Amun mantan Zoova m’ɔ nian sran’m be awlɛn’n nun’n
‘Sɛ amún wún kɛ amún ká nguan nun’n, nn amun a mantan min.’—Amɔs 5:4.
1, 2. ?Kɛ Biblu’n se kɛ Zoova ‘nian lele ju awlɛn’n i bo lɔ’n,’ i bo’n yɛle mennin?
ƝANMIƐN ZOOVA seli i nuan ijɔfuɛ Samiɛli kɛ: ‘Sran’m be nian nga be ɲinma wun i’n, sanngɛ min liɛ’n, n nian lele ju awlɛn’n i bo lɔ.’ (1 Samiɛl 16:7). ?Wafa sɛ yɛ Zoova ‘nian lele ju awlɛn’n i bo lɔ’ ɔ?
2 Ɲanmiɛn Ndɛ’n nun’n, awlɛn’n kwla yo nzɔliɛ like. Wie liɛ’n, be fa kan wafa nga sran’n i klun lɔ’n fa ti’n, ɔ nin i akonvisɔɛ’n, ɔ nin i angunndan’n, ɔ nin wafa nga like’n, annzɛ sa’n ɔ yo i’n, i ndɛ. Ɔ maan, kɛ Biblu’n se kɛ Ɲanmiɛn nian sran’m be awlɛn’n nun’n, i bo’n yɛle kɛ ɔ jranman like nga be ɲinma wun i sran’m be lika’n, i su. Sanngɛ wafa nga sran’n i klun lɔ’n fa ti sakpasakpa’n, i su yɛ ɔ fɛ i ɲin sie ɔ.
Ɲanmiɛn niannin wafa nga Izraɛli ti’n
3, 4. ?Kɛ nga Amɔs 6:4-6 fa kan’n sa’n, sa mennin yɛ ɔ o Izraɛli famiɛn diwlɛ’n m’ɔ ti akpasua blu’n i nun lɔ ɔ?
3 ?Kɛ Sran ng’ɔ sa sran’n i klun lɔ angunndan’n nian’n, ɔ niannin Amɔsu i blɛ su Izraɛli famiɛn diwlɛ’n m’ɔ ti akpasua blu’n, ngue yɛ ɔ wunnin i ɔ? Amɔs 6:4-6 waan sran’m b’a ‘tinngɛ be wun famiɛn li’m be su cɛ. Yɛ b’a la bia ndɛnndɛn’m be nun.’ Kpɔkun ‘bua nga b’a kpɛ cro’n nin nannin nga b’a lo lɛklɛɛ’n, yɛ be di ɔ.’ Asa ekun’n, kɛ bé ‘bó sanngo’n, nn bé kpánkpán bé tó jue.’ Kpɔkun ‘klowa kpakpa’m be nun yɛ be nɔn nzan’n niɔn.’
4 I klikli nun’n, e kwla bu sa sɔ’n kɛ be ɲin su yiyilɛ like sa. Aɲanbeunfuɛ’m be bɔbɔ be sua kpakpa’m be nun lɔ’n, be nɔn nzan kpakpa mun, be di aliɛ kpakpa mun, kpɔkun be bo ngowa kanlɛ ninnge kpakpa’m be fa yiyi be ɲin su. Asa ekun’n, be le ‘famiɛn li’ mɔ be fa sui je yɛ be yoli’n. Samali m’ɔ ti Izraɛli famiɛn diwlɛ’n i klɔ’m be bo bia’n i su lɔ’n, be nga be fufu asiɛ’n be kunndɛ laa ninnge mun’n, be wunnin i sɔ ninnge mun lɔ (1 Famiɛn Mun 10:22). Atrɛkpa’n, ninnge sɔ’m be nun sunman be ti sua nun klanman yolɛ ninnge mun.
5. ?Amɔsu blɛ su’n, ngue ti yɛ Zoova fali ya Izraɛlifuɛ’m be wun ɔn?
