Јер үзүндә әбәди һәјат — Мәсиһин бәһс етдији үмиддирми?
«Аллаһ онларын ҝөзләриндән бүтүн јашлары силәҹәкдир. Артыг өлүм мөвҹуд олмајаҹаг» (ВӘҺЈ 21:4).
1, 2. Биринҹи әсрдә јашајан јәһудиләрин јер үзүндә әбәди һәјатын олаҹағына инандыглары һарадан мәлумдур?
ЗӘНҜИН вә танынмыш бир ҝәнҹ гача-гача Исанын јанына ҝәлиб гаршысында диз чөкәрәк ондан сорушду: «Јахшы Мүәллим, әбәди һәјаты мирас алмаг үчүн нә етмәлијәм?» (Марк 10:17). Һәмин ҝәнҹи марагландыран әбәди һәјат иди. Һарада: ҝөјдә, јохса јердә? Әввәлки мәгаләдә мүзакирә етдијимиз кими, гәдимдә Аллаһ јәһудиләрә јер үзүндә дирилмәк вә әбәди јашамаг үмиди вермишди. Биринҹи әсрдә јашајан бир чох јәһудиләр дә бу үмидә малик идиләр.
2 Исанын досту Марта вәфат етмиш гардашы һаггында: «Билирәм ки, дирилмәдә, сон ҝүндә дириләҹәкдир»,— дејәндә, шүбһәсиз ки, јер үзүндә олаҹаг дирилмәни нәзәрдә тутурду (Јәһ. 11:24, И–93). Дүздүр, о дөврдә јашајан садукејләр дирилмәјә инанмырдылар (Марк 12:18). Анҹаг Ҹорҹ Фут Мур өз китабында јазыр: «Бизим ерадан әввәл биринҹи вә икинҹи әсрә аид олан сәнәдләр тәсдиг едир ки, инсанлар өлән әҹдадларынын бир ҝүн һәјата гајыдаҹагларына инанырдылар». Исаја јахынлашан варлы ҝәнҹ јер үзүндә әбәди һәјата наил олмаг истәјирди («Judaism in the First Centuries of the Christian Era»).
3. Бу мәгаләдә биз һансы суаллара тохунаҹағыг?
3 Бу ҝүн бир чох динләр вә Мүгәддәс Китаб алимләри иддиа едирләр ки, Иса јер үзүндә әбәди һәјатын олаҹағыны өјрәтмәјиб. Әксәр инсанлар ахирәтә инанырлар. Одур ки, Јунанҹа Мүгәддәс Јазылары охујан инсанларын чоху «әбәди һәјат» ифадәсинә раст ҝәләндә фикирләшир ки, бу сөз алтында һәмишә ҝөјләр һәјаты нәзәрдә тутулур. Бу, һәгигәтән дә беләдирми? Иса әбәди һәјат демәклә нәји нәзәрдә тутурду? Онун шаҝирдләри нәјә инанырдылар? Бәс Јунанҹа Мүгәддәс Јазылар јер үзүндә әбәди һәјатын олаҹағыны өјрәдирми?
‘Һәр шејин јениләшәҹәји’ заман әбәди һәјат
4. ‘Һәр шејин јениләшәҹәји’ вахт нә баш верәҹәк?
4 Мүгәддәс Китаб өјрәдир ки, мәсһ олунмуш мәсиһчиләр ҝөјләрдән јери идарә етмәк үчүн дирилдиләҹәкләр (Лука 12:32; Вәһј 5:9, 10; 14:1-3). Лакин Иса әбәди һәјат һаггында данышанда һеч дә һәмишә бу групу нәзәрдә тутмурду. Варлы ҝәнҹ һәр шејини сатыб Исанын давамчысы олмаг дәвәтини рәдд едәрәк кәдәрли һалда ораны тәрк едәндә онун шаҝирдләринә дедији сөзләри нәзәрдән кечирәк. (Матта 19:28, 29 ајәләрини оху.) Иса һәвариләринә падшаһлыг едәҹәк кәсләрин арасында олаҹагларыны вә «Исраилин он ики гәбиләсинә» — сәмави падшаһлар синфинә дахил олмајан бәшәријјәтә һөкм едәҹәкләрини демишди (1 Кор. 6:2). Бундан әлавә, Иса онун ардынҹа ҝедән «һәр» бир кәсин алаҹағы мүкафатдан сөз ачды. О инсанлар да «әбәди һәјаты мирас» алаҹаглар. Бунларын һамысы ‘һәр шејин јениләшәҹәји’ дөврдә баш верәҹәк.
