Epwe Fet Ach Ekiek Ussun Aramas Atun An A Akkarapoto Ranin Jiowa We?
“Ewe Samol esap amanga an we pwon, . . . nge a chok mosonottam ngenikemi, pun ese mochen pwe emon epwe poutmwalilo, pwe aramas meinisin repwe tori aier.”—2 PITER 3:9.
1, 2. (a) Mei fet ekiekin Jiowa ussun aramas lon ei fansoun? (b) Ikkefa ekkewe kapas eis sipwe akku ngeni pwisin kich?
WIISEN noun Jiowa kewe chon angang ar repwe “foralo chon kaeo seni chon ekkewe muu meinisin.” (Mattu 28:19, NW) Atun ach sipwe akkapwonueta wiisach na me witiwiti “ewe ran mi lapalap, ranin Jiowa we,” a lamot ach sipwe eani ekiekin Jiowa ussun aramas. (Sefanaia 1:14, NW) Iwe, mei fet ekiekin? Iei alon ewe aposel Piter: “Ewe Samol esap amanga an we pwon, usun chok ekkoch aramas ra ekieki usun mang, nge a chok mosonottam ngenikemi, pun ese mochen pwe emon epwe poutmwalilo, pwe aramas meinisin repwe tori aier.” (2 Piter 3:9) Ekiekin Kot pwe aramas repwe tufichin aier. “Letipan pwe sokkun aramas meinisin repwe kuna ewe alen amanau me enletin silei minne mi enlet.” (1 Timoti 2:4, NW) Mi enlet pwe Jiowa a kan pwapwa lupwen emon “chon foforingau epwe kul seni an tipis o manau”!—Isikiel 33:11.
2 Sia ita eani ekiekin Jiowa ussun aramas? Sia ita eani an we ekiek pwe aramas seni iteiten einang me muu meinisin repwe tufichin kapachelong lein “ekkewe siipen an we malamal”? (Kol Fel 100:3; Fofor 10:34, 35) Sipwe nengeni ruu poraus mi affata lamoten ach sipwe eani ekiekin Kot. Lon ir me ruu, a arapoto nninniiloon aramas, me ena mettoch a esilesil ngeni noun Jiowa kewe chon angang me mwan. Ekkena poraus ra akkaewin lamot lon ei atun ach sia witiwiti warotoon ewe ran mi lapalap, ranin Jiowa we.
Apraham A Eani Ekiekin Jiowa
3 Ewe aewin poraus a weneiti Apraham, ewe semelap mi tuppwol, me ekkewe telinimw mi ngau, iter Sotom me Komora. Lupwen Jiowa a rong ewe “kapasen atutur usun an chon Sotom me Komora foforingau,” ese muttir atai ekkena telinimw me aramaser kewe. A akkom atittiner. (Keneses 18:20, 21) Ruuemon chonlang ra tiitiilo ngeni Sotom, iwe, ra nonnom lon imwen Lot, ewe mwan mi pwung. Lon ewe pwinin an ekkena chonlang waroto, “ekewe re Sotom meinisin, ekewe alual me chinlap ra feito seni ekis meinisin o pwelifeili imwen Lot” pun ra mochen sike ngeniir. A ffat pwe ngauen chon ena telinimw a anneta pwe mi pwung an epwe katalo. Iwe nge, iei alon ekkena chonlang ngeni Lot: “Ifa usun, mi pwal wor aramasom ikei, pwuluen noum kewe fopwul, are noum at me nengin, are pwal eman mararum? Kopwe emwenirewu seni lon ei telinimw.” Jiowa a suuki ewe alen amanau ngeni ekkoch chon ena telinimw, nge Lot me noun kewe ruuemon fopwul chok rese nninniilo.—Keneses 19:4, 5, 12, 16, 23-26.