5 ?Sua kpakpa mɔ Izraɛlifuɛ’m be la be nun’n, ɔ nin aliɛ kpakpa mɔ be di’n, ɔ nin nzan kpakpa mɔ be nɔn’n, ɔ nin ngowa kanlɛ fɛfɛ mɔ be bo be tie’n, ɔ ti like tɛ Zoova ɲrun? Cɛcɛ, ɔ timan sɔ mlɔnmlɔn. Afin, Zoova bɔbɔ fali ninnge sɔ mun mannin klɔ sran mun naan be di su aklunjuɛ (1 Timote 6:17). Sa ng’ɔ kunnin Zoova i ya’n, yɛle ninnge tɛtɛ’m be klolɛ’n, ɔ nin nvlefuɛ’m be awlɛn’n m’ɔ ti tɛ’n, ɔ nin Ɲanmiɛn mɔ be bumɛn i like fi’n, yɛ be wiengu Izraɛlifuɛ mun mɔ be yo be finfin’n.
6. ?Amɔsu blɛ su’n, wafa sɛ yɛ Ɲanmiɛn ninnge’m be nun Izraɛli ti ɔ?
6 Be nga ‘b’a la bia ndɛnndɛn’m be nun mɔ bua nga b’a kpɛ cro’n yɛ be di’n, mɔ be bo sanngo’n be kpankpan be to jue’n,’ bé nuan wá bó be wun. Be usa sran sɔ’m be kɛ: ‘?An bu i kɛ amún yó sɔ naan ɲrɛnnɛn cɛn’n ɔ́ cúɛn kɔ́ i sin?’ Ɔ fata kɛ be wla bo be wun, sanngɛ ‘ɲrɛnnɛn dan ng’ɔ su wa tɔ Zozɛfu osu’n nunfuɛ’m be su’n, ɔ kleman be kokolɛ.’ (Amɔs 6:3-6). Kɛ Ɲanmiɛn nian Zozɛfu, annzɛ Izraɛli’n, ɔ ti aɲanbeunfuɛ. Sanngɛ Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, b’a saci mlɔnmlɔn. Ɔ nin i sɔ ngba’n, be bumɛn i ndɛ, be jaso be yo be cɛn kwlaa ninnge mun. Ajalɛ kunngba’n yɛ andɛ sran sunman be fa ɔ. Wie liɛ’n, be si kɛ blɛ nga e o nun yɛ’n ti kekle, sanngɛ kɛ ɲrɛnnɛn’n nin a tɔman be su ti’n, ɔ kleman be kokolɛ. Be buman be wiengu nga sa tɔ be su’n be angunndan, yɛ Ɲanmiɛn ndɛ loman be.
Izraɛli nvle’n w’a saci mlɔnmlɔn
7. ?Sɛ Izraɛlifuɛ’m b’a tieman Ɲanmiɛn nuan su ndɛ’n, ngue yɛ bé wá wún i ɔ?
7 Kannzɛ aɲanbeun ninnge’m be nun Izraɛlifuɛ’m be kle kɛ b’a yo kpa’n, sanngɛ Amɔsu fluwa kle kɛ b’a saci mlɔnmlɔn. Kɛ mɔ be buman Ɲanmiɛn nuan su ndɛ’n i like fi mɔ be kaciman be awlɛn’n ti’n, Ɲanmiɛn wá fá be mán be kpɔfuɛ mun. Asirifuɛ’m bé wá tɔ́ be su be famiɛn bɛ kpakpa’m be su, kpɔkun bé fá be kɔ́ lomuɛn. Ɲrɛnnɛn kpa yɛ bé wá wún i siɛn’n niɔn!
8. ?Ɔ yo sɛ yɛ maan Izraɛli tɔli amuɛn sɔlɛ’n nun ɔn?
