Philip—Ifịk Ifịk Ọkwọrọ Eti Mbụk
N̄WED Abasi esịne mbụk iren ye iban oro mbuọtidem mmọ odotde se ẹkpebede. Kere ban̄a Philip, isụn̄utom Christian akpa isua ikie. Enye ikedịghe apostle, edi ẹma ẹda enye ẹnam n̄kpọ akamba akamba ke ndisuan etop Obio Ubọn̄. Ke akpanikọ, ẹma ẹdidiọn̄ọ Philip nte “ọkwọrọ eti mbụk.” (Utom 21:8, NW) Ntak emi ẹkediọn̄ọde Philip ntre? Ndien nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto enye?
Philip odu ke n̄wetnnịm n̄kpọ Bible esisịt ini ke Pentecost 33 E.N. ama ekebe. Ke ini oro mme Jew oro ẹkesemde usem Greek ẹma ẹtọn̄ọ ndisụk mme Jew oro ẹsemde usem Hebrew uyo, ẹdọhọde ẹte ke ẹma ẹfụmi mme ebeakpa mmimọ ke ini edideme udia eke usen ke usen. Man ẹse ẹban̄a n̄kpọ emi, mme apostle ẹma ẹmek “iren itiaba, ẹmi ẹnyenede eti enyịn̄.” Philip ekesịne ke otu mbon oro ẹkemekde.—Utom 6:1-6.
Irenowo itiaba ẹmi ẹma ẹnyene “eti enyịn̄.” Edikabade James Moffatt ọdọhọ ke mmọ ẹma ẹwọrọ “eti etop.” Ih, ke ini oro ẹkemekde mmọ, ẹma ẹdọdiọn̄ọ mmọ nte mme owo eke spirit ẹmi ẹnyenede eti ukeme ukere n̄kpọ. Emi edi ukem ye mbon oro ẹnamde utom nte mme esenyịn Christian mfịn. Owo imekke utọ irenowo oro ke ibụmede. (1 Timothy 5:22) Ana mmọ “ẹnyene eti etop ke otu mmọ oro ẹdude ke esien,” ndien mme ekemmọ Christian ẹkpenyene ndidiọn̄ọ nte ke mmọ ẹtịm ẹkara esịt ẹnyụn̄ ẹnyene eti ibuot.—1 Timothy 3:2, 3, 7; Philippi 4:5.
Nte an̄wan̄ade, Philip ama etịm ese aban̄a utom esie ke Jerusalem. Nte ededi, ikebịghike, ọkpọsọn̄ ndotndot ukọbọ ama asiaha onyụn̄ asuan mme anditiene Christ. Ukem nte mbon efen, Philip ama ọkpọn̄ obio oro, edi utom ukwọrọikọ esie ikokụreke. Ikebịghike, enye ama esịn idem ọkwọrọ ikọ ke obufa efakutom—Samaria.—Utom 8:1-5.
Nditọn̄ọ Mbufa Efakutom
Jesus ama ebemiso etịn̄ nte ke mme mbet imọ ẹyekwọrọ ikọ “ke Jerusalem, ye ke ofụri Judea ye Samaria, tutu esịm utịt ererimbot.” (Utom 1:8) Ke ndikwọrọ ikọ ke Samaria, Philip ama abuana ke ndisu mme ikọ oro. Mme Jew ke ofụri ofụri ikabatke mbon Samaria ke n̄kpọ. Edi Philip ikebemke iso ibiere ikpe inọ mme owo ẹmi, ndien ẹma ẹdiọn̄ edu unana asari esie. Ke akpanikọ, ediwak mbon Samaria ẹma ẹna baptism, esịnede akani ebre idiọn̄ oro ẹkekotde Simon.—Utom 8:6-13.
Nte ini akakade, angel Jehovah ama eteme Philip ete aka usụn̄ desat oro okotode Jerusalem esịm Gaza. Do Philip ama ada okụt chariot emende akwa owo ukara Ethiopia oro okokotde prọfesi Isaiah uyo ọwọrọ. Philip ama efehe ekesịm chariot oro onyụn̄ ọtọn̄ọ nneme. Kpa ye oro owo Ethiopia oro ekedide okpono Abasi ke ido mme Jew emi ekenyenede ndusụk ifiọk aban̄a Abasi ye N̄wed Abasi, enye ke nsụhọde idem ama enyịme ete ke imọ ima iyom un̄wam man se ikokotde an̄wan̄a imọ. Ntem, enye ama okot Philip ete ọdọk editie ye imọ ke chariot. Ke ẹma ẹkenọ ikọ ntiense, mmọ ẹma ẹdisịm mmọn̄. Owo Ethiopia ama obụp ete: “Nso ibiọn̄ọ mi ndina baptism?” Philip ye unana ubiatini ama enịm enye baptism, ndien owo Ethiopia oro ama ọnyọn̄ esie ye idatesịt. Eyedi obufa mbet emi ama asuan eti mbụk ke ọnyọn̄de esịm obio emana esie.—Utom 8:26-39.
Nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto utom ukwọrọikọ Philip oro akabuanade mbon Samaria ye akwa owo ukara Ethiopia? Nnyịn ikpedehede ikere nte ke mme owo eke ndusụk idụt, orụk, m̀mê idaha ke uwem idinyeneke udọn̄ ke eti mbụk. Utu ke oro, nnyịn ikpenyene nditan̄a etop Obio Ubọn̄ nnọ “kpukpru owo.” (1 Corinth 9:19-23) Edieke nnyịn iben̄ede idem ndikwọrọ ikọ nnọ kpukpru owo, Jehovah ekeme ndida nnyịn nnam n̄kpọ ke utom ‘edinam mme idụt ẹdi mbet’ mbemiso utịt idiọk editịm n̄kpọ emi edide edisịm.—Matthew 28:19, 20.
Mme Ifetutom Philip Efen Efen
Ke ama ọkọkwọrọ ikọ ama ọnọ akwa owo ukara Ethiopia oro, Philip ama ọnọ ikọ ntiense ke Ashdod, “enye onyụn̄ asan̄a do ebe, ọkwọrọ gospel ọnọ kpukpru mme obio, tutu enye esịm Cæsarea.” (Utom 8:40) Ke akpa isua ikie, ikpọ obio iba ẹmi ẹma ẹnyene uwak ibat mme Gentile. Ke isan̄ esie ndika Caesarea, eyedi Philip ama ọkwọrọ ikọ ke mme ọwọrọetop obio mme Jew, utọ nte Lydda ye Joppa. Ekeme ndidi oro edi ntak ẹkekemede ndikụt mme mbet ke mme ikpehe ẹmi.—Utom 9:32-43.
Ẹkesiak enyịn̄ Philip akpatre ke n̄kpọ nte isua 20 ke ukperedem. Ke utịt isan̄ isụn̄utom esie ọyọhọ ita, Paul ama ekebehe ke Ptolemais. Luke nsan̄a ukaisan̄ Paul ọdọhọ ete: “Ke ndan̄-nsiere nnyịn idaha do idi ke Cæsarea, inyụn̄ idụk ke ufọk Philip evangelist.” Etisịm ini emi, Philip ama enyene “nditọ-iban inan̄, ẹmi mîdọhọ ndọ, ẹmi ẹtịn̄de prophecy.”—Utom 21:8, 9.
Nte an̄wan̄ade, Philip okodụn̄ ke Caesarea. Edi enye ikọduọkke spirit isụn̄utom esie, koro Luke okotde enye ‘ọkwọrọ eti mbụk.’ Ikọ emi esiwak ndiwụt owo emi ọkpọn̄de ufọk esie ndikọkwọrọ eti mbụk ke mme ikpehe oro owo mîkanamke utom. Akpanikọ oro nte ke Philip ama enyene nditọ-iban inan̄ oro ẹketịn̄de prọfesi ọnọ ekikere nte ke mmọ ẹketiene ifịk ifịk nde-ikpat ete mmọ.
Mme ete ye eka Christian eyomfịn ẹkpenyene nditi nte ke nditọ mmimọ ẹdi mme ata akpan mbet mmimọ. Idem ọkpọkọm mme utọ ete ye eka oro ẹnyene ndikpọn̄ ndusụk ifetutom ukara Abasi ke ntak mbiomo ubon, mmọ ukem nte Philip ẹkeme ndisụk ndi mme asan̄autom Abasi ke ofụri esịt ye mme ete ye eka oro ẹnịmde nti uwụtn̄kpọ.—Ephesus 6:4.
Paul ye mme nsan̄a esie ndika esen ama ọnọ ubon Philip eti ifet ndiwụt ntatubọk. Kere ban̄a nsịnudọn̄ edem mbiba! Iso-ọfọn ekedi idaha emi ke Luke ekenyene ọyọhọ ntọt aban̄ade mme utom Philip, emi ke ukperedem ekesịnde ke Utom ibuot 6 ye 8.
Jehovah Abasi ama ada Philip anam n̄kpọ ntatara ntatara ke ndinam mme ufọn n̄kpọ Obio Ubọn̄ ẹka iso. Ifịk Philip ama an̄wam enye asuan eti mbụk ke mbufa efakutom onyụn̄ anam eti idaha eke spirit ọkọri ke ufọk esie. Nte afo akpama ndidara ukem mme ifetutom ye mme edidiọn̄ oro? Do afo ayanam ọfọn ndikpebe mme edu oro Philip ọkwọrọ eti mbụk okowụtde.