Usen Ikpe—Ini Idotenyịn!
EDIEKE ekikere usen ikpe anamde fi ndịk, ntak mûdụn̄ọkede se Bible etịn̄de aban̄a enye-e? Ke uwụtn̄kpọ, nte edi akpanikọ nte ke ini Abasi ebierede ikpe ọnọ mme anamidiọk, ke ẹtop mmọ ẹsịn ke hell ikan̄?
Ọfọn, akpa uwetn̄kpọ ubiereikpe Abasi emi ẹkewetde ẹnịm ekedi ke ata editọn̄ọ mbụk owo. Adam ye Eve ẹma ẹnyene ifet ndidu uwem ke nsinsi ke paradise isọn̄. (Genesis 1:26-28; 2:7-9, 15-25) Mmọ ẹma ẹnam idiọkn̄kpọ, nte ededi, ẹnyụn̄ ẹdidu ke idak ubiereikpe Abasi. Nso ikedi utịp? Abasi ama anyan ubọk ọbọ enọ uwem. Ke nditịn̄ ke usụn̄ efen, mmọ ẹma ẹkpa. Abasi ama asian mmọ ete: “Ke ibibiak iso fo ke afo edidia udia, tutu edifiak ke isọn̄ emi ẹsiode fi ke esịt: koro afo edide ntan, eyenyụn̄ afiak ke ntan.”—Genesis 3:16-19.
Emi ekedi ọkpọsọn̄ ubiereikpe, edi enye ama enen. Ndien enye ke akpanikọ ikabuanake hell ikan̄. Ke ini Adam ye Eve ẹkekpade, mmọ ẹkefiak ke ntan. Mmọ ẹma ẹtre ndidu uwem. Idụhe ebiet ndomokiet ke Bible oro ọnọde ekikere nte ke ubak idem Adam m̀mê eke owo en̄wen ekededi ama ọbọhọ n̄kpa man ọkọbọ ndutụhọ ke ebiet efen ke nsinsi. Utu ke oro, nnyịn ikot ite: “Mme odu uwem [ẹfiọk] ẹte ke mmimọ inyene ndikpa: edi ama edi mme akpa n̄kpa, mmọ ifiọkke baba n̄kpọ kiet.”—Ecclesiastes 9:5.
Nte afo ama ọfiọk nte ke Bible etịn̄ emi? Nte afo ama ọfiọk, n̄ko, ete ke Bible akanam idaha ikọ oro, “ukpọn̄ oro mîkemeke ndikpa”? Utu ke oro, enye ọdọhọ ete: “Ukpọn̄ eke anamde idiọk eyekpa n̄kpa.” (Ezekiel 18:4) Emi odu ke ọyọhọ n̄kemuyo ye edumbet Bible emi: “N̄kpọ eyenutom idiọkn̄kpọ edi n̄kpa.” (Rome 6:23) Edumbet emi otụk kpukpru nnyịn. Kpukpru nnyịn idi mme andito ubon anamidiọk Adam, ntre kpukpru nnyịn imanam idiọkn̄kpọ inyụn̄ ibọ n̄kpọ eyenutom idiọkn̄kpọ, kpa n̄kpa. Nte Bible ọdọhọde ete: “Idiọkn̄kpọ [okoto] owo kiet odụk ke ererimbot, n̄kpa onyụn̄ [oto] ke idiọkn̄kpọ oro odụk; n̄kpa onyụn̄ ebe osịm kpukpru owo, koro kpukpru owo ẹma ẹnam idiọkn̄kpọ.” (Rome 5:12) Usen Ikpe edi akpan ubak ndutịm Abasi ndinyan̄a nnyịn nsio ke idaha emi.
