Ẹfen Kiet Eken ke Ofụri Esịt

“Ẹka iso ẹyọ kiet eken ẹnyụn̄ ẹfen kiet eken ke ofụri esịt.”—COL. 3:13.

DIDIE KE AFO ỌKPỌBỌRỌ?

Ntak emi anade inyịme ndisifen nnọ owo?

Didie ke Jesus akada uwụtn̄kpọ anam ẹfiọk ntak emi ọfọnde ndisifen nnọ mbon en̄wen?

Nso idi ufọn edisifen nnọ kiet eken ke ofụri esịt?

1, 2. Ntak emi ọfọnde etie ekere m̀mê emesima ndifen nnọ mbon en̄wen?

BIBLE anam nnyịn ifiọk nte Jehovah esede idiọkn̄kpọ ye nte enye esinamde n̄kpọ ke ini owo anamde idiọkn̄kpọ. Bible anam ifiọk ekese n̄ko iban̄a edifen nnọ. Ke ibuotikọ oro ekebede, ima ineme nte edu David ye Manasseh akanamde Jehovah efen ọnọ mmọ. Sia mmọ ẹkenen̄erede ẹfụhọ ẹban̄a se mmọ ẹkenamde, mmọ ẹma ẹyarade idiọkn̄kpọ mmọ, ẹkpọn̄ idiọkn̄kpọ oro, ẹnyụn̄ ẹnen̄ede ẹkabade esịt. Ndien Jehovah ama afiak ada mmọ nte mme anam-akpanikọ asan̄autom esie.

² Idahaemi, ẹyak ineme m̀mê nnyịn imesima ndifen nnọ owo. Ekere ke akpakanam n̄kpọ didie edieke owo fo ekpekesịnede ke otu mbon emi ẹkekpan̄ade ke ntak idiọkido Manasseh? Ndi ekpekefen ọnọ enye? Ọfọn ikere iban̄a mbụme emi, sia idude uwem ke ererimbot emi mme owo ẹkerede ẹban̄a idemmọ ikpọn̄, afai ye ubiatibet ẹnyụn̄ ẹyọhọde. Ntre, ntak emi Christian ekpekpepde ndisifen nnọ owo? Edieke ẹsọn̄ọde fi enyịn m̀mê ẹfịkde fi, nso ikeme ndin̄wam fi omụm idem akama, anam n̄kpọ nte Jehovah oyomde fi anam, onyụn̄ enyịme ndifen nnọ owo?

NTAK EMI ANADE ISIFEN INỌ MBON EN̄WEN

3-5. (a) Nso uwụtn̄kpọ ke Jesus akada an̄wam mme owo emi enye ọkọkwọrọde ikọ ọnọ ẹfiọk ntak emi ọfọnde ndifen nnọ mbon en̄wen? (b) Nso ke nnyịn ikpep ito uwụtn̄kpọ oro Jesus ọkọnọde ke Matthew 18:21-35?

³ Ndinyịme ndifen nnọ mme owo, edide nditọete nnyịn m̀mê idịghe, ayan̄wam nnyịn idu ke emem ye mbonubon nnyịn, mme ufan nnyịn, mbon en̄wen, ye Jehovah. N̄wed Abasi anam idiọn̄ọ ke ana Christian efen ọnọ owo, inamke n̄kpọ m̀mê owo edue enye ikafan̄. Jesus ama ọnọ uwụtn̄kpọ emi aban̄ade ofụn emi akakamade eteufọk esie isọn man an̄wam nnyịn ifiọk ntak emi ọfọnde ndisifen nnọ owo.

