NU SIWO NÀWƆ NE NUWO LE ASI XƆM

Zã Ga Le Nunya Me

Ne nuwo le asi xɔm la, ehea kuxiwo vanɛ na mí katã. Gake mègase le ɖokuiwò me be naneke meli yeawɔ tso nɔnɔmea ŋu o. Ðewohĩ nanewo li nàte ŋu awɔ be nuwo naka ɖe eme na wò.

NU SI TAE WÒLE VEVIE

Ne mèdzea agbagba be yeazã ga le nunya me o la, wò ganyawo ate ŋu ava tɔtɔ, eye esia ana nàtsi dzimaɖi vevie. Ne ga mesɔ gbɔ ɖe asiwò o hã la, nu geɖewo li nàte ŋu awɔ be nàzã esi le asiwò la nyuie.

NU SI NÀTE ŊU AWƆ

Nɔ agbe ɖe nu si le asiwò nu. Ne èwɔe alea la, anɔ bɔbɔe be nàkpɔ ta na wò ganyawo eye nàsu te nyuie be nàkpɔ hiahiã siwo ado mo ɖa le vo me la gbɔ.

Be nàte ŋu anɔ agbe ɖe nu siwo le asiwò nu la, wɔ ɖoɖo ɖe ga si nèkpɔna kple ga si nèzãna ŋu eye nàŋlɔ wo ɖi. Ne èle esia wɔm la, wò susu nenɔ nu siwo hiã wò ŋutɔŋutɔ la ŋu. Ne èwɔ ɖoɖoa vɔ la, dze agbagba nàzɔ ɖe edzi; ke hã, àte ŋu atrɔ asi le eŋu ne ga si nèkpɔna alo nuwo ƒe asi va trɔ. Ne srɔ̃ le asiwò la, na eya hã nakpɔ gome le nyametsotso ɖe sia ɖe si miawɔ la me.

Te esia kpɔ: Le esi teƒe be nàƒle nu agbana la, xe fea ne anya wɔ. Ame aɖewo gblɔ be ne yewowɔe alea la, ekpena ɖe yewo ŋu yewozɔna ɖe ɖoɖo si yewowɔ ɖe ga ŋu la dzi eye yewoƒoa asa na fenyinyi gɔ̃ hã. Azɔ hã, di ɣeyiɣi nàlé ŋku ɖe ale si nèle ga zãmee ŋu edziedzi; xɔ nyatakaka tso afi si nèdzraa ga ɖo la gbɔ hena esia wɔwɔ. Ne ènya gahome si le asiwò la, awɔe be màtsi dzimaɖi fũu o.

Mele bɔbɔe be míanɔ agbe ɖe ga si le mía si nu o. Gake ne èwɔ ɖoɖo ɖe wò gazazãwo ŋu nyuie la, akpe ɖe ŋuwò. Eye ana nàkpɔ ta na wò ganyawo.

‘Bu akɔntaa.’—Luka 14:28.

Do vevie dɔ. Nu kawoe nàte ŋu awɔ be dɔ nagage le asiwò o? Wo dometɔ ʋɛ aɖewoe nye esi: Nɔ game dzi. Susu nyui nenɔ asiwò ɖe dɔa ŋu. Kpe ɖe amewo ŋu le mɔ vovovowo nu; mègawɔ kuvia o. De bubu amewo ŋu. Wɔ ɖe mɔfiamewo dzi, eye nàdze agbagba be yeabi ɖe dɔa me.

Mègagblẽ wò ga dome o. Bia ɖokuiwò be, ‘Ðe mezãa ga yakayaka alo zãnɛ ɖe numame gbegblẽwo ŋua?’ Le kpɔɖeŋu me, ame geɖewo zãa ga si wokpe fu kpɔ la ɖe tsatsadada, atike vɔ̃ɖiwo zazã, sigarɛtnono, alo aha tsu nono ŋu. Numame siawo ate ŋu ana woava lé dɔ alo dɔ nage le wo si.

“Dzidzɔtɔe nye ame si ke ɖe nunya ŋu . . . Eƒe amesinɔnɔ nyo wu klosalo ƒe amesinɔnɔ.”—Lododowo 3:13, 14.

Dzra ga ɖo ɖe nyadzɔgbe ŋu. Ne anya wɔ na wò la, dzra ga vi aɖe ɖo be nàtsɔ akpɔ hiahiã siwo ado mo ɖa le etsɔme alo nudzɔdzɔ kpatawo gbɔ. Ga ma ava ɖe vi na wò ne wò ŋutɔ alo wò ƒometɔ aɖe dze dɔ kpata, dɔ ge le asiwò, alo nu bubu aɖe si mèle mɔ kpɔm na o la dzɔ.

“Azãgbe kple nuɖiɖeame li na [mí] katã.”—Nyagblɔla 9:11.

Aɖaŋuɖoɖo Siwo Ana Nàɖe Gazazã Dzi Kpɔtɔ

Ða nu le aƒe me.

