Loñgeñem​—Lem lam i i nene bipôdôl ni maboñok

LOÑGEÑEM, kinje lem lam i nlédés i tinak ki makénd! Ngéda di nôgda le ngim mut i ntôñ ni bés, hala a ntinde bés i ti nye mayéga. Kiki hiki wada wés a ngwés le bape ba bana loñgeñem ipañ yé, lelaa di nla ni sélés i lem lam ini?

Loñgeñem i yé i tôñ bôt bape ni ñem wés wonsôna, ni tôñ inyu loñge yap​—hala a nlama nene ikété maboñok més ni bipôdôl gwés. I ta ndik bé libak li minyaô li nene i ngii ni ngii, ndi li li ntinde i bôñôl bape mam malam. Gwéha keñi di gwé inyu bôt bape, ni ngap yés i nôgda ndutu yap gwon bi ntinde bés i unda bo bañga loñgeñem. Iloo ha, i nya loñgeñem i i yé lem yada ikété litam li mbuu mpubi u Nyambe i bikristen bi nlama hôlôs. (Galatia 5:22, 23) Di nlama hôlôs loñgeñem, jon di wan ndugi lelaa Yéhôva ni Man wé ba bi unda i lem i, ni lelaa di nla kôna ndémbél yap.

YÉHÔVA A YÉ LOÑGE NI BÔT BOBASÔNA

Yéhôva a yé loñge, a ntôñ ni bôt bobasôna yak “ni ba ba nti bé mayéga ni bôt babe.” (Lukas 6:35) Kiki hihéga, Yéhôva “a mboñ le hiañgaa hié hi pam i ngii bibéba bi bôt ni biloñge bi bôt, a boñok ki le nop a no i ngii bôt ba téé sép ni ba ba téé bé sép.” (Matéô 5:45 MN.) To ibale bape ba neebe bé le Yéhôva a yé Nhek nwap, ba nkôhna biloñge bi mam bi nlôl ni nye, bi bi nhôla bo i kon maséé i niñ yap.

Di nléba ndémbél i nlôôha lam i loñgeñem mu jam Yéhôva a bôñôl Adam bo Éva. Ndék ngéda i mbus béba yap, Adam bo Éva “ba kôñôô ki tjai di e faigé, ba bôñôl bomede malebe.” Ndi Yéhôva a bé yi le ba bé lama bana ngôñ ni biloñge bi mambot inyu niñ haa ni wom Éden i het isi i bééna “biloo ni njôm.” Jon Yéhôva a lôl bo mahôla ni loñgeñem, a bôñôl bo “bieñg bi koo nuga.”​—Bibôdle 3:7, 17, 18, 21.

To hala kiki Yéhôva a ñunda loñgeñem ipañ “bôt babe ni biloñge bi bôt,” a ñunda loñgeñem téntén ipañ bagwélél bé ba ba tiñi ni nye. Kiki hihéga, dilo di mpôdôl Sakaria, añgel yada i bi lôôha nok ndutu i tehe le maoñ ma témpel ma ntelep. Yéhôva a bi emble njelel i añgel i, a timbhe ki yo “bipôdôl bilam ni bi bi nhôgbaha mut ñem.” (Sakaria 1:12, 13) Yéhôva a boñ nlélém jam ni mpôdôl Élia. I bi pam ngim ngéda le mpôdôl a lôôha bana nduña inyu ngim mam, kayéle a kal Yéhôva le i yé nye nseñ le a wo. Yéhôva a bi tibil emble yom Élia a bé nôgda, a ep añgel i lédés nye. U héya hala, Nyambe a bi kwés mpôdôl nkaa le a bé bé nyetama. I mbus bibañga bilam bini ni mahôla a bééna ngôñ, Élia a bé bebee i kena nson wé ni bisu. (1 Bikiñe 19:1-18) Ikété bagwélél ba Djob, njee a bi ba mut bisu i unda lem i tôbôtôbô i Yéhôva ini le loñgeñem?

YÉSU​—MUT A NLÔÔHA LOÑGE

Ngéda a bé téé likalô hana isi, Yésu a bé yiba kiki loñge mut ni nu a ntôñ bape. A mah ba bé mut a nyai, to nu a ntét bôt bape. Nyonok ni ñem ngôô a bi kal le: “Lona meeni, bé bobasôna ba ni ntumbba ni bééga ki mbegee i nyét, me me nti bé noi. . . . Inyule kop yem nson i yé tomba.” (Matéô 11:28-30) Loñge yé ñem i, i bé boñ le bôt ba noñ nye to hee homa a nke. Kiki limut li bé “li kônha nye ngoo,” Yésu a jés jo, a mélés ki makon ni bibôk bi bôt, a niiga ki bo “ngandak mam” i i mbéñge Isañ.​—Markô 6:34; Matéô. 14:14; 15:32-38.

