Anie Edi Jehovah?
JEHOVAH ọkọdọhọ kiet ke otu mme anam-akpanikọ andituak ibuot nnọ enye ete: “Owo ndomokiet [ikwe] mi iso idu uwem.” (Exodus 33:20) “Abasi edi spirit,” ndien mme owo ikemeke ndikụt enye ye ata enyịn mmọ. (John 4:24) Kpa nte edise utịn nnennen ke uwemeyo akpabiatde nnyịn enyịn, ntre ke ekpedi n̄kpọ nsobo ọnọ nnyịn ndikụt akaka Ebiet odudu oro obotde idịghe sụk nyayama utịn nnyịn edi n̄ko mme anana-ibat utịn eken ke ekondo.
Ke inemesịt, iyomke nnyịn ikụt Abasi man ifiọk n̄kpọ iban̄a enye. Bible anam nnyịn idiọn̄ọ Enye emi eketịmde utịbe utịbe ekwo oro, isọn̄ emi, ọnọ nnyịn onyụn̄ ayarade edu esie. Ntre odot ndidụn̄ọde Bible man ikpep iban̄a Ete emi ọkọnọde nnyịn uwem onyụn̄ ọnọde ediye ebietidụn̄ ndidara uwem oro.
Se Enyịn̄ Esie Ọwọrọde
Kpukpru enyịn̄ ẹnyene se ẹwọrọde, idem okposụkedi ekemede ndidi ediwak owo ifiọkke mmọ mfịn. Ke uwụtn̄kpọ, ọsọ enyịn̄ Ikọmbakara oro David oto ikọ Hebrew oro ọwọrọde “Edima.” Enyịn̄ Andibot, Jehovah, enyene se ọwọrọde n̄ko. Nso ke enye edi? Ke ata akpa usem Bible edide Hebrew, ẹwet enyịn̄ Abasi ke abisi inan̄, YHWH, ndien odu ekpere utịm ike 7,000 ke n̄kan̄ Bible eke usem Hebrew. Ẹfiọk enyịn̄ Abasi nte ke ọwọrọ “Enye Anam Akabade Edi.” Enye ọwọrọ ete ke Jehovah ke ọniọn̄ anam idemesie akabade edi se ededi oro enye oyomde ndidi man osu mme uduak esie. Enye edi Andibot, Ebiereikpe, Andinyan̄a, Andinịm Uwem, ndien ke ntre enye ekeme ndisu mme un̄wọn̄ọ esie. Ke adianade do, enyịn̄ oro Jehovah ke usem Hebrew edi orụk oro owụtde edinam oro akade iso ke ndinam osu. Ih, Jehovah ke osụk ananam idemesie akabade edi andisu mme uduak esie. Enye edi odu-uwem Abasi!
Mme N̄wọrọnda Edu Jehovah
Bible etịn̄ aban̄a Andibot nte “Abasi mbọm, ye mfọn, ye anyan ime, awak ima [ima-mfọnido, NW] ye akpanikọ, enịm ima ọnọ ediwak tọsịn, efen mme ukwan̄n̄kpọ, ye ndudue, ye idiọkido.” (Exodus 34:6, 7) Ikọ oro “ima-mfọnido” akabade ikọ Hebrew oro enen̄erede enyene se ọwọrọde. Enye owụt mfọnido oro ke ima adiande idemesie ke n̄kpọ tutu ẹyọhọ uduak esie ke ebuana ye n̄kpọ oro. Ẹkeme ndikabade enye n̄ko nte “ima akpanikọ.” Mfọnido Jehovah ke ima adian idemesie ye mme edibotn̄kpọ esie onyụn̄ anam utịbe utịbe uduak esie osu. Nte afo ukpadaha utọ ima oro otode Enye emi ọkọnọde fi uwem do ke akpan n̄kpọ?
Jehovah isọpke iyatesịt onyụn̄ ọsọp ndifen mme ndudue nnyịn. Edi inem inem n̄kpọ ndidu n̄kpere utọ owo oro. Edi, oro iwọrọke ite ke enye esifụmi idiọk edinam. Enye ọkọdọhọ ete: “Koro ami Jehovah mmama [unenikpe, NW], nsasua se ẹdade ke n̄wo.” (Isaiah 61:8) Nte Abasi unenikpe, enye idiyọhọ mme idiọkowo oro ẹkoide-koi ẹsọn̄ọ ẹyịre ke idiọkido mmọ. Ntem, nnyịn imekeme ndinịm ke akpanikọ nte ke edikem ini esie, Jehovah eyenen̄ede mme ukwan̄ikpe ke ererimbot. Enye idikpọn̄ke mbon ukụt.
