Мүлајим вә дәрракәли ол

БИЗ Мүгәддәс Китабын сајәсиндә һәјатымызда баш верән дәјишикликләрә ҝөрә чох миннәтдарыг вә онун башгаларына да белә фајда ҝәтирмәсини истәјирик. Бундан башга, хош хәбәрә неҹә һај вермәләриндән инсанларын ҝәләҹәјинин асылы олдуғуну да баша дүшүрүк (Мат. 7:13, 14; Јәһ. 12:48). Биз сәмими-гәлбдән инсанларын һәгигәти гәбул етмәсини арзулајырыг. Лакин јахшы нәтиҹә әлдә етмәк үчүн мөһкәм әминлик вә сәјдән башга дәрракәли вә мүлајим олмаг да тәләб олунур.

Һәтта Мүгәддәс Јазылардан чохлу тәсдигләјиҹи ајәләр ҝәтирдикдә белә, һансыса бир шејин әслиндә неҹә олдуғуну кобуд шәкилдә сөјләјәрәк инсанын үрәјинә әзиз олан етигадын јалан олдуғуну ифша етмәк елә дә јахшы нәтиҹәни вермир. Мәсәлән, садәҹә мәшһур бајрамларын көкүнүн бүтпәрәстлијә ҝедиб чыхдығыны сөјләмәклә, инсанларын онлара мүнасибәти дәјишмәјәҹәк. Лакин мәсәләјә мүлајимликлә вә дәрракә илә јанашмагла чох шејә наил олмаг олар. Бәс мүлајим олмаг нә демәкдир?

Мүгәддәс Јазыларда дејилир ки, ‘јухарыдан назил олан һикмәт... сүлһпәрвәр, мүлајимдир’ (Јаг. 3:17). «Мүлајим» кими тәрҹүмә олунан јунан сөзү һәрфи мәнада «ҝүзәштә ҝедән» демәкдир. Диггәт јетир ки, мүлајимлик сүлһпәрвәрликлә әлагәләндирилир. Титуса 3:2 ајәсиндә бу хүсусијјәт һәлимликлә јанашы ҝөстәрилир, давакарлыға исә зидд тутулур. Филипилиләрә 4:5 ајәси бизи ‘мүлајимлијимизлә’ танынмаға тәшвиг едир. Мүлајим инсан гаршысындакынын мәншәјини, вәзијјәтини вә һиссләрини нәзәрә алыр. Лазым ҝәләндә ҝүзәштә ҝетмәјә һазыр олур. Бу ҹүр јанашма үсулу инсанларын үрәјинә вә зеһнинә јол ачыр вә онларла Мүгәддәс Китаб әсасында мүлаһизә јүрүтдүкдә бизә даһа һәвәслә гулаг асмаларына көмәк едир.

Нәдән башламаг лазымдыр? Тарихчи Лука хәбәр верир ки, һәвари Павел Салоникдә оланда, ‘Мәсиһин әзаб чәкиб, өлүләрдән дирилмәсинин лазым олдуғуну изаһ вә сүбут едәркән’ Мүгәддәс Јазылардан истифадә едирди (Һәв. иш. 17:2, 3). Диггәтәлајигдир ки, Павел буну синагогда едирди. Онун мүраҹиәт етдији инсанлар Ибраниҹә Мүгәддәс Јазылара етибарлы мәнбә кими бахырдылар. Буна ҝөрә дә сөһбәтә онларын гәбул етдији шејләрдән башламаг јериндә иди.

Афинадакы Ареопагда јунанлара мүраҹиәт едәркән исә, Павел сөһбәтинә Мүгәддәс Јазылара истинад етмәклә башламады. Әксинә, онларын билдији вә гәбул етдији шејләрдән башлады вә бунлардан истифадә едәрәк Јарадан вә Онун нијјәтләри һаггында сөһбәтә кечди (Һәв. иш. 17:22-31).

Мүасир дөврдә милјонларла инсан Мүгәддәс Китабы етибарлы мәнбә һесаб етмир. Лакин индики чәтин зәманә, демәк олар ки, һәр кәсин һәјатына тәсир едир. Инсанлар шәраитин јахшылашмасынын һәсрәтиндәдирләр. Әввәлҹә онлары нараһат едән шејләрә лагејд јанашмадығыны ҝөстәрсән, сонра Мүгәддәс Китабын бунун сәбәбини неҹә изаһ етдијини сөјләсән, бу, онлары Мүгәддәс Китабда Аллаһын инсанлара даир нијјәти һаггында дејиләнләрә гулаг асмаға тәшвиг едә биләр.

