Müqəddəs Yazıların kitabı nömrə 22 Nəğmələr nəğməsi
Yazan: Süleyman
Yazıldığı yer: Yerusəlim
Yazılması başa çatıb: b. e. ə. təx. 1020-ci il
«BÜTÜN dünya Nəğmələr nəğməsinin İsrailə bəxş edildiyi günə layiq deyil». B. e. I əsrində yaşamış yəhudi «ravvini» Akiva «Nəğmələr nəğməsi» kitabına bu cür qiymət vermişdira. Kitabın adı onun, «bu nəğmələr nəğməsi Süleymanındır» giriş sözlərinin qısaldılmış formasıdır. Göyün ən uca qatı mə’nasını daşıyan «göylərin göyləri» ifadəsi kimi, kitabın adının ibranicə hərfi mə’nasını bildirən «Nəğmələr nəğməsi» ifadəsi də bu nəğmənin üstünlüyünü göstərir (Qanun. t. 10:14, KM). Bu kitab nəğmələr toplusu yox, «kamilliyin zirvəsi, mövcud olanlar və ya yazılanlar sırasında ən mükəmməl» bir nəğmədirb.
2 Giriş sözlərdən göründüyü kimi, bu nəğməni Yerusəlimdə yaşamış Süleyman padşah yazıb. Qədim ibrani poeziyasının belə parlaq nümunəsini yalnız Süleyman yarada bilərdi (1 Pad. 4:32). Kitab, ayələri rəngarəng obrazlarla və dərin mə’nalarla dolu idillik poemadır. Şərq aləmini xəyalən təsvir edə bilən oxucu, bu əsərin ruhunu daha dərindən dərk edəcək (Nəğmə. n 4:11, 13; 5:11; 7:4). Bu nəğmənin süjetinin qəribə bir tarixi var. Müdrikliyi, əzəməti və misilsiz var-dövləti ilə məşhur olan, hətta Səba mələkəsini heyran qoyan qüdrətli Süleyman padşah sadə kəndli bir qıza vurulur, ancaq ondan müsbət cavab ala bilmir. Padşah qızın gənc bir çobana olan məhəbbətinin sarsılmazlığını görüb, ondan ümidini üzməyə məcbur olur. Elə buna görə də kitabı «Süleymanın cavabsız məhəbbətinin nəğməsi» adlandırmaq münasib olardı. Yehova Allah Müqəddəs Kitabın gələcək oxucularının bəhrələnməsi üçün, Süleymana ilham vermişdir ki, bu nəğməni bəstələsin. Süleyman bu nəğmələri b. e. ə. təxminən 1020-ci ildə, ehtimal ki, mə’bədin tikintisinin başa çatmasından bir neçə il sonra, Yerusəlimdə yazmışdır. Nəğmələri yazdığı vaxt Süleymanın ‘altmış mələkəsi var idi və cariyələrinin sayı səksənə çatırdı’, hakimiyyətinin sonuna yaxın isə «onun... yeddi yüz arvadı və üç yüz kənizi var idi» (Nəğmə. n 6:8; 1 Pad. 11:3).
3 Qədim dövrlərdə «Nəğmələr nəğməsi»nin kanonik olması heç kimdə şübhə doğurmurdu. Hələ bizim eradan çox-çox əvvəl bu kitabın Allahdan ilham aldığı qəbul olunmuş və İbranicə Müqəddəs Yazıların kanonuna daxil edilmişdi. O, yunanca Septuaqintaya da daxil edilmişdir. İosif Flavi onu tərtib etdiyi müqəddəs kitabların siyahısına daxil etmişdir. Ona görə də, adətən İbranicə Müqəddəs Yazıların kanonik olduğunu təsdiq etmək üçün gətirilən dəlillər «Nəğmələr nəğməsi» kitabına da aiddir.
