Esịt Ekeme Ndina Fi Sụn̄ ke Ini Afanikọn̄

1. Nso idi “emem Abasi”? Ndinyene emem oro edinam nso ufọn inọ nnyịn? (Philippi 4:6, 7)

ENYENE utọ emem emi mbon ererimbot emi mîdiọn̄ọke n̄kpọ ndomokiet iban̄a. Emem oro edi “emem Abasi.” Esịt ndina nnyịn sụn̄ ke ntak emi nnyịn ye Ete nnyịn eke heaven idide ata ufan ọwọrọ ke imenyene emem oro. Ima inyene emem Abasi, editie nte nnyịn inyeneke mfịna. (Kot Philippi 4:6, 7.) Imesinen̄ede ikpere “Abasi emem” inyụn̄ inen̄ede ikpere mbon emi ẹmade enye. (1 Thess. 5:23) Ima idiọn̄ọ utọ Ete emi inyenede, ibuọt idem ye enye, inyụn̄ ikop uyo esie, ikpenyene mfịna, emem Abasi ayanam esịt ana nnyịn sụn̄.

2. Nso inam inịm ke imekeme ndinyene emem Abasi?

² Ndi imekeme ndinyene emem Abasi ke ini afanikọn̄, utọ nte ke ini udọn̄ọ atarade asuana, ini ukwọ, unyekisọn̄, m̀mê ikan̄ abiatde n̄kpọ nnyịn, ini ẹn̄wanade ke edem nnyịn, m̀mê ke ini ẹkọbọde nnyịn? Ekededi ke otu oro ekpetịbe, ndịk ekeme ndinam nnyịn. Edi Jesus ama ọdọhọ mme mbet esie ete: “Ẹkûyak esịt etịmede mbufo, ẹkûnyụn̄ ẹyak esịt mbufo okop ndịk.” (John 14:27) Nditọete nnyịn ẹnam item Jesus oro. Jehovah an̄wam mmọ ẹnyene emem ini ikpọ mfịna ẹsịmde mmọ.

SE IDINAMDE ESỊT ANA FI SỤN̄ INI UDỌN̄Ọ ATARADE ASUANA

3. Udọn̄ọ akpatara asuana ke edem nnyịn m̀mê ke ofụri ererimbot, didie ke oro ekeme ndinam esịt okûna nnyịn sụn̄?

³ Udọn̄ọ akpatara asuana ke ebiet kiet m̀mê ke ofụri ererimbot, iwakke n̄kpọ ke uwem owo emi mîsitọhọ itịmede ata idiọk idiọk. Se se udọn̄ọ COVID-19 akanamde ediwak owo. Ke ndụn̄ọde kiet, se ibede mbahade iba ke otu mbon emi ẹkedade ẹnam ndụn̄ọde oro ẹkedọhọ ke mmimọ ikesikemeke ndide idap ini udọn̄ọ oro ekenyen̄ede ererimbot. Ini oro, mme mfịna nte ọkpọsọn̄ editịmede esịt, ọkpọsọn̄ mfụhọ, ndin̄wọn̄ mmịn mbe ubọk, ndida n̄kpọsọn̄ ibọk, ntịme ke ufọk, ye owo ndidomo ndiwot idem ẹma ẹdọk ke ibat etieti. Ekpedi udọn̄ọ atara asuana ke edem mbufo, akpanam nso man enyene emem Abasi, okûnyụn̄ utịmede esịt ukaha?

4. Didie ke ndidiọn̄ọ prọfesi Jesus emi aban̄ade mme akpatre usen anam esịt ana nnyịn sụn̄?

⁴ Jesus ama ọdọhọ ke mme akpatre usen, ndiọi udọn̄ọ ẹyetara ẹsuana “ke nsio nsio ebiet.” (Luke 21:11) Nnyịn ndidiọn̄ọ oro anam esịt ana nnyịn sụn̄. Udọn̄ọ akpatara asuana isikpaha nnyịn idem sia mme n̄kpọ ntre ẹtịbe nte Jesus ọkọdọhọde. Ntre iyanam item emi Jesus ọkọnọde mbon emi ẹdude uwem ke mme akpatre usen ete “ẹkûkop ndịk.”​—Matt. 24:6.