⁴ Ofụn emi akakama eteufọk esie okụkutom usen 60,000,000; kpa ye oro, eteufọk esie ama abiat isọn oro efep. Ke oro ebede, ofụn oro ama aka okokụt ofụn nte enye emi akakamade enye okụkutom usen 100 kpọt. Ofụn oro ama ekpe enye ubọk ete ọnọ imọ ini ke iyekpe enye isọn esie, edi ofụn oro ẹkebiatde akamba isọn esie ẹfep ama omụm ofụn nte enye ekesịn ke ufọk-n̄kpọkọbi. N̄kpọ emi ama ayat eteufọk mmọ esịt. Eteufọk mmọ ama obụp enye ete: “Nte afo n̄ko ukpatuaha ekemmọ ofụn mbọm, kpa nte ami n̄katuade fi mbọm?” Mbụk oro aka iso ete: “Ntem eteufọk esie ayat esịt onyụn̄ ayak enye ọnọ mme ekpeme ufọk-n̄kpọkọbi, tutu enye osio kpukpru se enye akamade.”—Matt. 18:21-34.

⁵ Ntak emi Jesus ọkọnọde uwụtn̄kpọ emi? Enye akada uwụtn̄kpọ emi ekeberi ntem: “Kpasụk ntre ke Ete mi eke heaven edinam ye mbufo edieke mbufo mîfenke inọ eyenete mbufo ke ofụri esịt.” (Matt. 18:35) Nnyịn ifọnke ima, imesinyụn̄ inam idiọkn̄kpọ ediwak ini. Nnyịn ikemeke ndinịm ibet Jehovah ke mfọnmma usụn̄. Edi enye enyịme ndifen nnọ nnyịn nnyụn̄ mfre idiọkn̄kpọ nnyịn ofụri ofụri. Ntem owo ekededi emi oyomde ndidi ufan Jehovah enyene ndisifen nnọ mme owo. Edi nte Jesus eketịn̄de ke Ukwọrọikọ Oro ke Obot: “Edieke mbufo ẹfende ẹnọ mme owo ke mme idiọkn̄kpọ mmọ, Ete mbufo eke heaven eyefen n̄ko ọnọ mbufo; edi edieke mbufo mîfenke inọ mme owo ke mme idiọkn̄kpọ mmọ, Ete mbufo idinyụn̄ ifenke inọ mbufo ke mme idiọkn̄kpọ mbufo.”—Matt. 6:14, 15.

6. Ntak emi esisọn̄de ndusụk ini ndifen nnọ owo?

⁶ Emekeme ndidọhọ ke enem nditetịn̄, sia ekeme ndinen̄ede mbiak owo ke ini ẹduede enye. Esịt ekeme ndiyat owo mîdịghe ekere ke ẹbian̄a imọ. Enye onyụn̄ ekeme ndikere ke akpana ẹnọ owo oro ufen ke se enye anamde m̀mê ke ana se ikọwọrọde imọ etiene ọwọrọ enye. Ke nditịm ntịn̄, ndusụk owo ẹkeme ndikere ke tutu amama ke mmimọ idikeme ndifen nnọ owo oro. Edieke etiede fi ntem ke idem, didie ke ekeme ndikpep ndisifen nnọ owo nte Jehovah oyomde?

DOMO NDIFIỌK NTAK EMI ABIAKDE FI NTRE

7, 8. Nso ikeme ndin̄wam fi efen ọnọ owo edieke idiọkido esie anamde esịt ayat fi?

⁷ Imekeme ndinen̄ede nyat esịt ke ini ẹduede nnyịn m̀mê ke ini ikerede ke ẹdue nnyịn. Akparawa kiet etịn̄ se iketịbede usen kiet ke ini esịt ekenen̄erede ayat enye. Enye ọdọhọ ete: “Usen kiet . . . esịt ama enen̄ede ayat mi tutu n̄wọrọ n̄kpọn̄ ufọk nnyụn̄ ndọhọ ke ndinyọn̄ke ndi aba tutu amama. Eyo usen oro ama eye etieti. Mma nsan̄a ikpọn̄ ke ata anyan usụn̄ tutu ndiye n̄kpọ oro n̄kokụtde ke usụn̄ ẹtọn̄ọ ndinam esịt osụhọ mi. Ndien ke mman̄kasan̄a ke ediwak hour, mma n̄kpụhọde ekikere nnyụn̄ n̄kpere ndifre ofụri ofụri mban̄a iyatesịt mi.” Nte mbụk emi owụtde, ndiyak ini ebe man osụhọde esịt onyụn̄ ekeme ndinen̄ede nse se iketịbede ekeme ndin̄wam fi etre ndinam n̄kpọ emi edituade n̄kpọfiọk ke akpatre.—Ps. 4:4; N̄ke 14:29; Jas. 1:19, 20.

