Nịm ke Jehovah Ama Fi

1. Nso ikanam ayak idem ọnọ Jehovah? (Se ndise n̄ko.)

NDI emeti ini emi akayakde idem ọnọ Jehovah? Ekebiere ndinam oro sia ama edidiọn̄ọ enye onyụn̄ ama enye. Ama ọn̄wọn̄ọ ọnọ enye ete ke n̄kpọ esie edidi akpa ke uwem fo, ke ayaka iso ama enye ke ofụri esịt fo, ofụri ukpọn̄ fo, ofụri ekikere fo, ye ofụri odudu fo. (Mark 12:30) Toto ke ini oro, edi eyo esiere etetịm ama enye. Ẹkpebụp fi idaha-oro ẹte, “Ndi emenịm ke amama Jehovah?” udûdaha-da ukere, ọyọbọrọ inikiet inikiet ete, “Idụhe n̄kpọ m̀mê owo ndomokiet emi mmade nte Jehovah!”

2-3. Nso ke Jehovah oyom inịm? Idineme nso ke ibuotikọ emi? (Jeremiah 31:3)

² Edi ẹkpebụp fi, “Ndi emenịm ke Jehovah ama fi?” edibọrọ didie? Ndi eyemen̄e onyụn̄ ekere ke etie nte udotke se Jehovah amade? Sista kiet emi ẹkediọkde enye ukama ini enye ekedide ekpri ọkọdọhọ ete: “Mmọdiọn̄ọ ke mmama Jehovah. Nyịkke enye oro. Edi mmesiwak ndibụp idemmi m̀mê Jehovah ama mi.” Afo-o? Ekere ke Jehovah ada fi didie?

³ Jehovah oyom fi enen̄ede enịm ke imọ imama fi. (Kot Jeremiah 31:3.) Jehovah okodụri fi adian idemesie, ofụri akpanikọ edi oro. Ata ọsọn̄urua enọ emi enye ọkọnọde fi ini afo akayakde idem ọnọ enye onyụn̄ anade baptism ekedi nsinsi ima emi enye amade fi. Jehovah ama fi utọ oro idụhe, idinyụn̄ ikpọn̄ke fi tutu amama. Utọ ima oro esinam enye ada mbon emi ẹsọn̄ọde ẹda ẹtuak ibuot ẹnọ enye, sịm fi nde, nte “akpan inyene” esie. (Mal. 3:17) Jehovah oyom enịm ke imọ imama fi kpa nte apostle Paul ekenịmde ke Jehovah ama imọ. Oro akanam Paul ewet uko uko ete: “Mmetịm mfiọk nte ke n̄kpa m̀mê uwem m̀mê mme angel m̀mê mme ukara m̀mê mme n̄kpọ eke ẹdude ke emi m̀mê mme n̄kpọ eke ẹdidide m̀mê mme odudu m̀mê uniọn̄ m̀mê utụn̄ọ m̀mê edibotn̄kpọ efen ekededi idikemeke ndidian̄ade nnyịn ke ima Abasi.” (Rome 8:38, 39) Ke ibuotikọ emi, iyeneme ntak emi anade inam se idin̄wamde nnyịn inen̄ede inịm ke Jehovah ama nnyịn ye se ikemede ndin̄wam nnyịn inam oro.

NTAK EMI ANADE INỊM KE JEHOVAH AMA NNYỊN

4. Didie ke ikeme ndin̄wana n̄kan n̄kari kiet emi Satan esinen̄erede ada anam idem emem owo?

⁴ Ima inịm ke Jehovah ama nnyịn, iyekeme ndin̄wana n̄kan “n̄kari” Satan kiet. (Eph. 6:11) Se Satan ekpekekeme ndinam man akpan nnyịn ndinam n̄kpọ Jehovah, enye ayanam. N̄kari kiet emi enye esinen̄erede ada anam idem emem owo edi ndinam ikere ke Jehovah imaha nnyịn. Kûfre ke Satan esidi enye okpokụt ifet ndinam nnyịn ibak, ifet oro isibehe enye. Idem ama emem nnyịn ke enye esiwak ndinam oro. Mmemidem oro ekeme ndito se iketịbede inọ nnyịn ke ini edem m̀mê se itịbede inọ nnyịn idaha-emi, emi osụk afịnade nnyịn ke esịt, mîdịghe oto nte nnyịn mîmụmke ibuot nte n̄kpọn̄ editiede. (N̄ke 24:10) Satan etie nte ekpe emi okụtde ke unam emi enye oyomde ndita ikemeke ndin̄wam idem ndien enye aka ndita unam oro idaha-oro. Ntre enye esidomo ndida se ifịnade nnyịn emi anamde idem emem nnyịn nnam nnyịn ikpọn̄ Jehovah. Edi ikpaka iso inam se idin̄wamde nnyịn inen̄ede inịm ke Jehovah ama nnyịn, iyekeme ndinen̄ede ‘n̄n̄wana’ n̄kan Satan ye kpukpru n̄kari ye nyakri esiemmọ oro.​—1 Pet. 5:8, 9; Jas. 4:7.