Ne èƒlea nu ɖuna alo ɖua nu le nuɖuɖudzraƒe edziedzi la, àzã ga geɖe. Ele eme be ebia ɣeyiɣi kple agbagbadzedze geɖe be nàɖa nu le aƒe me, gake esia aɖe wò gazazã dzi kpɔtɔ ŋutɔ. Azɔ hã, àka ɖe edzi be nu si ɖum yele la nyo eye ade yeƒe lãmesẽ dzi.

Ƒle nu le nunya me.

Ŋlɔ nu siwo nèdi be yeaƒle la ɖi, eye nàƒle nu mawo ko. Mègakpɔ nane ko nàbe yeaƒlee o.
Ne ga le asiwò la, ƒle nuwo le agbɔsɔsɔ me elabe esia awɔe be woaɖiɖi asia na wò. Ke hã, ele be nàkpɔ teƒe si nàdzra nuɖuɖu siwo gblẽna kaba la ɖo ne woagagblẽ o.
Mègadi kokoko be yeaƒle nu si dɔwɔƒe xɔŋkɔ aɖe wɔ o, àte ŋu aƒle bubu siwo hã nyo eye womexɔ asi fũu o.
Ƒle nu le Internet dzi elabe woɖea nuwo ƒe asi dzi zi geɖe le afi ma. Awɔe be màƒle nu si ŋu mèwɔ ɖoɖo ɖo o eye nànya gahome si zãm nèle hã. Ne nuƒeƒle le Internet dzi wɔa dɔ le mia gbɔ la, ɖe nàte ŋu atee kpɔa?
Di nu siwo ƒe asi dzi woɖe kpɔtɔ. Tsɔ asia sɔ kple ale si wole edzram le teƒe bubu. Ne àƒle mɔ̃ɖaŋunu aɖe la, bu elɛktrikŋusẽ agbɔsɔsɔ si wòazã kple ga si nàzã atsɔ anɔ edzram ɖo hã ŋu.

Bu nuwo ŋu nyuie hafi nàƒle nu yeye aɖe.

Dɔwɔƒe siwo wɔa fon kple nu bubuwo la wɔa yeyetɔwo kple susu be yewoakpɔ viɖe. Eya ta tɔ nàbia ɖokuiwò be: ‘Ðe asiɖeɖe le nu si le asinye ŋu be maƒle esi le tsia dzi la aɖe vi nam ŋutɔŋutɔa? Ðe wòhiã kokoko be maƒle yeye fifia? Ne ehiã hã la, ɖe wòle be maƒle esi le tsia dzi kokokoa?’

Dzra nuwo ɖo ne wogblẽ.

Lé be mɔ̃ɖaŋunu siwo le asiwò la nyuie ale be woanɔ anyi eteƒe nadidi, eye ne wogblẽ la, dzra wo ɖo ne esia ade dziwò wu be nàƒle yeye. Àte ŋu aƒle nu siwo ame aɖe zã hafi le dzadzram ne wole nɔnɔme nyui me.

Wɔ abɔ aɖe nàƒã nukuwo ɖe eme.

Ðe nàte ŋu akpɔ teƒe aɖe si nàde agble vi aɖe ɖoa? Esia awɔe be màgazã ga geɖe ɖe nuɖuɖu ŋu o, eye ɖewohĩ àte ŋu adzra wò agblemenukuawo alo ana ɖewo ame bubuwo.

“Veviedola ƒe ɖoɖowo hea dzidzedzekpɔkpɔ vanɛ.”—Lododowo 21:5.

“Nye kple srɔ̃nye míeléa ŋku ɖe nu siwo míezãna le aƒe me zi geɖe la ƒe asi ŋu edziedzi, eye míekpɔa egbɔ be míezã míaƒe agbananuƒlegbalẽvia le nunya me.”—Miles, England.

“Míeŋlɔa nu siwo hiã mí la ɖi hafi yina vae ɖia asi.”—Jeremy, Amerika.

“Míeléa ŋku ɖe nuwo ƒe asi ŋu edziedzi hewɔa asitɔtrɔ le míaƒe gazazãwo ŋu, eye míedzraa ga aɖe ɖo ɖe nu siwo ate ŋu adzɔ le etsɔme ŋu.”—Yael, Israel.

“Míefia mía viwo be woadzra nu siwo gblẽ la ɖo, tsɔ wu be woaƒle yeyewo. Esia ƒe ɖewoe nye míaƒe ʋu kple mɔ̃ɖaŋunu bubu siwo míezãna le aƒe me. Nye kple srɔ̃nye hã míedzea agbagba be míaƒo asa na nu siwo le mía si la ƒe yeyetɔwo ƒeƒle.”—Jeffrey, Amerika.

“Be maɖe nye gazazãwo dzi kpɔtɔ la, mede agble vi aɖe eye menyia koklowo hã. Menaa nye agblemenuku aɖewo ame bubuwo gɔ̃ hã.”—Hono, Myanmar.

Ŋutsu aɖe le agblemenuku vovovowo ɖem le abɔ me.