4 Iwe iei, sipwe liwiniiti ewe fansoun Jiowa a pwari an ekiekin atittina Sotom me Komora. Ina ewe atun Apraham a eani ei tingor: “Eli epwe wor lime chon pwung lon ewe telinimw. Kopwe pwal nirela, nge kosap amanaua ewe telinimw fan iten ekewe lime chon pwung ra nonom lon? Ese tufich om kopwe fori ina usun, pwe kopwe niela ekewe chon pwung fiti chon pwungingau, pwe chon pwung repwe chok wewe ngeni chon pwungingau. Ese tufich om kopwe fori ina usun. Ifa usun, ewe Souapwungun unusen fanufan esap eani apwung fan pwung?” Fan ruu Apraham a apasa “ese tufich om kopwe fori ina usun.” Seni minne Apraham a fen kuna, a silei pwe Jiowa esap nnielo ekkewe mi pwung fitifengen me ekkewe mi ngau. Lupwen Jiowa a apasa pwe esap atai Sotom ika a wor “lime chon pwung lon ewe telinimw,” Apraham a ekisikisalo ewe nampa, iwe, a tori engol chok.—Keneses 18:22-33.
5 Jiowa epwe ita auseling ngeni an Apraham kewe tingor ika rese tipeeu ngeni an ekiek? Aapw. Pokiten i “chiechien Jiowa,” Apraham a silei me eani ekiekin Jiowa. (Jemes 2:23) Lupwen Jiowa a sape ngeni Sotom me Komora, a tipemecheresin auseling ngeni an Apraham kewe tingor. Met popun? Popun, pun Semach we lon lang “ese mochen pwe emon epwe poutmwalilo, pwe aramas meinisin repwe tori aier.”
A Mmmen Sokkolo Ekiekin Jona Ussun Aramas
6 Nengeni mwo iei ewe oruuen poraus, porausen Jona. Lon ei poraus epwele katalo ewe teliniw Ninifa. Wiisen ewe soufos Jona an epwe esile ngeni chon ena telinimw pwe Jiowa a “kuna ar fofor mi fokun ngau.” (Jona 1:2) Ninifa eu telinimw watte pun mi pwal kapachelong ekkewe imw unukkun, iwe, “ukukun toauen ach fetal seni epek tori epek ulungat ran.” Lupwen Jona a alleasochis, iwe, a tolong lon Ninifa, iei ewe kapas a ekkesileilo: “Murin faik ran Ninifa epwe tala.” Iwe, “chon Ninifa ra luku an Kot we kapas. Ra arongafeili pwe aramas meinisin seni ekewe aramas tekia tori ekewe aramas kis repwe echikefel o ufouf uf seni tuk.” Pwal mwo nge ewe kingen Ninifa a aier.—Jona 3:1-6.
7 Fofforun chon Ninifa a mmen sokko seni fofforun chon Sotom! Ifa ekiekin Jiowa ussun ekkewe chon Ninifa mi aier? Iei alon Jona 3:10, NW: “Ewe Kot mi enlet a meefi mengiringir ren ewe apwung mi chou a fen apasa pwe epwe efisi ngeniir; iwe, ese efisata mwo.” Jiowa a “meefi mengiringir,” weween, a siwili an kokkot ngeni chon Ninifa pokiten ar siwili fofforur kewe. Ese siwil an Kot kewe alluk, nge Jiowa a siwili minne a fen apwungalo lupwen a kuna pwe chon Ninifa ra aier.—Malakai 3:6.
8 Lupwen Jona a weweiti pwe Ninifa esap talo, a ita eani ekiekin Jiowa ussun minne a fis? Aapw, pun iei ewe kapas sia alleani: “Iwe, lupwen Sona a kuna ei, a oput o song ren.” Met Jona a pwal fori? A mak pwe “A iotek ngeni ewe Samol mi Lapalap o apasa, ‘Ai Samol mi Lapalap, ifa usun, sap iei usun mine ua apasa pwe kopwe fori, lupwen ua chuen nonom won fanuei? Iei popun ua sula Tarsis, pun ua silei pwe en eman Kot mi umoumoch o lukpwetete, ka pwal songomang o tongotam. Iwe, ua pwal silei pwe ka tipemecheres le siwili om ekiekin afeiengaua aramas kana.’ ” (Sona 4:1, 2) Jona a silei ussun lapalapen Jiowa kewe. Iwe nge, lon ena atun, a wowongau me ese eani ekiekin Kot ussun chon Ninifa mi aier.