5. Ntak emi ọfọnde ikụt ke Jehovah enen̄ede ama onyụn̄ ekere aban̄a nnyịn?

⁵ Ima inịm ke Jehovah ama nnyịn, iyekeme ndinen̄ede n̄kpere enye. Se se inamde idọhọ ntre emi. Esidọn̄ nnyịn ndima mbon en̄wen, esinyụn̄ ọdọn̄ nnyịn yak mmọ ẹma nnyịn. Nte Jehovah okobotde nnyịn edi oro. Owo ama owụt ke imama nnyịn, imesiwụt ke imama enye usiene, obot nnyịn edi oro. Ntre ima ikụt ke Jehovah enen̄ede ama onyụn̄ ekere aban̄a nnyịn, nnyịn n̄ko iyenen̄ede ima enye. (1 John 4:19) Nte inen̄erede ima enye, ntre n̄ko ke enye edinen̄ede ima nnyịn. Bible ọdọhọ ete: “Ẹsan̄a ẹkpere Abasi, ndien enye ayasan̄a ekpere mbufo.” Ikọ oro etịm an̄wan̄a. (Jas. 4:8) Edi nso ke ikeme ndinam yak an̄wam nnyịn inen̄ede inịm ke Jehovah ama nnyịn?

NSO IKEME NDIN̄WAM NNYỊN INỊM KE JEHOVAH AMA NNYỊN?

6. Man inịm ke Jehovah ama nnyịn, nso ke ikeme ndibọn̄ akam ndọhọ enye anam ọnọ nnyịn?

⁶ Sibọn̄ akam kpukpru ini nyụn̄ tịn̄ nnennen se oyomde Abasi anam ọnọ fi. (Luke 18:1; Rome 12:12) Dọhọ Jehovah an̄wam fi ada idemfo nte enye adade fi; ekpededi se ọbọn̄de akam oro ediwak ini ke usen, bọn̄. Imọdiọn̄ọ ke esịt okpobiom fi ikpe akaha, ke ekeme ndisọn̄ fi ndinịm ke Abasi ama fi. Edi ti ke Jehovah okpon akan esịt fo. (1 John 3:19, 20) Enye ọdiọn̄ọ fi akan nte ọdiọn̄ọde idemfo; enye okụt se afo mûkemeke ndikụt ke idemfo. (1 Sam. 16:7; 2 Chron. 6:30) Ntre kûyak ndịk anam fi ‘ndin̄wan̄a’ esịt fo nnọ enye. Dọhọ enye an̄wam fi enịm ke enye ama fi. (Ps. 62:8) Ekem nam n̄kpọ ban̄a akam oro. Mme n̄kpọ emi iyomde nditịn̄ idaha-emi ke edinam.

7-8. Didie ke se idude ke Mme Psalm anam ikụt ke Jehovah ama nnyịn?

⁷ Nịm se Jehovah etịn̄de. Jehovah ama ọnọ nsio nsio owo emi ẹkewetde Bible spirit esie ẹwet utọ owo emi enye enen̄erede edi. David emi eketienede ewet Psalm ama etịn̄ ediye ediye aban̄a nte Jehovah amade nnyịn. Enye ọkọdọhọ ete: “Jehovah emekpere mmọ eke esịt obụn̄ọde; enye onyụn̄ anyan̄a mmọ eke spirit mmọ anuahade.” (Ps. 34:18) Ama enen̄ede ofụhọ, ekeme nditie fi nte unyeneke owo. Edi Jehovah ọn̄wọn̄ọ ete ke utọ ini oro, ke imọ imenen̄ede ikpere fi sia imokụt ke afo emenen̄ede oyom un̄wam imọ. Ke Psalm en̄wen, David ekewet ete: “Sịn mmọn̄eyet mi ke ekpeme ikpa fo.” (Ps. 56:8) Jehovah okụt ubiak ye mfụhọ fo. Enye enen̄ede ekere aban̄a fi. Se iwọrọde fi inemke enye esịt. Ukem nte owo emi akade isan̄ ke desat mîsidaha mmọn̄ esie ibre mbre ọkpọkọm ntọi kiet ntem, Jehovah idaha mmọn̄eyet fo ke n̄kpọ mbubru, enye ifreke mmọn̄eyet fo ndomo ntọi ndomokiet. Se ikụtde ke Psalm 139:3 ọdọhọ ete: “Afo . . . [Jehovah ememehe] ye kpukpru usụn̄ mi.” Jehovah okụt kpukpru se anamde, edi enye enen̄ede esịn ekikere ke nti n̄kpọ emi anamde. (Heb. 6:10) Ntak edi ke enye idaha se ededi emi afo anamde ndinem enye esịt ibre mbre.a