5. (a) Philippi 4:8, 9 owụt ke ikpọbọn̄ akam iben̄e nso ini udọn̄ọ atarade asuana? (b) Didie ke ndikpan̄ utọn̄ n̄kop Bible emi ẹkotde ẹdọn̄ ke ikpehe Intanet nnyịn ekeme ndin̄wam fi?

⁵ Udọn̄ọ akpatara asuana, enyịn ekeme ndinan nnyịn, ndịk onyụn̄ ekeme ndimen nnyịn mmen. Se ikọwọrọde Sista Desi edi oro.b Udọn̄ọ COVID-19 ama owot eyeneka ete esie, eyen eyeneka ete esie, ye dọkta mmọ. Ndịk ama anam Desi ke enye ekeme ndikemen udọn̄ọ oro onyụn̄ edinọ eka esie emi ama okokpon owo. Nte udọn̄ọ oro eketịmerede n̄kpọ ke ererimbot ama anam enye ekere ke ẹkeme ndisio imọ ke utom, m̀mê idinam didie inyene se idiade ifiak ikpe okụk ufọk. Mme n̄kpọ oro ẹma ẹsitịmede enye ekikere tutu enye ikwe idap ide okoneyo. Edi nso ikanam esịt afiak ana Desi sụn̄ nte ini akakade? Enye ama ọbọn̄ akam ọdọhọ Jehovah anam esịt ana imọ sụn̄, onyụn̄ an̄wam imọ ikere se mîdinọhọ imọ editịmede esit. (Kot Philippi 4:8, 9.) Enye ama esikpan̄ utọn̄ okop Bible emi ẹkotde ẹdọn̄ ke ikpehe Intanet nnyịn man enye okop se Jehovah etịn̄de ye enye. Desi ọdọhọ ete: “Sụn̄sụn̄ uyo owo emi okokotde mme itie Bible oro ama anam esịt ana mi sụn̄, onyụn̄ eti mi ke Jehovah ekere aban̄a mi.”​—Ps. 94:19.

6. Didie ke ndisitie ke idemfo n̄kpep Ikọ Abasi ndinyụn̄ ndụk mbono esop ẹdin̄wam fi?

⁶ Udọn̄ọ akpatara asuana, udûkemeke ndinam ndusụk se ekesinamde. Edi kûyak oro akpan fi nditie ke idemfo n̄kpep Ikọ Abasi m̀mê ndidụk mbono esop. Mbụk mme owo ke mme n̄wed ye vidio esop Abasi ẹyeti fi ke nditọete emi ẹnyenede ukem mfịna oro ke ẹsọn̄ọ ẹda ẹnam n̄kpọ Abasi. (1 Pet. 5:9) Afo ndidụk mbono esop ayanam esikere nti n̄kpọ emi Bible etịn̄de, anam ekeme ndisọn̄ọ mbon en̄wen idem, mmọ ẹnyụn̄ ẹsọn̄ọ fi idem. (Rome 1:11, 12) Ama ekere nte Jehovah akan̄wamde ikọt esie ini mmọ ẹkedọn̄ọde, ini ndịk akanamde mmọ, m̀mê ini mmọ ẹkedude ikpọn̄, eyetetịm ọbuọt idem ye enye onyụn̄ enen̄ede enịm ke enye ayan̄wam fi n̄ko.

7. Nso ke ekeme ndikpep nto apostle John?

⁷ Domo ndineme nneme ye nditọete. Ke ini udọn̄ọ atarade asuana, ekeme ndidi se itrede ndikpere nditọete idem n̄kaha man nnyịn idisuan udọn̄ọ. Ke utọ ini oro, ekeme nditie fi nte eketiede apostle John emi ọkọdọn̄de enye ndikụt Gaius ufan esie iso ye iso. (3 John 13, 14) Edi John ama ọdiọn̄ọ ke imọ idikemeke ndikụt Gaius ini oro; ntre John ama ewet leta ọnọ Gaius. N̄kukụre se enye ekekemede ndinam ini oro ekedi oro. Mûkemeke ndikese nditọete fo, mmọ mînyụn̄ ikemeke ndidise fi, kot mmọ ke fon kop uyo mîdịghe kụt iso, mîdịghe nọ mmọ etop. Edieke esinemede nneme ye nditọete fo, idinen̄ekede itie fi ikpọn̄ ikpọn̄, esịt oyonyụn̄ ana fi sụn̄. Esịt ekpenen̄ede etịmede fi, tịn̄ nọ mbiowo nyụn̄ nyịme nti n̄kpọ emi mmọ ẹtịn̄de ẹsọn̄ọ fi idem.​—Isa. 32:1, 2.