⁸ Edi nso ke akpanam edieke esịt osụk ayatde fi? Domo ndifiọk ntak emi esịt osụk ayatde fi. Ndi edi sia ekerede ke nte ẹnamde n̄kpọ ye afo ifọnke m̀mê ke owo ikponoke fi? Mîdịghe ndi edi ke ntak emi ekerede ke owo oro okokokoi oyom ndinam fi ibak? Ndi se enye akanamde enen̄ede ọdiọk ntre? Ndifiak n̄kere se iketịbede nnyụn̄ ndomo ndifiọk ntak emi esịt ayatde fi ayanam ọfiọk nnennen usụn̄ oro akpanamde n̄kpọ man ekekem ye N̄wed Abasi. (Kot Mme N̄ke 15:28; 17:27.) Ndikere n̄kpọ ntem utu ke ndikere nte n̄kpọ abiakde fi ayanam enyịme ndifen nnọ owo. Okposụkedi emi ọsọn̄de ndinam, ndinam ntem ayayak Ikọ Abasi odụn̄ọde “uduak ye ekikere esịt [fo]” onyụn̄ an̄wam fi efen ọnọ mme owo nte Jehovah esifende.—Heb. 4:12.

NDI AKPANA AYAT ESỊT?

9, 10. (a) Didie ke akpanam n̄kpọ edieke ekerede ke owo edue fi? (b) Didie ke nditịm n̄kere se iketịbede nnyụn̄ nnyịme ndifen nnọ owo ekeme ndinam okop inemesịt?

⁹ Odu ediwak n̄kpọ emi ẹsinamde esịt ayat owo ke ererimbot emi. Nso ke akpanam edieke awatde ubomisọn̄ ndien owo en̄wen awat edi nditọ fi? Anaedi emesikop mme awat-uwat ẹyatde esịt tutu ẹyịbi kiet eken. Ekeme ndidi afo nte Christian ukpumaha ndinam utọ n̄kpọ emi.

¹⁰ Ekpenen̄ede ọfọn ada ini etie ekere se iketịbede. Ekeme ndidi emetiene enyene ubọk ke se iketịbede oro sia akayakde n̄kpọ ọwọn̄ọde ntịn̄enyịn fo. Mîdịghe, ekeme ndidi ubomisọn̄ owo enye eken enyene mfịna. Ke ini mbon en̄wen ẹnamde n̄kpọ emi akpayatde nnyịn esịt, esịt ekeme ndisụhọ nnyịn edieke idomode ndifiọk ntak emi mmọ ẹkenamde n̄kpọ oro, iti ke nnyịn ikemeke ndifiọk kpukpru se isinamde owo anam ndudue, inyụn̄ inyịme ndifen nnọ owo. Ecclesiastes 7:9 ọdọhọ ete: “Kûyak esịt awara ndiyat fi, koro iyatesịt atakde ke ikpanesịt mbon ndisịme.” Kûyak n̄kpọ ọsọp ayat fi esịt. Ediwak n̄kpọ oro nnyịn ikerede ke ẹkokoi ẹnam nnyịn ẹsidi ndudue. Unana mfọnmma esinam mme owo ẹnam ndudue. Mîdịghe ekeme ndidi unen̄ekede ufiọk se iketịbede. Ntre, domo nditi ke ukemeke ndifiọk ofụri se inamde owo etịn̄ ikọ m̀mê anam n̄kpọ. Wụt ke amama owo enye eken nyụn̄ nyịme ndifen nnọ enye. Esịt eyenem fi edieke anamde emi.—Kot 1 Peter 4:8.