8 ?Ɔ yo sɛ yɛ maan Izraɛlifuɛ’m be sacili mlɔnmlɔn sɔ ɔ? Kɛ Famiɛn Salomɔn wuli mɔ afuɛ 997 nun’n L.B.N. i wa Rɔbɔamu trɛnnin i osu nun’n, Izraɛli nvle blu’n tili i wun Zida nin Bɛnzamɛn be lika. I blɛ sɔ’n nun yɛ be sacilɛ’n boli i bo ɔ. Famiɛn ng’ɔ dun mmua sieli Izraɛli akpasua blu’n, yɛle Zeroboamu I (klikli’n). Ɔ ti ‘Nɛbati i wa.’ (1 Famiɛn Mun 11:26). Zeroboamu I lakali i famiɛn diwlɛ nunfuɛ mun kɛ, sɛ be tu ajalɛ lele be kɔ Zerizalɛmu lɔ Zoova sulɛ’n, i sɔ’n ti afɛ dan. Sanngɛ nn, nán nvlefuɛ’m be kpa yolɛ’n yɛ ɔ lo i ɔ. I bɔbɔ i ndɛ yɛ ɔ lo i ɔ (1 Famiɛn Mun 12:26). Srɛ kunnin Zeroboamu I, afin ɔ bu i kɛ sɛ Izraɛlifuɛ’m be kɔ Zerizalɛmu lɔ titi Zoova sulɛ’n, ɔ cɛman naan b’a su lɔ famiɛn liɛ’n i su. Kɛ Zeroboamu I ɔ ko yo naan i sɔ sa’n w’a yoman’n ti’n, ɔ takali sika ɔkwlɛ nannin ba nɲɔn. Ɔ takali kun Dan lɔ, yɛ kun ekun Betɛli lɔ. Kɛ ɔ fɛ i lɛ’n, nannin ba sɔlɛ’n wa kacili Izraɛli mɛn wunmuan’n i Ɲanmiɛn sulɛ wafa.—2 Be Nyoliɛ 11:13-15.
9, 10. (a) ?Ɲanmiɛn sulɛ wafa mennin yɛ Famiɛn Zeroboamu I ɔ kpɛli i ba ɔ? (b) ?Famiɛn Zeroboamu ll i blɛ su’n, Ɲanmiɛn buli Izraɛli lɔ cɛn dilɛ’m be sɛ?
9 Zeroboamu I, ɔ kunndɛli kɛ ɔ́ yó naan Ɲanmiɛn sulɛ wafa uflɛ sɔ’n, ɔ ɲan ɲrun. Ɔ maan, wafa nga be di cɛn mun Zerizalɛmu lɔ’n, ɔ niannin su siesieli Ɲanmiɛn sulɛ wafa sɔ’n i cɛn dilɛ mun. 1 Famiɛn Mun 12:32 nun’n, e kɛnngɛn i lɔ kɛ: ‘Zeroboamu sieli cɛn kun. I waan anglo mɔcuɛ su’n, kɛ i cɛn blu nin nnun ko ju’n, bé dí cɛn, yɛ bé yó i sɔ tititi. Cɛn dilɛ sɔ’n ti kɛ Zida lɔ liɛ’n sa. I bɔbɔ yili sraka mun. Kɛ ɔ yoli i sɔ Betɛli lɔ ɔ.’
10 Zoova klun w’a jɔman cɛn dilɛ tɛtɛ sɔ’m be su le. Ɔ maan, kɛ afuɛ ya kpɔlɛ kun sinnin mɔ afuɛ 844 nun L.B.N. Zeroboamu ll ɔ́ síe Izraɛli nvle blu’n, Zoova sinnin Amɔsu lika naan w’a yi i ya falɛ’n i nglo weiin (Amɔs 1:1). Amɔs 5:21-24 nun’n, Ɲanmiɛn seli kɛ: ‘Min wun wunlɛ ng’ɔ ju i blɛ ɔ an ba’n, ɔ yo min kain, ɔ yo min tɛ. Amun aɲia nga amun yia’n, w’a flan min. Tɛ nga be yrɛ i nnɛn’n kɔlikɔli’n mɔ án yí mán min’n, ɔ nin nnɛn nga amún kún be mán min ekun’n, b’a flan min. Nannin lowa nga an fa yi bo kun yolɛ i su tɛ’n, min ndɛ nunman nun. Nán n ti amun jue tolɛ kun! An yaci sanngo’m be bolɛ maan n ti sa! Amun yaci sa nuan su yolɛ maan ɔ sonji kɛ nzue m’ɔ sonji’n sa. Maan sa seiin yolɛ ɔ sonji kɛ nzue ba wie m’ɔ sonji gblogblo m’ɔ wieman nun le’n sa.’
