April

Ndi mfịna fo edi akamba mfịna? Ndi eyenete ke esop anam se iyatde fi? (Jas. 3:2) Ndi mbon itieutom mbufo m̀mê nditọ ufọkn̄wed mbufo ẹsak fi ke ntak emi anamde n̄kpọ Jehovah? (1 Pet. 4:3, 4) Ndi mbon ubon mbufo ke ẹdomo ndikpan fi ndidụk mbono esop m̀mê ndikwọrọ ikọ? (Matt. 10:35, 36) Mfịna fo okpokpon, emekeme ndikere ke mfọnn̄kan n̄kpọ edi afo nditre ndinam n̄kpọ Jehovah. Edi diọn̄ọ ke Jehovah ọyọnọ fi ọniọn̄ ọdiọn̄ọ se akpanamde, onyụn̄ an̄wam fi ọyọ inamke n̄kpọ m̀mê mfịna fo okpon didie. Ama okot Bible, oyokụt ke Jehovah ama anam ẹwet nte mbon emi mîkọfọnke ima ẹkeyọde ikpọ mfịna emi mmọ ẹkenyenede. Enye akanam ẹwet mbụk mmọ man ikpep n̄kpọ ito mmọ. Oro akanam Jehovah anam apostle Paul ewet se idude ke Bible. Ima ikot mbụk mme owo emi, se ikotde ekeme ndidọn̄ nnyịn esịt onyụn̄ anam inyene idotenyịn. Edi ndikot Bible kpọt idin̄wamke nnyịn. Ana iyak se ikotde oro an̄wam nnyịn ikpụhọde nte isikerede n̄kpọ ye nte idade n̄kpọ. w21.03 14 ¶1-2

Ndi esida mbon emi ọkwọrọde eti mbụk ọnọ nte n̄kpọ-in̄wan̄ emi ekemde se ẹkpen̄ede? Ekpedi ntre, n̄kpọ ita emi ẹyetịbe. Akpa, udûsịnke ifu ke ukwọrọikọ. Ini idọk isiniọn̄ke, ntre ini idụhe ndibiat. Ọyọhọ iba, esịt eyenem fi ama okụt nte mme owo ẹkopde eti mbụk. Bible ọdọhọ ke mme owo ẹsidadat esịt ke ini ukpen̄e. (Isa. 9:3) Ọyọhọ ita, afo edida owo kiet kiet nte owo emi ekemede ndidi mbet Christ, oro ayanam fi ada se mmọ ẹmade ọtọn̄ọ ukwọrọikọ ye mmọ. Ndusụk mbet Jesus ẹkekere ke mbon Samaria ikemeke-keme ndidi mbet Jesus, edi Jesus akada ke mmọ ẹkeme ndidi mbet imọ. Ikpenyene ndida ke mme owo ke efakutom nnyịn ẹkeme ndidi mbet Christ. Apostle Paul ama enịm eti uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn. Enye ama ọdiọn̄ọ se mbon oro enye ọkọkwọrọde ikọ ọnọ ẹnịmde, ọdiọn̄ọ se mmọ ẹmade, onyụn̄ ada ke mmọ ẹkeme ndidi mbet Jesus. w20.04 8-9 ¶3-4

Utu ke ndikụt ndudue nnọ owo ke se enye anamde, domo ndidiọn̄ọ nte n̄kpọ etiede ye enye. Jehovah kpọt enen̄ede ọdiọn̄ọ nte n̄kpọ etiede ye nnyịn. Ntre bọn̄ akam dọhọ enye an̄wam fi etiene okụt se enye okụtde ke idem mbon en̄wen, onyụn̄ an̄wam fi atua mmọ mbọm. Ikpanaha asasat nditọete emi afo akpatuade mbọm. Mbiet mfịna emi ekesịmde Jonah, Elijah, Hagar, ye Lot esịm kpukpru mmọ. Se ndusụk mmọ ẹkenamde ẹkesịn mmọ ke mfịna oro. Edi anie ke otu nnyịn akanam mînamke n̄kpọ emi adade afanikọn̄ ọsọk enye? Ntre idiọkke nte Jehovah ọdọhọde nnyịn itua kiet eken mbọm. (1 Pet. 3:8) Ima ikop uyo Jehovah, iyetetịm idiana kiet ye nditọete nnyịn ke ofụri ererimbot kpa ye emi itode nsio nsio itie. Ntre ẹyak ibiere ndikpan̄ utọn̄ nnọ nditọete nnyịn, ndidiọn̄ọ mmọ, nnyụn̄ ntua mmọ mbọm ke ini inamde n̄kpọ ye mmọ. w20.04 19 ¶15-17

Idụhe eke okokopde uyo Jehovah nte Jesus; enye ama onyụn̄ enịm ata eti uwụtn̄kpọ ọnọ nnyịn. Ntre akpan usụn̄ kiet emi iwụtde ke imokop uyo Jehovah edi nnyịn ndikpebe Jesus adan̄a nte ikekeme. (John 8:29) Edieke iyomde ndika iso nsan̄a ke akpanikọ, ana inịm ke Jehovah edi Abasi akpanikọ, ke kpukpru se enye ekpepde nnyịn ke Bible emi edide Ikọ esie ẹdi akpanikọ. Ana inịm n̄ko ke Jesus edi Messiah oro ẹken̄wọn̄ọde. Ediwak owo mfịn inịmke ke ẹma ẹyet Jesus aran, ke enye edi Edidem Obio Ubọn̄ Abasi. John ama odụri mme owo utọn̄ ete ke “ediwak mbon abian̄a” ẹdu emi ẹkemede ndida mbon emi mînen̄ekede inịm akpanikọ emi aban̄ade Jehovah ye Jesus ntụn usụn̄. (2 John 7-11) John ama ewet ete: “Anie edi osu nsu ke mîdịghe owo emi ọdọhọde ete ke Jesus idịghe Christ?” (1 John 2:22) N̄kukụre se mîdiyakke ẹbian̄a nnyịn edi nnyịn ndikpep Ikọ Abasi. Oro edinam idiọn̄ọ Jehovah ye Jesus. (John 17:3) Ini oro ndien ke idinịm ke imenyene akpanikọ. w20.07 21 ¶4-5