Ола биләр, Мүгәддәс Китабы өјрәнән адамын дини етигадлары вә риајәт етдији адәт-әнәнәләр она дәдә-бабаларындан галыб. Инди һәмин етигадларын вә адәтләрин Аллаһа мәгбул олмадығыны өјрәндији үчүн онлары рәдд едәрәк Мүгәддәс Китабдакы һәгигәтләри гәбул едир. О, бу гәрарыны валидејнләринә неҹә изаһ едә биләр? Валидејнләринә елә ҝәлә биләр ки, она өтүрдүкләри дини әнәнәләри рәдд етмәклә о, онларын өзүнү рәдд едир. Өјрәнән белә нәтиҹәјә ҝәлә биләр ки, гәрарыны Мүгәддәс Китаб әсасында изаһ етмәздән әввәл, онлары севдијинә вә һөрмәт етдијинә валидејнләрини әмин етмәлидир.

Нә заман ҝүзәштә ҝетмәк лазымдыр? Әмр етмәјә там сәлаһијјәти олмасына бахмајараг, Јеһова Аллаһ гејри-ади мүлајимлик нүмајиш етдирир. Луту аиләси илә бирликдә Содомдан хилас едәркән Јеһованын мәләји она деди: «Бу дүзәнлијин һеч јериндә галма, даға галх, јохса һәлак оларсан». Лакин Лут: «Аман, ағам!» — дејиб, Соара гачмаға изин вермәси үчүн Јеһоваја јалварды. Јеһова Лутун истәјини нәзәрә алыб она ора ҝетмәјә иҹазә верди. Буна ҝөрә дә башга шәһәрләр мәһв едиләндә Соара һеч нә олмады. Лакин сонралар Лут Јеһованын илк ҝөстәришинә әмәл едиб даға көчдү (Јар. 19:17-30). Јеһова ҝөстәришинин дүзҝүн олдуғуну билирди, лакин О, анлајышла вә сәбирлә јанашараг, Лутун өзүнүн буну баша дүшмәсинә јол верди.

Гаршымыздакы мәгсәдә чатмаг истәјириксә, биз дә инсанларла мүнасибәтдә мүлајим олмалыјыг. Ола биләр, сән әминсән ки, гаршындакы јанылыр. Буну сүбут етмәк үчүн тәкзибедилмәз дәлилләр дә ҝәтирә биләрсән. Лакин јахшы олар ки, она јанылдығыны сүбут етмәјә чалышмајасан. Мүлајим олмаг Јеһованын нормаларыны позмаг демәк дејил. Садәҹә она өз фикирләрини бөлүшдүјү үчүн миннәтдарлыг етмәк вә ја бәзи јанлыш фикирләринә шәрһ вермәмәк олар. Бунун сајәсиндә сөһбәти даһа јахшы нәтиҹә верәҹәк мөвзуја јөнәлдә биләҹәксән. Һәтта о, сәнин етигадыны тәнгид етсә дә, кәскин реаксија вермә. Ондан нә үчүн белә дүшүндүјүнү соруш. Ҹавабыны диггәтлә динлә. Белә етмәклә, онун һансы дүшүнҹә тәрзинә малик олдуғуну баша дүшәҹәксән. Бу, һәмчинин ҝәләҹәкдә фајдалы сөһбәтләр етмәјә дә јол ача биләр (Сүл. мәс. 16:23; 19:11).

Јеһова инсанлара сечим етмәк баҹарығы бәхш етмишдир. Инсанлар бу баҹарыгларындан дүзҝүн истифадә етмәсәләр белә, Јеһова онлары бундан мәһрум етмәјиб. Јеһованын адындан халга мүраҹиәт едән Јешуа Аллаһын Исраил үчүн етдикләрини садалады. Сонра исә деди: «Әҝәр Рәббә гуллуг етмәк ҝөзүнүздә писдирсә, бу ҝүн кимә гуллуг едәҹәјинизи өзүнүз сечин. Аталарынызын гуллуг етдикләри Фәрат чајынын о тајындакы аллаһларамы, јохса торпагларында јашадығыныз Еморлуларын аллаһларынамы гуллуг едәҹәксиниз? Амма мән вә мәним евимдәкиләр Рәббә гуллуг едәҹәк» (Јешуа 24:15). Бу ҝүн бизә «шәһадәт» етмәк тапшырылыб. Биз әминликлә данышыр, лакин башгаларыны дедикләримизә инанмаға мәҹбур етмирик (Мат. 24:14). Онлар сечим етмәлидирләр вә биз онлары бу һүгугдан мәһрум етмәјә чалышмырыг.