Se Idide Isọn̄ inọ Usen Ikpe
Nte ekemde ye Bible, ekedi ke ekperede isua 2,000 ẹmi ẹkebede ke Abasi okowụk isọn̄ ọnọ se iditịbede ke Usen Ikpe. Emi ekedi ke ini Jesus ekedide isọn̄ onyụn̄ ọnọde mfọnmma uwem owo esie ke ibuot nnyịn. Jesus ke idemesie ama anam an̄wan̄a ete: “Abasi akamama ererimbot ntem, tutu Enye osio ikpọn̄îkpọn̄ Eyen emi Enye obonde ọnọ, man owo ekededi eke ọbuọtde idem ye Enye okûtak, edi enyene nsinsi uwem.”—John 3:16.
Edieke nnyịn ikọn̄de mbuọtidem ke Jesus, nnyịn iyebọ ufọn ito uwa esie idem idahaemi ke n̄kan̄ eke spirit. Abasi emefen mme idiọkn̄kpọ nnyịn onyụn̄ ayak nnyịn isan̄a ikpere enye. (John 14:6; 1 John 2:1, 2) Edi nnyịn isụk idi mme anana mfọnmma owo, mme anamidiọk, ndien ke ntre, nnyịn isụk idọdọn̄ọ ke n̄kan̄ ikpọkidem ndien ke akpatre ikpa. Nnyịn inyeneke kan̄a nsinsi uwem oro Jesus ọkọn̄wọn̄ọde. Emi edidi nte utịp Usen Ikpe.
Usen Ikpe
Apostle John ama okụt n̄kukụt Usen Ikpe, ndien enye ama anam emi an̄wan̄a nte etienede mi ete: “Ekem n̄kụt akamba afia ebekpo, ye Enyeemi etiede ke esịt, emi isọn̄ ye ikpaenyọn̄ ẹfen̄ede ẹkpọn̄ iso Esie, inyụn̄ ikwe ufan̄ inọ mmọ aba. Ndien n̄kụt mme akpan̄kpa, ikpọ ye n̄kpri, nte ẹdade ke iso ebekpo. Ndien ẹkụbọde mme n̄wed; ẹnyụn̄ ẹkụbọde n̄wed en̄wen, emi edide n̄wed uwem; ẹnyụn̄ ẹda se ẹwetde ẹsịn ke n̄wed oro ẹkpe ikpe mme akpan̄kpa, nte ekemde ye se mmọ ẹkenamde.”—Ediyarade 20:11, 12.
Ih, nte ekemde ye n̄kukụt John, Abasi ke idemesie editie ibuot ke Usen Ikpe. Edi owo en̄wen abuana. Apostle Paul ama anam an̄wan̄a ete: “[Abasi] omonịm usen eke Enye edikpede ikpe ọnọ ererimbot ke edinen ido, ke ubọk Owo emi Enye ekemekde.” (Utom 17:31) Anie ekedi owo oro? Jesus, emi ke idemesie ọkọdọhọde ete: “Ete inyụn̄ ikpehe ikpe baba owo kiet, edi akayak kpukpru edibiere ikpe esịn Eyen ke ubọk.” (John 5:22) Ntre Jesus edidi ebiereikpe oro Abasi emekde ke Usen Ikpe.
Emi edi eti mbụk ọnọ ubonowo. Mme Gospel ẹwụt Jesus nte edide owo akwa esịtmbọm. Enye iserike iseri m̀mê ndiyom ekese n̄kpọ nto owo edi ‘enyene ifụre ifụre ido onyụn̄ osụhọde idem ke esịt.’ (Matthew 11:29; 14:14; 20:34) Nnyịn imokop inemesịt ndidu ke ubọk utọ ebiereikpe oro.
Ini Ewe ke Enye Edidi?