N̄kpọ kiet emi ikpanamde mbak nnyịn ididi “n̄kpọ iduọ” inọ nditọete nnyịn edi ndiyak mmọ ẹnam n̄kpọ nte mmọ ẹyomde ndinam ini ekededi emi ikemede ndinam ntre, utu ke ndisiyom mmọ ẹnam nte imade kpukpru ini. (Rome 14:19-21; 1 Cor. 8:9, 13) Ata akpan n̄kpọ kiet emi anamde ikpụhọde ye owo emi efehede ata ata mbuba edi emi, sia owo emi efehede ata ata mbuba esisịn ibuot esịn itọn̄ efehe man enye ikpọn̄ ekemen se ẹken̄wọn̄ọde ndinọ. Se isinen̄erede ibehe mmọ edi nte mmọ ẹdisan̄ade ẹkan mbuba oro. Ke ntak oro, mmọ ẹkeme ndinụk mbon eken nsio ke usụn̄ man mmọ ẹda iso. Nsa nnyịn-o! Nnyịn imiaha mbuba ye nditọete nnyịn! (Gal. 5:26; 6:4) Isikam iyom nte ikpan̄wamde adan̄a ediwak owo nte ikekeme ẹtiene nnyịn ẹfehe ẹsịm utịt ẹnyụn̄ ẹbọ utịp nsinsi uwem. Oro anam isidomo ndinam item emi Abasi ọkọnọde edisana spirit ẹwet ẹte yak ‘ikûse uban̄a mbubehe nnyịn kpọt, edi ise iban̄a mbubehe mbon en̄wen n̄ko.’ (Phil. 2:4) Ke mbuba uwem emi isụk ifehede mi, Jehovah ọn̄wọn̄ọ ke imọ iditreke-tre ndinọ ikọt imọ emi ẹfehede ẹsịm utịt utịp; enye ayanam mmọ ẹdu uwem ke nsinsi ke heaven m̀mê ke isọn̄. w20.04 28 ¶10; 29 ¶12

Mme Christian, iren ye iban ke miliọn ke miliọn, ẹyebọhọ ẹdụk obufa ererimbot. Mbon emi ẹdibọhọde akwa ukụt do ẹyeda enyịn mmọ ẹkụt edikan en̄wen emi ẹkande n̄kpa ini mbon emi ẹkekpan̄ade ẹdisetde ke biliọn ke biliọn! Oh, kere nte esịt edidatde nnyịn ini oro! (Utom 24:15) Ndien ama ekem, kpukpru mbon emi ẹdisọn̄ọde ida ye Jehovah tutu esịm akpatre ẹyekan n̄kpa emi ikadade ito Adam; mmọ ẹyekeme ndidu uwem ke nsinsi ndien. Se Paul ekewetde aban̄a ediset ke n̄kpa ọnọ mme Christian ke Corinth ọdọn̄ owo esịt etieti. Akpana kpukpru Christian mfịn ẹkọm Abasi ẹban̄a oro. Imenyene nti ntak ndinam item emi Paul ọkọnọde ete inyene ekese ndinam “ke utom Ọbọn̄” kpukpru ini. (1 Cor. 15:58) Edieke isisịnde ofụri ukeme nnyịn inam utom Ọbọn̄ nnyịn, imekeme ndidori enyịn ndidu ata inem uwem ke ini iso. Inua ikemeke nditịn̄ utọ inem uwem emi ididude ke ini iso. Oro oyowụt ke utom emi ikanamde inọ Ọbọn̄ nnyịn ikedịghe ke ikpîkpu. w20.12 13 ¶16-17

Etie nte prọfesi Ezekiel 38:10-23; Daniel 2:43-45; 11:44–12:1; ye Ediyarade 16:13-16, 21 ẹtịn̄ ẹban̄a ukem n̄kpọ. Ekpedi ntre, se se ikerede nte editịbede mi. Ke akwa ukụt ama ọkọtọn̄ọ, “ndidem ofụri isọn̄” ẹyedidiana kiet. (Edi. 16:13, 14) Mme idụt oro ẹdidianade kiet do ke Bible okot “Gog isọn̄ Magog.” (Ezek. 38:2) Mme idụt oro ẹyedi en̄wan ye ikọt Abasi ẹnyụn̄ ẹdomo ndisobo mmọ mfep ofụri ofụri. Ke prọfesi kiet emi apostle John eketịn̄de aban̄a ini oro, enye ọkọdọhọ ke ikpọ edịm itiat ẹyedep ẹtọ mme asua Abasi. Edịm itiat oro ekeme ndida mban̄a n̄kpọsọn̄ etop ubiereikpe emi ikọt Jehovah ẹditan̄ade, emi edinamde Gog isọn̄ Magog aka en̄wan ye ikọt Abasi onyụn̄ oyom ndisọhi kpukpru mmọ mfep ke ererimbot.—Edi. 16:21. w20.05 15 ¶13-14

Edisana spirit Abasi edi enọ emi ikpadade ke n̄kpọuto. Ima ikere se edisana spirit anamde ke eyo nnyịn, iyenen̄ede ima enọ Abasi emi. Mbemiso Jesus ọkọnyọn̄de heaven, enye ama ọdọhọ mbet esie ete: “Mbufo ẹyebọ odudu ke ini edisana spirit edide edidoro mbufo ke idem, ndien mbufo ẹyetie ntiense ẹban̄a mi . . . tutu esịm ata utịt ikpehe isọn̄.” (Utom 1:8) Spirit Jehovah anam se ibede owo miliọn itiaita ye ubak emi ẹtode kpukpru itụn̄ ye inụk ke ererimbot ẹdituak ibuot ẹnọ Jehovah. N̄kpọ efen edi ke nnyịn ikọt Abasi imadiana kiet inyụn̄ idu ke emem nte nditọeka sia spirit Abasi an̄wam nnyịn inyene utọ nti edu nte ima, idatesịt, emem, anyanime, mfọnido, eti ido, mbuọtidem, ifụre ifụre ido, ye mfara ke idem. Mme edu emi ke Bible okot “mbun̄wụm spirit.” (Gal. 5:22, 23) Edisana spirit edi ata ọsọn̄urua enọ! w20.05 28 ¶10; 29 ¶13

