Јеһованын инајәти бизә фајда ҝәтирир
“Ким һикмәтлидирсә... Рәббин инајәтләрини дәрк едәр” (МӘЗМУР 107:43).
1. “Инајәт” кими тәрҹүмә олунан ибрани сөзүнә Мүгәддәс Китабда илк дәфә һарада раст ҝәлинир вә биз һансы суаллары нәзәрдән кечирәҹәјик?
ТӘХМИНӘН 4 000 ил бундан әввәл Ибраһимин гардашы оғлу Лут Јеһоваја демишди: “Хејирхаһлығыны [инајәтини] чохалтдын” (Јарадылыш 19:19, МКШ). Мүгәддәс Китабда “инајәт” сөзү илк дәфә бурада хатырланыр вә Ибраниҹә Мүгәддәс Јазыларын орижинал мәтниндә бу сөзә 250 дәфә раст ҝәлинир. Јагуб, Наоми, Давуд вә Аллаһын башга хидмәтчиләри дә Јеһованын бу хүсусијјәти һаггында данышырдылар (Тәквин 32:10; Рут 1:8; 2 Самуел 2:6). Бәс Јеһованын инајәти нә демәкдир? О, бу хүсусијјәти кечмишдә кимләрә ҝөстәрирди? Вә биз бундан неҹә фајдалана биләрик?
2. Нәзәрдән кечирдијимиз ибрани сөзүнүн мә’насыны мүәјјән етмәк нәјә ҝөрә чәтиндир вә ону неҹә тәрҹүмә етмәк олар?
2 Мүгәддәс Китабда “инајәт” кими тәрҹүмә едилән ибрани сөзү о гәдәр чохмә’налыдыр ки, әксәр дилләрдә онун дәгиг еквивалентини тапмаг мүмкүн дејил. “Мәһәббәт”, “мәрһәмәт” вә “сәдагәт” кими тәрҹүмә едилән вариантлар һәмин сөзүн ҝениш мә’насыны сона гәдәр әһатә едә билмир. “Китабы Мукаддес”дә истифадә олунан “инајәт” сөзү, нәзәрдән кечирдијимиз ибрани сөзүнә мә’на бахымындан даһа јахындыр (Чыхыш 15:13; Мәзмур 5:7). Бу сөзүн диҝәр тәрҹүмәси “дәјишмәз мәһәббәтдир”.
Инајәт, мәһәббәт вә сәдагәтдән нә илә фәргләнир?
3. Мүгәддәс Китабда “инајәт” адланан хүсусијјәт мәһәббәтдән нә илә фәргләнир?
3 Мүгәддәс Китабда “инајәт” адланан хүсусијјәт мәһәббәт вә сәдагәтлә сых бағлыдыр. Буна бахмајараг, бу хүсусијјәт онлардан әһәмијјәтли дәрәҹәдә фәргләнир. Ҝәлин, инајәт илә мәһәббәтин фәргини нәзәрдән кечирәк? Әшјаны вә ја мүәјјән бир анлајышы севмәк олар. Мүгәддәс Китабда “шәраб вә јағ”ы севәнләр вә “һикмәти” севәнләр хатырланыр (Сүлејманын мәсәлләри 21:17; 29:3). Инајәт исә анлајыша вә ја ҹансыз әшјалара дејил, мәһз инсанлара ҝөстәрилир. Мәсәлән, Чыхыш 20:6 ајәсиндә Јеһованын “минләрҹәсинә инајәт едән” олдуғуну ҝөстәрән сөзләр алтында, сөзсүз ки, инсанлар нәзәрдә тутулур.
4. “Инајәт” кими тәрҹүмә олунан ибрани сөзүнүн мә’насы “сәдагәт” сөзүндән нә илә фәргләнир?