⁸ Mme ufan̄ikọ ntre emi ẹdọn̄de nnyịn esịt, emi ikụtde ke Bible emi Jehovah ọkọnọde spirit esie ẹda ẹwet ẹtie nte Jehovah ọdọhọ nnyịn ete: “Nyom fi ọdiọn̄ọ adan̄a nte mmade nnyụn̄ n̄kerede mban̄a fi.” Edi ima ikpekpep ke Satan oyom fi enịm ke Jehovah imaha fi. Ntre, ndusụk ini ama etie fi nte ke Jehovah imaha fi, tuak da bụp idemfo ete, ‘Ikọ anie ke ndinịm​—ndi eke “ete nsu” m̀mê eke “Abasi akpanikọ”?’​—John 8:44; Ps. 31:5.

9. Nso ke Jehovah ọn̄wọn̄ọ ọnọ mbon emi ẹmade enye? (Exodus 20:5, 6)

⁹ Tie kere nte Jehovah esidade mbon emi ẹmade enye. Kere se Jehovah eketịn̄de ye Moses ye nditọ Israel. (Kot Exodus 20:5, 6.) Jehovah ama ọn̄wọn̄ọ ete ke nsinsi ima ke imọ idima mbon emi ẹmade imọ. Ikọ oro anam ikụt ke Abasi isikpọn̄ke ikọt esie, ke mmọ ẹkpewụt ke imama enye, ke enye isitreke ndima mmọ usiene. (Neh. 1:5) Ntre, ekpekere ndusụk ini ke etie nte ke Jehovah imaha fi, tuak da bụp idemfo ete, ‘Ndi ami mmama Jehovah?’ Ekem dọhọ idemfo ete ke edieke afo amade Jehovah onyụn̄ odomode ndinam se inemde enye esịt, ke enye ọdọhọ ke imọ imama fi eti-eti. (Dan. 9:4; 1 Cor. 8:3) Oro ọwọrọ ke ekpedi emenịm ke afo amama Jehovah, anam didie ndien yak mûnịmke ke enye ama fi? Nen̄ede nịm ke Jehovah iditreke ndima fi, ke enye idinyụn̄ ikpọn̄ke fi.

10-11. Didie ke Jehovah oyom fi ada ufak? (Galatia 2:20)

¹⁰ Tie kere mbon emi Jehovah ọkọnọde Eyen esie edikpa afak. Akakan enọ emi Jehovah ọnọde ubonowo ekedi enye ndinọ Jesus Christ Eyen esie edikpa afak mme owo. (John 3:16) Ndi Jehovah abat fi esịn ke otu mbon emi enye ọkọnọde enọ oro? Ih, abat! Kere se iketịbede inọ apostle Paul. Ti ke ndiọi n̄kpọ emi Paul akanamde mbemiso enye akabarede edi Christian ikedịghe n̄kpri n̄kpọ, ndien ke enye ama akakabade Christian, akana enye esin̄wana akan mme n̄kpọ emi ẹkeyomde ndinam idem emem enye. (Rome 7:24, 25; 1 Tim. 1:12-14) Kpa ye oro, enye ekedida ufak nte enọ emi Jehovah ọnọde enye ọkpọkpọ. (Kot Galatia 2:20.) Ti ke Jehovah ọkọnọ Paul spirit Esie ewet se ikụtde ke itie N̄wed Abasi oro. Ndien kpukpru se idude ke Bible ẹdi se ẹdade ẹkpep nnyịn n̄kpọ. (Rome 15:4) Ikọ Paul okowụt nte Jehovah oyomde fi ada ufak. Enye oyom fi ada ufak nte enọ emi enye ọnọde fi ọkpọkpọ. Ama ada ufak ke utọ usụn̄ oro, oro ayanam enen̄ede enịm ke Jehovah ama fi.