SE IDINAMDE ESỊT ANA FI SỤN̄ INI UKWỌ, UNYEKISỌN̄, M̀MÊ IKAN̄ ABIATDE N̄KPỌ

8. Ukwọ, unyekisọn̄, m̀mê ikan̄ akpabiat n̄kpọ fo, didie ke oro ekeme ndinam esịt okûna fi sụn̄?

⁸ Ekpedi ukwọ, unyekisọn̄, m̀mê ikan̄ abiat n̄kpọ fo akanam, anaedi ndịk n̄kpọ oro ama anam fi ebịghi. Ekpedi mbon mbufo ẹma ẹkpan̄a mîdịghe ufọk ye mme n̄kpọ fo ẹtak, anaedi ama ofụhọ, enyịn anan fi, mîdịghe esịt akam ayat fi. Edi oro iwọrọke ke ama osio esịt esịn ke se ekenyenede, m̀mê ke unyeneke mbuọtidem. Idịghe ekpri n̄kpọ akanam fi oro, ndien ndusụk owo ẹkeme ndikere ke eyetịn̄ mîdịghe anam n̄kpọ edue. (Job 1:11) Esịt ekeme ndina fi sụn̄ ọkpọkọm nso utọ nnanenyịn isịm fi. Nso idinam ana?

9. Didie ke Jesus eketịm nnyịn idem eben̄e afanikọn̄?

⁹ Kûfre prọfesi emi Jesus eketịn̄de. Ndusụk owo ke ererimbot ẹsikere ke tutu amama ke ukwọ, unyekisọn̄, m̀mê ikan̄ idibiatke n̄kpọ mmimọ. Nnyịn ikereke n̄kpọ ntre. Imọdiọn̄ọ ke mme n̄kpọ ntre ẹyetịbe idahaemi ẹkan akpa, imonyụn̄ idiọn̄ọ ke ndusụk mmọ ẹkeme ndiwaha mbehe nnyịn. Jesus ama ọdọhọ mme mbet esie ke “ikpọ unyekisọn̄” ye mme afanikọn̄ en̄wen ẹyetịbe mbemiso utịt edide. (Luke 21:11) Enye ama etịn̄ n̄ko ke ‘ubiatibet ọyọtọt.’ Ke etịbe mfịn sia imokụt n̄wo, ibak emi ẹsinamde man ẹkpụhọde n̄kpọ, ntịme, ye mme n̄kpọ ntre. (Matt. 24:12) Akananam Jesus idọhọke ke sụk mbon oro Jehovah ama okosion̄o ubọk ọkpọn̄ ke mme n̄kpọ oro ẹdisịm; ẹsịm ediwak nti ikọt Abasi mfịn. (Isa. 57:1; 2 Cor. 11:25) Jehovah ekeme nditre ndinam utịben̄kpọ n̄kpeme nnyịn nsio ke ndusụk mme afanikọn̄ oro, edi enye iditreke ndinọ nnyịn se ededi emi edinamde esịt ana nnyịn sụn̄.

