Káé Seni ewe Kapas Áwewe Usun Ekkewe Úlúmén Chón Angang
“A ngeni eman limungeröü föün moni silifer, a ngeni pwal ewe eman ruungeröü, nge a pwal ngeni ewe eman engeröü.”—MAT. 25:15.
1, 2. Pwata Jesus a eáni ewe kapas áwewe usun ekkewe úlúmén chón angang?
LÓN án Jesus we kapas áwewe usun ekkewe úlúmén chón angang, i a affata ngeni néún kewe chón káé mi kepit ewe angang repwe féri. Nge ena kapas áwewe a weneiti meinisin néún Jesus chón káé. Iwe ese lifilifil ika sia eáni ewe ápilúkúlúkún kúna manaw lón láng are wóón fénúfan, nge a lamot sipwe weweiti met weween ena kapas áwewe.
2 Ineet Jesus a eáni ena kapas áwewe? Ewe atun a ereni néún kewe chón káé esissillen ewe fansoun epwe wiliti King me poputáán ekkewe ránin lesópwólóón. (Mat. 24:3) Iwe ena kapas áwewe ina kinikinin ena esissil me a pwéppwénútá lón ach ei fansoun.
3. Met sia tongeni káé seni ekkewe kapas áwewe lón Mateus 24 me 25?
3 Lupwen Jesus a eáni ewe kapas áwewe usun ekkewe úlúmén chón angang, i a pwal eáni úlúngát kapas áwewe pwal kinikinin esissillen ewe fansoun lesópwólóón. Meinisin ekkena kapas áwewe ra tichiki ekkewe napanap a lamot néún kewe chón káé repwe eáni. Sia tongeni álleani ekkena kapas áwewe me lón Mateus 24:45 ngeni 25:46. Ewe áeúin kapas áwewe usun ewe chón angang mi alúkúlúk, ina ewe kúkkún kúmiin aramas mi kepit mi wisen asukula néún Jiowa aramas. A lamot repwe tuppwél me tipachem. Ewe oruuen kapas áwewe usun ekkewe engol fépwúl. Jesus a éúréúra meinisin ekkewe mi kepit pwe a lamot ar repwe mmólnetá me mammasa pún rese silei ránin are kulókun ineet epwe war. Ewe aúlúngátin kapas áwewe Jesus a eáni usun ekkewe úlúmén chón angang pwe epwe áiti ngeni meinisin ekkewe mi kepit pwe a lamot ar repwe angang weires lón wiser we wisen Chón Kraist. Sáingolóón, Jesus a eáni ewe kapas áwewe usun ekkewe siip me siike, ewe a weneiti ekkewe aramas mi eáni ewe ápilúkúlúkún manaw wóón fénúfan. A menlapei pwe a lamot repwe tuppwél me achocho úkúkún ar tufich le álisi pwiin kewe mi kepit.a Ei lesen epwe áweweei met weween ewe kapas áwewe usun ekkewe úlúmén chón angang.
EMÉN MWÁN A NGENI NÉÚN KEWE CHÓN ANGANG WATTEEN MONI
4, 5. Lón ewe kapas áwewe, ié ewe mwán a wewe ngeni, me ifa úkúkún watteen ewe moni?
4 Álleani Mateus 25:14-30. Lón án Jesus we kapas áwewe usun ekkewe úlúmén chón angang, i a fós usun emén mwán mi sáiló ekis. Pwal eú kapas áwewe usun chék ena, Jesus a fós usun emén mwán mi sáiló ekis pwe epwe wiliti emén king.b (Luk. 19:12) Ren fite fite ier, néúch kewe puk ra erá pwe ekkewe mwán lón iir me ruu ekkena kapas áwewe ra weneiti Jesus, ewe a feitá láng lón ewe ier 33. Nge atun Jesus a feitá láng, i ese chék mwittir wiliti King. I a witiwit tori 1914, atun Kot a “anomu chon oputan pwe repwe lenien puun pechen.”—Ipru 10:12, 13.
5 Lón ewe kapas áwewe, a watte néún ewe mwán moni.c (Ppii ewe pwóróus fan.) Me mwen an epwe sái, a ngeni néún kewe chón angang ena moni. A ereniir repwe anganga néún na moni pwe epwe wor manawan. Ewe moni a fókkun watte aúchean me ren ena mwán, pwal ina chék usun ren Jesus, a wor och mettóch a fókkun aúchea me ren. Met ena? Ina ewe angang a féri atun a nóm wóón fénúfan.
6, 7. Met ekkewe moni ra wewe ngeni?