E wun sa kunngba’n e blɛ liɛ’n nun
11, 12. ?Wafa nga laa Izraɛlifuɛ’m be Ɲanmiɛn sulɛ’n ɔ nin asɔnun tɛtɛ’m be liɛ’n be fa be wun’n, i wie yɛle mennin?
11 Nanwlɛ, Izraɛlifuɛ nga be yiali be dili amuɛn sɔlɛ cɛn mun’n, Zoova niannin be awlɛn’n nun. Kpɔkun, ɔ kpaloli be cɛn dilɛ nin be tɛ nga be yra be nnɛn mun kɔlikɔli’n. I sɔ kunngba’n, andɛ Ɲanmiɛn kpalo asɔnun tɛtɛ’m be cɛn dilɛ mɔ be bo’n takaman Biblu’n su’n, mɔ i wie yɛle Nowɛli nin Paki dilɛ’n. Zoova i sufuɛ’m be diman cɛn sɔ mun wie. Afin be liɛ’n, sa nuan su yolɛ nin mmla tɔnlɛ’n be kwlá tranman likawlɛ kɛ nga wia’n ɔ nin aosin’n be kwlá tranman likawlɛ’n sa.—2 Korɛntfuɛ Mun 6:14-16.
12 Like nga e kwla sie i nzɔliɛ ekun’n, yɛle kɛ asɔnun tɛtɛ’m be Ɲanmiɛn sulɛ’n ɔ nin Izraɛlifuɛ’m be nannin ba sɔlɛ’n, be fa be wun. Kannzɛ bɔbɔ be nga be se be wun kɛ be ti Klistfuɛ’n be nun wie’m be sɔ Ɲanmiɛn Ndɛ’n m’ɔ ti nanwlɛ’n i nun’n, sanngɛ asɔnun tɛtɛ’m be Ɲanmiɛn sulɛ bɔbɔ ba’n sa’n, ɔ kleman kɛ be klo Ɲanmiɛn. Sɛ ɔ ti kɛ asɔnun tɛtɛ’m be klo Ɲanmiɛn sakpa’n, nn bé jrán su bé sú Zoova ‘angunndan nun nanwlɛ nun,’ afin i sɔ’n yɛ ɔ jɔ Zoova klun ɔn (Zan 4:24). I li bɔɔ asɔnun tɛtɛ’m be ‘yaciman sa nuan su yolɛ naan ɔ sonjiman kɛ nzue m’ɔ sonji’n sa. Naan sa seiin yolɛ’n ɔ sonjiman kɛ nzue ba wie m’ɔ sonji gblogblo m’ɔ wieman nun le’n sa.’ I tɛ bɔbɔ’n, be fa Ɲanmiɛn i mmla’m be sie i be sin. Bla m’ɔ timan be yi’n, annzɛ yasua m’ɔ timan be wun’n mɔ be nin i be la’n, ɔ nin Ɲanmiɛn mmla’n i fɔnlɛ tɛtɛ kpa wafa wie mun ekun’n, be ɲin kpa i kwlaa sɔ’n su. I tɛtɛ kpa ekun’n yɛle kɛ, yasua m’ɔ nin i wiengu yasua, annzɛ bla m’ɔ nin i wiengu bla be ja’n, be klun jɔ su!
‘Maan sa kpa yolɛ’n tran amun awlɛn’n nun’
13. ?Ngue yɛ ɔ fata kɛ e yo naan y’a fa Amɔs 5:15 su ɔ?