10. Didie ke nditịm idem idahaemi mben̄e afanikọn̄ owụt ke imọbuọt idem ye Abasi? (Mme N̄ke 22:3)

¹⁰ Ikpabak ikere se ikpanamde afanikọn̄ ekpetịbe, afanikọn̄ oro akpabuat nnyịn, idisọn̄ke esịt ndina nnyịn sụn̄. Edi ndi nditịm idem owụt ke nnyịn ibuọtke idem ye Jehovah? Ihih. Akam owụt ke imenịm ke Jehovah eyese aban̄a nnyịn. Didie ke edi ntre? Ikọ Abasi ọdọhọ itịm idem iben̄e afanikọn̄ ekededi emi ikerede ke ekeme ndisịm nnyịn. (Kot Mme N̄ke 22:3.) Esop Abasi ẹda se mmọ ẹwetde ke mme magazine nnyịn, se ẹsinemede ke mbono esop, ye ntọt emi ẹsinọde ke nnennen ini ẹtịn̄ ediwak ini ẹte itịm idem iben̄e afanikọn̄ emi ekemede ndibuat nnyịn.c Ndi ọmọbuọt idem ye Jehovah? Ekpedi ọmọbuọt, nam item oro idahaemi ini afanikọn̄ mîtịbeke kan̄a.

11. Nso ke ekpep oto Margaret?

¹¹ Kop se iketịbede inọ Sista Margaret mi. Ini ikan̄ okodụkde ikọt ke edem mmọ, ukara ẹma ẹdọhọ enye ọkpọn̄ ufọk. Sia ediwak owo ẹkedomode ndikpọn̄ ufọk ini kiet, moto ama ọyọhọ usụn̄, usụn̄ ọbọp. Enyọn̄ ama okịm ke ntak nsụn̄ikan̄, Margaret inyụn̄ ikemeke ndiwọrọ ke moto. Edi se ikanyan̄ade enye edi ke enye ama ababak etịm idem. Enyene map emi enye ekesisịnde ke ekpatubọk esie man an̄wam enye ọdiọn̄ọ usụn̄ efen awat n̄kpọ ekpetịbe. Enye ama akam awawat usụn̄ oro ese man ọdiọn̄ọ ebiet emi enye ediwatde idụk, itụnke usụn̄. Ntịmidem oro akanyan̄a enye.

12. Ẹkpeteme nnyịn se ikpanamde man ididụk mfina, ntak ikpanamde se ẹdọhọde?

¹² Ukara ẹkeme ndinọ ini n̄kanika emi ẹkpedọn̄ọde ke ufọk ye ini ẹkpewọrọde an̄wa, ẹdọhọ ikpọn̄ ufọk, mîdịghe ẹtịn̄ n̄kpọ en̄wen emi ikpanamde man nnyịn ye mbon en̄wen ididụk mfịna. Ndusụk owo isisọpke inam se ẹdọhọde, ẹyeda ẹfiak-ẹfiak-ẹfiak, mîdịghe ẹdọhọ iyanam n̄kpọn̄, n̄kpọn̄ ekesiere ẹsio ẹdori usen efen ke ntak emi mmọ mîyomke ndidaha n̄kpọn̄ inyene mmọ. Christian akpanam n̄kpọ didie? Bible ọdọhọ nnyịn ete: “Ke ntak Ọbọn̄ ẹsụk ibuot ẹnọ kpukpru se owo osiode edi: edide edidem nte enye emi okponde akan m̀mê mme andikara nte mmọ emi enye osiode ọdọn̄.” (1 Pet. 2:13, 14) Esop Abasi n̄ko ẹsiteme nnyịn se ikpanamde man n̄kpọ idinam nnyịn. Ke ini ke ini, mmọ ẹsiti nnyịn yak inọ mbiowo nọmba fon nnyịn m̀mê adres ufọk nnyịn man n̄kpọ ekpetịbe mbiowo ẹkeme ndikot nnyịn mîdịghe ẹkeme ndidi mbịne nnyịn. Ndi ọmọnọ okwo? Ẹkeme ndidọhọ idụk ufọk isịne m̀mê ikpọn̄ ufọk, ẹtịn̄ nte idisan̄ade ikọbọ n̄kpọudia ye se ẹnọde ida in̄wam idem ke usen ifan̄, mîdịghe ẹtịn̄ ini emi ikpan̄wamde mbon en̄wen ye nte ikpan̄wamde mmọ. Nnyịn mînamke se ẹdọhọde, imekeme ndisịn idem nnyịn ye mbiowo ke mfịna. Ti ke nti ikọt Abasi oro ke ẹkpeme nnyịn. (Heb. 13:17) Margaret ọdọhọ ete, “Mmenen̄ede nnịm ke ami ndikanam se mbiowo ye esop Abasi ẹkedọhọde akanyan̄a mi.”