Ediwak ntak ẹdu emi ẹnamde ikere ke mbon emi ẹdikụtde mbon emi ẹsetde ẹdi ẹyediọn̄ọ mbon mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, nte Jehovah akanamde mme owo ẹset ke ini edem anam idọhọ ke enye ayafiak anam mme owo ẹtịn̄ ikọ nte mmọ ẹkesitịn̄de, ẹkere n̄kpọ nte mmọ ẹkesikerede, ẹnyụn̄ ẹtie nte mmọ ẹketiede esisịt ini mbemiso mmọ ẹkpade. Ti ke Jesus ekemen n̄kpa odomo ye idap, emen ediset ke n̄kpa odomo ye owo ndidemede idap. (Matt. 9:18, 24; John 11:11-13) Owo ama edemede ke idap, idem esie ye uyo esie ẹsitie ukem nte ẹkedide mbemiso enye edede idap, enye isinyụn̄ ifreke se enye ọkọdiọn̄ọde. Nte eketiede ye Lazarus edi oro. Usen inan̄ ama ebe tọn̄ọ enye akakpa, idem esie ama onyụn̄ ọtọn̄ọ ndidiahade. Edi ini Jesus anamde enye eset, nditọeka esie ẹma ẹdiọn̄ọ enye inikiet inikiet, Lazarus ama eti mmọ n̄ko.—John 11:38-44; 12:1, 2. w20.08 14 ¶3; 16 ¶8

Mbon emi ẹyetde aran isọn̄ke urua ke enyịn Abasi ikan mme erọn̄ en̄wen. Jehovah ama mmọ ukem ukem. Se inamde idiọn̄ọ ntre edi ke kpa uwem edima Eyen esie emi enye adade edep mbon oro ẹyetde aran ke enye onyụn̄ ada edep mme erọn̄ en̄wen. N̄kukụre ukpụhọde edi ke mbon oro ẹyetde aran ẹdori enyịn ndika heaven, mme erọn̄ en̄wen ẹdori enyịn ndidu uwem ke isọn̄. Edi ana otu mbiba emi ẹka iso ẹsọn̄ọ ẹda ye Abasi ye Christ. (Ps. 31:23) Ti n̄ko ke Abasi inọhọ mbon otu kiet edisana spirit okpon akan mbon otu enye eken. Emi ọwọrọ ke Jehovah esinọ owo kiet kiet edisana spirit esie etiene udomo un̄wam se owo oro oyom. Jehovah aduak nti n̄kpọ ke ini iso ọnọ mbon emi ẹma ẹkeyak idem ẹnọ enye. (Jer. 29:11) Ini Editi edi ata akpan ini emi nnyịn owo kiet kiet isinen̄erede itoro Abasi ye Christ ke se mmọ ẹnamde ẹnọ nnyịn man idikeme ndidu uwem ke nsinsi. Editi edi n̄kponn̄kan mbono esop emi ata mme Christian ẹsinịmde. w21.01 18 ¶16; 19 ¶19

Ke otu mbon emi ẹsidụkde Editi, mbon emi ẹdoride enyịn ndidu uwem ke isọn̄ ẹwak ẹkan. Nso isinam mmọ ẹdụk ndien? Ukem se isinam owo aka ndọ ufan esie esinam mmọ ẹdụk. Mme owo ẹsika ndọ ufan mmọ man ẹwụt ke imama ufan mmimọ, ke inyụn̄ iyom ndiberi mmọ edem. Kpasụk ntre n̄ko, mme erọn̄ en̄wen ẹsidụk Editi sia mmọ ẹyom ndiwụt ke imama Christ ye mbon emi ẹyetde aran, ke imonyụn̄ iben̄e idem ndiberi mmọ edem. Ntak efen edi ke mmọ ẹsida oro ẹwụt ke imama nte Christ ekedikpade afak mmimọ, sia oro anam mmọ ẹdori enyịn ndidu uwem ke nsinsi ke isọn̄. Akpan ntak efen edi ke mmọ ẹyom ndinam se Jesus ọkọdọhọde. Ini Jesus ọkọtọn̄ọde Udia Mbubiteyo Ọbọn̄ ye nti mme apostle esie, enye ọkọdọhọ mmọ ete: “Ẹka iso ẹnam emi nditi mi.” (1 Cor. 11:23-26) Ntre mme erọn̄ en̄wen ẹyeka iso ẹdụk Udia Mbubreyo Ọbọn̄ adan̄a nte ndusụk mbon emi ẹyetde aran ẹsụk ẹkade iso ẹdu ke isọn̄ emi. w21.01 17-18 ¶13-14

Ikpoyom ndiwụt mme owo ke imenen̄ede ima mmọ, ana inanam nti n̄kpọ inọ mmọ. (Men James 2:17, 26 domo.) Ke uwụtn̄kpọ, Jehovah ama nnyịn. (1 John 4:19) Ndinem ikọ emi ikụtde ke Bible ẹnam ikụt ke Jehovah ama nnyịn. (Ps. 25:10; Rome 8:38, 39) Edi idịghe se enye etịn̄de oro kpọt anam inen̄ede inịm ke enye ama nnyịn, se enye anamde enen̄ede anam n̄ko. Jehovah ama ayak edima Eyen esie edibọ ufen onyụn̄ akpa ke ibuot nnyịn. (John 3:16) Ndi Jehovah ekeme ndinam kpukpru oro mma, enye osụk ọsọn̄ nnyịn ndinịm ke enye ama nnyịn ata ima? Nnyịn ndinam se Jehovah ye Jesus ẹdọhọde ke ida iwụt ke imama mmọ. (John 14:15; 1 John 5:3) Jesus ama onyụn̄ ọdọhọ yak ima kiet eken. (John 13:34, 35) Nnyịn ikpetịn̄ke-tịn̄ kpọt ke imama nditọete nnyịn, ana inanam n̄kpọ iwụt ke imama mmọ.—1 John 3:18. w21.01 9 ¶6; 10 ¶8

