Stadi 25
Ridim Mo Talem Mining Blong Ol Vas
1-3. ?Taem yu givim ol tok, yumi mas ridim ol vas long wanem fasin?
1 Taem yu tokbaot ol plan blong God long ol narafala man, maet wetem ol man wanwan no long plante man taem yu stanap long platfom, tok blong yu i stanap long ol vas we yu ridim long Baebol. Taswe fasin blong ridim ol vas ya yu mas mekem long fasin we i gud. Yu no mas mekem long fasin we i no gat filing. Be, hem i mas wekemap tingting blong ol man long tok blong yu sipos yu ridim blong kasem wan mak. From samting ya Pepa Blong Givim Advaes i makem se, “Ridimgud ol vas” olsem wan spesel samting blong evriwan i tingbaot we oli wantem kamgud olsem minista.
2 Mas ridim ol vas wetem filing, be yu no mas mekem samting ya i bitim mak. Filing we yu soem taem yu ridim vas long Baebol i dipen long vas hem wan mo ol vas we oli stap raonabaot long hem. Hem i mas givim ansa long poen we yu tokbaot be hem i no mas pulum tingting long fasin blong rid nomo.
3 Mo bakegen, riding i mas pulum tingting long haf blong vas we i sapotem tok blong yu. Hem i mas pulum tingting blong ol man we oli lesin long yu blong oli bilivim. Taswe, fasin blong ridimgud ol vas long Baebol i save mekem man i bilivim. Hem i mekem fasin blong rid i gat paoa.
4, 5. ?Wanem mining blong “makemgud ol stret tok”? Soemaot.
4 Makemgud ol stret tok. Risen blong ridim wan vas long Baebol i soem wanem tok nao yu mas makemgud wetem voes blong yu. Sipos yu makem olgeta tingting long vas blong Baebol long sem fasin, bambae i no gat wan poen we i klia mo bigfala poen long tok blong yu bambae i lus. Taswe yu mas lukaotgud se ol tok we oli impoten blong makemgud wetem voes blong yu hemia ol tok we oli soem risen blong yusum vas.
5 Eksampel, sipos yu yusum Esikel 18:4 blong pruvum se sin i mekem se, man i ded, be i no blong stap harem i soa blong olwe, bambae yu ridim long fasin ya se: “Sol we i stap mekem sin—hem nao bambae i ded.” Makemgud ol tok we oli stap long italiks long voes blong yu. Be sipos yu wantem talem se i no bodi nomo we i ded be sol nao hem i ded, bambae yu makem defren tok wetem voes blong yu. Bambae yu ridim olsem se: “Sol we i stap mekem sin—hem nao bambae i ded.” Ol tok we yu makem long voes blong yu i dipen long risen blong ridim wan vas.
6-12. ?Wanem rod yumi save yusum blong makem ol tok we i karem mining blong vas?
6 Gudfala rod blong makem vas wetem voes. I gat ol defren fasin blong makem ol tok we oli karem tingting we yu wantem makem wetem voes blong yu mo rod we bambae yu yusum hem i mas laenap wetem vas mo plan blong tok blong yu.
7 Fasin ya blong “Ridimgud ol vas” i no blong yusum olgeta fasin blong makem tok wetem voes. Bambae yu save moa long olgeta samting ya taem yu yu gohed blong stadi long fasin blong makemgud tok wetem voes. Be i gat long ples ya sam rod we oli save givhan long yu blong gat gudhan blong ridimgud ol vas blong Baebol.
8 Jenisim voes. Hemia jenis we yu mekem long voes blong yu maet hem i go smol, i slou no i gat paoa, samting ya i makem ol impoten tok long fultoktok.
9 Spel smol. Yu save mekem samting ya bifo no afta long wan impoten tok we i stap long vas blong Baebol no yu save mekem tufala wantaem. Spel smol olsem we yu katem tok blong yu, bifo we yu ridim wan stampa tingting, i mekem ol man oli rere blong lesin long samting we bambae yu talem; spel smol afta long stampa tingting i mekem ol man oli tingting dip moa long samting ya we yu ridim.
10 Talem bakegen. Fasin blong makemgud vas wetem voes yu save mekem taem yu yu stop long riding blong yu mo yu ridim ol tok no ol fultoktok bakegen. Yu mas gat fasin luksave blong yusum rod ya.
11 Yusum bodi. Yusum bodi, mo fes blong yu tu, samting ya i save givhan tu blong makemgud wan tok no wan fultoktok.
12 Voes i jenis. Samtaem jenis blong voes taem man i rid i save jenisim mining blong ol tok mo i save makemaot olgeta, be ples ya tu, yu mas gat fasin luksave, antap moa sipos tok ya i strong tumas.
13, 14. ?Taem wan man blong haos i ridim wan vas, olsem wanem yumi save makemgud stampa poen long hem?
13 Ol vas we man blong haos i ridim. Taem man blong haos i ridim wan vas, maet hem i makem ol tok we oli no laenap wetem tingting blong yumi no maet hem i no makemaot wan tok nating. ?Bambae yu mekem wanem? Oltaem i gud blong talem bakegen mining blong vas we yu wantem makem ol poen long hem. Afta long riding, yu save pulum tingting blong man blong haos long ol tok ya sipos yu talem bakegen no yu askem ol kwestin.