Суаллар вер. Инсанларла данышаркән мүлаһизә јүрүтмәкдә Иса ҝөзәл нүмунә гојмушдур. О, динләјиҹиләрин мәншәјини нәзәрә алыр вә онлара таныш олан шејләрдән нүмунәләр чәкирди. Һәмчинин суаллардан да мәһарәтлә истифадә едирди. Бу, инсанлара фикирләрини ифадә етмәјә имкан верир вә онларын үрәјиндәкиләри үзә чыхарырды. Суаллар, һәмчинин онлары мүзакирә едилән мөвзу үзәриндә дүшүнмәјә тәшвиг едирди.

Гануну јахшы билән бир нәфәр Исадан: «Әбәди һәјаты мирас алмаг үчүн мән нә етмәлијәм?» — дејә сорушду. Иса бу суала дәрһал да ҹаваб верә биләрди. Лакин о, һәмин адамы өз фикрини билдирмәјә тәшвиг етди: «Ганунда нә јазылыб? Неҹә охујурсан?» Киши доғру ҹаваб верди. Онун дүзҝүн ҹаваб вермәси сөһбәтә сон гојдуму? Хејр. Иса она сөзүнә давам етмәјә јол верди вә һәмин адамын сонра вердији суал онун өзүнә бәраәт газандырмаға чалышдығыны ҝөстәрди. О сорушду: «Ахы мәним гоншум кимдир?» Иса гоншунун ким олдуғуну сөјләмәди, чүнки һәмсөһбәти јәһудиләрин башга халглара вә самаријалылара олан мүнасибәтинин тәсири алтында олараг буна етираз едә биләрди. Әксинә, Иса ону бир нүмунә үзәриндә дүшүнмәјә тәшвиг етди. Бу нүмунә, каһин вә левилидән фәргли олараг, гулдурлар тәрәфиндән дөјүлүб талан едилмиш бир кишијә көмәк едән хејирхаһ самаријалы һагда иди. Садә бир суалла Иса һәмсөһбәтинин нүмунәнин мәғзини баша дүшдүјүнә әмин олду. Исанын бу ҹүр мүлаһизә јүрүтмәји сајәсиндә киши «гоншу» сөзүнүн һеч вахт ағлындан белә кечирмәдији мәнасыны билди (Лука 10:25-37). Тәглид етмәк үчүн неҹә дә ҝөзәл нүмунәдир! Тәкҹә өзүн данышмагданса вә беләликлә дә маһијјәт етибарилә һәмсөһбәтинин әвәзинә дүшүнмәкдәнсә, нәзакәтлә суаллар вермәји вә ону дүшүнмәјә тәшвиг едән нүмунәләр чәкмәји өјрән.

Сүбутлар ҝәтир. Һәвари Павел Салоникдәки синагогда данышаркән садәҹә динләјиҹиләри үчүн нүфузлу олан мәнбәдән охумагла кифајәтләнмәди. Луканын сөзләринә ҝөрә Павел изаһ етди, сүбут етди вә охудугларыны неҹә тәтбиг етмәји ҝөстәрди. Нәтиҹәдә, «онлардан бәзиләри... иман ҝәтирдиләр вә Павел илә Силаја тәрәф кечдиләр» (Һәв. иш. 17:1-4).

Аудиторијанын кимләрдән ибарәт олмасындан асылы олмајараг, бу ҹүр јанашма үсулу фајдалы ола биләр. Бу, гоһумлара, иш јолдашларына, мәктәб јолдашларына, хидмәт заманы танымадығын адамлара шаһидлик етдијин, Мүгәддәс Китаб өјрәнмәси кечирдијин вә ја јығынҹагда чыхыш етдијин һаллара да аиддир. Мүгәддәс Китабдан охудуғун ајәнин мәнасы сәнә ајдын ола биләр, лакин бу о демәк дејил ки, о, сәнин гаршындакына да ајдындыр. Нәтиҹәдә, ајәни изаһ едәркән вә ја онун неҹә тәтбиг едилдијини ҝөстәрәркән сөзләрин гәти сурәтдә ирәли сүрүлән иддиа кими сәсләнә биләр. Белә олмасын дејә, ајәдәки әсас сөзләри сечиб онлары изаһ едә биләрсәнми? Сөјләдијин фикри тәсдиг етмәк үчүн контекстдән вә ја мөвзу илә бағлы башга ајәләрдән дәлилләр ҝәтирә биләрсәнми? Сөзләринин ағлабатан олдуғуну ҝөстәрмәк үчүн нүмунә чәкмәк олармы? Динләјиҹиләри мөвзу үзәриндә дүшүндүрмәкдә суалларын көмәји дәјәрми? Һәгигәти бу ҹүр мүлајимликлә вә дәрракә илә тәгдим етмәк инсанлара хош тәсир бағышлајаҹаг вә бунун сајәсиндә үзәриндә дүшүнмәк үчүн онлара мараглы фикирләр сөјләјә биләҹәксән.