6 Ewe angangen afalafal a fókkun aúchea me ren Jesus. Iwe mwirilóón an féri ena angang, chómmóng aramas ra wiliti néún chón káé. (Álleani Lukas 4:43.) Nge i a silei pwe a chúen chómmóng angang mi lamot epwe fis me epwe chómmóng repwe etiwa ewe kapas allim. Ina minne a ereni néún kewe chón káé: “Oupwe nenengeniöchü ekewe tanipi, pun üän irän lon ra nupula, pwe ra öchün ar repwe kinikin.” (Joh. 4:35-38) Emén chón atake mi múrinné esap tongeni likitaló an we atake a fen échún kinikin. A ina usun napanapen Jesus. Iwe, me mwen chék an epwele feitá láng, i a ereni néún kewe chón káé: “Oupwe feila o asoulängala chon ekewe mwü meinisin.” (Mat. 28:18-20) Jesus a ngeniir eú feiéch mi watte aúchean, ina ewe wis ar repwe afalafal.—2 Kor. 4:7.
7 Jesus a usun chék ewe mwán mi likiti ngeni néún kewe chón angang néún moni, pún i a ewisa ngeni néún kewe chón káé mi kepit ewe wis le álisi aramas pwe repwe pwal wiliti néún chón káé. (Mat. 25:14) Iwe, ekkewe moni ra wewe ngeni ewe angangen afalafal me álisi aramas ar repwe wiliti chón káé.
8. Met ewe masta a mochen seni néún kewe chón angang inaamwo ika a sókkofesen úkúkún ewe moni a ngeni emén me emén leir?
8 Jesus a erá pwe ewe masta a ngeni ewe áeménún chón angang “limungeröü föün moni silifer,” ewe érúúeménún a ngeni “ruungeröü,” nge ewe aúlúménún a ngeni “engeröü.” (Mat. 25:15) A sókkofesen úkúkún ewe moni ena masta a ngeni emén me emén néún kana chón angang, nge a mochen pwe iir me úlúmén repwe achocho úkúkún ar tufich pwe epwe tongeni wor manawen néún we moni. Pwal ina chék usun Jesus, i a mochen pwe néún kewe chón káé mi kepit repwe achocho úkúkún ar tufich lón ewe angangen afalafal. (Mat. 22:37; Kol. 3:23) Lón ewe Pentikost ier 33, néún Jesus kewe chón káé ra poputá le álisi aramas seni mwú meinisin pwe repwe pwal wiliti néún Jesus chón káé. Me ika sipwe álleani ewe puken Föför lón Paipel, sipwe silefichi úkúkún ar angang weires.d—Föf. 6:7; 12:24; 19:20.
EKKEWE CHÓN ANGANG RA NÉÚNÉÚ EWE MONI LÓN EKKEEI RÁNIN LESÓPWÓLÓÓN
9. (a) Met ekkewe rúúemén chón angang mi tuppwél ra féri ngeni ewe moni, me met sia káé seni ena? (b) Met a lamot chókkewe mi ápilúkúlúkún kúna manaw wóón fénúfan repwe féri?
9 Lón ei fansoun lesópwólóón, ákkáeúin seni ewe ier 1919, néún Kraist kewe chón angang mi kepit mi tuppwél wóón fénúfan ra anganga ewe moni ewe Masta a ngeniir. Ra achocho úkúkún ar tufich lón ewe angangen afalafal. Lón ewe kapas áwewe, a sókkofesen úkúkún ewe moni ekkewe rúúemén chón angang ra angei. Nge ena mettóch ese wewe ngeni pwe a wor ruu kúmiin aramas mi kepit mi tuppwél. Iir me rúúemén ra angang weires pwe manawen ewe moni epwe léllé ngeni ewe úkúkún moni ra anganga. Nge met, ekkewe chék mi kepit a lamot repwe angang weires lón ewe angangen afalafal me asukula aramas? Aapw. Án Jesus we kapas áwewe usun ekkewe siip me siike a pwáraatá pwe a lamot ekkewe mi eáni ewe ápilúkúlúkún kúna manaw wóón fénúfan tori feilfeiló chék repwe álisi pwiin kewe mi kepit lón ewe angangen afalafal me repwe tuppwél ngeniir. Ra meefi pwe ra feiéch ren ar álisiir. Ewer, néún Jiowa kewe aramas ra nóm lón “eu chök mwichen sip,” me iir meinisin ra angang weires lón ewe angangen afalafal me álisi aramas pwe repwe wiliti néún Jesus chón káé.—Joh. 10:16.