14 I gat narafala rod blong mekem samting ya, be i nidim fasin luksave mo waes. Taem man i stap rid maet yu save stopem hem long stret poen, talem sore taem yu mekem olsem, mo pulum tingting blong man i go long ol tok no ol fultoktok we yu wantem makemgud. Fasin ya i save karem frut sipos yu no mekem man blong haos i sem no yu no mekem hem i fraet, be yu no mas mekem samting ya oltaem.
15-17. ?From wanem i impoten blong mekem mining blong vas i klia?
15 I no naf blong ridim wan vas blong givim tingting we yu wantem, nating se yu talemgud ol tok. I tru samtaem, maet vas i givim tingting we yu wantem talem long tok blong yu. Be kolosap oltaem, i impoten blong talem bakegen ol tok long vas we oli karem stampa tingting mo biaen yu save soemaot olsem wanem oli laenap wetem tok blong yu. Hemia wanem Pepa Blong Givim Advaes i tokbaot se “Talem mining blong ol vas.” Tingbaot, plante man oli no savegud Baebol mo oli no save kasem poen blong yu sipos yu ridim nomo. Talem bakegen ol impoten tok mo talem mining blong olgeta, samting ya i save givim jans blong oli tingting dip long save ya.
16 Blong yu save talem mining blong wan vas afta we yu ridim, hem i mas laenap wetem tok blong yu mo oltaem yu mas pulumgud tingting blong ol man i go long vas ya. Nao, tingbaot fasin blong tij, bambae yu wantem eksplenem mining blong vas ya long rod we i isi blong man i kasem save long hem.
17 Mo bakegen, yu yu mas kasem stret save long vas ya mo mining we yu givim i mas stret. Tingbaot ol vas raonabaot, mo ol stampa tingting we oli stap no ol man we oli stap taem yu yusum vas ya. I nogud blong yusum wan vas we i no laenap nating wetem tingting blong man we i raetem. Yusumgud ol buk blong Sosaeti blong talem mining blong ol vas.
18. ?Olsem wanem yumi save makem ol impoten tok we yumi wantem eksplenem?
18 Ol tok we yu wantem givim mining blong olgeta nomo. Bifo no long taem we yu yu givim mining blong wan vas oltaem yu yu mas talem bakegen ol impoten tok long hem. Hemia i blong mekem se evri samting long vas we i no laenap wetem tok blong yu, bambae oli no kam klia tumas oli kam namba tu nomo. Blong mekem samting ya i no nid blong talem bakegen ol tok we oli stap long vas, nating se plante taem ol man oli stap mekem olsem. Be samtaem yu save pulum tingting blong ol man we oli lesin long yu long narafala rod blong oli tingbaot poen we yu wantem talem. Wan rod we yu save mekem olsem yu save yusum sam tok we oli gat kolosap sem mining olsem ol tok ya we oli stap long vas. Narafala rod yu save askem ol kwestin. Sipos yu toktok long wan man blong haos, askem ol kwestin we oli save pulum man blong haos i talemaot stampa tingting.
19-22. ?Wanem samting yumi mas mekem blong “ol man oli kasem save long bigfala tingting we yu talem”?
19 Ol man oli kasem save long bigfala tingting we yu talem. Hemia i min se yu mas traem mekem se ol man oli kasem klia from wanem yu yusum wan vas. Maet yu yu faenem se i no nid blong tokbaot fastaem vas we yu wantem yusum. I no min se bambae yu no talemaot poen we i stap long vas ya, no gat. Be, kolosap evritaem, yu yu bin mekem sam rod i rere finis bifo yu ridim wan vas. Naoia yu yu mas tingbaot se i gat sam samting yu save talem blong soem from wanem yu yusum vas ya.
20 Ol man we oli lesin long yu mo impoten poen long tok blong yu bambae i soemaot wanem mining blong vas yu mas givim. I no naf blong tokbaot vas ya nomo. Yu mas joenem ol tingting we yu makem long vas wetem ol poen we yu talemaot bifo yu ridim vas ya. Yu mas talemaot klia olsem wanem oli joen.
21 Bambae hem i gud moa sipos mining blong vas we yu givim i isi blong man i kasem save long hem, mo i laenap yet wetem tingting we yu wantem givim long vas ya. I no mas karem ol narafala tingting tu i kam insaed. Samting ya i save wok sipos yu katemdaon namba blong ol poen long tok blong yu mo biaen yu save ademap ol samting ya nomo we yu nidim blong mekem ol poen ya i kam klia moa. Bifo we yu ridim vas sipos i gat sam kwestin long tok blong yu we yu no givim ansa long olgeta yet, yu mas talem taem yu eksplenem mining blong vas.
22 Naoia long program blong trenem fasin blong toktok blong yu, yu mas traehad blong kasem mak ya blong mekem tok i isi blong man i haremsave mo i stret long poen. Taem yu kasem mak ya, riding mo fasin blong talem mining blong ol vas bambae i soemaot fasin ya se yu gat gudhan olsem wan tija.