Ü Ngeni “Ewe Ngünün Fanüfan”

“Kich sisap angei ewe ngünün fanüfan, nge sia angei ewe Ngün Kot a tinato.” ​—1 KOR. 2:12.

1, 2. (a) Lon 1911, pwata mwuun England a allükü pwe epwe wor matchang lon ekkewe pokungo? (b) Ifa ewe feiengaü Chon Kraist ra tongeni küna?

LON 1911, ekkewe sou nemenemen England ra apwüngalo eü allük pwe ekkewe kompeni repwe tümünü ekkewe chon angang lon ekkewe pokungo seni feiengaü. A allük ngeniir pwe lükün meinisin ekkewe pokungo, epwe wor rüüemön matchang lon tittiir. Met popun? Pun ika a wor kkar, ekkewe chon älillis repwe uwealong ewe tittin matchang. Ika ewe äsepwäl a poison, ekkena matchang repwe mwittir apwangapwangelo. Apwangapwanger epwe pwä woon inisiir, repwe pwal mwo nge turutiu me woon leenier. A lamot aramas repwe mwittir esilla ei minen öüröür. Ra tongeni mälo ren ena poison rese tongeni küna me tini pun a pinei ekkewe minen chchaar mi par ar repwe uweifetälei oxygen ngeni kifetin inisiir. Ika rese silei pwe a wor poison lon ewe pokungo, ekkewe mi mochen seläniir repwe pwal tongeni mälo, nge resap silei pwe ra fen ngaseri.

² Pwal ina chök ussun, feiengaü epwe tongeni tori Chon Kraist ussun chök ekkewe chon angang lon pokungo. Ifa ussun? Lupwen Jises a awisa ngeni nöün kewe chon äppirü ar repwe afalafala ewe kapas allim woon unusen fönüfan, a silei pwe etipetipaen fönüfan fän nemenien Setan epwe tongeni efeiengaüer. (Mt. 10:16; 1 Jon 5:19) Pokiten a watte än Jises lolileniesini nöün kewe chon äppirü, a iotek ngeni Seman we lon ewe pwinin me mwen an mälo: “Üsap tüngor pwe kopwe angeer seni lon ei fanüfan, nge üa tüngor pwe kopwe tümwünüür seni ewe Eman mi Ngau.”​—Jon 17:15.

3, 4. Ifa än Jises öüröür ngeni nöün kewe chon äppirü? Pwata a lamot ngenikich?

³ Jises a öüröüra nöün kewe chon äppirü ussun feiengaüen ar rese tümünüür seni etipetipaen fönüfan pwe epwe tongeni efisi ar mälo. A mmen aüchea ngenikich alon Jises pokiten sia nonnom le sopwoloon ei otot. A pesei nöün kewe chon äppirü: “Oupwe mamasa . . . pwe epwe wor ämi pöchökül pwe oupwe tongeni sü seni ekei mettoch meinisin lupwen repwe fisitä o oupwe tongeni ütä me mwen Nöün Aramas.” (Luk 21:34-36) Sia pwapwa pun Jises a pwonei pwe Seman we epwe awora an we ngün mi fel pwe repwe chemesefälli met ra fen käeö. Epwe pwal älisiir le mammasa me pwora.​—Jon 14:26.

⁴ Ikenäi, a pwal kawor ewe ngün mi fel pwe epwe älisikich? Ika ina, met sipwe föri pwe sipwe angei an älillis? Met weween etipetipaen fönüfan, me ifa ussun a akkangang? Ifa ussun sipwe ü ngeni etipetipaen ei fönüfan?​—Älleani 1 Korint 2:12.

Ngün mi Fel ika Etipetipaen Fönüfan?

5, 6. Ifa ussun ewe ngün mi fel epwe älisikich, nge ifa ussun sipwe angei?

⁵ Ewe ngün mi fel ese chök kawor lon fansoun ekkewe chon künö, nge a pwal kawor ikenäi. Än Kot we manaman a apöchökkülakich pwe sipwe föri minne mi pwüng me angang ngeni I. (Rom 12:11; Fil. 4:13) Sipwe tongeni uwaani “uwan Ngün,” awewe chök, tong, ümöümöch, me kirekiröch. (Kal. 5:22, 23) Iwe nge, Jiowa ese aumwesi aramas ar repwe angei ngün mi fel ika rese mochen nom fän an nemenem.