4 Bununla belə, bə’zi insanlar bu kitabda Allah haqqında heç nə deyilmədiyinə istinad edərək onun kanonik olmadığını bildirirdilər. Amma təkcə «Allah» sözü ilə kitab kanonik olmur və Allahın orada xatırlanmaması da onun nüfuzuna xələl yetirmir. Halbuki 8-ci fəslin 6-cı ayəsində (YD) Allahın adının qısaldılmış forması göstərilir və məhəbbət «Yahın odu» ilə müqayisə edilir. Şübhəsiz ki, bu kitab İsa Məsihin «Müqəddəs Yazıları araşdırırsınız, çünki əbədi həyata onlarla malik olacağınızı fikirləşirsiniz; Mənim haqqımda şəhadət edənlər də onlardır» deyə xatırladığı yazıların bir hissəsidir (Yəh. 5:39). Üstəlik, İsa Məsihlə onun «gəlini» arasındakı ruhani mə’nada qarşılıqlı dərin məhəbbət hisslərini aydın təsvir etməsi sayəsində, «Nəğmələr nəğməsi» Müqəddəs Kitab kanonunda xüsusi yerə malikdir (Vəhy 19:7, 8; 21:9).
BİZƏ FAYDASI
16 Dövrümüzün imanlı insanı bu məhəbbət nəğməsindən hansı faydanı əldə edə bilər? Kitabda vəfalı olmağın və Allahın prinsiplərini sədaqətlə tətbiq etməyin nə demək olduğu aydın təsvir edilir. Nəğmə aşiqlərə xas olan səxavət və ismətin gözəlliyini tərənnüm edir. Kitab əsl məhəbbətin məğlubedilməz, sönməz və sədaqətli olduğunu öyrədir. Gənc və yaxud ailə qurmuş hər bir məsihçi, sınaqlarla və insanı yoldan çıxaran hadisələrlə qarşılaşdığı zaman nöqsansızlığın belə aydın nümunəsindən faydalana bilər.
17 Allahdan ilham almış bu nəğmə ümumilikdə bütün məsihçi yığıncağı üçün də çox faydalıdır. Onun Müqəddəs Yazıların bir hissəsi olduğunu birinci əsrin məsihçiləri də qəbul etmiş və onlardan biri belə demişdir: «Bundan əvvəl yazılanların hamısı bizə tə’lim olaraq yazıldı ki, təhəmmül və Müqəddəs Yazıların təsəllisi ilə ümidimiz olsun» (Rom. 15:4). Bu sözləri yazan həvari Pavel məsihçi yığıncağına: «Haqqınızda Allahın sə’yinə bənzər bir sə’y göstərirəm. Çünki sizi yeganə bir kişiyə, Məsihə nişanladım ki, Ona sizi pak bir qız kimi təqdim edim» deyərkən, çox ehtimal ki, gənc Şulam qızının çobana olan saf məhəbbətini nəzərdə tuturdu. Həmçinin Pavel Məsihin yığıncağa bəslədiyi məhəbbəti, ərin öz arvadına olan məhəbbəti ilə müqayisə etmişdir (2 Kor. 11:2; Efes. 5:23-27). İsa Məsih yığıncaq üçün yalnız xeyirxah Çoban yox, həmçinin məsh olunmuş davamçıları ilə göylərdə simvolik nikah bağlayaraq, onlara təsvir olunmaz sevinc bəxş edən Padşahdır (Vəhy 19:9; Yəh. 10:11).
18 Bəli, İsa Məsihin məsh olunmuş davamçıları Şulam qızının nümunəsindən çox faydalana bilərlər. Həmçinin onlar, mükafatı alana kimi bu dünyanın cah-calalına uymadan, nöqsansızlıqlarını qoruyaraq sarsılmaz qalmaqla məhəbbətdə sədaqətli olmalıdırlar. Onlar səmavi şeyləri düşünərək ‘əvvəlcə Allahın Səltənətini [Padşahlığını] axtarırlar’. Məhəbbətli Çobanları İsa Məsihin mehriban münasibəti onlara sevinc bəxş edir. Məsh olunmuşların «sevimlisi» gözlə görünməsə də, yanlarında olub cəsarətli olmağa və dünyaya qalib gəlməyə səsləməsini bildikləri üçün onlar xoşbəxtdirlər. Onların həm Padşahı, həm də Çobanı olan İsa Məsihə qarşı bəslədikləri sönməz məhəbbət, «Yahın odu» kimi güclüdür. Bu məhəbbətin sayəsində onlar izzətli göylər Padşahlığının həmvarisləri olmaq üçün mütləq qələbə çalıb, onunla birləşəcəklər. Qoy Yahın adı müqəddəs tutulsun! (Mat. 6:33; Yəh. 16:33).
[Haşiyələr]
a Yəhudi Mişnası (Yadayim 3:5).
b A. Klark, «Commentary», c. III, s. 841.