Ini ewe, nte ededi, edi Usen Ikpe? Ediyarade ọdọhọ ke enye edidi ke ini “isọn̄ ye ikpaenyọn̄ ẹfen̄ede.” Emi eti nnyịn aban̄a mme ikọ apostle Peter emi: “Ikpaenyọn̄ ye isọn̄ ẹmi ẹdude kemi, ikọ Abasi okomụm mmọ onịm ọnọ ikan̄; ẹkpeme mmọ ẹnịm ẹnọ usen eke Abasi edikpede ikpe ye mmọ eke mîbakke Enye, edinyụn̄ osobo mmọ.” (2 Peter 3:7) Nte ata isọn̄ edita ikan̄? Baba, Bible anam n̄kpọ ẹn̄wan̄a ke nde emi. Owo idisoboke ata isọn̄ ifep tutu amama. “Isọn̄ . . . idisehekede ke nsinsi.” (Psalm 104:5) Udọn̄ikọ ke ikọ Peter ẹwụt ke ẹdisobo editịm n̄kpọ ererimbot emi odude kemi oro mîbakke Abasi ifep. Ẹdisobo mbon oro mîten̄eke Abasi ifep, idịghe ekondo Isọn̄.—John 12:31; 14:30; 1 John 5:19.
Ẹyesobo mmọemi mîten̄eke Abasi mi ke se Bible okotde ekọn̄ Armageddon—emi, nte magazine emi esiwakde ndiwụt, edidade itie ke mîbịghike. (Ediyarade 16:14, 16) Ke oro ebede, ẹyesịn Satan ke idemesie ke editụn̄ọ ukpe ẹnyụn̄ ẹbiọn̄ọ enye nditịmede ubonowo ke tọsịn isua, ndien tọsịn isua emi edi nnennen uniọn̄ ini Usen Ikpe. (Ediyarade 19:17–20:3) Nso iditịbe inọ mme anam-akpanikọ ke ini ẹsobode mbon oro mîbakke Abasi ke Armageddon? Mmọ ẹbọhọ nnennen ẹdụk Usen Ikpe. Nnyịn ikot ite: “Mmọ eke ẹfọnde ẹma ẹyenyụn̄ ẹbịghi ke esịt [isọn̄]. Edi ẹyesobo mme idiọkowo ke isọn̄ ẹfep.”—Mme N̄ke 2:21, 22.
Ke ndisọn̄ọ emi, Bible asian nnyịn aban̄a “akwa otuowo, eke baba owo kiet mîkemeke ndibat, eke ẹtode ke kpukpru obio ye esien ye idụt ye usem” oro ẹdidude ke isọn̄ mbemiso Armageddon. Mmọemi “[ẹto] ke akwa ukụt ẹwọn̄ọ”; ke nditịn̄ ke usụn̄ efen, mmọ ẹbọhọ utịt ererimbot emi mîbakke Abasi mi kpa nte Noah ọkọbọhọde utịt ererimbot eke eyo esie. (Ediyarade 7:9-17; 2 Peter 2:5) Nte afo ama ọfiọk ete ke akwa otuowo eke mme ifịk ifịk Christian ofụri ererimbot emi ẹmedu idem idahaemi? Mmọemi ẹdori enyịn ndibọhọ akwa ukụt nnyụn̄ ndu uwem ke nsinsi ke isọn̄. Mmọ ndidu edi uyarade oro ọsọn̄ọde, nte Usen Ikpe ekperede.
Mmanie ke Edikpe Ikpe Ẹnọ?
Ẹyekpe ikpe akwa otuowo emi ke Usen Ikpe. Edi ididịghe mmọ ikpọn̄. Mbụk John akaiso ete: “Inyan̄ibom asana mme akpan̄kpa ẹmi ẹdude ke esịt ayak; n̄kpa ye obio ekpo [“hell,” King James Version] ẹnyụn̄ ẹsana mme akpan̄kpa mmọ ẹyak: ndien ẹkpe ikpe kpukpru owo nte ekemde ye se mmọ ẹkenamde.” (Ediyarade 20:13) Mi edi n̄kaiso uyarade nte ke mme owo ibọhọ ufen ke nsinsi ke hell. Edieke hell asanade mme akpan̄kpa ẹmi ẹdude ke esịt esie ayak, didie ke owo ekededi ekeme ndidu do ke nsinsi? Ke akpanikọ, hell eke Bible edi udi ubonowo, kpa ebiet emi mme akpan̄kpa ẹdude ye unana ifiọk ẹbet ediset ke n̄kpa. Ke Usen Ikpe, ẹyenịm hell ukpọk ofụri ofụri ẹsion̄ode mme akpan̄kpa ẹmi ẹdude ke enye ẹfep.—Ecclesiastes 9:10.