Idịghe mmemmem n̄kpọ ndimụm edida ukem ukem n̄kama ke ufọt ima ye unenikpe. Edieke afo edide ete m̀mê eka, nte esisọn̄ fi idem ndibiere ini, usụn̄, ye udomo emi ekpenen̄erede nditọ fo ke ini mmọ ẹnamde se mîfọnke? Ndinam unenikpe ye ima ima mbọm ẹda ukem ukem oyom akwa ọniọn̄. Jehovah esiwụt edu oro ke akamba udomo ke ini enye anamde n̄kpọ ye mme owo. (Rome 11:33-36) Ke akpanikọ, ẹkeme ndikụt ọniọn̄ Andibot ke kpukpru ebiet, ke uwụtn̄kpọ ke mme utịbe utịbe n̄kpọ-obot oro ẹkande nnyịn ẹkụk.—Psalm 104:24; Mme N̄ke 3:19.
Nte ededi, ndinyene ọniọn̄ ikemke. Man ọyọhọ uduak esie, ana Andibot enyene odudu n̄ko, ndien Bible ayarade ete ke enye enen̄ede okop odudu: “Ẹmenede enyịn mbufo ke enyọn̄, ẹnyụn̄ ẹse! Anie okobot mme mmọ ẹmi? Anie ada otu mmọ ọwọrọ ke ibat mmọ? Enye osio kpukpru mmọ enyịn̄: koro nsọn̄idem esie okponde, enye onyụn̄ ọsọn̄ odudu; baba owo mmọ kiet isopke.” (Isaiah 40:26) Ye “nsọn̄idem esie,” Jehovah esinam mme n̄kpọ. Nte utọ edu oro ikpodụrike fi ikpere enye?
Abasi Kpukpru Mme Idụt
Afo emekeme ndikere, ‘Edi nte Jehovah idịghe Abasi “Akani Testament,” Abasi Israel eset?’ Edi akpanikọ nte ke Jehovah ama ayarade idemesie ọnọ nditọ Israel. Edi, otode ke enye ndikobot akpa ebe ye n̄wan oro, Jehovah edi Abasi “emi ẹsiode kpukpru ubon . . . ke isọn̄ enyịn̄ ke Enye.” (Ephesus 3:15) Edieke afo enịmde ke akpanikọ nte ke odot ndikpono mme ete ete fo, nte ikpodotke ndisụk idem nnọ Enye emi ọkọnọde akpa owo oro uwem, kpa ete ete ofụri owo, emi edide ntọn̄ọ kpukpru udịm ubon oro ẹdude ke isọn̄ mfịn?
Andibot ubonowo enyene in̄wan̄în̄wan̄ esịt. Edi akpanikọ, ke ini kiet enye ama enyene san̄asan̄a itie ebuana ye idụt Israel. Edi kpa ye oro, enye ama atat ubọk esie ọnọ kpukpru mbon oro ẹsemede ẹkot enyịn̄ esie. Enyene-ọniọn̄ edidem Israel ọkọbọn̄ ke akam ọnọ Jehovah ete: “Amaedi esen owo emi mîdịghe ikọt fo Israel, emi editode ke anyan idụt edi, aban̄a enyịn̄ fo . . . afo tie ke enyọn̄, . . . kop, nyụn̄ nam kpukpru se esen owo oro edisemede ọnọ fi aban̄a: kpan̄ kpukpru mbio ererimbot ẹmi ẹkpefiọk enyịn̄ fo.” (1 Ndidem 8:41-43) Tutu esịm mfịn emi, mme owo ẹtode kpukpru idụt ẹkeme ndidi ndifiọk Jehovah nnyụn̄ nnyene eti itie ebuana ye enye. Edi didie ke oro otụk fi?
