Әсл мәһәббәти неҹә инкишаф етдирмәк олар?
“Мәһәббәт — аб-һәјатдыр; мәһәббәт — һәјатын өзүдүр” (Cozef Conson, “Living to Purpose”, 1871-ҹи ил).
ИНСАН севмәји неҹә өјрәнир? Психолоҝијаны өјрәнмәкләми? Өзүнү тәкмилләшдирмәјә даир китаблар охумагламы? Мәһәббәт һаггында филмләр сејр етмәкләми? Чәтин. Инсан севмәји илк нөвбәдә валидејнләринин нүмунәсиндән вә онлардан алдығы тәрбијәнин сајәсиндә өјрәнир. Ушаглар валидејнләри тәрәфиндән меһрибанчылыг вә нәвазишлә әһатә олунарса, бәсләниб мүдафиә едиләрсә, валидејнләри онларла үнсијјәтдә олар вә дәриндән марагланарса, онлар о заман мәһәббәтин нә демәк олдуғуну баша дүшәрләр. Ушаглар валидејнләри тәрәфиндән хејир вә шәрә даир сағлам тәсәввүр әкс етдирән принсипләрә риајәт етмәјә өјрәдилән заман да севмәји өјрәнирләр.
Әсл мәһәббәт — јалныз инҹә дујғулардан вә емосијалардан ибарәт дејил. Мәһәббәт даим башгаларынын хејринә чалышмаға тәшвиг едир, һәтта онлар буну һәлә лајигинҹә гијмәтләндирмәји баҹармасалар да. Бу һал, чох вахт валидејнләринин мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк тәрбијә етдикләри вә ҹәзаландырдыглары ушагларла баш верир. Гәрәзсиз мәһәббәт тәзаһүр етдирмәкдә мүкәммәл нүмунә — Јарадан Өзүдүр. Һәвари Павел јазырды: “Оғлум, Рәббин тәрбијәсинә хор бахма, О сәни мәзәммәт едәндә руһдан дүшмә. Чүнки Рәбб севдијини тәрбијә едәр” (Ибраниләрә 12:5, 6).
Валидејнләр, сиз Јеһованын ушаглара мәһәббәт ҝөстәрмәсини неҹә тәглид едә биләрсиниз? Вә сизин әр-арвад кими бир-биринизә мүнасибәтләриниздә вердијиниз нүмунә нә дәрәҹәдә ваҹибдир?
Мәһәббәт ҝөстәрмәји өз нүмунәнизлә өјрәдин
Әҝәр сиз әрсинизсә, арвадынызы гијмәтләндирирсинизми, онунла һөрмәт вә еһтирамла давранырсынызмы? Әҝәр әрли гадынсынызса, әринизи севир вә она дәстәк олурсунузму? Мүгәддәс Китабда дејилир ки, әр вә арвад бир-бирләрини севмәли вә бир-бирләринә һөрмәт етмәлидирләр (Ефеслиләрә 5:28; Титуса 2:4). Онлар бу ҹүр даврандыгда ушаглар мәсиһчи мәһәббәтинин әмәлдә әкс олундуғуну ҝөрүрләр, бу исә онлар үчүн унудулмаз вә гијмәтли дәрс олур.
Валидејнләр әјләнҹәјә, әхлаг гајдаларына, мәгсәд вә үстүнлүкләрлә бағлы јүксәк нормалара риајәт етмәклә дә евдә мәһәббәтин һөкм сүрмәсинә көмәк едирләр. Бүтүн дүнјада инсанлар әмин олурлар ки, аиләләр үчүн бу ҹүр нормаларын тә’јин едилмәсиндә Мүгәддәс Китаб бөјүк јардым ҝөстәрир. Онлар шәхси нүмунәләри илә сүбут едирләр ки, Мүгәддәс Китаб һәгигәтән дә “Аллаһдан илһам алмыш вә тә’лим, тәкзиб, ислаһ, салеһлик тәрбијәси үчүн фајдалыдыр” (2 Тимотејә 3:16). Доғрудан да, тәкҹә Дағүстү тәблиғдә јазылан әхлаг принсипләрини вә һикмәтли мәсләһәтләри бир чохлары мисилсиз сајырлар (Матта 5–7-ҹи фәсилләр).
Бүтүн аилә рәһбәрлик алмаг үчүн Аллаһа мүраҹиәт едиб, Онун нормаларына әмәл етдикдә, һәр кәс өзүнү раһат вә әмин һисс едир. Ушагларын валидејнләрини севиб, онлара һөрмәт едәҹәкләринә исә даһа чох үмид јараныр. Вә әксинә, икили, сәһв вә ја анлашылмаз нормалар һөкм сүрән евдә исә ушаглар гәзәбли, сәрт вә үсјанкарлыға мејлли олурлар (Ромалылара 2:21; Колослулара 3:21).