13. Nso in̄wam ediwak Christian emi ẹma ẹkefehe ẹkpọn̄ ufọk ẹkop idatesịt ẹnyụn̄ ẹnyene emem?

¹³ Ediwak nditọete ẹfehe ẹkpọn̄ ufọk ke ntak ukwọ, unyekisọn̄, m̀mê ikan̄, mîdịghe ke ntak emi ẹn̄wanade ekọn̄ m̀mê ẹsịnde ntịme ke edem mmọ. Mmọ ẹnam kpukpru se mmọ ẹkemede man uwem emehe mmọ ke obufa ebiet emi mmọ ẹdụn̄de, mmọ ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ndisịn idem nnam n̄kpọ Abasi ke n̄kan̄ oro. Ukem nte mme Christian eyo mme apostle emi ukọbọ akanamde ẹsuana ẹka nsio nsio itie, nditọete oro ke ẹka iso “ẹtan̄a eti mbụk.” (Utom 8:4) Mmọ ndikwọrọ ikọ anam mmọ ẹsio ekikere ẹkpọn̄ afanikọn̄ mmọ, ẹkabade ẹsịn ekikere ke se Obio Ubọn̄ Abasi edinamde. Oro anam mmọ ẹkop idatesịt ẹnyụn̄ ẹnyene emem.

SE IDINAMDE ESỊT ANA FI SỤN̄ INI ẸKỌBỌDE FI

14. Didie ke ukọbọ ekeme ndinam esịt okûna nnyịn sụn̄?

¹⁴ Ukọbọ ekeme ndinam ediwak n̄kpọ emi ẹsinamde esịt ana nnyịn sụn̄ ẹdidi se idade-da ise. Esinem nnyịn ima ikeme ndisop idem ye nditọete nnyịn, ikwọrọ ikọ, inyụn̄ inam se isinamde ke usen ke usen, ikọhọke nsia ke ubọk ke ntak emi ikerede ke ẹkeme ndidimụm nnyịn n̄kọkọbi. Nnyịn mînyeneke utọ ifụre oro aba, esịt ekeme nditịmede nnyịn, ekeme ndidi ima itie itie nnyịn ikere m̀mê nso efen idinyụn̄ itịbe. Kpa ye edide esitie owo ke idem ntre utọ n̄kpọ oro ekpetịbe, ana ikpeme idem. Jesus ama etịn̄ n̄kpọ emi owụtde ke ukọbọ ekeme ndinam ndusụk mbet imọ ẹtuak ukot ẹduọn̄ọ. (John 16:1, 2) Ntre, nso idinam esịt aka iso ana nnyịn sụn̄ ini ẹkọbọde nnyịn?

15. Ntak emi nnyịn mîkpefeheke ukọbọ? (John 15:20; 16:33)

¹⁵ Ikọ Abasi ọdọhọ nnyịn ete: “Kpukpru owo eke ẹyomde ndidu uwem uten̄e Abasi ke Christ Jesus ẹyesobo ukọbọ n̄ko.” (2 Tim. 3:12) Ini ukara ẹkekpande utom nnyịn ke idụt mme Brọda Andrei emi edide ebiowo, ama ọsọn̄ brọda oro ndinyịme se itie Bible oro etịn̄de. Enye ama ekere ete: ‘Mme Ntiense Jehovah ẹwak ke idụt emi etieti, ukara ẹdisan̄a didie ẹmụm kpukpru nnyịn ẹkekọbi?’ Edi utọ ekikere oro ikanamke esịt ana Andrei sụn̄, enye akatak ke editịmede esịt. Nditọete eken ẹma ẹyak kpukpru n̄kpọ ẹsịn Jehovah ke ubọk inyụn̄ idomoke ndibian̄a idem ke owo idimụmke mmimọ ikọkọbi. Mmọ ẹma ẹdiọn̄ọ ke ẹkeme ndimụm mmimọ, edi esịt iketịmekede mmọ nte eketịmerede Andrei. Ntre Andrei ama ebiere ndinam se mmọ ẹkenamde onyụn̄ ayak idem esịn Abasi ke ubọk. Ikebịghike esịt ama ana enye sụn̄, ndien idahaemi enye ke okop idatesịt kpa ye ediwak mfịna emi ẹsịmde mmọ. Ekeme ndidi ntre ye nnyịn n̄ko. Ini Jesus ọkọdọhọde idori enyịn ke ẹyekọbọ nnyịn, enye ama ọdọhọ n̄ko ke imekeme ndisọn̄ọ nda ye Abasi.​—Kot John 15:20; 16:33.