Inyu unda loñgeñem i nlôôha, Yésu a bé nok bôt bape, a boñok biliya i yimbe i mam ma bé tééñga bo. I yé maliga le, yak ngéda ba bé noode nye ni mambadga, Yésu a bé leege ba bobasôna ba bé lo nyeni ni “loñgeñem.” (Lukas 9:10, 11) Kiki hihéga, a bi nyéyéi bé i nkônôl muda u bé kon woñi inyule u bi tihba linjek jé li mbot, ni mapide le u bé le u mbôôp kon wé matjél. (Lôk Lévi 15:25-28) Nyonok ni ñem ngôô inyu muda a bi son njonok 12 nwii, Yésu a kal nye le: “A ngond yem, hémle yoñ i ntohol we; kenek ni nsañ, u malba ni béba yoñ kon.” (Markô 5:25-34) Kinje liboñok lilam li loñgeñem!

LOÑGEÑEM I MBAT LE DI BÔÑÔL BAPE MAM MALAM

Mu dihéga di nsima, di ntehe le bañga loñgeñem i nene ikété maboñok. Ni njel ngén i loñge mut Samaria, Yésu a bi unda le loñgeñem i nkiha ni maboñok. Tolakii Lôk Yuda i bé nôgla bé ni bon ba Samaria, mut Samaria nu ngén Yésu a bi nôgda ngôô inyu mut mintomba mi bi nibil, mi bép, mi yék nye a niñi i njel bebee ni nyemb. Loñgeñem i bi tinde mut Samaria i lôl nye mahôla. A bi kañ bikwéi gwé ni bibandas, a kena nye i dokta. Mbus mut Samaria a bi saa dokta li bi tibil mambaaba mé, a bon ki le a’ saa moni mi yiga kôndba inyu matibla mé.​—Lukas 10:29-37.

Tolakii loñgeñem i mbéna nene ikété maboñok, i nla ki nene ikété bibuk bi pék ni bi bi lédhana. Jon, to ibale “nduña i ñem mut i mboñ wo le u bandbe,” Bibel i nkal ki le “loñge bañga i nkônha wo maséé.” (Bingéngén 12:25) Di nla hôgbaha miñem mi bôt bape ngéda loñgeñem i ntinde bés i boñ mam ma nlédhana.a Bibuk gwés bilam bi ga unda le di ntôñ bo. Mbus b’a kôhna makénd, ba ga pam i hônba mandutu ma niñ ba mboma.​—Bingéngén 16:24.

DI HÔLÔS LOÑGEÑEM

Kiki di bi héga i ‘pôôna Nyambe,’ bôt ba binam bobasôna ba nla hôlôs i lem lam ini le loñgeñem. (Bibôdle 1:27) Kiki hihéga, Yuliô, ñane bisônda a bi tééda ñôma Paul mu maké mé i Rôma, a unda ñôma “loñgeñem, a ti nye kunde i ke yak mawanda mé le ba kôhle nye” i tison i Sidôn. (Minson mi baôma 27:3) Ndék ngéda mbus, bayén i ôn i Malta ba bi unda Paul ni bôt bape “loñgeñem i nya i mbuma ñañ,” ba ba bi pei i tuye mu kiki sitima i bi nyin. (Minson mi baôma 28:1, 2) Ndi tolakii maboñok map ma bé malam ngandak, loñgeñem i ta ndik bé i boñ loñge ngim mangéda.

Inyu lémél Djob, di nlama unda loñgeñem hiki ngéda, kayéle hala a yila bés lem. Inyu hala nyen Yéhôva a nkal bés le di ‘eñgep’ ni loñgeñem. (Kôlôsé 3:12) Ni maliga, i ta bé jam li ntomb i unda i lem mbuu i hiki ngéda. Inyuki? Inyule mam mahogi ma nla kéñ bés i unda loñgeñem, kiki bo libak li nsut, woñi di gwé, ngolba, tole wim. Ndi to hala, di nla yémbél nya mandutu i ibale di mbat Yéhôva mbuu mpubi inyu kôna ndémbél yé i loñgeñem.​—1 Korintô 2:12.