4 “Инајәт” кими тәрҹүмә олунан ибрани сөзүнүн мә’насыны “сәдагәт” сөзүнүн көмәји илә дә там чатдырмаг мүмкүн дејил. Бу сөз бә’зи дилләрдә чох вахт ашағы тәбәгәнин јухары тәбәгәјә мүнасибәтини тәсвир етмәк үчүн истифадә олунур. Амма бир тәдгигатчынын гејд етдијинә ҝөрә, Мүгәддәс Китабда истифадә олунан бу сөз, “чох вахт әкс мә’на дашыјыр: һакимијјәт саһиби олан шәхс, ашағы тәбәгәјә, зәифә вә ја көмәјә еһтијаҹ дујан инсана сәдагәт ҝөстәрир”. Буна ҝөрә дә Давуд падшаһ дуа едирди: “Үзүнү гулунун үзәринә парлат; инајәтинлә мәни гуртар” (Мәзмур 31:16). Бурада Давуд, зәиф олдуғуна вә көмәјә еһтијаҹ дујдуғуна ҝөрә, һакимијјәт саһиби олан Јеһовадан инајәт ҝөстәрмәсини диләјир. Белә һалларда инајәт мәҹбури дејил, көнүллү сурәтдә ҝөстәрилир, чүнки ҝүҹлү үзәриндә зәиф инсанын сәлаһијјәти јохдур.
5. а) Аллаһын Кәламында Онун инајәтинин һансы сәҹијјәви хүсусијјәтләри ҝөстәрилир? б) Јеһованын инајәтинин һансы ҹәһәтләрини нәзәрдән кечирәҹәјик?
5 Мәзмурчу охујурду: “Ким һикмәтлидирсә... Рәббин инајәтләрини дәрк едәр” (Мәзмур 107:43). Јеһованын инајәти гуртулуш вә хиласа ҝәтириб чыхарыр (Мәзмур 6:4; 119:88, 159). Бу ҹүр инајәт бәдбәхтликдән горујур вә хилас едир (Мәзмур 31:16, 21; 40:11; 143:12). Бу хүсусијјәт сајәсиндә ҝүнаһдан азад олмаг мүмкүндүр (Мәзмур 25:7). Мүгәддәс Китабдан бә’зи парчалары нәзәрдән кечирмәклә вә әлавә ајәләрә диггәт јетирмәклә ҝөрәҹәјик ки, Јеһованын инајәти 1) конкрет ишләрдә ифадә олунур, 2) Аллаһа садиг олан инсанлара ҝөстәрилир.
Хилас — инајәтин тәзаһүрүдүр
6, 7. а) Јеһова бөјүк инајәтини Лута неҹә тәзаһүр етдирди? б) Јеһованын инајәтини Лут нә заман хатырлатды?
6 Јеһованын инајәтинин нә дәрәҹәдә бөјүк олдуғуну анламағын ән јахшы үсулу, еһтимал ки, Мүгәддәс Китабда бу хүсусијјәтин хатырландығы парчалары нәзәрдән кечирмәкдир. “Тәквин” китабынын 14:1-16 ајәләриндән билирик ки, Ибраһимин гардашы оғлу Лут дүшмән гошунлары тәрәфиндән әсир алынмышдыр. Ибраһим өз гардашы оғлуну хилас етмишдир. Анҹаг Јеһова, Лутун аиләси илә јашадығы позғун Содом шәһәрини мәһв етмәк гәрарына ҝәлдикдә, Лутун һәјаты јенидән тәһлүкә алтына дүшмүшдүр (Тәквин 18:20-22; 19:12, 13).
7 Содомун мәһвиндән бир гәдәр әввәл Јеһованын мәләкләри Луту вә аиләсини шәһәрдән чыхардылар. О заман Лут деди: “Гулун сәнин ҝөзүндә инајәт тапды вә ҹанымы јашатмагла мәнә етдијин лүтфүнү бөјүк етдин” (Тәквин 19:16, 19). Бунунла да Лут, Јеһованын она хүсуси инајәт ҝөстәрдијини е’тираф етди. Бу һадисәдә Јеһованын инајәти өзүнү гуртулуш вә хиласла бүрузә верди (2 Петер 2:7).