16. Ewe item ke ana inam ini ẹkọbọde nnyịn?

¹⁶ Ukara ẹkpedọhọ ikûnam n̄kpọ Abasi aba, mîdịghe iyakke inam ediwak se ikesinamde inọ Abasi, n̄kọk itieutom ye mbiowo ẹkeme nditeme nnyịn se ikpanamde. Ẹnọ nnyịn item oro man nnyịn ididụk mfịna, man ẹkụt ẹte ke mme n̄kpọ Ikọ Abasi ẹsịm nnyịn idem, man ẹnyụn̄ ẹn̄wam nnyịn ikwọrọ ikọ adan̄a nte ikekeme. Domo nte ekekeme ndinam item oro ọkpọkọm inen̄ekede in̄wan̄a fi se inamde ẹnọ. (Jas. 3:17) Kûtịn̄ n̄kpọ uban̄a nditọete m̀mê se ẹnamde ke esop unọ mbon emi mînyeneke unen ndidiọn̄ọ.​—Eccl. 3:7.

17. Nso ke mme apostle ẹkenam emi ibierede ndinam n̄ko?

¹⁷ Akpan ntak kiet emi Satan otopde ekọn̄ ye ikọt Abasi edi ke mmọ “[ẹnyene] utom editie ntiense mban̄a Jesus.” (Edi. 12:17) Kûyak Satan ye ererimbot esie ẹnam ndịk anam fi. Nnyịn ndikwọrọ ikọ nnyụn̄ n̄kpep mme owo Ikọ Abasi kpa ye emi ẹkọbọde nnyịn ẹsinam ikop idatesịt onyụn̄ anam esịt ana nnyịn sụn̄. Ini ikpọ owo mme Jew ẹkedọhọde mme apostle ẹkwọrọ ikọ adan̄ado, nti ikọt Abasi oro ẹkebiere ndikop uyo Abasi. Mmọ ẹma ẹka iso ẹkwọrọ ikọ, ukwọrọikọ ama onyụn̄ anam esịt enem mmọ. (Utom 5:27-29, 41, 42) Edieke ukara mîyakke inam ediwak se ikesinamde inọ Abasi, ana ikwọrọ ikọ ke ifiọk. (Matt. 10:16) Ikpanam ofụri se ikemede, iyenyene emem sia imọdiọn̄ọ ke imanam se inemde Jehovah esịt, ke imonyụn̄ inam mbon en̄wen ẹkop etop emi ekemede ndinyan̄a mmọ.

‘ABASI EMEM OYODU YE AFO’

18. Anie ekeme ndinam inyene ata emem?

¹⁸ Idem ke ini afanikọn̄ emi ekemede ndida owo ibuot, nen̄ede nịm ke esịt ekeme ndina nnyịn sụn̄. Ke utọ ini oro, ana iti ke emem emi iyomde edi emem Abasi, ndien Jehovah ikpọn̄ ekeme ndinọ nnyịn utọ emem oro. Ini udọn̄ọ atarade asuana, ini ukwọ, unyekisọn̄, m̀mê ikan̄ abiatde n̄kpọ fo, m̀mê ke ini ẹkọbọde fi, beri edem ke enye. Sọn̄ọ sịne ke esop Abasi. Kere utọ inem uwem emi edinyenede ke iso. Ama anam ntre, ‘Abasi emem oyodu ye afo.’ (Phil. 4:9) Ke ibuotikọ emi etienede, iyeneme nte ikemede ndin̄wam nditọete nnyịn emi afanikọn̄ ẹsịmde ẹnyene emem Abasi.