјинә бәнзәр дөрд ҝүл вар иди. 21 Чырагданын ҝөвдәсиндән ајрылан алты голун һәр ҹүтүнүн алтында бир тумурҹуг вар иди: биринҹи ҹүт голун алтында бир тумурҹуг, икинҹи ҹүт голун алтында бир тумурҹуг вә үчүнҹү ҹүт голун алтында бир тумурҹуг. 22 Тумурҹуглар, голлар, үмумијјәтлә, чырагдан халис, дөјмә гызылдан дүзәлдилмишди вә бир бүтөв иди. 23 Сонра о, чырагдан үчүн халис гызылдан једди чыраг, машалар вә хәкәндазлар дүзәлтди. Чырагдана вә онун бүтүн аваданлығына бир талант халис гызыл сәрф олунду.