Mbon emi ẹdade edisana spirit ẹyet aran ẹdori enyịn ndikodu ye Jesus ke nsinsi nnyụn̄ ndiana ye enye n̄kara ke Obio Ubọn̄ Abasi. Mmọ ẹyedu ye Christ—ẹkụt enye, ẹneme nneme ye enye, ẹnyụn̄ ẹdiana ye enye ẹnam n̄kpọ. (John 14:2, 3) Jesus oyonyụn̄ ama mbon emi ẹdoride enyịn ndidu ke isọn̄ n̄ko onyụn̄ ese aban̄a mmọ. Kpa ye emi mmọ mîdikwe Jesus, nte mmọ ẹsụk ẹkopde inem n̄kpọ emi Jehovah ye Jesus ẹdinamde ẹnọ mmọ, mmọ ẹyekpere Jesus ẹkan nte ẹkperede idahaemi. (Isa. 9:6, 7) Imesinyene ediwak edidiọn̄ ima inyịme ndidi ufan Jesus nte enye ọdọhọde. Ke uwụtn̄kpọ, enye ama nnyịn onyụn̄ an̄wam nnyịn idahaemi. Enye anam nnyịn idori enyịn ndidu uwem ke nsinsi. Ndien n̄kponn̄kan edi ke nnyịn ndidi ufan Jesus anam inyene mfọnn̄kan n̄kpọ ke ererimbot emi, oro edi, ndidi ata ufan Jehovah Ete Jesus. Edi ata n̄kpọ ukpono ndidi ufan Jesus! w20.04 25 ¶15-16

Apostle Paul ekewet leta esie ọnọ mme Christian emi ẹyetde aran ke Corinth, emi ẹdinamde ẹset ẹkedu uwem ke heaven. Mmọ ẹtiene ẹsịne ke otu “kpukpru owo” emi ẹdinamde “ẹdu uwem.” Mmọ ẹkedi mbon emi “Abasi adian̄arede enịm nte mme anditiene Christ Jesus, emi ẹkotde ẹte ẹdidi ndisana owo.” Paul ama onyụn̄ etịn̄ aban̄a mbon emi ẹyetde aran ini enye eketịn̄de aban̄a mbon oro “ẹkedede ke n̄kpa emi ẹbuanade n̄kpọ ye Christ.” (1 Cor. 1:2; 15:18; 2 Cor. 5:17) Enye ama ewet ke itie Bible en̄wen ete: “Edieke nnyịn idianade kiet ye enye ke se ibietde n̄kpa esie, . . . nnyịn iyadiana n̄ko ye enye ke se ibietde ediset ke n̄kpa esie.” (Rome 6:3-5) Abasi akanam Jesus eset nte spirit, enye ama onyụn̄ afiak ọnyọn̄ heaven. Se idinyụn̄ itịbede inọ kpukpru mbon emi “ẹbuanade n̄kpọ ye Christ” edi oro, oro edi, kpukpru mbon emi ẹyetde aran. Paul ekewet ete ke ẹma ẹnam Christ eset nte “akpa mbun̄wụm ke otu mbon oro ẹdede ke n̄kpa.” (1 Cor. 15:20) Jesus ekedi akpa owo emi ekesetde nte spirit, ẹnyụn̄ ẹnam enye odu uwem ke nsinsi. w20.12 5-6 ¶15-16

Edieke Christian emi ẹyetde aran akpade ke ini edidu Ọbọn̄ emi, Abasi anam enye eset inikiet inikiet aka heaven. Se apostle Paul eketịn̄de ke 1 Corinth 15:51, 52 owụt ke edi ntre. Ẹma ẹnam nditọete Christ emi ẹset, esịt ayadat mmọ ata etieti. Bible ọdọhọ nnyịn utom emi mbon emi Abasi edinamde ẹkpụhọde “ke ediyịp enyịn” ẹdikanamde ke heaven. Jesus ọkọdọhọ mmọ ete: “Owo eke akande onyụn̄ enịmde mme edinam mi tutu esịm utịt, nyọnọ enye odudu ndikara mme idụt, ndien enye ayada esan̄ ukwak akara mme idụt tutu mmọ ẹbomo mbai mbai nte esombat, kpa nte n̄kọbọde odudu nto Ete mi.”—Edi. 2:26, 27. w20.12 12 ¶14-15

Apostle Paul ndikot Jesus “akpa mbun̄wụm” anam yak ikụt ke ẹyenam mbon en̄wen ẹtiene ẹset ẹka heaven. Nte ini akade, mme apostle ye mbon eken “emi ẹbuanade n̄kpọ ye Christ” ẹyeset ẹkedu ke heaven ukem nte Jesus. (1 Cor. 15:18) Ini Paul ekewetde leta emi ọnọ nditọete ke Corinth, owo ikanamke kan̄a mbon “emi ẹbuanade n̄kpọ ye Christ” ẹset ẹka heaven. Se enye eketịn̄de ama owụt ke enye eketịn̄ aban̄a ini iso. Enye ọkọdọhọ ete: “Owo kiet kiet ke idaha esie: Christ akpa mbun̄wụm, ekem mmọ eke ẹdide eke Christ ke ini edidu esie.” (1 Cor. 15:23; 1 Thess. 4:15, 16) Nnyịn idu idahaemi ke “ini edidu” Christ. Ntre ke ini mme apostle ye mme Christian eken emi ẹyetde aran ẹkekpade, akana mmọ ẹbet tutu esịm ini edidu Christ mbemiso mmọ ẹsetde ẹka heaven ‘ẹkediana ye Christ ke se ibietde ediset ke n̄kpa esie.’—Rome 6:5. w20.12 5 ¶12; 6 ¶16-17