⁶ Mi fich ach sipwe eis, ‘Met upwe föri pwe upwe angei ngün mi fel?’ Iwe, Paipel a erä pwe mi wor ekkoch mettoch sipwe tongeni föri. Äeüin, a lamot ach sipwe tingorei Kot an we ngün mi fel. (Älleani Luk 11:13.) Oruuan, sipwe käeö me apwönüetä ekkewe fön lon Paipel. (2 Tim. 3:16) Pwüngün pwe esap meinisin mi älleani Paipel epwe angei än Kot we ngün mi fel. Nge lupwen emön Chon Kraist a käeö Paipel, epwe tufichin weweiti ekiekin me meefien Jiowa. A pwal lamot sipwe lükü pwe Jiowa a seikatä Jises pwe epwe tupuni I me awora ngeni aramas än Kot we ngün mi fel. (Kol. 2:6) Ina minne, sia mochen äkkäppirü Jises me etipeeüfengenni manauach ngeni äitian kewe. (1 Pit. 2:21) Ewin ach äppirü Jises, pwal ina ewin än ewe ngün mi fel epwe nonnom rech.

7. Ifa ussun ekiekin fönüfan a kan etipetipa aramas?

⁷ Nge sokko seni ena, ewe fönüfan mi ngaü a etipetipa aramas pwe repwe nikäppirü napanapen Setan. (Älleani Efisus 2:1-3.) Ekiekin chon fönüfan a pwälo lon sokkopaten napanap sia kükküna ikenäi. A apöchökküla än aramas ü ngeni än Kot kewe kapasen emmwen me efisatä “mochenian fituk, mochenian lemas me lamalamtekian manauen aramas.” (1 Jon 2:16) Pwal eü, a uwangaü ren ekkewe angangen fituk ussun choweän lisowu, fel ngeni ululun, angangen rong, lolowo, songokkäi, me ünüpuch. (Kal. 5:19-21) A apöchökküla än ekkewe mi tokolo afalafal mi atoaualo aramas seni Kot. (2 Tim. 2:14-18) Pwüngün pwe ewin än emön mut ngeni fönüfan epwe etipetipa, ina ewin lapoloon an äkkäppirü Setan.

8. Ifa ewe kefil a nom rech?

⁸ Sise tongeni unusen imulo seni aramas. Emön me emön epwe filatä ika met epwe nemeni manauan, ewe ngün mi fel are etipetipaen fönüfan. Iir kewe mi nom fän etipetipaen fönüfan repwe tongeni ngaselo seni me mut ngeni ewe ngün mi fel an epwe emmweni manauer. Iwe nge, a pwal tongeni fis pwe etipetipaen fönüfan epwe tongeni liapeni iir kewe mi piin nom fän emmwenien ewe ngün mi fel. (Fil. 3:18, 19) Sipwe ppii ifa ussun sipwe ü ngeni etipetipaen fönüfan.

Esilla Ekkewe Esissil mi Akkomw Pwä

9-11. Ikkefa ekkoch esissil ra affata pwe sia fen nom fän etipetipaen fönüfan?

⁹ Ekkewe chon angang lon pokungo sia fen kapas ussur ra nöünöü matchang le mwittir öüröürer ika a wor poison. Ika emön chon angang a küna pwe emön matchang a turutiu me woon leenian we, a silei lamoten an epwe mwittir sü pwe esap mälo. Iwe nge, ikkefa ekkoch esissil repwe mwittir esile ngenikich Chon Kraist pwe sia nom fän etipetipaen fönüfan?

¹⁰ Atun sia kerän käeö ekkewe pworaus mi enlet lon Paipel me fangolo manauach ngeni Jiowa, neman sia mwasangasang le älleani Paipel. Iwe, sia pwal ikkiotek seni lon letipach me pwapwaesini ach fiffiti mwich, pun ikkena ekkoch minen asösökich, ussun chök emön a ün nüü lon eü ränin pwichikkar. A älisikich pwe sipwe ngaselo seni etipetipaen fönüfan.

¹¹ Sia chüen älleani ewe Paipel iteiten rän? (Kölf. 1:2) Sia ikkiotek seni unusen letipach? Sia aücheani än ewe mwichefel kewe mwich, me fiffitiir meinisin iteiten wiik? (Kölf. 84:10) Are, sise chüen föfföri ekkoch ekkena föfför mürinnö? Pwüngün pwe eli a wor chommong wisach mi lamot pwe sipwe föri rän me rän, me epwe weires ach sipwe likiitü le föfföri meinisin lon ach kokkotun fel. Nge ika a kükkünütiu ach kewe föfförün fel, sia apwangapwangelo pokiten etipetipaen fönüfan? Sipwe tongeni achochosefäl?