Јеһованын инајәти вәә рәһбәрлији
8, 9. а) Ибраһим өз гулуна һансы тапшырығы вермишди? б) Гул Аллаһдан нәјә ҝөрә инајәт истәди вә дуа едән вахт нә баш верди?
8 “Тәквин” китабынын 24-ҹү фәслиндә Аллаһын инајәтинин башга бир тәзаһүрүнү ҝөрүрүк. Ибраһим оғлу Исһага гыз алмаг үчүн, гулуна гоһумлары јашајан дијара ҝетмәји тапшырды (2-4-ҹү ајәләр). Бу тапшырыг чәтин иди, амма Ибраһим өз гулуну әмин едир ки, Јеһованын мәләји она јол ҝөстәрәҹәк (7-ҹи ајә). Гул узун јол гәт едәрәк, “Нахорун јашадығы” шәһәрин (Харан вә ја онун јахынлығындакы) су гујусунун јанында дајанды, елә һәмин вахт гадынлар гујудан су чәкмәјә ҝәлирдиләр (10, 11-ҹи ајәләр). Јахынлашмагда олан гадынлары ҝөрдүкдә гул анлады ки, сәјаһәтинин һәлледиҹи аны чатыб. Бәс о, Исһаг үчүн гызы неҹә сечсин?
9 Ибраһимин гулу Аллаһын көмәјинә еһтијаҹ дујдуғуну анлајараг дуа етди: “Ја Рәбб, ағам Ибраһимин Аллаһы, јалварырам, бу ҝүн ишими аванд елә вә ағам Ибраһимә хејирхаһлыг [инајәт] ҝөстәр” (12-ҹи ајә, МКШ). Јеһова инајәтини неҹә ҝөстәрмәли иди? Гул Аллаһдан хаһиш етди ки, гадынлардан һансыны сечдијини мүәјјән бир јолла ҝөстәрсин (13, 14-ҹү ајәләр). Гызлардан бири мәһз Ибраһимин гулунун Јеһовадан хаһиш етдији кими давранды. Гыз санки онун дуасыны ешитмишди! (15-20-ҹи ајәләр). Гул һејрәт ичиндә “диггәтлә гыза бахырды”. Лакин һәлә бир нечә ваҹиб тәфсилаты өјрәнмәк лазым иди. Бу ҝөзәл гыз Ибраһимин гоһумларындан идими? Һәлә әрә ҝетмәјибми? Буна ҝөрә дә гул “сакит дурараг... Рәббин онун јолуна хејир-дуа вериб-вермәдијини” ҝөзләјирди (16, 21-ҹи ајәләр, МКШ).
10. Ибраһимин гулу нәјә ҝөрә елә гәрара ҝәлди ки, Јеһова онун ағасына инајәт ҝөстәрмишдир?
10 Гыз она деди: “Мән Милканын Наһора [Ибраһимин гардашына] доғдуғу Бетуелин гызыјам” (Тәквин 11:26; 24:24). О заман Ибраһимин гулу, Јеһованын онун дуасына ҹаваб вердијини анлады. Гәлби миннәтдарлыг һисси илә долан гул диз чөкүб деди: “Ағам Ибраһимин Аллаһы Рәббә шүкүр олсун ки, хејирхаһлығыны [инајәтини] вә сәдагәтини ағамдан әсирҝәмәди; Рәбб мәни бирбаш ағамын гардашынын евинә ҝәтирди” (27-ҹи ајә, МКШ). Рәһбәрлик етмәклә Аллаһ һәмин гулун ағасы Ибраһимә инајәт ҝөстәрди.
Аллаһын инајәти бәдбәхтликләрдән горујур вә мүдафиә едир
11, 12. а) Јусиф Јеһованын инајәтини һансы сынаглар заманы һисс етди? б) Јеһова инајәтини Јусифә неҹә ҝөстәрди?