10. Ifa eú kinikin lón ewe esissil mi ánnetatá pwe sia nóm lón ekkewe ránin lesópwólóón?
10 Ewe Masta a mochen pwe meinisin néún kewe chón tapweló mwirin repwe angang weires pwe repwe álisi ekkewe pwal ekkóch ar repwe wiliti néún chón káé. Ina met ekkewe Chón Kraist lemanawen ekkewe aposel ra féri. Lón ekkeei ránin lesópwólóón, ei atun án Jesus we kapas áwewe usun ekkewe úlúmén chón angang a pwéppwénútá, néún kewe chón tapweló mwirin ra pwal féri ena angang? Ewer, lón unusen uruwoon aramas, epwe kerán iei úkúkún chómmóngun aramas mi rongorong ewe kapas allim me wiliti chón káé! Pokiten ewe angang weires ekkewe chón tapweló mwirin Jesus ra féfféri, fitepúkú ngeréú aramas ra papatais iteiten ier. Iwe, pwal iir ra fiti ewe angangen afalafal. Unusen ei angang me met a apwénúetá a pwáraatá pwe ewe angangen afalafal, ina eú kinikin mi lamot lón ewe esissil Jesus a ngenikich usun ekkewe ránin lesópwólóón. Ese wor tipemwaramwar pwe Jesus a pwapwa ren néún kewe chón angang!
INEET EWE MASTA EPWE WAR?
11. Pwata sia silei pwe án Jesus war a weneiti atun ewe riáfféú mi lapalap?
11 Jesus a apasa: “Mürin fansoun langatam än ekewe chon angang we masta a liwinsefäl o kütta pworausen nöün kewe moni ra anganga.” (Mat. 25:19) Ewe Masta, Jesus, epwe féri ena arap ngeni lesópwólóón ewe riáfféú mi lapalap. Pwata sia silei ena? Lón án Jesus we oesini mi mak lón Mateus 24 me 25, fán chómmóng a apasa pwe epwe feito. Áwewe chék, a apasa pwe aramas “repwe küna Nöün Aramas epwe feito won kuchu.” Ei fansoun a weneiti lón ewe riáfféú mi lapalap, atun Jesus epwe awora kapwúng wóón aramas. A pwal éúréúra néún kewe chón káé mi manaw lón ekkewe ránin lesópwólóón ar repwe mammasa. A apasa: “Ousap silei lon meni rän ämi Samol epwe wareto,” me “Nöün Aramas epwe war lon eu otun ousap ekieki ngeni.” (Mat. 24:30, 42, 44) Iwe lón ewe kapas áwewe usun ekkewe úlúmén chón angang, Jesus a pwal eriri ngeni ewe atun epwe feito me apwúngú aramas me ataieló án Satan ei ótót.e
12, 13. (a) Met ewe masta a ereni ekkewe rúúemén chón angang, me pwata? (b) Ineet ekkewe mi kepit repwe angei ar we sáingolóón pwaau? (Ppii ewe pwóór “A Kapwúngúló pwe Iir mi Tuppwél Fansoun Ra Máló.”) (c) Met sókkun feiéch epwe tori chókkewe mi álisi ekkewe mi kepit?
12 Me ren ewe kapas áwewe, lupwen ewe masta a war, a kúna pwe ekkewe rúúemén chón angang, ewe emén a ngeni “limungeröü föün moni silifer” me ewe a ngeni “ruungeröü,” ra tuppwél le anganga ewe moni, me manawan a chék léllé ngeni úkúkún ewe ra angei me lepoputáán. Ewe masta a ereni emén me emén leir: “Om angang a fokun mürina. En eman chon angang mi mürina o allükülük. Ka fen allükülük won mine a chokükün, iei mine üpwe seikuketä won mine a chomong.” (Mat. 25:21, 23) Iwe, met ewe Masta, Jesus, epwe féri atun epwe feito lón mwachkkan?
13 Me mwen chék an epwe fis ewe riáfféú mi lapalap, Kot epwe ngeni ekkewe mi kepit mi angang weires mi chúen nóm wóón fénúfan ar we sáingolóón pwaau. (Pwär. 7:1-3) Iwe, me mwen Armaketon, Jesus epwe efeiéchúúr ren an epwe amanaweretá ngeni manaw lón láng. Nge ifa usun ekkewe mi eáni ápilúkúlúkún manaw wóón fénúfan, iir kewe mi álisi ekkewe mi kepit lón ewe angangen afalafal? Iwe, epwe kapwúngúló pwe iir siip, me repwe kúna manaw wóón fénúfan fán nemenemen án Kot we Mwú.—Mat. 25:34.
EMÉN CHÓN ANGANG MI NGAW ME CHIPWANG
14, 15. Minne Jesus a apasa, a itá wewe ngeni pwe chómmóng me lein ekkewe mi kepit repwe ngaw me chipwang? Áweweei.