“Lelukemi Esap Chouchou”

12. Pwata Jises a ereni nöün kewe chon äppirü ar repwe “mammasa”?

¹² Met sipwe pwal föri le ü ngeni etipetipaen fönüfan? Atun Jises a pesei nöün kewe chon äppirü pwe repwe “mammasa,” a fen kerän titchikin öüröürer ussun ekkoch feiengaü. A apasa: “Oupwe afälikemi, pwe lelukemi esap chouchou ren mongömong me ünüpuch, pwal ren öürekin manauen ikenai, pwe ewe rän esap müttiritikemi usun eu sär.”​—Luk 21:34, 35.

13, 14. Ikkefa ekkewe kapas eis ussun mömmöngö me ükkün sipwe pwisin eisinikich?

¹³ Ekieki mwo ena öüröür. Jises a apwüngü än aramas pwapwaesini ar mömmöngö me ükkün? Aapw! A fen silei alon Salomon: “Iwe, üa silei pwe esap wor och a mürina lap seni än eman epwe pwapwa o föri mine a mürina lon fansoun manauan. Nge üa pwal silei pwe aramas meinisin repwe mongö o ün, repwe pwal pwapwa lon ar angang weires. Pwal iei eu lifang me ren Kot.” (SalAf. 3:12, 13) Nge Jises a silei pwe än aramas möngömmong me ünümmong a pop seni etipetipaen fönüfan.

¹⁴ Ifa ussun sipwe silei ika etipetipaen fönüfan a fen poisonü ach ekiek ussun feiengaüen ach möngömmong me ünümmong? Sipwe pwisin eisinikich: ‘Met meefiei lupwen üa älleani fön seni Paipel are nöüch kewe puken aweween Paipel ussun möngömmong? Üa kan tunalo ena fön pokiten üa meefi pwe a lamotongaü are a kon ssenük; ua pwal eäni künetipingen ussun ai föfför?a Met meefiei ussun ewe fön ren üküköchün ünnün sakau, äkkäeüin, ai usap “ünüpuch”? Üa itä ekieki pwe ena fön ese weneitiei? Üpwe song ika ekkoch ra pwäri ar lolilen ussun ai ükkün sakau? Üa ämmeef ngeni chienei kewe pwe a lamotkisikis ewe fön lon Paipel? Pwüngün pwe ekiekin emön ren ekkena kapas eis epwe pwisin esissillatä ika a fen etiwa etipetipaen fönüfan.​—Apöpö ngeni Rom 13:11-14.

Sisap Äpilükülüküngaü Pokiten Aürekin Manauach

15. Jises a öüröürakich ussun menni sokkun ekiek?

¹⁵ Ach tufichin nemenifichi ach aürek, pwal iei eü alen ü ngeni etipetipaen ei fönüfan. Jises a silei pwe pokiten sise unusöch, sipwe aüreki osupwangach rän me rän. A apasa ngeni nöün kewe chon äppirü: “Ousap öüreki manauemi.” (Mt. 6:25) Pwüngün pwe sia chchüngü ekkewe mettoch mi lamot, ussun choweän ach apwapwaai Kot, apwönüetä wisach, wisen Chon Kraist, me akkawora tufichin ach famili. (1 Kor. 7:32-34) Iwe, met sipwe käeö seni än Jises öüröür?

16. Ifa ussun ekiekin fönüfan a etipetipa ekiekin chommong aramas?

¹⁶ Pokiten etipetipaen fönüfan a apöchökküla än aramas sikäsini nonnomöchün manauer, ar aürek epwe tongeni efisi apwangapwangen inisiir. Chon fönüfan ra mochen ach sipwe ekieki pwe lükülüköch a popu seni moni, me sopwöchün emön a pop seni chommongun me öchün pisekin kewe, nge sap napanapan kewe napanapen Chon Kraist. Chokkewe mi tupulo ren ekkena pworaus repwe achocho le anganga wöüür, me repwe chök aüreki ar repwe mööni ekkewe pisek mi fö, watte, me mürinnö seni meinisin. (SalF. 18:11) Ena sokkun ekiekmwääl ussun pisek a efisi aürek mi eppeti än emön riri ngeni Kot.​—Älleani Mattu 13:18, 22.

17. Sipwe fet pwe esap kon watte ach aüreki manauach?

¹⁷ Sia tongeni tti senikich ena sokkun aürek ika sipwe älleasochisi än Jises allük: “Oupwe kuttafichi lom an mu o an pung.” Jises a alükülükükich pwe ika a ina ussuch, ekkewe mettoch mi lamot repwe kapach ngenikich. (Mt. 6:33, TF) Ifa ussun sipwe änneta pwe sia lükü ena pwon? Sipwe akkomwa lon manauach än Kot pwüng, weween, sipwe etipeeüfengenni manauach ngeni än Kot ekiek ussun nöünöün moni. Awewe chök, sisap chofona woon nöüch inkam are pwal mwo nge “ekis” mwaken lon ach angangen sopai. Sipwe fokkun achocho le awesi ach kewe liwinimmang pwe ach “Ewer epwe Ewer.” (Mt. 5:37; Kölf. 37:21) Neman emön esap wöüöch pokiten a wenechar, nge epwe atoto ren än Kot chen, epwe limelimöch miritin letipan, me epwe akükkünatiu aürek.