5. ‘Һәр шејин јениләнмәси’ ифадәсини неҹә изаһ едәрдиниз?
5 ‘Һәр шејин јениләнмәси’ дејәндә Иса нәји нәзәрдә тутурду? Бу ифадә бир Мүгәддәс Китаб тәрҹүмәсиндә «јени дүнја» кими тәрҹүмә едилиб («The Bible—An American Translation»). Иса бу ифадәјә һеч бир изаһат вермәдији үчүн, демәк олар ки, о, јәһудиләрин әсрләр боју инандығы үмидә ишарә едирди. Јер үзүндә шәраит јениләшәҹәк вә һәр шеј Адәмлә Һәвванын ҝүнаһ ишләтмәздән өнҹә Еден бағында олдуғу кими олаҹаг. Јениләнмә дөврүндә Аллаһын «јени ҝөјләр вә јени јер» һагда вәди һәјата кечәҹәк (Јешаја 65:17).
6. Гојун вә кечи мәсәлиндән әбәди һәјат үмиди һагда нә өјрәнирик?
6 Иса бу системин сону һаггында данышаркән әбәди һәјат мөвзусуна јенидән тохунду (Мат. 24:1-3). О деди: «Инсан Оғлу исә бүтүн мүгәддәс мәләкләр илә бәрабәр иззәти илә ҝәлдикдә, о заман иззәтли тахтына отураҹагдыр. Бүтүн халглар Онун өнүндә топлашаҹаглар, О да чобан гојунлары кечиләрдән ајырдығы кими, онлары бир-бириндән ајыраҹагдыр». Мүһакимә олунаҹаг кәсләр «әбәдилик мәһв едиләҹәкләр, салеһләр исә әбәди һәјата говушаҹаглар». Әбәди һәјаты алан «салеһләр» Мәсиһин руһла мәсһ олунмуш ‘гардашларыны’ сәдагәтлә дәстәкләјән кәсләрдир (Мат. 25:31-34, 40, 41, 45, 46, ЈД). Мәсһ олунмуш мәсиһчиләр сәмави Падшаһлыгда һөкмранлыг етмәјә сечилдикләри үчүн белә бир гәнаәтә ҝәлмәк олар ки, «салеһләр» һәмин Падшаһлығын јер үзүндә јашајаҹаг тәбәәләридир. Мүгәддәс Китаб пејғәмбәрлик едир: ‘[Јеһованын тәјин етдији Падшаһ] дәниздән-дәнизә гәдәр, Фәратдан јерин уҹгарларына гәдәр сәлтәнәт сүрәҹәк’ (Мәз. 72:8). Падшаһлығын тәбәәләри јер үзүндә әбәди јашајаҹаг.
«Јәһјанын Мүждәси»ндә әбәди һәјат һаггында нә дејилир?
7, 8. Иса Накдимонла сөһбәтиндә һансы ики мүхтәлиф үмиддән бәһс едирди?
7 Иса «әбәди һәјат» ифадәсини Маттанын, Маркын вә Луканын јаздығы мүждәләрдә јухарыда гејд олунан һалларда истифадә етмишдир. Јәһја исә өз мүждәсиндә Исанын сөзләриндән ситат ҝәтирәрәк бу ифадәни 17 дәфә ишләдир. Ҝәлин онлардан бәзиләрини арашдыраг вә ҝөрәк, Иса јер үзүндә әбәди һәјат үмиди барәдә нә демишди.