9 Jona a towu seni Ninifa, a aueta eu likachoch, iwe, a mot fan nurun tori an epwe “kuna mine epwe fis ngeni ewe telinimw.” Jiowa a apwuku efoch ira pwe epwe anuru Jona. Iwe nge, sorota ewe soran, a pwaselo ewe ira. Lupwen Jona a song ren, iei alon Jiowa ngeni: “Ka achika ewe ira . . . Nge ifa usun, ngang usap achika Ninifa ewe telinimw mi lapalap, ia a wor ie lap seni ipuku ruengerou aramas resamwo silei lefilen och me ngau, a pwal wor chomong man lon?” (Sona 4:5-11) A fet watteen ena lesen ngeni Jona ussun ekiekin Jiowa ngeni aramas!
10 Ese mak meefien Jona ussun an Kot kapas, kapasen an epwe aureki aramasen Ninifa. Nge a ese mwaal ena soufos a siwili an ekiek ussun chon Ninifa mi aier. Sia apwungalo ena mettoch pokiten an Jiowa awiisa ngeni an epwe wiisen makkei ena poraus mi fel.
Mei Fet Om Ekiek?
11 Lon ei fansoun, a nom mwach pwal eu ranin kata—weween, epwele katalo ei otot mi ngau lupwen ewe ran mi lapalap, ranin Jiowa, epwe war. (Luk 17:26-30; Kalesia 1:4; 2 Piter 3:10) Ika Apraham a manau iei, epwe fet ekiekin ussun ekkewe aramas mi manau lon ei otot minen lom epwele katalo? Neman epwe aureki ir kewe resaamwo rong “poraus allimen ewe muu.” (Mattu 24:14, NW) Fan fite Apraham a tingor ngeni Kot ussun ekkewe ita aramas mi pwung lon Sotom. Nge kich? Sia kan aureki ekkan aramas mi tufichin kul seni fofforun me ekiekin ei otot mi nom fan nemenien Setan ika epwe suuk ngeniir ewe alen ar repwe aier me angang ngeni Kot?—1 Jon 5:19; Pwarata 18:2-4.
12 A pwung ach sipwe tipeni pwe epwe sopwolo fofforingau. (Apakuk 1:2, 3) Nge, a mecheres ach sipwe eani ekiekin Jona, weween, ach sisap ekieki met epwe ochiiti ekkan aramas mi tufichin aier. Mi akkaewin enlet ena ika sipwe chuchchuuri aramas mi tenechepwak, mesesong, are anicho lupwen sipwe afalafal imw me imw fan porausen ewe Muu. Eli sipwe monukalo ekkan aramas Jiowa epwe chuen ikkioniir seni ei otot mi ngau. (Rom 2:4) Ika ach pwisin atittinakich epwe pwarata pwe mi nom rech pwal mwo nge ekis chok ewe sokkun ekiek Jona a eani me le poputaan ussun chon Ninifa, iwe, sipwe tongeni iotek ren alillis pwe ach ekiek epwe tipeeu ngeni ekiekin Jiowa.
13 Jiowa a ekkekieki ekkan aramas resaamwo angang ngeni, me a akkauseling ngeni tingoren noun kewe aramas mi tuppwol. (Mattu 10:11) Ren chok awewe, “epwe apwonueta minne mi pwung” fan iten poluen ar kewe iotek. (Luk 18:7, 8, NW) Pwal och, Jiowa epwe apwonueta meinisin an kewe pwon me kokkot lon ewe fansoun a fen pwisin filata. (Apakuk 2:3) A pwal kapachelong ewe fansoun an epwe amoielo seni fonufan sokkun fofforingau meinisin, ussun an we a ataielo Ninifa mwirin an aramasan kewe liwiniiti foffor mi ngau.—Nahum 3:5-7.
