Nte Jehovah Esin̄wamde Nnyịn Iyọ

1. Ntak emi anade ika iso iyọ? Anie ekeme ndin̄wam nnyịn iyọ? (1 Peter 5:10)

KE MME akpatre usen emi ọsọn̄de ndiyọ mi, oyom ikọt Jehovah ẹka iso ẹyọ. Ndusụk owo, se isua udọn̄ọ okomụm mmọ tutu emi iyakke. Se mbon en̄wen ẹyọde edi n̄kpa owo mmọ. Eke mbon en̄wen edi ukọbọ, edide ke ubọk mbonubon mmọ m̀mê ke ubọk ukara. (Matt. 10:18, 36, 37) Nen̄ede nịm ke inamke n̄kpọ m̀mê nso utọ mfịna inam uwem ọsọn̄ ye afo, ke Jehovah ekeme ndin̄wam fi ọyọ.​—Kot 1 Peter 5:10.

2. Odudu emi nnyịn mme Christian idade iyọ n̄kpọ oto m̀mọ̀n̄?

² Owo ndikeme ndiyọ n̄kpọ edi owo ndisọn̄ọ nda nnyụn̄ n̄ka iso nnyene idotenyịn ini enye enyenede mfịna, ini ẹkọbọde enye, m̀mê ini idomo unam idiọkn̄kpọ esịmde enye. Odudu emi mme Christian ẹdade ẹyọ n̄kpọ idịghe odudu idemmọ; oto Jehovah emi ekemede ndinọ nnyịn “odudu eke ebede ukeme owo.” (2 Cor. 4:7) Ke ibuotikọ emi, imọn̄ ineme n̄kpọ inan̄ emi Jehovah ọnọde nnyịn yak ẹn̄wam nnyịn. Iyokụt n̄ko nte ikemede ndida mme n̄kpọ oro kiet kiet n̄n̄wam idem.

AKAM

3. Ntak emi ikemede ndidọhọ ke akam edi nneme afiak edi utịbe utịbe n̄kpọ?

³ Jehovah ọnọ nnyịn utịbe utịbe n̄kpọ kiet emi ekemede ndin̄wam nnyịn iyọ. Jehovah anam ikeme ndineme nneme ye enye kpa ye emi idide mme anamidiọk. (Heb. 4:16) Kere se itịn̄de oro ntem ise: Imekeme ndibọn̄ akam nnọ Jehovah ini ekededi, inyụn̄ ineme n̄kpọ ekededi ye enye. Usem ekededi emi idade ibọn̄ akam, enye okop. Ebiet eke ikpododu ibọn̄, enye okop; edide nnyịn ikpereke ebiet emi nditọ-ete nnyịn ẹdude mîdịghe isịne ke ufọk-n̄kpọkọbi. (Jonah 2:1, 2; Utom 16:25, 26) Esịt ekpetịmede nnyịn tutu nnyịn idiọn̄ọke nte ikemede nditịn̄ nte etiede nnyịn ke idem nnọ enye, se ededi emi ikenyenede ke esịt ndikpetịn̄ osụk an̄wan̄wan̄a enye. (Rome 8:26, 27) Akam edi nneme, afiak edi utịbe utịbe n̄kpọ ke akpanikọ!