Mme Ufọn Edifiọk Jehovah
Ke ndifiak mbịne uwụtn̄kpọ odude ke ibuotikọ oro ekebemde iso, edieke afo ọkpọbọde ekwo oro ẹbọpde ediye ediye, afo nte ido edide okpoyom ndifiọk m̀mê enọ oro edi kaban̄a nso. Didie ke ẹkpeda enye ẹnam n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹkpeme? Ukem ntre, nnyịn iyom ndifiọk se Abasi ekenyenede ke ekikere ke ini enye eketịmde isọn̄ emi ọnọ nnyịn. Bible ọdọhọ ete ke enye “ibotke enye ke ikpîkpu,” edi enye “obot enye man ẹdụn̄ ke esịt,” oro edi, mme owo ẹdụn̄.—Isaiah 45:18.
Nte ededi, ata ediwak owo ikereke iban̄a enọ Andibot. Mmọ ẹdu ke idaha ndisosobo isọn̄, emi enen̄erede ayat Jehovah esịt. Edi, nte ekemde ye se enyịn̄ esie ọwọrọde, Jehovah ebiere ndisu akpasarade uduak esie kaban̄a owo ye isọn̄. (Psalm 115:16; Ediyarade 11:18) Enye ọyọdiọn̄ isọn̄ onyụn̄ ayak enye ọnọ mbon oro ẹdimade ndidụn̄ nte mme okop-item nditọ esie.—Matthew 5:5.
Akpatre n̄wed eke Bible etịn̄ nte mme n̄kpọ ẹditiede ke ini oro etịbede: “Sese, ebiet idụn̄ Abasi omodu ye owo. Enye oyonyụn̄ odụn̄ ye mmọ; ndien mmọ ẹyedi ikọt Esie . . . Enye ọyọkwọhọde kpukpru mmọn̄eyet ke enyịn mmọ efep. N̄kpa idinyụn̄ idụhe aba; eseme ye ntuan̄a ye ubiak idinyụn̄ idụhe aba; koro ebe iso n̄kpọ ẹma ẹbe ẹfep.” (Ediyarade 21:3, 4) Adan̄aoro mmọn̄eyet mfụhọ idisiahake owo ndomokiet ke enyịn m̀mê owo ndiseme ke ntak editaba owo ima. Baba owo kiet idituaha iyom un̄wam ke mbrenyịn m̀mê ndikop ubiak otode udọn̄ọ n̄kpa. ‘Ẹyesobo idem n̄kpa ẹfep.’ (1 Corinth 15:26; Isaiah 25:8; 33:24) Emi owụt orụk uwem oro Jehovah okoyomde nnyịn idara ke editọn̄ọ ke ini enye okobotde akpa ete ete ye eka eka nnyịn.
Ke akpanikọ, afo emekeme ndibem iso nda n̄kụt mme utọ idaha paradise oro idahaemi ke otu mme andituak ibuot nnọ Jehovah. Enye ọdọhọ mmọ ete: “Ami ndi Jehovah Abasi fo, emi n̄kpepde fi usụn̄ udori, nda fi usụn̄ eke afo edisan̄ade.” (Isaiah 48:17) Jehovah edi ima ima Ete emi ekpepde nnyịn, nditọ esie, mfọnn̄kan usụn̄ ndidu uwem. Mme ndausụn̄ emi enye ọnọde owo ọnọ ima ima ukpeme, idịghe ukpan oro mîdotke. Nditiene mmọ oyosụn̄ọ ke ata ubọhọ-ufụn ye inemesịt, kpa nte ẹwetde ẹte: “Edi [Jehovah] edi Spirit; ndien ọtọ nte Spirit [Jehovah] odude, ubọhọ-ufụn etiene odu do n̄ko.” (2 Corinth 3:17) Ebede ke nditiene mme ndausụn̄ oro ẹnọde ke Bible, mbon oro ẹnyịmede itie edikara esie idahaemi ke ẹnyene emem eke ekikere oro usen kiet edisuanade ọyọhọ ofụri ererimbot ubonowo.—Philippi 4:7.
Nso Ete emi owụtde ntatubọk ke Jehovah edi ntem! Nte afo omoyom ndikpep n̄kpọ efen efen mban̄a Enye emi edide ntak kpukpru utịbe utịbe n̄kpọ obot? Ye mbon oro ẹyomde, mme ufọn ẹdi ọsọn̄urua idem idahaemi. Ndien ke ini iso mme edidiọn̄ ẹdidi ke nsinsi.
[Ndise ke page 5]
Ẹkeme ndikụt enyịn̄ Abasi oro ẹwetde ke mme abisi Hebrew inan̄ ke mme ibibene ediwak n̄kani ufọkabasi