14 Tori an epwe morolo ei otot mi ngau lon ewe ran mi lapalap, ranin Jiowa we, sipwe ita witiwit fan mosonottam me angang weires le foffori letipan? Sisaamwo silei tichchikin poraus ussun ukuukun watteen an epwe pwonuta ewe angangen afalafal mwen warotoon ranin Jiowa we, nge sia silei pwe poraus allimen ewe Muu epwe afalafalfeil won unusen fonufan me ren mochenin Jiowa mwen an epwe war ewe sopwoloon. Iwe, pwungun pwe sipwe afanni ekkewe “mettoch mi auchea” repwe ikkioifengen lon ei atun an Jiowa akkauralo imwan we ren ling.—Akai 2:7.
Ekiekich Epwe Pwapwalo ren Fofforuch
15 Eli sia nonnom lon eu leeni ikewe ese lien wor aramas mi efich ach angangen afalafal ie me sise tufichin mwokut ngeni eu leeni mi osupwangen chon esilefeili porausen ewe Muu. Sipwe era pwe sipwe tufichin alisi engol aramas lon leeniach we mwen an epwe war ewe sopwoloon. Sipwe ita meefi pwe mi lamot ach sipwe kuttafichi ekkena engol? Jises a “tongei” ekkewe pwin aramas “pun ra riaffou me torotorongau usun chok siip mi esor chon maser.” (Mattu 9:36) Ren ach kakkaeo ewe Paipel me akkalleafichi ekkewe poraus lon Ewe Leenien Mas me Awake!, sipwe tongeni awattei ach weweiti riaffoun chon fonufan. Iwe mwirin, ena mettoch epwe tongeni alapalo ach miritiiti lamoten ach sipwe afalafala ewe poraus allim. Pwal och, ach akkaea ekkena poraus mi longolong won Paipel fan kilisou, weween, ekkena poraus mi kawor me ren “ewe chon angang mi tuppwel o tipatchem,” epwe tongeni alapalo angochuch le afalafal lon ekkewe leeni sia kan tottori fan chommong.—Mattu 24:45-47; 2 Timoti 3:14-17.
16 Ach ekieki ir kewe repwe tufichin etiwa ewe porausen amanau seni Paipel a kan amwokutukich pwe sipwe pippi menni fansoun me minen aporaus epwe ochiiti aramas lon ach angangen afalafal. Sia fen kuna pwe chommong rese nom lupwen sipwe tori imwer? Ika ina, eli sipwe tongeni alapalo uwaan ach afalafal ren ach sissiwili ekkan fansoun me leenien ach angangen afalafal. Chon attau ra kan attau lon fansoun epwe watte liaper. Sipwe tongeni fori ena mettoch lon ach angangen attaua aramas? (Mark 1:16-18) Pwata sisap sotuni le afalafal lekuniol me nounou ewe telephone, ika mi mumuta me ren allukun muun? Ekkoch ra fen kuna pwe ra tufichin kapas ngeni chommong aramas lukun ekkan sitowa, oror, pioing, are ofes. Ach eani ekiekin Apraham epwe pwal pwapwalo lupwen sipwe ammonlen afalafal fansoun meinisin, ese lifilifil.