13 Be kwlaa nga be kunndɛ kɛ bé sú Zoova naan Zoova i klun jɔ be wun’n, Zoova se be kɛ: ‘Nán amun fa sa tɛ yolɛ’n be sie amun awlɛn’n nun mlɔnmlɔn. Maan klunufue [sa kpa, NW] yolɛ’n yɛ ɔ tran amun awlɛn’n nun ɔn.’ (Amɔs 5:15). Like klolɛ’n, annzɛ i kpɔlɛ’n, be yi wafa nga e klun lɔ’n fa ti’n i nglo. Kɛ mɔ e klun angunndan’n ɔ ti tɛ’n ti’n, ɔ fata kɛ e mian e ɲin kpa naan y’a kwla sɛsɛ i (Nyanndra Mun 4:23; Zeremi 17:9). Sɛ e fa e awlɛn’n sie i sa tɛ’n su’n, ɔ cɛman naan y’a klo sa tɛ yolɛ’n naan y’a kpɔ sa kpa yolɛ’n. Kpɔkun sɛ e yo sa tɛ sɔ’n naan e fa cici e ti’n, kannzɛ bɔbɔ e di Ɲanmiɛn i junman wafa kwlaa juejue su’n, nɛ́n i sɔ’n ti yɛ Ɲanmiɛn i klun jɔ e wun ɔn. I sɔ’n ti’n, maan e srɛ Ɲanmiɛn naan ɔ uka e naan ‘nán e fa sa tɛ yolɛ’n sie e awlɛn’n nun, naan sa kpa yolɛ’n yɛ ɔ tran e awlɛn’n nun ɔn.’
14, 15. (a) ?Izraɛlifuɛ’m be nun’n, wan mun yɛ be yoli sa kpa ɔ? ?Sanngɛ ngue yɛ be yoli be nun wie mun ɔn? (b) ?Wafa sɛ yɛ e kwla wla be nga andɛ be ti blɛ kwlaa nun Ɲanmiɛn junman difuɛ’n be fanngan ɔn?
14 Nán Izraɛlifuɛ’m be ngba yɛ be yoli sa tɛ Zoova ɲrun ɔn. Sran kɛ Oze nin Amɔsu sa’n, ‘sa kpa yolɛ’n trannin be awlɛn’n nun,’ kpɔkun be niannin Ɲanmiɛn nuan su ndɛ kanlɛ junman’n nun be dili. Be nun wie mun ekun be tali nda kɛ bé yó Ɲanmiɛn liɛ klonglo. Blɛ mɔ be ti Ɲanmiɛn liɛ klonglo sɔ’n i nun’n, like kwlaa nga be fa viɲi be yoli’n i wie fi kanman be nuan, i cinnjin kpafuɛ’n yɛle nzan’n (Kalɛ 6:3, 4). ?Sanngɛ sran sɔ mun mɔ be klɛnnin be wun mannin Ɲanmiɛn’n, Izraɛlifuɛ’m be onga’m be buli i like kpa yolɛ? Kosan’n i su tɛlɛ tɛ’n yi wafa nga Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, nvle wunmuan’n sacili mlɔnmlɔn’n i nglo. Amɔs 2:12 se kɛ: ‘Amun a man be nga be tali nda kɛ bé yó min liɛ klonglo’n, be nzan b’a nɔn. An tannin Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’m be atin kɛ nán be kan min nuan ndɛ’n kun.’
15 Kɛ Izraɛlifuɛ sɔ’m be wun be niaan nga be tali nda kɛ bé yó Ɲanmiɛn liɛ klonglo’n, ɔ nin Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n, ɔ nin i fata kɛ ɲannzuɛn kun be naan be kaci be nzuɛn’n. Sanngɛ, ɔ timan sɔ. Be kunndɛ kɛ bé búbú sran ndɛnmanfuɛ’m be sa sin naan be yaci Ɲanmiɛn manmanlɛ. Nán maan e nun wie fi yo naan e niaan Klistfuɛ nga be ti titi atin bofuɛ’n, annzɛ ngaliɛ difuɛ’n, annzɛ akpasua sunianfuɛ’n, annzɛ Betɛli lɔ junman difuɛ’n, be sa sin bubu be naan be yaci be junman’n i dilɛ mlɔnmlɔn. Sanngɛ, maan e wla be fanngan naan be di be blɛ kwlaa nun Ɲanmiɛn junman’n i titi!
16. ?Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, wafa sɛ yɛ Moizi blɛ su Izraɛlifuɛ’m be yoli kpa trali Amɔsu blɛ sufuɛ mun ɔn?