Baa di nla wan ngim makas ma niñ yés i het i mbat le di sal inyu unda loñgeñem? Di nla badba le: ‘Baa me yé mut a ñemble bôt ni ñem ngôô? Baa me nyoñ ngéda ni yom bôt bape ba gwé ngôñ? Nano a yé dilo tjañen le me bi sôk unda mut a ta bé mut wem lihaa, tole liwanda jem li ñem nyuu loñgeñem?’ Mbus, di nla téé mam di ga yônôs i dilo di nlo, kiki bo tibil yi bôt ba nkéña bés, téntén bilôk bikéé bi likoda. Ha nyen di nla yéñ yi i mam ma mpémél bôt bape, ni ma ba gwé ngôñ. Mbus, di nlama gwélél manjel ma inyu unda bôt bape loñgeñem kiki di yé le di gwés le ba bôñôl bés. (Matéô 7:12) Sôk i nsôk, Yéhôva a ga sayap biliya di mboñ inyu hôlôs loñgeñem ngéda di mbat nye mahôla.​—Lukas 11:13.

LOÑGEÑEM I ÑÔT BÔT BAPE

Ikété mam ñôma Paul a bi sima, ma ma bé unda le ba kôli tehe nye kiki ngwélél Djob, a bi pôdôl “loñgeñem.” (2 Korintô 6:3-6) Bôt ba bé kwo Paul i nyuu, inyule a bé tôñ bo, hala a bé nene maboñok mé ni bipôdôl gwé. (Minson mi baôma 28:30, 31) Nlélém ni bés, di nla ôt bôt maliga ni njel maboñok més malam. Ngéda di ñunda bôt bobasôna loñgeñem, yak bakolba bés, di nla tihba miñem nwap, di boñ ki le ôa yap inyu yés i sôs. (Rôma 12:20) Kingéda i mba i tagbe, nwin u Bibel u nla sôk u lémél bo.

Ngéda hisi hi ga yila Paradis, ngandak bôt i i ga lo bitugne i ga ba maséé i tehe bañga loñgeñem, bebek hala a’ ba ngélé bisu inyu bahogi ikété yap. Ñem nyonok ni mayéga, b’a ba maséé i unda bôt bape loñgeñem. Mut nyensôna nu a’ tjél unda bape loñgeñem ni i lôl bôt bape mahôla, a’ niñ bé i mba ni mba i Paradis. Jam lipe li yé ki le, i bet Djob a’ ti niñ boga, b’a bana gwéha ni loñgeñem ipôla yap. (Tjémbi 37:9-11) Kinje homa nsañ i mbok yondo, i het bôt b’a niñ ibabé le ba kon yom ibe yo ki yo woñi! Ndi, ilole di nkôdôl bisai bi, lelaa di nla ôt nseñ ibôdôl nano, ibale di ñunda loñgeñem?

NSEÑ DI ÑÔT I UNDA LOÑGEÑEM

Bibel i nkal le: “Mut nu loñgeñem a mboñ nom [niñ] yé nyemede loñge.” (Bingéngén 11:17) Bôt ba mbéna kwo mut loñgeñem i nyuu, ba yéñék ki ba loñge ni nye. Yésu a kal le: “Hihéga ni nhégél hion hi’a hégna ki bé.” (Lukas 6:38) Jon loñge mut i nhoo bot mawanda, biloñge bi mawanda ki.

Ñôma Paul a bi béhe likoda li Efésô le ba ‘bana loñgeñem ikété yap bo ni bo, ni liyômba, ba nwéhlaga ki bo ni bo.’ (Efésô 4:32) I nlôôha ba loñge inyu likoda le bilôk bikéé gwobisôna bi tôñna wada ni nuu, bi hôlnaga ni loñgeñem. Nya bôt i, i ta i gwéélak bé bibuk bibe, to bibuk bi diyana, tole bi bi mbaabana. Iloole ba tjam hilégé, ba mboñ biliya i gwélél hilémb hiap inyu hôla bape. (Bingéngén 12:18) Hala a mboñ le, likoda li nhol i pes mbuu, li séélak ki Djob ni maséé.

Ñ, loñgeñem i yé lem lam i i nene ikété bipôdôl ni maboñok. Ngéda di yé biloñge bi bôt, di nkôna libak lilam li Djob jés le Yéhôva, nu a gwé lem likap. (Efésô 5:1) U héya hala, di ga lédés likoda jés, di ôt ki bôt bape i gwélél Djob ni bés. Di yiba kiki bôt ba unda loñgeñem hiki ngéda!