Mmanie ẹdiset ke n̄kpa ke Usen Ikpe? Apostle Paul ọkọdọhọ ete: “Nti owo ye mme idiọkowo ẹyeset ke n̄kpa.” (Utom 24:15) Ntre, mme anam-akpanikọ asan̄autom Abasi, kpa “nti owo” ẹyeset. Edi ananaibat mbon en̄wen kpa, “mme idiọkowo” ẹyenyụn̄ ẹset n̄ko. Nte an̄wan̄ade, ediset ke n̄kpa eyesịne kpukpru mbon oro ẹkekpade ẹnyụn̄ ẹsụk ẹdude ke udi—ke mîbọhọke owo ekededi oro idiọkn̄kpọ esie okokponde etieti tutu Abasi ebiereikpe mmọ ofụri ofụri nte mîdotke ndidu uwem.—Matthew 12:31.
Ikpe
Nso, nte ededi, itịbe inọ akwa otuowo mme andibọhọ ye mbon oro ẹnamde ẹset ke Usen Ikpe? Bible ọdọhọ ete: “Ẹnyụn̄ ẹda se ẹwetde ẹsịn ke n̄wed oro ẹkpe ikpe mme akpan̄kpa, nte ekemde ye se mmọ ẹkenamde.” Emi edi ini ndụn̄ọde. Kpukpru mbon oro ẹnyịmede ndinam n̄kpọ nte ekemde ye ‘mme n̄kpọ oro ẹwetde ẹsịn ke n̄wed oro’—nte an̄wan̄ade se Abasi oyomde oto ubonowo ke ini oro—ẹyedi se ẹwetde ẹsịn ke “n̄wed uwem.” (Ediyarade 20:12) Mmọ ẹyedu ke idaha ndinyene nsinsi uwem!
Ekem, ke akpatre, n̄kpa uwa Christ eyeda mme ufọn eke ikpọkidem edi! Mbon oro ẹwetde enyịn̄ ẹsịn ke n̄wed uwem ke ini oro idinyeneke aba ndiduọ ndụk udọn̄ọ nnyụn̄ n̄kpa. Utu ke oro, ẹyemenede mmọ sụn̄sụn̄ ẹsịm mfọnmma owo, ye nsinsi uwem oro ẹken̄wọn̄ọde ẹnọ mbon oro ẹkọn̄de mbuọtidem ke Jesus. Nso n̄wọrọnda idotenyịn ke emi edi ntem! Edi, ndusụk owo nte an̄wan̄ade ẹyesịn ndinam ‘mme n̄kpọ oro ẹwetde esịn ke n̄wed oro.’ Nso itịbe inọ mmọ? Mmọ inyeneke nsinsi uwem. Utu ke oro, N̄wed Abasi ọdọhọ ete: “Ẹmen owo ekededi eke mîkewetke enyịn̄ esie isịn ke n̄wed uwem ẹduọk ẹsịn ke akwa n̄kpọdiọhọ ikan̄.”—Ediyarade 20:15.