16 Kannzɛ bɔbɔ Amɔsu i blɛ su Izraɛlifuɛ sunman be le aɲanbeun ninnge mun’n, sanngɛ ‘be leman Ɲanmiɛn ninnge’m be wie fi.’ (Lik 12:13-21). I nun mɔ be nannan’m be o aawlɛ flɛnnɛn’n nun lɔ’n, be dili mani lele afuɛ 40. B’a diman nannin mɔ w’a lo lɛklɛɛ’n, annzɛ b’a laman li mɔ sui je yɛ be fa yoli’n, be su. Sanngɛ, Moizi dili be nanwlɛ kɛ: ‘Like nga amun yoli mɔ Anannganman amun Ɲanmiɛn’n maan w’a yoman ye’n, ɔ nunman lɛ. Afuɛ ablanan nga amun dili’n nun’n, Anannganman amun Ɲanmiɛn w’a kpɔciman amun le. Like fi w’a mianman amun sa.’ (Mmla’n 2:7). Nanwlɛ, aawlɛ flɛnnɛn’n nun lɔ’n, cɛn kwlaa Izraɛlifuɛ’m be ɲannin ninnge ng’ɔ mian be sa’n. I kpa bɔbɔ’n, Zoova fali be yoli i awlɛn su sran, ɔ sasali be, kpɔkun ɔ yrali be su!
17. ?Ngue ti yɛ Zoova fali Izraɛlifuɛ mun ɔli Mɛn ng’ɔ seli kɛ ɔ́ fá mán be’n i nun lɔ’n niɔn?
17 Zoova kpɛnnin Amɔsu i blɛ sufuɛ’m be wla kɛ ɔ fali be nannan mun ɔli Mɛn ng’ɔ seli kɛ ɔ́ fá mán be’n i nun lɔ. Kpɔkun ɔ ukali be maan be fuannin be kpɔfuɛ’m be kwlaa be asiɛ’n su (Amɔs 2:9, 10). ?Sanngɛ ngue ti yɛ Ɲanmiɛn fali be Ezipti lɔ lele ɔli Mɛn ng’ɔ seli kɛ ɔ́ fá mán be’n i nun lɔ’n niɔn? ?Ɔ fata kɛ be kunndɛ pɔɔ nun tranlɛ naan be kaci be sin be si be Yifuɛ’n? Cɛcɛ! I kpa bɔbɔ’n, Ɲanmiɛn yoli naan b’a kwla yo like kwlaa nga be kwla yo’n naan b’a yo i nvle nunfuɛ mɔ be su i mlɔnmlɔn’n. Sanngɛ Izraɛli nvle blu’n i nunfuɛ’m b’a kpɔman sa tɛ yolɛ’n naan b’a klo sa kpa yolɛ’n. I kpa bɔbɔ’n, be yacili Ɲanmiɛn Zoova lɛ be ko manmannin fafuɛ mun. I sɔ’n ti ɲannzuɛn sa dan!
Zoova nin be wá kán sa nga be yoli’n i ti ndɛ
18. ?Ngue ti yɛ Zoova deli e Ɲanmiɛn ninnge’m be nun ɔn?
18 Ɲanmiɛn i wla kwlá fiman Izraɛlifuɛ’m be ayeliɛ tɛ sɔ’n i su mlɔnmlɔn. Ɔ kleli i sɔ liɛ’n weiin ndɛ ng’ɔ kannin’n nun. Ɔ seli kɛ: “Amun sa tɛ kwlaa nga amun yoli’n, e nin amun é kɛ́n i ngba’n i ti ndɛ.” (Amɔs 3:2). E mɔ e timan Ezipti mɛn’n mɔ yɛle andɛ mɛn tɛ kain nga i kanga kun’n, ɔ fata kɛ ndɛ sɔ’n ɲan ta e su. Zoova w’a deman e mɛn sɔ’n nun naan e yo e klunklo like. I kpa bɔbɔ’n, ɔ deli e naan e kaci i nvle nunfuɛ naan e tu e klun e mɛnmɛn i nanwlɛ su. Ɔ maan e kwlaa é wá kán sa nga e fa e ti ɲanlɛ sɔ’n e yo’n, i ndɛ klé i.—Rɔmfuɛ Mun 14:12.