4. Ntak emi ikemede ndidọhọ ke mme akam emi ibọn̄de inọ Jehovah ite an̄wam nnyịn iyọ ẹkem ye uduak esie?

⁴ Jehovah ọdọhọ ke Bible ke “se ededi oro nnyịn iben̄ede nte ekemde ye uduak esie, enye ọbiọn̄ utọn̄ ke eben̄e nnyịn.” (1 John 5:14) Ndi imekeme ndidọhọ Jehovah an̄wam nnyịn iyọ? Ih, imekeme! Utọ eben̄e oro ekem ye uduak esie. Ntak ikemede ndidọhọ ntre? Ima iyọ mme idomo emi ẹsịmde nnyịn, inam Jehovah enyene se enye edibọrọde Satan kpa Devil emi asan̄ade osụn̄i enye. (N̄ke 27:11) Idịghe enye oro ikpọn̄-o. Bible ọdọhọ ke ọdọdọn̄ Jehovah “[ndiwụt] odudu esie ke ufọn mbon oro ẹnamde n̄kpọ ẹnọ enye ke ofụri esịt.” (2 Chron. 16:9) Ntre imekeme ndinịm ke Jehovah enyene odudu ndin̄wam nnyịn iyọ, ke onyụn̄ ọdọdọn̄ enye ndinam ntre.​—Isa. 30:18; 41:10; Luke 11:13.

5. Didie ke akam ekeme ndinam esịt ana nnyịn sụn̄? (Isaiah 26:3)

⁵ Bible ọdọhọ ke ima ibọn̄ akam ke ofụri esịt iban̄a mme n̄kpọ emi afịnade nnyịn, ke “emem Abasi emi akande kpukpru ekikere eyekpeme [nnyịn] esịt ye ekikere.” (Phil. 4:7) Kere se oro ọwọrọde. Mbon emi mînamke n̄kpọ inọ Jehovah ẹsinyene ikpọ mfịna, mmọ ẹsinyụn̄ ẹnam nsio nsio n̄kpọ yak esịt ana mmọ sụn̄, yak mmọ ẹnyụn̄ ẹfre uwa. Ke uwụtn̄kpọ, ndusụk owo ẹsiwụk ntịn̄enyịn ke n̄kpọ kiet ke anyan ini man mmọ ẹkûkere n̄kpọ ndomokiet, edide n̄kpọ emi ekemede nditịmede owo ekikere m̀mê idịghe. Owo akpanam utọ n̄kpọ oro, enye eberede usụn̄ ọnọ mme demon ndimen esịt esie n̄ka ebiet eke mmọ ẹmama. Ata idiọk afia edi oro. (Men Matthew 12:43-45 domo.) Ikam idịghe enye oro ikpọn̄, ekpededi owo anam se itịn̄de oro ndien esịt ana enye sụn̄, oro imenke udomo ye utọ emem emi Jehovah ekemede ndinọ owo; emem emi Jehovah ọnọde owo ọfọn akan. Ima ibọn̄ akam inọ Jehovah, iwụt ke iberi edem ke enye ofụri ofụri, enye oyonyụn̄ ọnọ nnyịn “emem eke mîdikụreke.” (Kot Isaiah 26:3.) Usụn̄ kiet emi Jehovah esinamde oro edi enye nditi nnyịn mme akpanikọ emi ikpepde, emi ẹdọn̄ọde ke Ikọ esie. Mme akpanikọ oro ẹsinam esịt ana nnyịn sụn̄ sia imọdiọn̄ọ ke Jehovah ekere aban̄a nnyịn, ke enye onyụn̄ oyom isọn̄ọ ida.​—Ps. 62:1, 2.

6. Akpanam nso man akam enen̄ede enyene ufọn ọnọ fi? (Se ndise n̄ko.)

⁶ Se afo ekemede ndinam. Nte osụk ọyọde n̄kpọ emi odomode mbuọtidem fo ese do, “top mbiomo fo nọ Jehovah” nyụn̄ bọn̄ akam dọhọ enye ọnọ fi emem esie. (Ps. 55:22) Dọhọ n̄ko yak enye ọnọ fi ọniọn̄ yak ọdiọn̄ọ nte ekemede ndiyọ mfịna emi enyenede do. (N̄ke 2:10, 11) Kpe enye ubọk ediwak ini dọhọ an̄wam fi ọyọ, kûnyụn̄ ufre n̄ko ndisibọn̄ akam n̄kọm enye. (Phil. 4:6) Kama enyịn yom mme n̄kpọ emi ẹwụtde ke Jehovah ke ọsọn̄ọ fi idem ke ini mfịna oro, nyụn̄ kọm enye nte enye an̄wamde fi. Kûyak mfịna fo ekịm fi enyịn yak afo etre ndikụt nsio nsio usụn̄ emi Jehovah ama akan̄wan̄wam fi.​—Ps. 16:5, 6.