11 Инди исә “Тәквин” китабынын 39-ҹу фәслини нәзәрдән кечирәк. Бурада, Ибраһимин Мисирә гул кими сатылан нәтиҹәси Јусиф һаггында бәһс олунур. Јаранмыш вәзијјәтә бахмајараг, “Рәбб Јусифлә иди” (1, 2-ҹи ајәләр). Һәтта Јусифин мисирли ағасы Потифәр дә Јеһованын Јусифлә олдуғу гәрарына ҝәлмишди (3-ҹү ајә). Лакин Јусиф чох ағыр бир сынагла гаршылашды. О, јаландан Потифәрин арвадыны зорламагда иттиһам едилмиш вә зиндана салынмышды (7-20-ҹи ајәләр). Зинданда онун “ајагларыны буховла инҹитдиләр; ону дәмирә вурдулар” (Тәквин 40:15; Мәзмур 105:18).
12 Јусиф үчүн чәтин олан бу дөврдә вәзијјәт неҹә дәјишди? “Рәбб Јусифлә иди вә она инајәт ҝөстәрди” (ајә 21а). Јеһованын инајәти сајәсиндә баш верән бир сыра һадисәләр нәтиҹәсиндә Јусиф бәдбәхтликдән гуртарды. Мәсәлән, Јеһова “зиндан мүдиринин ҝөзүндә она [Јусифә] лүтф верди” (ајә 21б). Мүдир ону мәс’улијјәтли вәзифәјә тә’јин етди (22-ҹи ајә). Јусиф орада бир нәфәрлә таныш олду; сонралар һәмин адам онун һаггында Мисир валиси фир’она данышды (Тәквин 40:1-4, 9-15; 41:9-14). Фир’он Јусифи Мисирин икинҹи валиси тә’јин етди. Јусиф әрзаг мәһсулларынын пајланмасы ишини тәшкил етмәклә, аҹлыг илләриндә мисирлиләри өлүмдән хилас етди (Тәквин 41:37-55). Јусифин әзијјәтләри 17 јашында икән башламыш вә 12 илдән артыг давам етмишдир! (Тәквин 37:2, 4; 41:46). Лакин бәдбәхтлик вә әзијјәт долу бу илләрдә Јеһова Аллаһ Јусифи өлүмдән гуртарыб, өз нијјәтиндә үстүн ролу һәвалә етдији кәс кими горумагла, она инајәт ҝөстәрди.
Аллаһын инајәти дәјишмәздир
13. а) Мәзмурун 136-ҹы фәслиндә Јеһованын инајәтинин һансы тәзаһүрләри һаггында охујуруг? б) Инајәт нә демәкдир?
13 Јеһова исраиллиләрә үмумиликдә дәфәләрлә инајәт ҝөстәрмишдир. Мәзмурун 136-ҹы фәслиндә нәгл олунур ки, Аллаһ өз инајәти сајәсиндә онлары хилас етмиш (10-15-ҹи ајәләр), рәһбәрлик вермиш (16-ҹы ајә) вә мүдафиә етмишдир (17-20-ҹи ајәләр). Аллаһ ајры-ајры инсанларла да инајәтлә давранмышдыр. Инајәт ҝөстәрән шәхс, башгаларынын еһтијаҹларыны көнүллү сурәтдә өдәјир. Мүгәддәс Китаба даир бир арајыш китабчасында бу хүсусијјәт һаггында белә дејилир: “Бу хүсусијјәт, һәјаты горујур, онун рифаһына хидмәт едир. Бәдбәхт һадисәјә дүшән, јахуд әзијјәт чәкән инсаны мүдафиә едир”. Бир алимин фикринҹә, бу хүсусијјәт “фәалијјәт ҝөстәрән мәһәббәтдир”.
14, 15. Һарадан билирик ки, Лут Аллаһын садиг хидмәтчиси иди?