18. Ifa ewe leenien äppirü Jises a isetiu mwach? Ifa feiöchüch ika sia äkkäppirü i?

¹⁸ Ach akkomwa angangen ewe Mwu a wewe ngeni ach weweiti met sipwe alamota lon manauach. Ekieki mwo napanapen än Jises leenien äppirü. Fän ekkoch, a üföüf üf ese ten. (Jon 19:23) A pwapwaesini ar möngöfengen me chiechian kewe. (Mt. 11:18, 19) Iwe nge, lon kapas monomon, pisek me fansoun apwapwa ra ussun chök minen änenneöchüün möngö lon manauan, nge sap anan möngö. Än Jises angang ngeni Jiowa, ina anan möngö. (Jon 4:34-36) A watte feiöchüch lupwen sipwe äkkäppirü Jises! Sia pwapwaesini ach aururu aramas mi äpilükülüküngaü ren ekkewe pworaus lon Paipel. Sia küna tong me älillis seni chon ewe mwichefel, me pwal apwapwaai letipen Jiowa. Lupwen sipwe akkomwa minne a lamot lon manauach, pisek me minen apwapwa resap nemenikich. Iwe nge, repwe wiliti minen älillis lon ach fel ngeni Jiowa. Pwüngün pwe ika sipwe alapalo ach angang ngeni än Kot we Mwu, epwe pwal lapolo ach küna tümün seni etipetipaen fönüfan.

Ewe Ngün mi fel Epwe Nennemenikich

19-21. Ifa ussun sipwe mut ngeni ewe ngün mi fel an epwe ekkemmweni ach ekiek? Iwe, pwata sipwe föri ena?

¹⁹ Ekiek epwe akkomw mwen föfför. Sopwongaüen än aramas föfför ra kan popu seni ar ekieki chök minne repwe pwisin pwapwa ren. Ina minne, ewe chon künö Paul a ächchema ngenikich lamoten ach sipwe tüttümünü ach ekiek. A makkei: “Chokewe mi manau lon pekin fituk ra nonom fän nemenien fituk. Nge chokewe mi manau lon pekin Ngün ra nonom fän nemenien Ngünmifel.”​—Rom 8:5.

²⁰ Ifa ussun sipwe tongeni tüttümünü ach ekiek pwe esap ngaüolo ren etipetipaen fönüfan? A lamot pwe sipwe tümünü ach ekiek ren ach pöönalo etipetipaen fönüfan ükükün ach tufich. Awewe chök, lupwen sipwe filatä met sipwe katol, sisap katol minne epwe alimengaüa ekiekich, choweän kachitoon sikepwach are akkachofesä. Sia silei pwe än Kot we ngün mi fel mi limelimöch esap angangfengen me ekiek mi limengaü. (Kölf. 11:5; 2 Kor. 6:15-18) Iwe, än Kot we ngün mi fel epwe emmweni ach ekiek lupwen sipwe älleani Paipel iteitan, iotek, ekilonei, me fiffiti mwich. Sipwe pwal angangfengen me ewe ngün mi fel atun sipwe fiffiti ewe angangen afalafal.

²¹ Pwüngün, a lamot ach sipwe ü ngeni etipetipaen me mocheniangaüen fönüfan. Nge ach achocho le föri ena epwe atoto rech feiöch pun Paul a apasa, “Are sia nonom fän nemenien fituk, sopolan mäla, nge are sia nonom fän nemenien Ngünmifel, sopolan manau me kinamwe.”​—Rom 8:6.

[Footnote]

Ka Chechchemeni?

• Sipwe fet pwe sipwe angei ngün mi fel?

• Ifa ussun ekiekin chon fönüfan epwe tongeni etipetipakich?

• Ifa ussun sipwe ü ngeni etipetipaen fönüfan?

[Sasing lón pekin taropwe 23]

Me mwen om kopwe feilo angang are sukul, tingor än Kot we ngün mi fel

[Sasing lón pekin taropwe 25]

A lamot epwe limelimöch ach ekiek, sipwe wenechar lon pekin sopai, me sipwe aüküküöchü ach kewe föfför