BIBLE

7. Didie ke ndikpep Bible ekeme ndin̄wam nnyịn iyọ?

⁷ Jehovah ọnọ nnyịn Ikọ esie man an̄wam nnyịn iyọ. Ediwak ufan̄ikọ do ke Bible emi ẹnamde inịm ke Jehovah iditreke ndin̄wam nnyịn. Se uwụtn̄kpọ kiet mi. Matthew 6:8 ọdọhọ: “Ete mbufo ọfiọk mme n̄kpọ emi mbufo ẹyomde idem mbemiso mbufo ẹben̄ede enye.” Jesus eketịn̄ ikọ oro, enye onyụn̄ ọdiọn̄ọ Jehovah akan nte owo ekededi ọdiọn̄ọde. Ntre nnyịn inyeneke ntak ndomokiet ndiyịk m̀mê Jehovah ọdiọn̄ọ se iyomde ini emi mfịna esịmde nnyịn m̀mê enye oyonyụn̄ an̄wam nnyịn. Mme ikọ ntre do ediwak ke Bible, emi ẹkemede ndin̄wam nnyịn inen̄ede ibiere ndiyọ.​—Ps. 94:19.

8. (a) Siak item Bible kiet emi ekemede ndin̄wam nnyịn iyọ. (b) Nso ikeme ndin̄wam nnyịn iti mme item Bible ima iyom mme item oro?

⁸ Mme item emi ẹdude ke Bible ẹkeme ndin̄wam nnyịn iyọ. Ọniọn̄ emi ọdọn̄ọde ke mme item oro ekeme ndin̄wam nnyịn ibiere mme n̄kpọ emi ẹdifọnde. (N̄ke 2:6, 7) Se uwụtn̄kpọ mi. Bible ọdọhọ iberi edem ke Jehovah kpukpru usen utu ke nditịmede esịt mban̄a se n̄kpọn̄ edidide m̀mê se mîdidịghe. (Matt. 6:34) Ekpemehe nnyịn ndisikot mme itie N̄wed Abasi nnyụn̄ ntie n̄kere se ikotde, idisọn̄ke nnyịn nditi mme item N̄wed Abasi emi iyomde ini emi idiyomde mme item oro.

9. Didie ke mme mbụk ke Bible ẹsinam inen̄ede inịm ke Jehovah ayan̄wam nnyịn?

⁹ Kpa ke Bible oro, ediwak mbụk do emi aban̄ade mme owo nte nnyịn, emi ẹkebuọtde idem ye Jehovah, enye onyụn̄ an̄wam mmọ. (Heb. 11:32-34; Jas. 5:17) Ima itie ikere mme mbụk ntre, imesinen̄ede inịm ke Jehovah edi “ebiet ubọhọ nnyịn ye odudu nnyịn, un̄wam emi ikemede ndisọp n̄kụt ke mme ini nnanenyịn.” (Ps. 46:1) Ima ikere nte ikọt Jehovah ke eset ẹkewụtde ke imọbuọt idem ye enye, ẹnyụn̄ ẹkade iso ẹnam n̄kpọ ẹnọ enye idem ke mme ini emi ọkọsọn̄de eti-eti, oro esinam ọdọn̄ nnyịn ndikpebe mbuọtidem mmọ nnyụn̄ n̄ka iso nyọ.​—Jas. 5:10, 11.