14 “Тәквин” китабынын нәзәрдән кечирдијимиз нүмунәләриндән ҝөрүнүр ки, Јеһованын инајәти Ону севәнләр үчүн дәјишмәздир. Лут, Ибраһим вә Јусиф мүхтәлиф шәраитләрдә јашамыш вә ҹүрбәҹүр чәтинликләрлә гаршылашмышлар. Гејри-камил олмаларына бахмајараг, онлар Јеһованын садиг хидмәтчиләри идиләр вә бунунла јанашы, Онун көмәјинә еһтијаҹ дујурдулар. Сәмави Атамызын бу ҹүр инсанлара инајәт ҝөстәрмәси неҹә дә тәсәлливериҹидир!
15 Һәрдән Лут хошаҝәлмәз нәтиҹәләр верән ағылсыз гәрарлар гәбул едирди (Тәквин 13:12, 13; 14:11, 12). Лакин онун тә’рифә лајиг хүсусијјәтләри дә варды. Аллаһын ики мәләји Содома ҝәлән заман Лут онлары гонагпәрвәрликлә гаршылады (Тәквин 19:1-3). Һәмчинин о, күрәкәнләрини шәһәрин гачылмаз мәһви һаггында хәбәрдар етди (Тәквин 19:14). 2 Петер 2:7-9 ајәләриндә Аллаһын Лута олан мүнасибәти барәдә охујуруг: “Аллаһ позғун адамларын сәфаһәтә дүшкүн һәјат тәрзиндән әзијјәт чәкән салеһ Луту да хилас етди. Чүнки бу салеһ, онларын арасында јашајараг, онларын һагсыз ишләри барәсиндә ешидиб, бунлары ҝөрүрдү вә өз салеһ ҹанына ҝүндән-ҝүнә әзаб верирди. Белә икән, Рәбб Она ихлас едәнләри имтаһандан неҹә хилас етмәји... билир”. Бәли, Лут салеһ инсан иди вә бу ајәләрдән ҝөрүндүјү кими, һәм дә Аллаһа садиг иди. Әҝәр биз “мүгәддәс вә Аллаһа ихласкар бир һәјат” јашасаг, Јеһова бизә дә инајәт ҝөстәрәҹәкдир (2 Петер 3:11, 12).
16. Мүгәддәс Китабда Јусиф вә Ибраһим һаггында һансы мүсбәт фикирләр вар?
16 “Тәквин” китабынын 24-ҹү фәсли, Ибраһимин Јеһова илә сых мүнасибәтә малик олдуғуна шүбһә јери гојмур. Биринҹи ајәдә дејилир ки, “Рәбб һәр шејдә она хејир-дуа вермишди”. Ибраһимин гулу Јеһованы “әфәндим Ибраһимин Аллаһы” адландырмышды (12, 27-ҹи ајәләр). Шаҝирд Јагуб исә јазырды ки, Ибраһим “салеһ” сајылмыш вә “Аллаһын досту” адланмышдыр (Јагуб 2:21-23). Буну Јусиф һаггында да демәк олар. Јусифин Јеһова илә олан сых мүнасибәти һаггында “Тәквин” китабынын 39-ҹу фәсли шәһадәт едир (2, 3, 21, 23-ҹү ајәләр). Шаҝирд Стефан да Јусиф һаггында белә сөзләр демишдир: “Аллаһ онунла иди” (Һәвариләрин ишләри 7:9).
17. Лутун, Ибраһимин вә Јусифин нүмунәсиндән нә өјрәнә биләрик?