Apostle Paul eketịn̄ aban̄a owo emi ẹnamde eset ye “idem eke spirit” man ekeme ndikodu ke heaven. (1 Cor. 15:43-44) Ini Jesus okodude ke isọn̄, enye ekenyene idem obụkidem. Edi ini ẹkenamde enye eset, enye ama “akabade edi spirit eke ọnọde uwem” afiak ọnyọn̄ heaven. Kpasụk ntre n̄ko, mme Christian emi ẹyetde aran ẹdiset ye idem emi edinamde mmọ ẹkeme ndidụk heaven. Paul ama etịn̄ nte edisan̄ade ete: “Kpa nte isịnede mbiet enye emi ẹkedade ntan ẹnam, nnyịn iyesịne n̄ko mbiet enye emi edide eke heaven.” (1 Cor. 15:45-49) Ti ke Jesus ikesetke ye idem obụkidem. Paul ama etịn̄ ke se ikanam Jesus okûset ye idem obụkidem edi ke “obụk ye iyịp ikemeke ndida obio ubọn̄ Abasi” emi odude ke heaven, nnyene. (1 Cor. 15:50) Mme apostle ye mbon eken emi Abasi edinamde ẹset ẹka heaven ididịghe aba obụk ye iyịp, koro utọ idem enye oro ekeme ndibiara. w20.12 11 ¶10-12

Abasi ama anam ndusụk mbet Jesus ẹwet n̄kpọ ẹban̄a ediset ke n̄kpa n̄ka heaven. Apostle John ekewet ete: “Idahaemi nnyịn idi nditọ Abasi, edi owo iyarakede kan̄a se nnyịn ididide. Nnyịn imọfiọk ite ke adan̄aemi Abasi ediwọrọde owụt idem, nnyịn iditie nte enye.” (1 John 3:2) Mbon emi ẹyetde aran idiọn̄ọke nte uwem mmọ editiede Abasi ama anam mmọ ẹset ẹdi spirit ẹkedu ke heaven. Edi imọdiọn̄ọ ke mmọ ẹyekụt Jehovah mmọ ẹma ẹsịm heaven. Bible anam idiọn̄ọ ndusụk n̄kpọ iban̄a se itịn̄de oro. Mbon emi ẹyetde aran ẹyedu ye Christ ini enye edinamde “kpukpru ukara ye kpukpru unen edikara ye odudu ẹkabade ẹdi ikpîkpu.” Mmọ ẹyedu ye enye n̄ko ini enye edisobode n̄kpa emi edide “akpatre asua.” Ndien ke akpatre, Jesus ye mbon emi ẹdidianade ye enye ikara ẹyesụk idem mmọ ẹsịne ke idak Jehovah. (1 Cor. 15:24-28) Ini oro eyenem tutu! w20.12 8 ¶2

Mme Christian emi ẹsọn̄ọde ẹda ye Abasi, edi emi mîdorike enyịn nditiene Jesus n̄kodu ke heaven, ẹdori enyịn ke Abasi ayanam mmimọ iset n̄ko. Philippi 3:11 owụt ke apostle Paul ye mbon eken emi ẹsetde ẹka heaven ẹsịne ke “akpa ediset ke n̄kpa.” Ndi oro iwụtke ke utọ ediset ke n̄kpa en̄wen oyodu? Oro ekem ye se Job okodoride enyịn aban̄a nte editịbede inọ imọ ke ini iso. (Job 14:15) “Mmọ eke ẹdide eke Christ ke ini edidu esie” ẹyedu ye Jesus ke heaven ini enye edinamde “kpukpru ukara ye kpukpru unen edikara ye odudu ẹkabade ẹdi ikpîkpu.” Enye oyosobo n̄kpa emi edide “akpatre asua.” Kpukpru mbon emi ẹsetde ẹka heaven idikpaha aba. (1 Cor. 15:23-26) Se Paul eketịn̄de ke itie N̄wed Abasi usen mfịn ekeme ndinọ mbon emi mîdisetke ika heaven idotenyịn. Imọdiọn̄ọ ke anam ukwan̄n̄kpọ ndomokiet ikemeke-keme ndidụk heaven; ntre se Paul eketịn̄de oro owụt ke mme owo ẹyeset ẹdidu mi ke isọn̄. w20.12 6-7 ¶18-19

Imekeme ndikere ete, ‘Nnam didie ndiọn̄ọ ke Jehovah ke amama mi?’ Afo ndikam mbobụp mbụme oro owụt ke udiọkke ukan se Jehovah efende. Enyọn̄-Ukpeme ọkọdọhọ ediwak isua ko ete: “Nnyịn [imekeme] ndikụt nte ituakde ukot inyụn̄ iduọde ediwak ini idụk ndusụk ndiọi edu oro ẹma ẹkedọn̄ n̄kam ke akani usụn̄uwem nnyịn akan nte nnyịn ikekerede. . . . Kûbiere ete ke imanam idiọkn̄kpọ oro edidahado nnọ mîdụhe. Oro akam edi nte Satan akpamade nnyịn ikere n̄kpọ. Akpanikọ oro nte afo omokop mfụhọ onyụn̄ ayat esịt ye idemfo edi uyarade ke idemesie nte ke afo ukaha anyan ukaha. Kûkpa mba ndiwọn̄ọde mbịne Abasi ke nsụhọdeidem ye esịt akpanikọ, oyomde edidahado esie ye edinam asana ye un̄wam.” Apostle Paul ama anam ata ndiọi n̄kpọ mbemiso enye akakabarede edi Christian. Enye ama esiti ndiọi n̄kpọ oro. (1 Tim. 1:12-15) Edi enye akada nte ke imọ ke Abasi ọkọnọ Jesus edikpa ọnọ. Oro ama an̄wam enye okûyak esịt amia enye ufen akaha, onyụn̄ an̄wam enye ada ofụri odudu esie anam n̄kpọ Jehovah ke enye ama akakabade edi Christian. w20.11 27 ¶14; 29 ¶17