17 Fite milion resaamwo rong porausen ewe Muu. Me lukun ach angangen afalafal, sipwe pwal tongeni pwarata pwe sia ekkekieki ekkena aramas, inaamwo ika sisap lo seni imwach? Sia silei ekkoch misineri are chon angang full-time mi feilo ngeni ekkan fonuen ekis? Ika ina, sipwe tongeni mak ngeniir taropwe mi pwarata pwe sia kan aucheani ar angang. Ifa ussun ena mettoch epwe tongeni pwarata pwe sia kan ekieki aramas? Nouch kewe taropwe mi apochokkula me apunga chienach kewe epwe tongeni pesei ekkewe misineri pwe repwe nonnomotiu lon ekkewe fonu ra titiilo ngeniir, iwe, repwe tongeni alisi chommong aramas pwe repwe silei minne mi enlet. (Soukapwung 11:40) Sipwe pwal tongeni iotek ren ekkewe misineri me ir kewe mi mwoneiti minne mi enlet lon fonu meinisin. (Efisus 6:18-20) Sipwe pwal tongeni pwarata pwe sia kan ekieki aramas ren ach akkawora monien asor fan iten ewe angang Chon Pwarata Jiowa ra foffori won unusen fonufan.—2 Korint 8:13, 14; 9:6, 7.
Kopwe Tufichin Mwokut Seni Leeniom?
18 Chokewe mi fen mwokut ngeni ekkan leeni mi osupwang ren chon afalafala porausen ewe Muu ie ra fen kuna feioch pokiten ar pennuku pwisin mochenir. Iwe nge, pwal fitemon Chon Pwarata Jiowa mi nonnom lon pukun fonuer ra fen kaeo pwal eu fos pwe repwe tufichin alisi chokewe mi war me ekis lon pekin ngun. A fen wesewesen wor uwaan ar achocho. Ren chok awewe, fumon Chon Pwarata mi akkalisi chon Saini lon eu telinimw lon Texas, U.S.A., ra etiwalong 114 chon fiti ewe Faafin Ach Samol lon 2001. Chokewe mi akkalisi ekkena sokkun kumiin aramas ra kuna pwe a tori fansoun ras lon ar kewe atake.—Mattu 9:37, 38.
19 Eli en me chon om famili oua meefi pwe oua tufichin mwokut ngeni eu leeni ikewe a osupwangen chon afalafala porausen ewe Muu ie. A pwung pwe akkom, oupwe tipachchem ika oupwe “mottiu lom o ekieki usun liwinin.” (Luk 14:28) Mi akkaewin enlet ena ika emon a ekiekin mwokut ngeni eu fonuen ekis. Ika emon a ekiekin fori ena mettoch, epwe murinno an epwe ekieki ekkan kapas eis akkom: ‘Upwe tongeni awora tufichin ai famili? Upwe tongeni angei ewe taropween mumuta (visa)? Ua fen silei fosun ewe fonu, are ngang mi tufichin kaeo ena fos? Ua fen pi ika mei fet fetalin asapwal lon ewe fonu me an kewe eoreni? Epwe tufich ai upwe wesewesen “eu minen apochokkul” ngeni chienei kewe chon luku lon ena fonu nge esap eu minen eppet ngeniir?’ (Kolose 4:10, 11) Ren ach sipwe pi ika a ifa ukuukun watteen osuwangen ewe fonu sia ekiekin mwokut ngeni, epwe pwung ach sipwe mak ngeni ewe ofesin Chon Pwarata Jiowa mi wiisen tuttumunu ewe angangen afalafal lon ena fonu.a
20 Emon chon Kraist mi fiti ewe angangen kau Kingdom Hall lon Japan a rong pwe a wor osupwangen chon angang mi silelap lon Paraguay fan iten an epwe kau eu imwen fel. Pokiten i mi lipich me a pochokkul inisin, atewe a mwokut ngeni ena fonu, iwe, a angang walu maram won ewe imw, nge i chok a angang full-time won. Atun an nonnom ikewe ie, a kaeo fosun Spain me a nouni ekkoch chon kaeo Paipel. A kuna lamoten an epwe wor chon afalafala porausen ewe Muu lon ena fonu. Inaamwo ika a liwiniiti Japan, nge ekiselo mwirin, a liwiniiti Paraguay me a awora an alillis le ionalong aramas lon ena Kingdom Hall.