10. Didie ke ekeme ndida Bible nnen̄ede n̄n̄wam idemfo?

¹⁰ Se afo ekemede ndinam. Kot Bible kpukpru usen nyụn̄ wet mme ufan̄ikọ emi ọdiọn̄ọde ke ẹyenen̄ede ẹn̄wam fi nịm. Ediwak owo ẹdọhọ ke mmimọ ndisikot text kpukpru usenubọk esinam inyene n̄kpọ ke Bible emi ikerede, emi edisọn̄ọde mmimọ idem ofụri usen oro. Sista kiet emi ekerede Mariea ama okụt ke ikọ oro edi akpanikọ ini dọktọ ọkọdọhọde ke ete ye eka esie ẹnyene kansa. Nso ikan̄wam enye ọyọ ọfiọn̄ ifan̄ emi enye ekesede aban̄a mmọ mbemiso mmọ ẹkpade? Enye ọdọhọ ete: “Kpukpru usenubọk mma nsikot itie N̄wed Abasi ke Ẹdụn̄ọde N̄wed Abasi ke Usen ke Usen nnyụn̄ ntie n̄kere se itie oro etịn̄de. Ami ndinam ntre ama esin̄wam mi nnyene itie N̄wed Abasi emi an̄wamde mi n̄kûtak ke ndikere kpọt mban̄a se ikọwọrọde mi oro.”​—Ps. 61:2.

NDITỌ-ETE

11. Didie ke nnyịn ndidiọn̄ọ ke se iwọrọde nnyịn ọwọrọ mbon en̄wen ọdọn̄ nnyịn esịt?

¹¹ Jehovah anam inyene nditọ-ete ke ofụri ererimbot emi ẹn̄wamde nnyịn iyọ. Imọdiọn̄ọ ke “ofụri otu nditọete [nnyịn] ke ererimbot ke ẹsosobo ukem ndutụhọ emi.” Enye oro ikpọn̄ ọdọn̄ nnyịn esịt ke nnyịn idụhe ikpọn̄. (1 Pet. 5:9) Imenịm ke inamke n̄kpọ m̀mê nso iwọrọ nnyịn, ke mbiet n̄kpọ oro ọwọrọ mbon en̄wen, ke mmọ ke ẹnyụn̄ ẹyọ. Ọwọrọ nnyịn n̄ko imekeme ndiyọ!​—Utom 14:22.

12. Didie ke nditọ-ete ẹkeme ndin̄wam nnyịn? Nso ke ikeme ndinam nnọ mmọ? (2 Corinth 1:3, 4)

¹² Nte isụk iyọde se iwọrọde nnyịn, nditọ-ete ẹkeme ndida se mmọ ẹtịn̄de ye se mmọ ẹnamde nsọn̄ọ nnyịn idem. Se apostle Paul okokụtde edi oro. Enye ama esiwak ndikọm mbon emi ẹken̄wamde enye ini ẹkekọbide enye ẹtem ke ufọk, enye ama esikam asiak mmọ enyịn̄. Mmọ ẹma ẹdọn̄ Paul esịt, ẹsọn̄ọ enye idem, ẹnyụn̄ ẹnọ enye se enye okoyomde. (Phil. 2:25, 29, 30; Col. 4:10, 11) Mbiet n̄kpọ oro ekeme nditịbe nnọ nnyịn mfịn. Mfịna ama esịm nnyịn, nditọ-ete nnyịn irenowo ye iban isifeheke ikpọn̄ nnyịn, mmọ ẹsin̄wam nnyịn iyọ; ama onyụn̄ ọwọrọ mmọ, nnyịn isifeheke ikpọn̄ mmọ, imesin̄wam mmọ ẹyọ.​—Kot 2 Corinth 1:3, 4.

13. Nso ikan̄wam Sista Maya ọyọ se ikọwọrọde enye?

¹³ Nditọ-ete ẹma ẹnen̄ede ẹsọn̄ọ Sista Maya ke Russia idem. Ke 2020, ẹma ẹdụk ufọk esie ẹsuan n̄kpọ ẹyom se ẹdade ẹmụm enye. Aka ko, ẹma ẹmen enye ẹka esop ke ntak emi enye ọkọkwọrọde ikọ ọnọ mbon en̄wen. Maya ọdọhọ ete: “Ini idem ekememde mi do, nditọ-ete mi irenowo ye iban ẹma ẹsikot mi ke fon ẹnyụn̄ ẹwet leta ẹnọ mi ẹdọhọ mi ke imama mi. Mmọdiọn̄ọ ke nditọ-ete mi ẹwak, ke mmọ ẹnyụn̄ ẹma mi. Edi toto ke 2020 ke n̄kenen̄ede n̄kụt ke oro edi akpanikọ.”