19. ?Kɛ nga Amɔs 4:4, 5 fa kan sa’n, ngue yɛ Izraɛlifuɛ’m be nun sunman be kloli i ɔ?
19 Sa ng’ɔ ti tɛ’n yɛle kɛ, Izraɛlifuɛ kpanngban b’a buman ndɛ cinnjin nga Amɔsu kannin’n i ndɛ. Amɔs 4:4, 5 nun’n, Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n yiyili Izraɛlifuɛ’m be sacilɛ mɔ Ɲanmiɛn ninnge’m be nun b’a saci’n i nun seli kɛ: ‘Izraɛlifuɛ mun, an wɔ Betɛli Ɲanmiɛn sua’n nun lɔ, amun li nán amun yaci amun sa tɛ’n i yolɛ. Wie kusu ɔ, an wɔ Gilgali Ɲanmiɛn sua’n nun lɔ amun li nán amun yaci sa tɛ’n i yolɛ. Afin nga amun waan be fa man amun naan amun yo’n yɛ ɔ o lɛ ɔ.’ Izraɛlifuɛ’m b’a suanman sa kpa yolɛ. B’a sasaman be klun angunndan’n. I sɔ’n ti’n, be nun sunman be wa kloli sa tɛ’n, kpɔkun be kpɔli sa kpa’n. Nannin ba amuɛn sɔfuɛ sɔ’m b’a kaciman mlɔnmlɔn. Ɔ maan Zoova nin be wá kán sa nga be yoli’n i ti ndɛ, kpɔkun bé ká sa tɛ yolɛ’n nun lele be fa wu!
20. ?Wafa sɛ yɛ sran kun kwla yo naan i mɛn dilɛ’n ɔ nin Amɔs 5:4 i nun ndɛ’n w’a ɔ likawlɛ ɔ?
20 Izraɛlifuɛ’m be blɛ sɔ nun’n, kɛ ɔ ko yo naan sran kun w’a kwla su Zoova nanwlɛ’n nun titi’n, ɔ timan pɔpɔ. Ɔ timan pɔpɔ mánmán sran kun kɛ ɔ yoman like nga sran kwlaa yo’n i wie. Andɛ Klistfuɛ gbaflɛn nin talua mun, yɛ sran kpɛnngbɛn’m be wun i sɔ liɛ’n i wlɛ weiin. Sanngɛ klolɛ mɔ Izraɛlifuɛ wie’m be klo Ɲanmiɛn’n, ɔ nin i klun mɔ be kunndɛ kɛ ɔ jɔ be wun’n, ɔ suli be bo maan be suli Ɲanmiɛn nanwlɛ’n nun. Amɔs 5:4 nun’n, Zoova yia be fɛfɛ su kɛ: ‘Sɛ amún wún kɛ amún ká nguan nun’n, nn amun a mantan min.’ Andɛ kusu’n, be nga be kaci be nzuɛn’n mɔ be fa be wun mantan Ɲanmiɛn’n, mɔ be suan Biblu’n nun like kpɔkun be yo i klun sa’n, Ɲanmiɛn si be aunnvuɛ. I sɔ yolɛ’n timan pɔpɔ, sanngɛ sɛ e yo sɔ’n, ɔ́ fá e síe anannganman nguan atin’n su.—Zan 17:3.
Ɲanmiɛn nuan ndɛ’n i tilɛ awe kpɛ́n sanngɛ be liɛ’n, i tilɛ’n búbú be su
21. ?Be nga be nunman Ɲanmiɛn sulɛ kpafuɛ’n nun’n, awe mennin yɛ ɔ kun be ɔ?