14 Lón ewe kapas áwewe, ewe sáingolóón chón angang ese anganga ewe moni are pwal mwo nge waalong lón bank pwe epwe wor manawan. Nge a fen ireeló fán pwúl. Ewe masta a erá pwe ena chón angang i emén mi ngaw me chipwang. A angei seni ekkewe féún moni silifer me ngeni ewe áeménún chón angang. Mwirin, a oturawu ewe chón angang mi ngaw lúkún lón “ewe lenien rochopwak,” ikewe ie a kechiw lón an ápilúkúlúkúngaw.—Mat. 25:24-30; Luk. 19:22, 23.
15 Lupwen Jesus a erá pwe emén me lein ekkewe úlúmén chón angang a ngaw me chipwang, ese wewe ngeni pwe eú na aúlúngátin chóchóón ekkewe mi kepit repwe usun ena chón angang. A ffat ena ren ach apépéfengeni ei kapas áwewe ngeni pwal ekkeei ruu. Lón ewe kapas áwewe usun ewe chón angang mi alúkúlúk me tipachem, Jesus a fós usun emén chón angang mi eriáfféúmwááli ekkewe ekkóch chón angang. Esap weween pwe chón lón ena mwichen chón angang mi alúkúlúk me tipachem iir repwe ngawóló. Nge Jesus a fen éúréúra chókkana pwe resap usun ewe chón angang mi ngaw. Lón ewe kapas áwewe usun ekkewe engol fépwúl, Jesus a fós usun nimmén fépwúl mi tiparoch. Esap weween pwe esopwun ekkewe mi kepit repwe tiparoch. Nge a fen éúréúrer usun met epwe fis ika pwe rese mmólnetá me mammasa.f Pwal ina chék usun, lón ewe kapas áwewe usun ekkewe úlúmén chón angang, met Jesus a apasa ese wewe ngeni án chómmóng me lein ekkewe mi kepit lón ekkewe ránin lesópwólóón repwe ngaw me chipwang. I a éúréúra ekkewe mi kepit pwe resap usun emén chón angang mi ngaw nge repwe fen sópweló le angang weires lón ewe angangen afalafal.—Mat. 25:16.
16. (a) Ikkefa ekkewe ruu lesen sia káé seni ewe kapas áwewe usun ekkewe úlúmén chón angang? (b) Ifa usun ei lesen a álisikich le weweiti ewe kapas áwewe usun ekkewe úlúmén chón angang? (Ppii ewe pwóór “Ifa Usun Sipwe Weweiti ewe Kapas Áwewe Usun Ekkewe Úlúmén Chón Angang?”)
16 Ikkefa ekkewe ruu lesen sia káé seni ewe kapas áwewe usun ekkewe úlúmén chón angang? Áeúin, Jesus a ewisa ngeni néún kewe chón káé mi tuppwél ewe wis mi fókkun aúchea, ina ar repwe afalafal me álisi aramas pwe repwe wiliti néún chón káé. Oruuan, Jesus a mochen pwe meinisin kich sipwe angang weires lón ewe angangen afalafal. Ika sia likiitú fán tuppwél lón ei angang me ákkálleasochisi Jesus, sia tongeni lúkúlúk pwe i epwe efeiéchúkich.—Mat. 25:21, 23, 34.
a Ewe Leenien Mas minen July 1, 2013, p. 27-28, par. 8-10, a áweweei ika ié ewe chón angang mi alúkúlúk me tipachem. Ewe lesen akkomw mwen ei a áweweei ika ié ekkewe fépwúl. Ewe Leenien Mas minen May 1, 1996, p. 15-20, me ewe lesen mwirin ei ra áweweei ewe kapas áwewe usun ekkewe siip me siike (kuuch).
b Ppii ewe pwóór “Met ewe Kapas Áwewe Usun Ekkewe Úlúmén Chón Angang me ewe Usun Ekkewe Féún Moni Kolt Ra Lélléfengen Wóón?”
c Lón ewe Paipel are Testamentin Lom me Testament Söfö a erá pwe ewe mwán a ngeni néún kewe chón angang walungeréú “föün moni silifer.” Me ren ewe popun kapasen Krik, ekkewe chón angang ra angei walu “talent.” (Mat. 25:15; Testament Mi Fö) Lón fansoun Jesus we, ika emén chón angang epwe angang 20 ier, iwe, kapachelapen liwinin epwe eú chék talent.
d Ekiseló chék mwirin málóón ekkewe aposel, ewe angangen chón rikiló a chéúló lón meinisin ekkewe mwichefel. Ren fitepúkú ier, a fókkun kúkkún úkúkún ewe angangen afalafal mi fis. Nge atun ewe “fansoun kinikin,” are fansoun lesópwólóón, ewe angangen afalafal a poputásefál. (Mat. 13:24-30, 36-43) Ppii Ewe Leenien Mas minen July 1, 2013, p. 15-18.
f Ppii parakraf 13 lón ewe lesen lón ei puk itelapan, “Kopwe ‘Mamasa’?”