8 «Јәһјанын Мүждәси»нә әсасән, Иса әбәди һәјат барәдә илк дәфә Накдимон адлы фәрисејлә сөһбәт етмишди. Иса она деди: «Бир кимсә судан вә Руһдан доғулмаса, Аллаһын Сәлтәнәтинә ҝирә билмәз». Сәмави Падшаһлыға дахил оланлар ‘јенидән доғулмалыдырлар’ (Јәһ. 3:3-5). Лакин бунунла Исанын сөзү битмәди. Иса сөзүнә давам едәрәк бүтүн бәшәријјәтин гаршысында дуран үмиддән данышды. (Јәһја 3:16 ајәсини оху.) Иса мәсһ олунмуш мәсиһчиләрин ҝөјләрдә, диҝәрләринин исә јер үзүндә әбәди јашајаҹағыны нәзәрдә тутурду.
9. Самаријалы гадынла сөһбәтиндә Иса һансы үмиддән бәһс етмишди?
9 Јерусәлимдә Накдимонла сөһбәтиндән сонра Иса шимала, Галилејаја доғру јолланды. Самаријанын Сухар шәһәри јахынлығында Јагубун гујусундан су чәкән гадына раст ҝәлди. Иса она деди: «Мәним верәҹәјим судан... ким ичәрсә, әсла сусамаз, она верәҹәјим су онда әбәди һәјата говушдуран су мәнбәји олаҹагдыр» (Јәһ. 4:5, 6, 14). Бу су, јер үзүндә јашајаҹаг кәсләр дә дахил олмагла, әбәди һәјатын бүтүн бәшәријјәт үчүн бәрпа едилмәси мәгсәдилә Аллаһын ҝөрдүјү тәдбирләри тәмсил едир. «Вәһј» китабында Аллаһын бу сөзләрини охујуруг: «Сусајана һәјат сујунун гајнағындан мүфтә су верәҹәјәм» (Вәһј 21:5, 6; 22:17). Беләликлә, Иса самаријалы гадынла сөһбәт едәркән јалныз Падшаһлығын һәмварисләри олан мәсһ олунмушларын јох, һәм дә јерүзү үмидинә малик олан итаәткар бәшәријјәтин алаҹағы әбәди һәјатдан бәһс етмишди.
10. Иса Бејтһасда һовузунун јанында бир кишини сағалтдыгдан сонра дини мүхалифләринә әбәди һәјат һаггында нә деди?
10 Нөвбәти ил Иса јенә дә Јерусәлимдә иди. Бурада оларкән о, Бејтһасда һовузунун јанында бир кишини сағалтды. Онун бу һәрәкәтини тәнгид атәшинә тутан јәһудиләрә Иса изаһ етди ки, «Оғул... Өзүндән бир шеј едә билмәз, чүнки Ата нә едәрсә, Оғул да ону ејни шәкилдә едәр». Иса ‘Аллаһын бүтүн һөкмү Оғула вердијини’ сөјләдикдән сонра әлавә етди: «Елә бир саат ҝәлир ки, гәбирләрдә оланларын һамысы Онун сәсини ешидәҹәкләр вә гәбирләриндән чыхаҹаглар. Јахшылыг едәнләр дирилиб һәјата говушаҹаглар, пислик едәнләр исә дирилиб һөкмә дүчар олаҹаглар» (Јәһ. 5:1-9, 19, 22, 24-29). Иса бунунла ону тәгиб едән јәһудиләрә демәк истәјирди ки, јәһудиләрин јер үзүндә әбәди јашамаг үмидинин ҝерчәкләшмәси үчүн Аллаһ тәрәфиндән тәјин едилән јеҝанә шәхс одур вә о, буну дирилмә васитәсилә һәјата кечирәҹәк.
11. Исанын Јәһја 6:48-51 ајәләриндә јер үзүндә олаҹаг әбәди һәјаты нәзәрдә тутдуғуну һарадан билирик?
11 Галилејада минләрлә инсан Исанын мөҹүзәли шәкилдә чөрәк тәгдим етдијинә ҝөрә онун ардынҹа ҝетмәјә башлады. Иса онлара фәргли чөрәкдән — ‘һәјат бәхш едән чөрәкдән’ бәһс етди. (Јәһја 6:40, 48-51 ајәләрини оху.) О деди: ‘Верәҹәјим чөрәк Өз әтимдир’. Иса өз һәјатыны јалныз сәмави Падшаһлыгда онунла бирҝә һөкмранлыг едәҹәк кәсләрин јох, һәм дә «дүнјанын һәјаты үчүн», јәни фидјәјә еһтијаҹы олан инсанларын уғрунда гурбан верди. «Әҝәр бир адам бу чөрәкдән јејәрсә», башга сөзлә, Исанын фидјә гурбанлығынын ҝүнаһлары јумаға гадир олдуғуна иман едәрсә, әбәди јашајаҹағына үмид едә биләр. Јәһудиләр әсрләр бојунҹа Мәсиһин рәһбәрлији алтында јер үзүндә әбәди јашамаға үмид бәсләмишләр, Иса да ‘әбәди јашамаг’ барәдә данышанда мәһз буну нәзәрдә тутурду.