21 ?Ngue sa yɛ ɔ́ ɲán sran nga b’a suanman Ɲanmiɛn sulɛ kpafuɛ’n i bo’n mun ɔn? Awe’n i tɛ kpafuɛ’n mɔ yɛle Ɲanmiɛn ndɛ’n i tilɛ’n yɛ ɔ́ jú be su ɔ! Zoova waan: ‘Cɛn kun ń wá tó awe ń yí mɛn’n su. Awe sɔ m’ɔ́ kún sran mun’n, nán kɛ awe ɔ, nán nzuewe ɔ. Anannganman i nuan ndɛ’n i tilɛ i awe yɛ ɔ́ kún be ɔ.’ (Amɔs 8:11). Ɲanmiɛn ninnge’m be nun awe kun asɔnun tɛtɛ mun. Sanngɛ, be nun sran nanwlɛfuɛ’m be kwla wun i wlɛ weiin kɛ Ɲanmiɛn ninnge’m be nun’n, aliɛ bubu Zoova i sufuɛ’m be su. I sɔ’n ti’n, be ba kpuu Zoova i anuannzɛ’n nun. Ngbaciɛ dan sɔ mɔ bé wá wún i asɔnun tɛtɛ mun nin Klistfuɛ kpa’m be afiɛn’n, Zoova yili i nglo weiin ndɛ ng’ɔ kannin’n nun. I waan: ‘Amun nian, min sufuɛ’m bé ɲán like bé dí, sanngɛ amun liɛ’n, awe kún amun. Amun nian, min sufuɛ’m bé ɲán nzue bé nɔ́n, sanngɛ amun liɛ’n, nzuewe kún amun. Amun nian, min sufuɛ’m bé wun kpája be, sanngɛ amun liɛ’n, amún ɲin ɔ́ guá ase.’—Ezai 65:13.
22. ?Ngue ti yɛ maan e klun jɔ’n niɔn?
22 ?E mɔ e ti Zoova i sufuɛ’n, e klun jɔ wafa kpanngban nga Ɲanmiɛn ta e m’ɔ yra e su’n, i su? Kɛ e suan Biblu’n nin Biblu’n i akua’m be nun like’n, mɔ e kɔ asɔnun aɲia mun nin aɲia dandan’m be bo’n, ɔ yo e kɛ e bo sro, e klun m’ɔ jɔ dan’n ti. Ɲanmiɛn Ndɛ’n mɔ i bue yɛle Ɲanmiɛn nuan su ndɛ’n nga Amɔsu kannin’n, i wlɛ mɔ e wun i weiin’n, ɔ jɔ e klun wie dan.
23. ?Ngue yɛ ɔ jɔ be nga be manman Ɲanmiɛn’n be klun ɔn?
23 Sran kwlaa nga be klo Ɲanmiɛn mɔ be kunndɛ kɛ bé mɛ́nmɛ́n i’n, Ɲanmiɛn nuan su ndɛ’n nga Amɔsu kannin’n, ɔ gua be awlɛn su nzue. Kannzɛ e di sika yalɛ annzɛ e dimɛn i yalɛ o, kannzɛ ɲrɛnnɛn’n ti sɛ ɔ ti sɛ e su mɛn tɛ nga nun sɛ o, sanngɛ e mɔ e klo Ɲanmiɛn’n e klun jɔ e suyralɛ’n su. Yɛle kɛ Ɲanmiɛn yra e su nin Ɲanmiɛn ninnge’m be nun aliɛ fɛfɛ kpa mun (Nyanndra Mun 10:22; Matie 24:45-47). I sɔ’n ti’n, maan manmanlɛ’n kwlaa wɔ Ɲanmiɛn m’ɔ man like kwlaa mɔ maan e klun jɔ’n i lika. Maan e mian e ɲin kɛ é tú e klun é mɛ́nmɛ́n i tititi. Sɛ e fa e wun mantan Zoova m’ɔ nian sran’m be awlɛn’n nun’n, i sɔ’n yó e aklunjuɛ like kpa.
?Wafa sɛ yɛ amún tɛ́ kosan’m be su ɔ?
• ?Wafa sɛ yɛ Amɔsu blɛ su Izraɛli mɛn’n nun lɔ ti ɔ?
• ?Ninnge’m be yolɛ nun’n, wafa sɛ yɛ e blɛ liɛ’n ɔ nin i Izraɛli akpasua blu’n nun lɔ liɛ’m be fa be wun ɔn?
• ?Awe mennin yɛ be kɛnnin i ndɛ kɛ ɔ́ wá jú m’ɔ o lɛ andɛ ɔ? ?Sanngɛ wan mun yɛ awe sɔ’n kunman be wie ɔ?