Бәс ушаглары валидејнләрдән бири бөјүдүрсә, онда неҹә? Белә һалда ушаглара мәһәббәти ашыламағын һәдсиз дәрәҹәдә чәтин олдуғу доғрудурму? Хејр, әслиндә бу белә дејил. Јахшы ата-ананын мөһкәм бирлији һеч нә илә әвәз олунмаса да, тәҹрүбә ҝөстәрир ки, валидејнләрдән бири олмазса, аиләдәки мүнасибәтләрин кејфијјәтли олмасы сајәсиндә бу бошлуғун јерини мүәјјән дәрәҹәдә долдурмаг мүмкүндүр. Тәнһа валидејнләрә Мүгәддәс Китаб принсипләрини рәһбәр тутмаг ҝәрәкдир. Бир мәсәлдә белә тәшвигедиҹи сөзләр вар: “Бүтүн үрәјинлә Рәббә ҝүвән вә өз анлајышына архаланма; бүтүн јолларында ону таны, о да сәнин јолларыны доғрулдар” — о ҹүмләдән ушаглары тәрбијә етмәк јолларыны да (Сүлејманын мәсәлләри 3:5, 6; Јагуб 1:5).
Натамам аиләләрдә чохлу ҝөзәл ҝәнҹ оғлан вә гызлар боја-баша чатмышдыр. Онлар һазырда бүтүн дүнјада Јеһованын Шаһидләринин минләрлә мәсиһчи јығынҹагларында Аллаһа сәдагәтлә хидмәт едирләр. Бу сүбут едир ки, натамам аиләдә дә валидејнләр ушагларына мәһәббәти мүвәффәгијјәтлә ашылаја биләрләр.
Мәһәббәти һамы неҹә инкишаф етдирә биләр?
Мүгәддәс Китабын габагҹадан хәбәр вердији кими, “ахыр ҝүнләр” ‘шәфгәтсизлик’ хүсусијјәти илә, јә’ни адәтән аиләнин үзвләрини бир-биринә бағлајан тәбии гоһумлуг һиссләринин олмамасы илә әламәтдар олмалы иди (2 Тимотејә 3:1, 3). Лакин мәһәббәти, һәтта меһрибанчылығын вә зәриф дујғуларын нә демәк олдуғуну билмәдән бөјүјән кәсләр дә инкишаф етдирә биләрләр. Онлар буну неҹә едә биләрләр? Мәһәббәтин Мәнбәји олан вә Она үрәкдән мүраҹиәт едән һәр кәсә мәһәббәт вә зәриф дујғулар тәзаһүр етдирән Јеһова Аллаһдан өјрәнмәклә (1 Јәһја 4:7, 8). Мәзмурчу демишдир: “Анам вә атам мәни тәрк етдикләри заман, Рәбб мәни гәбул едәр” (Мәзмур 27:10).
Јеһова бизә өз мәһәббәтини чох мүхтәлиф үсулларла ҝөстәрир. Бура һәм Мүгәддәс Китабда јазылан ата нәсиһәти, һәм мүгәддәс руһун көмәји, һәм дә мәсиһчи гардашлығы тәрәфиндән ҝөстәрилән сәмими көмәк дахилдир (Мәзмур 119:97-105; Лука 11:13; Ибраниләрә 10:24, 25). Ҝәлин ҝөрәк бу үч ән’ам Аллаһа вә јахынларымыза гаршы мәһәббәтдә инкишаф етмәкдә бизә неҹә көмәк едир.
Илһам алмыш ата нәсиһәти
Киминләсә сәмими, јахын мүнасибәтләр инкишаф етдирмәк үчүн ону јахшы танымаг лазымдыр. Јеһова Мүгәддәс Китабда өз шәхсијјәтинин мүхтәлиф ҹәһәтләрини ачыглајараг, бизи өзүнә јахынлашмаға дә’вәт едир. Лакин тәкҹә Мүгәддәс Китабы охумаг кифајәт дејил. Биз онун тә’лимләринә әмәл етмәли вә бунун бизә фајда ҝәтирдијинә шәхси тәҹрүбәмиздә әмин олмалыјыг (Мәзмур 19:7-10). Ишаја 48:17 ајәсиндә дејилир: “Фајдалы оланы сәнә өјрәдән, јеријәҹәјин јолда сәни ҝүдән, Аллаһын Рәбб мәнәм”. Бәли, мәһәббәтин тәҹәссүмү олан Јеһова лазымсыз гајда-ганунларла азадлығымызы мәһдудлашдырмаг истәдији үчүн дејил, бизим өз хејримизә нәсиһәт верир.