14. Didie ke ikeme ndidia ufọn nto un̄wam emi nditọ-ete nnyịn ẹn̄wamde nnyịn ini isụk iyọde se iwọrọde nnyịn? (Se ndise n̄ko.)

¹⁴ Se afo ekemede ndinam. Nte osụk ọyọde se iwọrọde fi, ka iso kpere nditọ-ete fo irenowo ye iban. Dọhọ mbiowo ẹn̄wam fi, kûyak bụt anam fi. Mbiowo ẹkeme ndidi “ebiet eke ẹdịbede ẹbọhọ ofụm ye ọtọ udak edịm.” (Isa. 32:2) Ti n̄ko ke nditọ-ete fo ke ẹyọ ikpọ mfịna. Afo ndinam n̄kpọ n̄n̄wam owo emi oyomde un̄wam ayan̄wam fi okûtịmede esịt ukaha uban̄a mfịna fo, onyụn̄ anam enịm ke idotenyịn do nte osụk ọyọde okwo se iwọrọde fi.​—Utom 20:35.

IDOTENYỊN EMI INYENEDE

15. Didie ke idotenyịn an̄wam mbon emi ẹsọn̄ọde ẹda ẹnam n̄kpọ ẹnọ Jehovah, esịnede Jesus? (Mme Hebrew 12:2)

¹⁵ Jehovah ọnọ nnyịn utọ idotenyịn emi an̄wamde nnyịn iyọ se iwọrọde nnyịn. Idụhe se idikpande se nnyịn idoride enyịn ndikụt oro nditịbe. (Rome 15:13) Ti nte idotenyịn akan̄wamde Jesus ke usen emi ọkọdiọkde akan ke uwem esie mi ke isọn̄. (Kot Mme Hebrew 12:2.) Jesus ama ọdiọn̄ọ ke imọ ikpọsọn̄ọ ida isịm akpatre, ke oro oyowụt ke kpukpru se Satan eketịn̄de aban̄a Jehovah ẹdi nsu, ke enyịn̄ Jehovah odot se ẹkponode. N̄kpọ en̄wen edi ke Jesus ama enyene idotenyịn ndifiak n̄kodu ye Ete esie ke heaven, ndinyụn̄ ndu ye nditọ-ete esie emi ẹyetde aran n̄kara ke heaven. Ukem oro n̄ko ke edi ye nnyịn, idotenyịn emi inyenede ndidu uwem ke nsinsi ke obufa ererimbot emi Abasi edimende idi esin̄wam nnyịn iyọ afanikọn̄ ekededi emi ererimbot Satan adade amia nnyịn ufen.

16. Didie ke idotenyịn akan̄wam sista kiet? Nso ke ekpep oto se enye eketịn̄de?

¹⁶ Kere nte uwem emi idoride enyịn ndinyene ke ini iso akan̄wamde Sista Alla ke Russia ini ẹkemụmde ebe esie ẹkesịn ke ufọk-n̄kpọkọbi yak esịne do ebet ini emi ẹdimende enye ẹka esop. Ini n̄kpọ oro eketịbede, Alla ọkọdọhọ ete: “Ami ndibọn̄ akam mban̄a se idoride enyịn ndinyene ke ini iso ndinyụn̄ ntie n̄kere mme n̄kpọ oro ikayakke idem emem mi akaha. Mma ndiọn̄ọ nte ke ọdiọkde-diọk mi, ke aka ndifọfọn. Jehovah ayakan ke ekọn̄ emi, nnyịn n̄ko iyakan.”