Satan esidomo ndida ediwak n̄kpọ nnam nnyịn inam idiọkn̄kpọ. Isinam n̄kpọ didie enye ama ada mme idomo emi edi? Emem utom ndikere ke mme n̄kpọ oro inen̄ekede idiọk. Ke uwụtn̄kpọ, imekeme ndidọhọ: ‘Itiehe nte n̄kpọ emi enen̄ede ọdiọk sia idịghe utọ n̄kpọ emi ke ẹkeme ndida nsio mi ke esop.’ Utọ ekikere oro ọdiọk etieti. Ọfọn ibụp idem nnyịn utọ mbụme nte: ‘Ndi Satan odomo ndida n̄kpọ emi mbahade esịt mi? N̄kpanam ndiọi n̄kpọ emi ẹdọn̄de mi, ndi nyesuene enyịn̄ Jehovah? Ndi ndinam n̄kpọ emi ayanam nnen̄ede n̄kpere Abasi mi m̀mê edidadian̄ade mi ikpọn̄ enye?’ Tie kere utọ mme mbụme emi. Bọn̄ akam dọhọ Jehovah ọnọ fi ọniọn̄ ọbọrọ mme mbụme emi ke esịt akpanikọ, ubian̄ake idem. Ndinam emi ekeme ndinen̄ede n̄kpeme fi. Ekeme ndin̄wam fi enyene uko ọbiọn̄ọ idomo ukem nte Jesus emi ọkọdọhọde ete: “Daha mi, Satan!” (Matt. 4:10) Ti ke ifọnke esịt nnyịn abahade. w20.06 12-13 ¶16-17

Imesisụhọde idem idu uwem nte Jehovah ọdọhọde sia imọdiọn̄ọ ke Jehovah ọdiọn̄ọ se ifọnde ye nnyịn ikan. (Eph. 4:22-24) Nsụhọdeidem esinam inịm n̄kpọ Jehovah akpa ke uwem nnyịn, inyụn̄ ibat ke mbon en̄wen ẹfọn ẹkan nnyịn. Emi esinam ikpere Jehovah inyụn̄ idiana kiet ye nditọete nnyịn. (Phil. 2:3) Edieke nnyịn mîkpemeke, imekeme nditiene mbon ererimbot emi n̄kohode idem nnyụn̄ nyom ufọn idem nnyịn kpọt. Etie nte nditọete ke eyo mme apostle ẹma ẹkpebe mbon ererimbot, sia apostle Paul ama ewet nditọete ke Rome ete: “Ntịn̄ nnọ kpukpru owo do ke otu mbufo nte owo okûkere aban̄a idemesie akan nte enye ekpekerede; edi yak ekere ke usụn̄ oro owụtde ke enye enyene eti ibuot.” Paul ama ọdiọn̄ọ ke idụhe nte nnyịn iditrede ndikere ke imosụk idi n̄kpọ. Edi nsụhọdeidem ayan̄wam nnyịn ikûda idem ke n̄kpọ ukaha. w20.07 2 ¶1-2

Emem emi mme Edidem Asa ẹkenyenede ama edikụre usen kiet usen kiet, sia mbon Ethiopia ẹma ẹmen mbonekọn̄ emi ẹwakde ẹbe miliọn kiet ẹdi en̄wan ye mmọ. Zerah emi ekedide etubom ekọn̄ mmọ ama enen̄ede enịm ke imọ ye udịmekọn̄ imọ iyakan mbon Judah. Edi Asa ikeberike edem ke ibat mbonekọn̄ emi enye enyenede. Enye ọkọbuọt idem ye Jehovah. Enye ama ọbọn̄ akam ọdọhọ Jehovah ete: “N̄wam nnyịn, O Jehovah Abasi nnyịn, koro nnyịn iberide edem ke afo, inyụn̄ idade enyịn̄ fo idi ndin̄wana ye otuowo emi.” (2 Chron. 14:11) Kpa ye emi mbonekọn̄ Ethiopia ẹkekperede ndiwak utịm ikaba n̄kan mbonekọn̄ Judah, Asa ama ọdiọn̄ọ ke Jehovah enyene odudu, ke enye onyụn̄ ekeme ndinam n̄kpọ n̄n̄wam ikọt Esie. Jehovah ama onyụn̄ an̄wam Asa. Mbonekọn̄ Ethiopia ẹma ẹdia ndọk etieti sia ẹma ẹkan mmọ ẹnyụn̄ ẹwot kpukpru mmọ. (2 Chron. 14:8-13) Nnyịn inen̄ekede idiọn̄ọ se idiwọrọde owo nnyịn kiet kiet ke ini iso. Edi imọdiọn̄ọ ke ini emem emi ikọt Abasi ẹnyenede mi eyetre usen kiet usen kiet. N̄kọ emeti ke Jesus ama etetịn̄ ke ‘kpukpru mme idụt ẹyesua’ mbet imọ ke mme akpatre usen?—Matt. 24:9. w20.09 17-18 ¶14-16