Мүгәддәс Китабдан алдығымыз дәгиг биликләр, һәмчинин бизи әһатә едән кәсләрә гаршы мәһәббәтдә инкишаф етмәјимизә дә көмәк едир. Иш ондадыр ки, Мүгәддәс Китаб һәгигәти бизә Аллаһын инсанлара неҹә јанашдығыны өјрәдир вә бир-биримизлә мүнасибәтдә һансы принсипләри рәһбәр тутмалы олдуғумузу ҝөстәрир. Бу ҹүр мә’лумат јахынларымыза гаршы мәһәббәт инкишаф етдирмәк үчүн мөһкәм әсас кими хидмәт едир. Һәвари Павел демишдир: “Дуа едирәм ки, мәһәббәтиниз [“дәгиг”, ЈД] билик вә һәр ҹүр идрак бахымындан ҝетдикҹә даһа чох артсын” (Филипилиләрә 1:9).
Мәһәббәтин “дәгиг билик” тәрәфиндән неҹә истигамәтләндирилдијини ҝөстәрмәк үчүн, Һәвариләрин ишләри 10:34, 35 ајәләриндәки әсас һәгигәти нәзәрдән кечирәк: “Аллаһ инсанларын кимлијинә бахмаз. Амма һәр халгдан олуб, Ондан горхан вә һагг иш ҝөрән Она мәгбулдур”. Әҝәр Аллаһ инсанлар һаггында онларын миллијәтинә вә ирги мәнсублуғуна ҝөрә дејил, салеһ әмәлләринә вә Аллаһ горхусуна малик олмаларына әсасән мүһакимә јүрүдүрсә, бунун кими биз дә өз јахынларымыза ајры-сечкилик етмәдән јанашмалы дејиликми? (Һәвариләрин ишләри 17:26, 27; 1 Јәһја 4:7-11, 20, 21).
Мәһәббәт — Аллаһын руһунун сәмәрәсидир
Вахтында јаған јағыш мејвә бағыны суварараг мәһсулун бол олмасына көмәк етдији кими, Аллаһын руһу да һәссас инсанларда Мүгәддәс Китабда руһун сәмәрәси адланан кејфијјәтләри һасил едир (Галатијалылара 5:22, 23). Бу сәмәрәнин ваҹиб тәркиб һиссәси мәһәббәтдир (1 Коринфлиләрә 13:13). Бәс Аллаһын мүгәддәс руһуну неҹә алмаг олар? Ән ваҹиб үсуллардан бири, бу һагда дуада хаһиш етмәкдир. Әҝәр биз Аллаһын руһу һаггында дуа едириксә, Аллаһ ону бизә верәҹәкдир (Лука 11:9-13). Сиз дуада мүнтәзәм олараг мүгәддәс руһ диләјирсинизми? Әҝәр диләјирсинизсә, онда мүгәддәс руһун өзүнә мәһәббәти дахил едән гијмәтли сәмәрәси сизин һәјатынызда ҝетдикҹә даһа ајдын шәкилдә бүрузә вермәлидир.
Лакин Аллаһын руһуна гаршы дуран башга бир руһ мөвҹуддур. Мүгәддәс Китаб ону “бу дүнјанын руһу” адландырыр (1 Коринфлиләрә 2:12; Ефеслиләрә 2:2). Бу зәрәрли тә’сирин мәнбәји башга һеч ким дејил, “бу дүнјанын”, јә’ни Аллаһдан узаглашмыш инсан ҹәмијјәтинин “рәиси” олан Шејтан Иблисдир (Јәһја 12:31). Тозу вә зибили һаваја совуран күләк кими, “бу дүнјанын руһу” да инсанларда мәһәббәтә јер гојмајан вә ҹисмани зәифликләрә сүрүкләјән зәрәрли истәкләр ојадыр (Галатијалылара 5:19-21).
Инсанлар өзләрини вар-дөвләт јығмаг, худбинлијин ифрат дәрәҹәси вә аҹҝөзлүк кими нөгтеји-нәзәрләрин тә’сиринә мә’руз гојдугда, һәмчинин бу дүнјада мәһәббәтә олан ҝениш јајылмыш вә тәһриф олунмуш, чох вахт исә позғун нөгтеји-нәзәри гәбул етдикдә, бу зәрәрли руһу өзләринә һопдурурлар. Әҝәр сиз әсл мәһәббәтдә инкишаф етмәк истәјирсинизсә, онда сиз мәтанәтлә бу дүнјанын руһуна гаршы дурмалысыныз (Јагуб 4:7). Лакин өз ҝүҹүнүзә ҝүвәнмәк лазым дејил, Јеһованы көмәјә чағырын. Каинатда ән гүдрәтли гүввә сајылан Аллаһын руһу сизи мөһкәмләндирәр вә сизә гәләбә бәхш едә биләр (Мәзмур 121:2).