‘YAK EMEM MBUFO AFIAK ETIENE MBUFO’

11. Nte mme owo ẹnamde n̄kpọ ẹban̄a eti mbụk akpanam nnyịn mme anditan̄a etop Obio Ubọn̄ inam n̄kpọ didie?

¹¹ Nso ke akpanam edieke owo mîdarake fi ke an̄wautom? Ke ini Jesus okosiode owo 70 ọdọn̄ ẹkekwọrọ ikọ, enye ọkọdọhọ mmọ ẹdọhọ yak emem odu ke ufọk ekededi emi mmọ ẹdụkde. Jesus ọkọdọhọ ete: “Edieke eyen emem odude do, emem mbufo oyodoro enye ke idem. Edi edieke eyen emem mîdụhe, emem mbufo ayafiak etiene mbufo.” (Luke 10:1, 5, 6) Esịt esinen̄ede enem nnyịn ke ini mme owo ẹkpan̄de utọn̄ ẹnọ nnyịn koro ukwọrọikọ nnyịn eyenyene ufọn ọnọ mmọ. Edi mme owo isinamke n̄kpọ ye nnyịn emem emem ndusụk ini. Nso ke ikpanam ke utọ idaha emi? Jesus ọkọdọhọ ke akpana emem oro idọhọde odu ye enyeneufọk aka iso odu ye nnyịn. Ntre, nnyịn ikpenyene ndikpọn̄ ufọk ekededi ke emem, inamke n̄kpọ m̀mê enyeneufọk anam n̄kpọ didie ye nnyịn. Nnyịn idikemeke ndika iso nnyene emem emi Jesus eketịn̄de aban̄a edieke iyakde mme owo ẹyat nnyịn esịt.

12. Paul ọkọdọhọ ke Ephesus 4:31, 32 ke nnyịn ikpanam n̄kpọ didie?

¹² Domo ndinyene emem kpukpru ini, idịghe ke ini odude ke an̄wautom kpọt. Nte ido edide, ndinyịme ndifen nnọ owo iwọrọke ke amama idiọkido esie m̀mê ke se enye anamde ibiakke fi. Edi ndifen nnọ owo ọwọrọ nditre ndisịn owo ke esịt nnyụn̄ n̄ka iso nnyene emem. Ndisitie n̄kere idiọkn̄kpọ emi owo akanamde nnyịn ekeme ndinam nnyịn itre ndikop inemesịt. Kûyak utọ n̄kpọ emi anam fi etre ndikop inemesịt. Ti ete ke ukemeke ndikop inemesịt ke ini esịnde owo ke esịt. Ke ntre, mma ndisifen nnọ owo.—Kot Ephesus 4:31, 32.

NAM N̄KPỌ KE USỤN̄ ORO ENEMDE JEHOVAH ESỊT

13. (a) Didie ke Christian ekeme ‘ndibok asua esie mbubek ikan̄’ ke ibuot? (b) Nso ididi utịp edifọn ido ye mbon emi ẹnamde nnyịn idiọk?

¹³ Mbon emi mîdụhe ke esop Abasi ẹkeme ndinam se ibiakde nnyịn. Imekeme ndida ifet emi n̄kpep mmọ ndidu uwem nte N̄wed Abasi etemede. Apostle Paul ekewet ete: “‘Edieke biọn̄ ọdọn̄de asua fo, nọ enye udia adia; edieke itọn̄ asatde enye, nọ enye mmọn̄ ọn̄wọn̄; koro ke edinam ntem afo oyobok enye mbubek ikan̄ ke ibuot.’ Ẹkûyak idiọk akan mbufo, edi ẹka iso ẹda nti edinam ẹkan idiọk ubọk.” (Rome 12:20, 21) Ndifọn ido ye owo emi anamde nnyịn idiọkn̄kpọ ekeme ndinam enye okpụhọde, idem ọkpọkọm enye ọdiọk nte ọdọdiọk. Ndidomo ndifiọk se ikanamde owo anam se enye anamde nnyụn̄ ntua enye mbọm ekeme ndinam enye oyom ndikpep Bible. Ndien enye ekeme ndiyom ndifiọk se inamde fi ọfọn ido ntre.—1 Pet. 2:12; 3:16.