¹¹ Imọkọm Jehovah nte enye ọkọnọde Jesus edi isọn̄ edikpa ọnọ nnyịn. Edi ntak en̄wen emi Jesus ekedide isọn̄ ekedi man enye ọdọhọ mme owo akpanikọ emi aban̄ade Abasi. (John 18:37) Akpanikọ oro esịne nte Jehovah adade nditọ esie.

NTE JESUS AN̄WAMDE NNYỊN INỊM KE JEHOVAH AMA NNYỊN

12. Ntak emi ikemede ndinịm se Jesus eketịn̄de aban̄a Jehovah?

¹² Ini Jesus okodude ke isọn̄, ekenenem enye ndidọhọ mbon en̄wen utọ owo emi Jehovah enen̄erede edi. (Luke 10:22) Nnyịn inyeneke ntak ndomokiet ndiyịk se Jesus eketịn̄de aban̄a Jehovah. Idem n̄kpọ, n̄kọ Jesus ama odụn̄ ye Jehovah ke heaven ke anana-ibat isua mbemiso edide isọn̄. (Col. 1:15) Jesus ọdiọn̄ọ ke Ete imọ ama imọ eti-eti. Enye ama okụt n̄ko nte Jehovah owụtde ke imama mme angel emi ẹsọn̄ọde ẹda ye Enye ye nditọ Esie irenowo ye iban emi ẹsọn̄ọde ẹda ye Enye. Ntre idịghe n̄kpọ emi ẹtịn̄de-tịn̄ ẹnọ enye. Didie ke Jesus an̄wam nnyịn inịm ke Jehovah ama nnyịn?

13. Didie ke Jesus oyom ida Jehovah?

¹³ Jesus oyom ida Jehovah nte enye adade. Ke Matthew, Mark, Luke, ye John, Jesus okot Jehovah “Ete” ebe utịm ike 160. Ini Jesus ekesitịn̄de ikọ ye mme mbet esie, enye ama esiwak ndidọhọ ete: “Ete mbufo” m̀mê “Ete mbufo eke heaven.” (Matt. 5:16; 6:26) Ke se ẹwetde ẹban̄a Matthew 5:16 ke nwtsty, ẹdọhọ ke mbemiso Jesus ekedide isọn̄, ke ikọt Jehovah emi ẹkesọn̄ọde ẹda ye Enye ẹkesiwak ndikot Jehovah ‘Ata Ọkpọsọn̄,’ ‘Ata Edikon̄,’ ye ‘Akwa Andibot,’ edi Jesus ekesiwak ndikot Jehovah ‘Ete.’ Enyịn̄ emi mîkponke n̄kukọhọ do okowụt ke Jehovah oyom mme asan̄a-utom esie ẹkpere imọ nte ekpri eyen ekperede ete emi amade enye eti-eti. Imenen̄ede ikụt ke Jesus okoyom ida Jehovah nte enye adade, oro edi, ida Enye nte Ete emi amade nditọ esie inyụn̄ idaha mmọ ibre mbre. Ẹyak ineme ini iba emi Jesus okokotde Jehovah “Ete.”

14. Didie ke Jesus okowụt ke nnyịn owo kiet kiet idi n̄kpọ-uto ke enyịn Ete nnyịn emi odude ke heaven? (Matthew 10:29-31) (Se ndise n̄ko.)

¹⁴ Se akpa ini mi. Ikụt ke se Jesus eketịn̄de ke Matthew 10:29-31. (Kot.) Akadan̄abasi edi ata n̄kpri n̄kpri inuen emi ẹdide tutu amama idimaha Jehovah, idinyụn̄ ituakke ibuot inọ enye. Edi Ete nnyịn ọdiọn̄ọ ebiet emi kpukpru n̄kpri inuen emi ẹdude; ndomokiet ntem iduọhọ ke isọn̄ yak enye okûdiọn̄ọ ntak. Edieke Ete nnyịn amade n̄kpri inuen oro ntre, ẹyak inen̄ede inịm ke enye ama mme asan̄a-utom esie emi ẹtuakde ibuot ẹnọ enye ke ntak emi mmọ ẹmade enye akan nte enye amade mme inuen oro. Kop se ẹtịn̄de ke nwtsty ẹban̄a se Jesus eketịn̄de ke ufan̄ikọ 30 ete ke “ẹbat kpa kpukpru idet ibuot mbufo.” Ẹdọhọ ke Jehovah ndidiọn̄ọ utọ n̄kpọ nte ibat idet ibuot nnyịn owụt ke enye enen̄ede ekere aban̄a mbon emi ẹdide mbet Christ kiet kiet. Imenen̄ede ikụt ke Jesus oyom inịm ke nnyịn owo kiet kiet idi n̄kpọ-uto ke enyịn Ete nnyịn emi odude ke heaven.