17. Didie ke ikeme ndiwụt ke imama mme n̄kpọ emi Bible ọn̄wọn̄ọde ke iyenyene ke ini iso? (Se ndise n̄ko.)

¹⁷ Se afo ekemede ndinam. Da ini kere utọ inem uwem emi Jehovah ọn̄wọn̄ọde ndinọ fi ke ini iso. Kere nte odude ke obufa ererimbot Abasi ye mme ufan fo ye mbonubon mbufo; kpukpru owo idatesịt idatesịt. Ima inam ntre, mfịna ekededi emi inyenede idaha-emi editie nnyịn ke enyịn nte edi ke “ibio ini onyụn̄ [efefere].” (2 Cor. 4:17) N̄kpọ en̄wen emi afo ekemede ndinam edi ndidomo nte ekekeme ndidọhọ mbon en̄wen se Abasi ọn̄wọn̄ọde ndinam ke ini iso. Kere nte n̄kpọ etiede ye mmọ nte mmọ ẹsụk ẹyọde nsio nsio ukụt ererimbot Satan emi. Se mmọ ẹsasan̄a oro, mmọ idiọn̄ọke se Abasi aduakde ndinam ke ini iso. Ekpri nneme emi enemede ye mmọ ekeme ndinam ọdọn̄ mmọ ndikop n̄kpọ mban̄a Obio Ubọn̄ Abasi.

18. Ntak emi ikemede ndinịm mme n̄kpọ emi Jehovah ọn̄wọn̄ọde ndinam?

¹⁸ Ke Job ama ekekeme ndiyọ ediwak ukụt emi ẹkesịmde enye, enye ama ọdọhọ Jehovah ete: “Mmedifiọk ke afo emekeme ndinam kpukpru n̄kpọ, inyụn̄ idụhe n̄kpọ emi afo aduakde oro mûkemeke ndinam.” (Job 42:2) Idụhe se ikemede ndikpan se Jehovah akaduakde ndinam nditịbe. Se Job ekekpepde edi oro. Se itịn̄de oro ekeme ndisọn̄ọ nnyịn idem yak iyọ se iwọrọde nnyịn. Yak inọ uwụtn̄kpọ yak an̄wan̄a. Yak idọhọ ke mma kiet ọdọn̄ọ ata eti-eti, idem onyụn̄ emem enye sia ediwak dọktọ emi enye akade ebịne ikemeke ndikọk enye udọn̄ọ oro. Edi ini dọktọ emi enen̄erede ọdiọn̄ọ utom, mme owo ẹnyụn̄ ẹdiọn̄ọde ke enye esikeme ndisọbọ owo idem tutu okụtde se idide mfịna esie, onyụn̄ etịn̄de nte imọ idisan̄ade isọbọ enye udọn̄ọ oro, mma oro en̄wek ọduọk; ofụre enye ke idem kpa ye edide ayada ini mbemiso idem ọsọn̄ enye. Enye ekeme ndiyọ udọn̄ọ oro idaha-emi sia enye enyene idotenyịn ke idem ọyọsọn̄ imọ. Ukem oro ke edi ye nnyịn, idotenyịn emi inyenede ke Paradise emi osụk edide esin̄wam nnyịn iyọ se iwọrọde nnyịn.

19. Nso ye nso idin̄wam nnyịn iyọ?

¹⁹ Kpukpru se inemede anam ikụt ke Jehovah esida akam, Bible, nditọ-ete nnyịn ye idotenyịn emi inyenede an̄wam nnyịn iyọ mme mfịna emi ẹsịmde nnyịn. Edieke idade kpukpru mme n̄kpọ emi in̄wam idem, Jehovah ayan̄wam nnyịn iyọ mfịna ekededi emi ikemede ndisobo idaha-emi tutu esịm ini emi kpukpru ukụt ye ufen ererimbot Satan emi ẹditrede.​—Phil. 4:13.