Nte emi edi hell ikan̄ oro Christendom etịn̄de aban̄a? Baba, koro ke ufan̄ikọ oro ekebemde iso, nnyịn ikot ite: “Ẹmen n̄kpa ye obio ekpo [“hell,” KJ] ẹduọk ke akwa n̄kpọdiọhọ ikan̄. Emi edi udiana n̄kpa.” (Ediyarade 20:14) Edieke ẹtopde hell ẹsịn ke n̄kpọdiọhọ ikan̄, obube oro ikemeke ndidi hell ikan̄ ke idemesie. Akande oro, n̄kpa idịghe ata n̄kpọ oro enyenede idem emi ẹkemede ndimen ntop nduọk ke ebiet en̄wen. Ntre n̄kpọdiọhọ ikan̄ anaedi ndamban̄a n̄kpọ. Ada aban̄a nso? Bible ọdọhọ ete: “Emi edi udiana n̄kpa.” Ke ini ẹtopde n̄kpa ye Hades ẹsịn ke n̄kpọdiọhọ ikan̄, mmọ “ẹkpa,” idụhe aba. Ukem ntre, mbon nsọn̄ibuot ẹmi ẹdude do ẹkpan̄a, m̀mê idụhe aba. Emi, nte ededi, edi udiana n̄kpa, ye unana idotenyịn ediset ke n̄kpa.
Usen Ikpe—Ini Idotenyịn
Ntre ke ini nnyịn ikere iban̄a Usen Ikpe, nnyịn ikpokopke ndịk m̀mê itekesịt. Usen Ikpe edi ini idotenyịn, kpa ini ndifiak nnọ ubonowo nsinsi uwem oro Adam ọkọduọkde. Kpan̄ utọn̄ kop mme edidiọn̄ oro enye edidade ọsọk mbon oro ẹtebede ikpe ke edinam akpanikọ: “Sese, ebietidụn̄ Abasi omodu ye owo. Enye eyenyụn̄ odụn̄ ye mmọ; ndien mmọ ẹyedi ikọt Esie, Abasi ke Idemesie eyenyụn̄ odu ye mmọ, onyụn̄ edi Abasi mmọ. Enye eyekwọhọde kpukpru mmọn̄eyet ke enyịn mmọ efep. N̄kpa idinyụn̄ idụhe aba; eseme ye ntuan̄a ye ubiak idinyụn̄ idụhe aba; koro ebeiso n̄kpọ ẹma ẹbe ẹfep.”—Ediyarade 21:3, 4.
Etisịm utịt tọsịn-isua Usen Ikpe, mme anam-akpanikọ owo ẹtode kpukpru ikpehe isọn̄ ẹyedi mfọnmma ke akpatre. Mmọ ẹyedi ‘ẹdidu uwem’ ke ọyọhọ ọyọhọ usụn̄ifiọk, ndien Usen Ikpe eyeyọhọ uduak esie. (Ediyarade 20:5) Ekem, Bible ọdọhọ ke, ẹyesana Satan ẹyak man edikụt ubonowo ke akpatre ini. (Ediyarade 20:3, 7-10) Mbon oro ẹbiọn̄ọde enye ke akpatre ini emi ẹyedara ọyọhọ ọyọhọ edisu un̄wọn̄ọ Bible emi: “Nti owo ẹyeda isọn̄ ẹnyene, ẹnyụn̄ ẹdụn̄ ke esịt ke nsinsi.”—Psalm 37:29.
Nso utịbe utịbe ndutịm ke Usen Ikpe edi ntem! Ndien edi n̄wọrọnda n̄kpọ didie ntem nte ke nnyịn imekeme nditịm idem nnọ enye idem idahaemi, ke ndikpep Bible, ndidụn̄ọde uduak Abasi, nnyụn̄ nda mme uduak Abasi emi nsịn ke edinam ke uwem nnyịn! Eyịghe idụhe andiwet psalm akadarade aban̄a ekikere ikpe Abasi ke ini enye ekewetde ete: “Yak enyọn̄ adat esịt, yak isọn̄ onyụn̄ ebre; yak inyan̄ ye se iyọhọde ke esịt onyụn̄ okpot. Yak in̄wan̄ ẹdara, ye kpukpru se idụde ke esịt: ndien kpukpru mme eto akai ẹyemenede uyo ke enyọn̄ ke iso Jehovah: koro enye edide; koro enye edide ndikpe ikpe ererimbot.”—Psalm 96:11-13.