Мәһәббәти мәсиһчи гардашлығындан өјрәнин
Евләриндә һисс етмәклә мәһәббәт ҝөстәрмәји өјрәнән ушаглар кими, јашымыздан асылы олмајараг биз һамымыз башга мәсиһчиләрлә үнсијјәтдә оларкән мәһәббәтдә бөјүјә биләрик (Јәһја 13:34, 35). Ахы мәсиһчи јығынҹағынын ән әсас ролларындан бири — “мәһәббәтә вә хејирли ишләрә” тәшвиг етмәк мүмкүн олан атмосфер јаратмагдыр (Ибраниләрә 10:24).
Бу ҹүр мәһәббәт, бизи әһатә едән сојуг вә сәрт дүнјада “тагәтсиз вә дағыныг” оланлар үчүн хүсусилә дәјәрли олаҹагдыр (Матта 9:36). Тәҹрүбә ҝөстәрир ки, јеткин јашларында сәмими мүнасибәтләр гурмаг, мәһәббәтдән мәһрум едилмиш ушаглығын аҹы нәтиҹәләринин өһдәсиндән ҝәлмәкдә көмәк едә биләр. Өзләрини Аллаһа һәср етмиш мәсиһчиләрин јанларына ҝәлән јени кәсләри меһрибанлыгла гаршыламалары неҹә дә ваҹибдир!
“Мәһәббәт әсла түкәнмәз”
Мүгәддәс Китаб дејир ки, “мәһәббәт әсла түкәнмәз” (1 Коринфлиләрә 13:8). Бу нә демәкдир? Һәвари Павел бизә дејир: “Мәһәббәт сәбирли, хејирхаһдыр. Мәһәббәт пахыллыг етмәз. Мәһәббәт ловғаланмаз, гүррәләнмәз. Кобуд давранмаз, өз мәнфәәтини ахтармаз, һирсләнмәз, она едилән писликләрин һесабыны тутмаз” (1 Коринфлиләрә 13:4, 5). Бу ҹүр мәһәббәт хүлја вә сәтһи һиссләрдән ибарәт дејилдир. Әксинә, бу мәһәббәти тәзаһүр етдирән кәсләр һәјатын бә’зән ағрыја вә мә’јуслуға сәбәб олдуғуну билир вә е’тираф едирләр, лакин онлар јахынларына гаршы олан мәһәббәтләрини һеч нәјин сөндүрмәсинә јол вермирләр. Бу ҹүр мәһәббәт һәгигәтән дә “камил бирлијин бағы”дыр (Колослулара 3:12-14).
Корејадан олан 17 јашлы мәсиһчи гызын нүмунәсини нәзәрдән кечирәк. Онун Јеһова Аллаһа хидмәт етмәјә башламасы аиләсинин хошуна ҝәлмәди вә о, евдән ҝетмәли олду. Гәзәбләнмәк әвәзинә, о, дуа едиб Аллаһын Кәламынын вә руһунун онун дүшүнҹәсини формалашдырмасына јол верирди. О, доғмаларына тез-тез мәктуб јазырды. Онун мәктублары әзизләринә гаршы дујдуғу ән сәмими һиссләрлә долу иди. Нәтиҹәдә, онун ики бөјүк гардашы Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә башладылар. Һазырда исә онлар өзләрини Аллаһа һәср етмиш мәсиһчи кими хидмәт едирләр. Онун анасы вә кичик гардашы да Мүгәддәс Китаб һәгигәтини гәбул етдиләр. Нәһајәт, ән гәти әлејһдар олан атасынын үрәјиндә дә дәјишиклик баш верди. Баҹымыз јазыр: “Бизим һамымыз һәмиманлыларымызла аилә гурмушуг вә инди аиләмизин 23 үзвү бирликдә Аллаһа ибадәт едир”. Мәһәббәтин ҝүҹүнә бахын!
Сиз әсл мәһәббәти инкишаф етдирмәји вә бунда башгаларына јардым етмәји истәјәрдинизми? Онда бу гијмәтли кејфијјәтин Мәнбәји олан Јеһоваја мүраҹиәт един. Онун Кәламыны үрәкдән гәбул един, мүгәддәс руһ алмаг үчүн дуа един вә мәсиһчи гардашлығы илә үнсијјәтдә олун (Ишаја 11:9; Матта 5:5). Тезликлә писләрин јох олаҹагларыны, јалныз әсл мәсиһчи мәһәббәти тәзаһүр етдирән кәсләрин галаҹағыны билмәк неҹә дә севиндириҹидир! Һәгигәтән дә мәһәббәт хошбәхтлијин вә һәјатын ачарыдыр (Мәзмур 37:10, 11; 1 Јәһја 3:14).
[6-ҹы сәһифәдәки шәкилләр]
Дуа вә Аллаһын Кәламыны өјрәнмәк әсл мәһәббәти инкишаф етдирмәкдә бизә көмәк едәҹәкдир.