17 Һаггында данышдығымыз вә өз үзәрләриндә Аллаһын инајәтини дујан инсанлар, Јеһова Аллаһла јахшы мүнасибәтләрә малик олмуш вә мүхтәлиф јолларла Онун ирадәсинин јеринә јетирилмәсиндә иштирак етмишләр. Онлар өз гүввәләри сајәсиндә өһдәсиндән ҝәлә билмәдикләри манеәләрлә гаршылашырдылар. Сөһбәт Лутун хиласындан, Ибраһимин нәслинин давам етмәсиндән, һәмчинин Јусифин Аллаһын нијјәтләриндә өз ролуну јеринә јетирә билмәсиндән ҝедирди. Аллаһ горхусуна малик олан бу инсанлара јалныз Јеһова көмәк едә биләрди. Вә Јеһова онлары инајәтлә мүдафиә едәрәк бу көмәји онлара тәгдим едирди. Јеһованын инајәтини үзәримиздә даима дујмаг үчүн, Онунла сых мүнасибәтимиз олмалы вә Онун ирадәсини һәмишә јеринә јетирмәлијик (Езра 7:28; Мәзмур 18:50).
Аллаһын хидмәтчиләринин хејринә
18. Мүгәддәс Китабын мүхтәлиф ајәләриндән Јеһованын инајәти һаггында нә өјрәнирик?
18 Јер күрәси Јеһованын инајәти илә долудур вә бу хүсусијјәтинә ҝөрә Аллаһа неҹә дә миннәтдарыг! (Мәзмур 119:64). Мәзмурчунун дәфәләрлә тәкрар етдији сөзләрлә биз дә там үрәкдән разыјыг: “Рәббә инајәти үчүн вә адам оғулларына олан валеһедиҹи ишләри үчүн шүкүр етсинләр!” (Мәзмур 107:8, 15, 21, 31). Биз шадыг ки, Јеһова садиг хидмәтчиләринә үмумиликдә олдуғу кими, ајры-ајрылыгда да инајәт ҝөстәрир. Даниел пејғәмбәр Јеһоваја дуасында демишди: “Сәни севәнләрлә вә әмрләрини тутанларла әһди вә инајәти горујан, бөјүк вә горхунҹ Аллаһ” (Даниел 9:4). Давуд падшаһ дуа едирди: “Сәни таныјанлара инајәтини... даим ет” (Мәзмур 36:10). Хидмәтчиләринә инајәт ҝөстәрдији үчүн, биз Јеһоваја неҹә дә миннәтдарыг! (1 Краллар 8:23; 1 Тарихләр 17:13).
19. Нөвбәти мәгаләдә һансы суаллары мүзакирә едәҹәјик?
19 Биз, Аллаһын халгы олараг Јеһованын инајәтиндән фајдаланырыг. Аллаһын бүтүн бәшәријјәтә ҝөстәрдији мәһәббәтлә јанашы, үзәримиздә сәмави Атамызын һеч нә илә мүгајисәедилмәз инајәтини дә дујуруг (Јәһја 3:16). Аллаһын бу дәјәрли хүсусијјәти әсасән дә фәлакәтли анларда бизә фајда ҝәтирир (Мәзмур 36:7). Бәс Јеһова Аллаһын ҝөстәрдији инајәти биз неҹә тәглид едә биләрик? Һәр биримиз бу ҝөзәл хүсусијјәти башгаларына тәзаһүр етдиририкми? Бу вә диҝәр суаллар нөвбәти мәгаләдә мүзакирә олунаҹагдыр.
Хатырлајырсынызмы?
• “Инајәт” кими тәрҹүмә едилән ибрани сөзү һаггында нә өјрәндик?
• Инајәт, мәһәббәт вә сәдагәтдән нә илә фәргләнир?
• Јеһова Лута, Ибраһимә вә Јусифә неҹә инајәт ҝөстәрди?
• Јеһованын гәдим хидмәтчиләринә ҝөстәрдији инајәти бизи нәјә әмин едир?
[9-ҹу сәһифәдәки шәкил]
Аллаһын Лута неҹә инајәт ҝөстәрдијини билирсинизми?
[10-ҹу сәһифәдәки шәкилләр]
Јеһова инајәтлә Ибраһимин гулуна јол ҝөстәрди.
[12-ҹи сәһифәдәки шәкилләр]
Јеһова Јусифи горумагла она инајәт ҝөстәрди.