Idụhe eke amade ẹsọn̄ọ imọ enyịn. Edi idem ekeme ndimem nnyịn edieke ifịnade idem ikaha ini mme asua nnyịn ẹsọn̄ọde nnyịn enyịn. (N̄ke 24:10) Ikpada didie ndien usọn̄enyịn mme asua? Akpana ‘ikop inemesịt ke usọn̄enyịn’ ukem nte apostle Paul. Ntak-a? Sia usọn̄enyịn ye ukọbọ ẹwụt ke idi ata mbet Jesus. (1 Pet. 4:14) Jesus ama ọdọhọ ke ẹyekọbọ mme mbet imọ. (John 15:18-20) Ẹma ẹnyụn̄ ẹkọbọ mme Christian ke eyo mme apostle nte enye ọkọdọhọde. Mbon emi ido mbon Greece ekemehede ẹkeda mme Christian nte mbon emi mîdiọn̄ọke n̄kpọ mînyụn̄ iwọrọke n̄kpọ ndomokiet. Mme Jew ẹkeda mme Christian nte mbon emi “mîfiọkke n̄wed ye mme usụhọde owo.” Mmọ ẹkeda apostle Peter ye John ntre. (Utom 4:13) Eketie nte mme Christian ikemeke ndin̄wana nnọ idemmọ; mmọ ikesịnke idem ke n̄kpọ ukara ye ke ekọn̄, mme owo ikonyụn̄ idaha mmọ ke n̄kpọ ndomokiet. Ndi mme Christian eyo mme apostle ẹma ẹyak nte mme asua ẹkedade mmọ akpan mmọ ndinam n̄kpọ Abasi? Ihih. w20.07 14-15 ¶3-4

Apostle John ama enen̄ede ama nditọete esie onyụn̄ oyom mmọ ẹnen̄ede ẹbuọt idem ye Abasi. Inen̄ede ikụt emi ke leta ita oro enye ekewetde ọnọ mmọ item. Enem nnyịn etieti ndidiọn̄ọ ke irenowo ye iban emi ẹmekde yak ẹketiene Christ ẹkara ke heaven ẹnen̄ede ẹma nditọete, ẹnyụn̄ ẹkere ẹban̄a mmọ ukem nte John! (1 John 2:27) Ẹyak ida item emi enye ọkọnọde ke akpan n̄kpọ. Ẹyak ibiere ndisan̄a ke akpanikọ, ikop uyo Jehovah ke se ededi emi inamde. Kpep Ikọ esie nyụn̄ nịm se Ikọ esie etịn̄de. Nen̄ede buọt idem ke Jesus. Kûnyịme ekikere owo ye ukpepn̄kpọ mbon mfiakedem. Kûdi anam n̄kpọ Jehovah, anam oburobụt ido; kûnyụn̄ uyak mbon en̄wen ẹnyịk fi anam idiọkn̄kpọ. Du uwem nte Jehovah ọdọhọde. Ẹyak isin̄wam nditọete nnyịn emi ẹyomde un̄wam inyụn̄ ifen mbon emi ẹnamde se iyatde nnyịn man in̄wam mmọ ẹka iso ẹsọn̄ọ ẹda ye Abasi. Ima inam ntem, iyaka iso isan̄a ke akpanikọ inamke n̄kpọ m̀mê nso mfịna isịm nnyịn. w20.07 24-25 ¶15-17

Jehovah ayak kpukpru ikọt esie emi ẹsọn̄ọde ẹda ye enye ẹdu ke esop esie. Emi owụt ke enye ama mmọ. Kpa ye emi inyenede nsio nsio utom ke esop, kpukpru nnyịn imọsọn̄ urua ke enyịn Abasi, imonyụn̄ iyom kiet eken. Apostle Paul ama anam inen̄ede ikụt ke idụhe owo nnyịn ekededi emi ekemede ndise asan̄autom Jehovah efen ndọhọ enye, “Nyomke fi.” (1 Cor. 12:21) Edieke iyomde emem odu ke esop, ana ida kiet eken ke ọsọn̄urua inyụn̄ idiana kiet inam n̄kpọ. (Eph. 4:16) Ima idiana kiet inam n̄kpọ, kpukpru owo ke esop ẹyekụt ke ẹma mmimọ, nditọete ẹyenyụn̄ ẹsọn̄ idem ke esop. Ẹkeda edisana spirit Jehovah ẹmek kpukpru mbiowo ke esop. Edi kpukpru mmọ ẹnyene nsio nsio enọ, inyụn̄ ikemeke ndinam n̄kpọ ukem ukem. (1 Cor. 12:17) Ekeme ndidi ibịghike ẹkemek ndusụk mmọ, mmọ inyụn̄ inen̄ekede idiọn̄ọ utom ebiowo nte mbiowo eken. Onyụn̄ ekeme ndidi usọn̄ ye udọn̄ọ iyakke mbon eken ẹnen̄ede ẹnam utom mmọ. Kpa ye oro, kpukpru mmọ ẹnyene ufọn emi mmọ ẹnamde ẹnọ esop. Ntre ikpanaha ebiowo ekededi anam n̄kpọ ye ebiowo en̄wen nte n̄kpọ eke enye ọdọhọde enye, “Nyomke fi.” Utu ke oro, akpana kpukpru mbiowo ẹnam item emi Paul ọkọnọde ke Rome 12:10. w20.08 26 ¶1-2; 27 ¶4

Jehovah ada ikpehe esop esie eke isọn̄ an̄wam nnyịn ika iso isan̄a ke usụn̄ uwem. Esop Abasi ẹkpekpụhọ se inịmde mîdịghe ẹteme nnyịn obufa usụn̄ emi ikpanamde n̄kpọ, imesisọp inyịme inyụn̄ inam se ẹdọhọde. Edi isinam n̄kpọ didie esop Abasi ẹma ẹdọhọ ẹnam n̄kpọ emi edikpụhọrede n̄kpọ ke uwem nnyịn, utọ nte ndinyam Ufọkmbono Obio Ubọn̄ emi isidụkde mbono esop? Ima iti ke inam kpukpru se inamde inọ Jehovah, ke enye onyụn̄ ada esop esie usụn̄, iyaka iso ikop idatesịt. (Col. 3:23, 24) Ini Edidem David ọnọde okụk yak ẹda ẹbọp temple, enye ama etịn̄ ikọ emi nnyịn ikpekpepde n̄kpọ ito. Enye ọkọdọhọ ete: “Ami ndi anie, ikọt mi ẹnyụn̄ ẹdi mmanie, eke nnyịn inyenede odudu ndinọ utọ enọ unyịmesịt emi? Koro kpukpru n̄kpọ ẹtode fi, nnyịn inyụn̄ ida se itode ubọk fo inọ fi.” (1 Chron. 29:14) Ima inọ okụk yak ẹda ẹnam n̄kpọ Abasi, ọwọrọ imen se Jehovah ọkọnọde nnyịn ifiak inọ enye. Kpa ye oro, esinenem Jehovah ndikụt nnyịn idade ini nnyịn, odudu nnyịn, ye se inyenede inam utom esie.—2 Cor. 9:7. w20.11 22-23 ¶14-16