12. Иса дүшмәнләринә: ‘Гојунларыма әбәди һәјат верирәм’,— дејәркән һансы үмиди нәзәрдә тутурду?
12 Сонралар, Јерусәлимдә кечирилән Тәгдис бајрамы заманы Иса дүшмәнләринә демишди: «Сиз иман етмирсиниз; чүнки гојунларымдан дејилсиниз. Гојунларым сәсимә гулаг асырлар, Мән дә онлары таныјырам, вә ардымҹа ҝәлирләр; мән онлара әбәди һәјат верирәм» (Јәһ. 10:26-28). Иса тәкҹә ҝөјләрдәки һәјатдан, јохса јерүзү Ҹәннәтдән дә бәһс едирди? Бундан бир гәдәр әввәл Иса шаҝирдләрини бу сөзләрлә руһландырмышды: «Горхма, еј кичик сүрү! Чүнки Атаныз сизә Сәлтәнәти вермәји илтифат етди» (Лука 12:32). Амма елә һәмин Тәгдис бајрамында Иса деди: «Бу ағылдан олмајан башга гојунларым вардыр ки, онлары да ҝәтирмәлијәм» (Јәһ. 10:16). Беләликлә, Иса дүшмәнләри илә сөһбәтиндә ‘кичик сүрү’ үчүн ҝөјләр үмидини, милјонларла ‘башга гојунлар’ үчүн исә јер үзүндә әбәди јашамаг үмидини нәзәрдә тутурду.
Һеч бир изаһата еһтијаҹы олмајан үмид
13. «Мәнимлә Ҹәннәтдә олаҹагсан»,— дејәндә Иса нәји нәзәрдә тутурду?
13 Ишҝәнҹә дирәјиндә сон нәфәсини верәркән Иса бәшәријјәт үчүн олан үмидә даир данылмаз бир сүбут ҝәтирди. Онунла бирҝә едам олунан ҹинајәткар она деди: «Ја Рәбб! Өз Сәлтәнәтинлә ҝәлдијин заман мәни јада сал!» Иса она сөз верди: «Буну бил: мәнимлә Ҹәннәтдә олаҹагсан!» (Лука 23:42, 43, ЈД). Бу инсан әслән јәһуди олдуғундан она Ҹәннәтин нә олдуғуну изаһ етмәјә һеч бир еһтијаҹ јох иди. О, јер үзүндә әбәди һәјат олаҹағындан хәбәрдар иди.
14. а) Нәдән ҝөрүнүр ки, һәвариләр ҝөјләр үмидини баша дүшмәкдә чәтинлик чәкирдиләр? б) Исанын давамчылары ҝөјләр үмидини нә вахт ајдын баша дүшдүләр?
14 Лакин Исанын ҝөјләр үмиди һагда дедикләри изаһат тәләб едирди. Иса шаҝирдләринә јер һазырламаг үчүн ҝөјә галхаҹағыны дејәндә онлар бу сөзләри анламадылар. (Јәһја 14:2-5 ајәләрини оху.) Сонра исә онлара деди: «Сизә сөјләјәҹәк даһа чох сөзләрим вар; амма инди бунлар сиздә сығмаз. О, јәни һәгигәт Руһу ҝәлдикдә, сизә һәр һәгигәтә јол ҝөстәрәҹәк» (Јәһ. 16:12, 13). Јалныз б. е. 33-ҹү илинин Пентикост ҝүнүндә Исанын давамчылары ҝәләҹәкдә падшаһлар олмаг үчүн Аллаһын мүгәддәс руһу илә мәсһ олунанда анладылар ки, тахтлары ҝөјләрдә олаҹаг (1 Кор. 15:49; Колос. 1:5; 1 Пет. 1:3, 4). Јенилик олан бу сәмави мирас үмиди Јунанҹа Мүгәддәс Јазылара дахил олан мәктубларын әсас мөвзусу олду. Бәс бу мәктублар бәшәријјәт үчүн јер үзүндә әбәди һәјат үмидини тәсдигләдими?