21 Kot epwe pi pwe ewe angangen afalafal epwe unusen pwonuta pun ina letipan. Lon ei fansoun, a kan amuttiri ewe saingoon ras lon pekin ngun. (Aisea 60:22) Iwe, atun ach ei sia witiwiti warotoon ranin Jiowa we, amwo sipwe fiti ewe angangen ras fan tinikken me eani ekiekin ach we Kot ussun aramas, ach we Kot mi ur ren tong.
[Footnotes]
a Sap minne a murinno fansoun meinisin ach sipwe mwokut ngeni eu fonu ikewe mi pinepin are ppet ewe angangen afalafal ie. Ach mwokut ngeni ena esin fonu epwe tongeni an epwe eu minen efeiengau ngeni chon afalafala porausen ewe Muu ika ir mi foffori ena angang le monomon.
En mi Chechchemeni?
• Atun ach ei sia witiwiti warotoon ranin Jiowa we, epwe fet ach ekiek ussun aramas?
• A fet ekiekin Apraham ussun ekkewe ita chon pwung mi manau lon Sotom?
• Mei fet ekiekin Jona ussun chon Ninifa mi aier?
• Ifa ussun sipwe tongeni pwarata pwe sia eani ekiekin Jiowa ussun ekkan aramas resaamwo rong ewe poraus allim?
3. Ifa ekiekin Jiowa ussun chon Sotom me Komora?
4, 5. Pwata Apraham a tingor fan iten chon Sotom, me an ekiek ussun aramas a tipeeu ngeni an Jiowa ekiek?
6. Met chon Ninifa ra fori mwirin ar rong minne Jona a esile ngeniir?
7. Mei fet ekiekin Jiowa ussun an chon Ninifa aier?
8. Pwata Jona a wowongau?
9, 10. (a) Ifa ewe lesen Jiowa a awora ngeni Jona? (b) Pwata sipwe tongeni apasa pwe Jona a eani ekiekin Jiowa ussun chon Ninifa mwirin?
11. Neman epwe fet ekiekin Apraham ussun aramas mi manau lon ei fansoun?
12. Pwata epwe mecheres ach sipwe eani ekiekin Jona ussun ekkan aramas sia kan chuchchuuri lon ach angangen afalafal, me met sipwe tongeni fori ussun ena mettoch?
13. Pwata sipwe tongeni apasa pwe Jiowa a ekilapei aramas lon ei fansoun?
14. Met sipwe foffori atun sia witiwiti warotoon ewe ran mi lapalap, ranin Jiowa we?
15. Met epwe tufichin alapalo ach aucheani ewe angangen afalafal?
16. Ifa ussun sipwe tufichin alapalo angochuch lon ach angangen afalafal?
17. Ifa ussun sipwe tongeni apochokkula ekkewe misineri me ekkewe pwal fitemon mi angang lon ekkewe fonuen ekis?
18. Met ekkoch chon Kraist ra fen fori ren ar repwe afeffeitai angangen ewe Muu lon ekkewe fonu ikewe ra nonnom ie?
19. Met wiisach ika sia ekiekin mwokut ngeni eu fonuen ekis fan iten ach sipwe afeffeitai ewe angangen afalafala porausen ewe Muu ikewe ie?
20. Ifa ussun emon chon Kraist aluwol a fen achocho le alisi chienan kewe chon luku me pwal fitemon lon eu fonuen ekis?
21. Met sipwe akkaewin achocho ngeni me menni ekiek sipwe eani atun ach ei sia witiwiti warotoon ewe ran mi lapalap, ranin Jiowa we?
[Picture on page 14]
Apraham a eani ewe chok sokkun ekiek Jiowa a eani ussun aramas
[Picture on page 15]
Jona epwap eani ekiekin Jiowa ussun chon Ninifa mi aier
[Picture on page 16]
Ach ekkekieki aramas a kan amwokutukich pwe sipwe pi fansoun me lapalap mi sokkopat fan iten ach sipwe afalafala ewe poraus allim