Idịghe ibat owo emi ikpepde Bible yak ẹdidụk esop Abasi ke idida ibiere m̀mê imanam utom nnyịn ọfọn. (Luke 8:11-15) Edieke ikade iso ndikwọrọ eti mbụk nnyụn̄ n̄kpep mme owo Bible, Jehovah ayada ke imanam utom nnyịn ọfọn. Ntak-a? Sia imanam se enye ye Eyen esie ẹdọhọde inam. (Mark 13:10; Utom 5:28, 29) Nnyịn ndidiọn̄ọ ke utịt enen̄ede ekpere etiene anam idọdiọn̄ isịn idem ikwọrọ ikọ! Ini emi osụhọde ndida n̄kwọrọ eti mbụk emi ẹdidade ẹnyan̄a mme owo mi ekpri etieti. Kûbiat ini nditiene nnam akpan utom emi, kûnyụn̄ ukere ke ana kpukpru n̄kpọ ọfọn ama mbemiso ọtọn̄ọde. Nam se idinamde enen̄ede ọdọn̄ fi ndikwọrọ ikọ, sịn idem kpep Bible, dọdiọn̄ nyene uko, nyụn̄ kpep nditụnọ idemfo. Diana ye se ibede mme ọkọ owo miliọn itiaita kwọrọ eti mbụk. Emi ayanam Jehovah anam esịt adat fi. (Neh. 8:10; Luke 5:10) Biere ndisịn ibuot nsịn itọn̄ n̄kwọrọ ikọ tutu Jehovah ọdọhọ ke ekem. w20.09 7 ¶18-20

Item emi ẹkenọde Timothy ebehe nnyịn. Inaha iyom ndinyene ediwak n̄kpọ sia mme n̄kpọ oro ẹkeme ndinam itre ndisịn esịt ke utom emi Abasi ọnọde nnyịn inam. Inyene ekeme ndibian̄a nnyịn onyụn̄ anam nnyịn ikûma Jehovah aba, anam nnyịn itre ndida Bible ke ọsọn̄urua n̄kpọ, onyụn̄ anam okûdọn̄ nnyịn ndikwọrọ ikọ nnọ mbon en̄wen. (Matt. 13:22) Edieke nnyịn mîyomke se Jehovah akayakde esịn nnyịn ke ubọk ọbọhọ nnyịn, ana inam n̄kpọ usọp usọp ima ikụt n̄kpọ emi oyomde ndisịn nnyịn ke mfịna. Ana ibabak ibiere se idinamde man ekpedi ke ise TV m̀mê ke inam n̄kpọ ke Intanet, ite ise oburobụt n̄kpọ, afai, m̀mê n̄kpọ mbon mfiakedem ọwọrọ ada. Edieke itịmde idem iben̄e utọ n̄kpọ emi, iyanam n̄kpọ usọp usọp, idinyụn̄ iyakke n̄kpọ ndomokiet anam nnyịn itre ndidi ufan Jehovah m̀mê anam nnyịn idehe ke enyịn Jehovah. (Ps. 101:3; 1 Tim. 4:12) Jehovah anam nnyịn idiọn̄ọ mme akpanikọ emi ẹdude ke Bible, onyụn̄ ọdọn̄ nnyịn ikekpep mbon en̄wen akpanikọ oro. Ata akamba n̄kpọ ke enye ọnọ nnyịn oro, inaha itop iduọk. Ima imụm se Jehovah ọnọde nnyịn ikama ubọk ọsọn̄, nnyịn idinamke n̄kpọ emi esịt edimiade nnyịn ufen, uwem nnyịn eyenyene ibuot, iyonyụn̄ in̄wam mbon en̄wen ẹdidiọn̄ọ Jehovah, inyụn̄ ikop inemesịt. w20.09 30 ¶16-19

Ndi ama ana baptism? Ekpedi ntre, ọwọrọ ama anam ediwak owo ẹdiọn̄ọ ke ọmọbuọt idem ye Jehovah, ke omonyụn̄ enyịme ndidu ke esop esie nnam n̄kpọ esie. Ama ese nte Jehovah adade esop esie usụn̄ mfịn, oyokụt utọ Abasi emi enye edide, se enye oyomde ndinam, ye nte enye oyomde idu uwem. Nte Jehovah adade esop esie usụn̄ anam idiọn̄ọ n̄kpọ ita iban̄a enye. Akpa, Jehovah “Abasi inamke asari.” (Utom 10:34) Ima akanam Jehovah ọnọ Eyen esie edikpa ‘afak kpukpru owo.’ (1 Tim. 2:6; John 3:16) Jehovah oyom ẹnyan̄a kpukpru owo emi ẹbuọtde idem ke ufak. Oro anam enye anam ikọt esie ẹkwọrọ eti mbụk ẹnọ kpukpru owo emi ẹmade ndikop. Ọyọhọ iba, Jehovah edi Abasi emi esinamde n̄kpọ ke nde ke nde, onyụn̄ edi Abasi emem. (1 Cor. 14:33, 40) Imosụk ise nte ikọt esie ẹsinamde n̄kpọ ke nde ke nde ẹnyụn̄ ẹtie emem emem. Ọyọhọ ita, Jehovah edi Akakan Andikpep. (Isa. 30:21) Oro anam esop esie ẹsịn idem ẹkpep mme owo Ikọ esie ke mbono esop ye ke ukwọrọikọ. w20.10 20 ¶1-3