Аллаһдан илһам алмыш мәктубларда нә дејилир?
15, 16. «Ибраниләрә мәктуб» вә Петерин сөзләри јер үзүндә әбәди һәјатын олаҹағыны неҹә тәсдигләјир?
15 «Ибраниләрә мәктуб»унда һәвари Павел һәмиманлыларыны «мүгәддәс гардашлар, сәмави дәвәтә ортаг оланлар» адландырды. Лакин о һәмчинин Аллаһын «ҝәләҹәк дүнјаны» Исаја табе етдирдијини гејд етди (Ибр. 2:3, 5; 3:1). Јунанҹа Мүгәддәс Јазыларын орижинал мәтниндә ‘дүнја’ сөзү алтында һәмишә мәскунлашмыш јер үзү нәзәрдә тутулур. Буна ҝөрә дә ‘ҝәләҹәк дүнја’ Иса Мәсиһин һөкмранлығы алтында јер үзүндә олаҹаг ҝәләҹәк системдир. О заман Иса Аллаһын бу вәдини һәјата кечирәҹәк: «Салеһләр өлкәни [«јери», КМ] мүлк олараг алаҹаг, онлар орада әбәди мәскән салаҹаг» (Мәз. 37:29).
16 Һәвари Петер дә Аллаһдан илһам алараг бәшәријјәтин ҝәләҹәји һаггында јазмышды. Биз охујуруг: «Индики ҝөјләр вә јер исә ода верилмәк үчүн... сахланыб, аллаһсыз адамларын мәһкәмә вә һәлак ҝүнүнә гәдәр һифз олунурлар» (2 Пет. 3:7). Бурада ҝөјлә тәмсил олунан һакимијјәтләри вә пис инсан ҹәмијјәтини нә әвәз едәҹәк? (2 Петер 3:13 ајәсини оху.) Онлары «јени ҝөјләр» — Аллаһын Падшаһлығы вә «јени јер» — Аллаһын һәгиги хидмәтчиләриндән ибарәт салеһ инсан ҹәмијјәти әвәз едәҹәк.
17. Вәһј 21:1-4 ајәләриндә бәшәријјәт үчүн олан үмид неҹә тәсвир едилир?
17 Мүгәддәс Јазыларын сонунҹу китабы камиллијә говушмуш бәшәријјәт һаггында әсрарәнҝиз ҝөрүнтү илә үрәкләримизи риггәтә ҝәтирир. (Вәһј 21:1-4 ајәләрини оху.) Еден бағында инсанлар камиллији итирсәләр дә, Аллаһа вә Онун вәдләринә иман ҝәтирәнләр һәмишә бу үмидлә јашамышлар. Салеһ инсанлар јерүзү Ҹәннәтдә әбәди јашајаҹаг вә һеч вахт гоҹалыг ҝөрмәјәҹәкләр. Бу үмид бүтүнлүклә һәм Ибраниҹә, һәм дә Јунанҹа Мүгәддәс Јазылара әсасланыр вә бу ҝүнәдәк Јеһованын садиг хидмәтчиләрини мөһкәмләндирир (Вәһј 22:1, 2).
Изаһ едә биләрсинизми?
• Иса ‘һәр шејин јениләнмәси’ дејәркән нәји нәзәрдә тутурду?
• Иса Накдимонла нә һагда сөһбәт едирди?
• Онунла бирҝә едам олунан ҹинајәткара Иса нә вәд етди?
• «Ибраниләрә мәктуб» вә Петерин сөзләри јер үзүндә әбәди һәјатын олаҹағыны неҹә тәсдигләјир?
[8-ҹи сәһифәдәки шәкил]
Һәлимләр јер үзүндә әбәди јашајаҹаглар
[10-ҹу сәһифәдәки шәкил]
Иса башгаларына әбәди һәјат һаггында данышырды