15. Se Jesus etịn̄de ke John 6:44 ekpep fi nso aban̄a Ete fo emi odude ke heaven?

¹⁵ Se ọyọhọ ini iba emi Jesus okokotde Jehovah “Ete.” (Kot John 6:44.) Ete fo emi odude ke heaven okodụri fi adian idem, oro edi anam fi edidụk esop, ikọdọn̄ke owo. Nso ikanam enye anam oro? Ntak ekedi ke enye ama okụt ke afo emenyene eti esịt. (Utom 13:48) Se ẹwetde ẹban̄a John 6:44 ke nwtsty ọdọhọ ke etie nte se Jeremiah eketịn̄de, emi ikụtde ke itie N̄wed Abasi emi ẹdade ibuotikọ ukpepn̄kpọ emi ẹto edi se Jesus eketịn̄de aban̄a ke John 6:44. Jeremiah ọkọdọhọ: “[Mmada] ima-mfọnido ndụri fi [m̀mê, mmaka iso mma fi nsinsi ima].” (Jer. 31:3; men Hosea 11:4 domo.) Kere se ikọ oro ọwọrọde. Ọwọrọ ke Ete nnyịn emi odude ke heaven ke aka iso okụt nti n̄kpọ ke idemfo, emi ekemede ndinam afo enyene-idem ukwe.

16. (a) Se Jesus eketịn̄de aban̄a Ete esie etie nte enye ọdọhọ nnyịn nso? Ntak emi ikpenịmde se Jesus eketịn̄de? (b) Nso ke akpanam man enen̄ede enịm ke inyeneke Ete emi ọfọnde ye afo nte Jehovah? (Se ekebe emi, “Ete Oro Kpukpru Nnyịn Iyomde.”)

¹⁶ Jesus ndikokot Jehovah Ete nnyịn etie nte enye ọdọhọ nnyịn ete: “Jehovah idịghe Ete mi ikpọn̄; edi Ete fo n̄ko. Ntịn̄ akpanikọ nnọ fi, enye ama fi onyụn̄ enen̄ede ekere aban̄a fi.” Ntre ndusụk ini ama etie fi nte ke Jehovah imaha fi, tuak da bụp idemfo ete, ‘Ndi ikpanaha nnịm ikọ Eyen emi ọdiọn̄ọde Ete akan owo ekededi, emi esinyụn̄ etịn̄de akpanikọ kpukpru ini?’​—1 Pet. 2:22.

KA ISO NAM SE IDIN̄WAMDE FI ENỊM KE JEHOVAH AMA FI

17. Ntak emi anade ika iso inam se idin̄wamde nnyịn inen̄ede inịm ke Jehovah ama nnyịn?

¹⁷ Ana ika iso inam se idin̄wamde nnyịn inen̄ede inịm ke Jehovah ama nnyịn. Ima ikpekpep ke Satan asua nnyịn emi edide owo n̄kari ayanam ofụri se enye ekekeme man anam itre ndinam n̄kpọ nnọ Jehovah. Enye ayaka iso odomo ndinam ikere ke Abasi imaha nnyịn man oro anam okûdọn̄ nnyịn ndika iso nnam n̄kpọ nnọ Jehovah. Inaha iyak Satan akan!​—Job 27:5.

18. Nso ke ekeme ndinam man an̄wam fi enen̄ede enịm ke Jehovah ama fi?

¹⁸ Ka iso bọn̄ akam dọhọ Jehovah an̄wam fi ada idemfo nte enye adade fi man oro an̄wam fi enen̄ede enịm ke enye ama fi. Kere nte mbon emi enye ọkọnọde spirit esie ẹwet Bible ẹwetde ẹban̄a utọ ediye usụn̄ emi enye owụtde ke imọ imama nnyịn. Kere nte Jehovah esinamde n̄kpọ ye mbon emi ẹmade enye. Owo okpowụt ke imọ imama Jehovah, Jehovah isitreke ndima owo oro usiene. Tie kere ntak emi anade ada ufak nte enọ emi Jehovah ọnọde fi ọkpọkpọ, nyụn̄ nịm se Jesus eketịn̄de ete ke Jehovah emi odude ke heaven edi Ete fo. Ama anam ntre, ẹkpebụp fi: “Ndi emenịm ke Jehovah ama fi?” ọyọbọrọ uko uko ete: “Ih, Jehovah ama mi! Mmesinyụn̄ ndomo ukeme mi kpukpru usen ndiwụt ke mmama enye!”