14. Ekpedi owo anam fi se ananam, ntak emi mûkpesịnke enye ke esịt?

¹⁴ Enyene mbon emi mîkpanaha nnyịn idian idem, utọ nte mbon emi ẹsiode ẹfep ke esop ke ntak emi ẹnamde idiọkn̄kpọ edi imaha ndikabade esịt. Edieke utọ owo emi akanamde fi idiọkn̄kpọ, ekeme ndisọn fi ndifen nnọ enye idem edieke enye akabarede esịt, sia esisọn̄ owo ndifre n̄kpọ emi abiakde enye. Ke utọ idaha emi, ekeme ndiyom esibọn̄ akam eben̄e Jehovah ete an̄wam fi efen ọnọ anamidiọk emi akabarede esịt mi. Mmọn̄ọ, ndi afo emekeme ndifiọk se isịnede enye ke esịt? Edi Jehovah ọfiọk. Enye odụn̄ọde esịt ye ekpụt owo onyụn̄ enyene ime ye mme anamidiọk. (Ps. 7:9; N̄ke 17:3) Oro anam N̄wed Abasi ọdọhọ ete: “Ẹkûda idiọk ẹsio owo usiene idiọk. Ẹnam se ifọnde ke enyịn kpukpru owo. Edieke usụn̄ odude, adan̄a nte mbufo ẹkekeme, ẹtie ke emem ye kpukpru owo. Ẹkûsio usiene ẹnọ idem mbufo, ndima, edi ẹyak ufan̄ ẹnọ iyatesịt Abasi; koro ẹwet ẹte: ‘Jehovah ọdọhọ ete, usiene enyene mi; ami nyosio usiene.’” (Rome 12:17-19) Ndi afo omodot ndikpe ikpe nnọ owo en̄wen? Udotke. (Matt. 7:1, 2) Edi imọfiọk ke Abasi eyekpe unenikpe.

15. Nso idinam nnyịn ikûnen̄ede iyat esịt ke ini owo anamde nnyịn idiọk?

¹⁵ Edieke ọsọn̄de fi ndifen nnọ owo emi akanamde fi idiọk edi emi akabarede esịt, ekeme ndifọn edieke etide ke enyene ata idiọk idaha emi enye ọyọde n̄ko. Enye edi anana-mfọnmma owo kpa nte nnyịn idide. (Rome 3:23) Jehovah esitua kpukpru mme anana-mfọnmma owo mbọm. Ke ntre, ọkpọfọn isisịn mbon emi ẹduede nnyịn ke akam. Etie nte nnyịn idikaha iso iyat esịt ye owo emi nnyịn ikpede Abasi ubọk ite atua mbọm. Se Jesus etịn̄de ke Matthew 5:44 owụt ke ikpanaha isịn owo ke esịt. Enye ọkọdọhọ ete: “Ẹka iso ẹma mme asua mbufo ẹnyụn̄ ẹbọn̄ akam ẹyom ufọn mmọ eke ẹkọbọde mbufo.”

16, 17. Afo akpanam n̄kpọ didie ke ini mbiowo ẹdọhọde ke anamidiọk akabade esịt, ndien ntak emi akpanamde ntre?

¹⁶ Jehovah ọnọ mbiowo odudu ndibiere m̀mê anamidiọk akabade esịt. Nditọete emi ifiọkke ofụri se iketịbede nte Abasi ọfiọkde, edi mmọ ẹsidomo ndibiere n̄kpọ ke usụn̄ oro ekemde ye Ikọ Abasi emi ẹkedade odudu edisana spirit ẹwet. Ke ntre, se mmọ ẹbierede ke ẹma ẹkebọn̄ akam ẹnyụn̄ ẹkot Ikọ Abasi ekem ye uduak Abasi.—Matt. 18:18.

¹⁷ Oyom isọn̄ọ ida ke mme utọ idaha emi. Akpana inyene mbuọtidem ke usụn̄ oro Jehovah esede aban̄a n̄kpọ oro inyụn̄ inyịme ubiere mbiowo. Ke ini mbiowo ẹbierede ke owo akabade esịt, ndi afo eyefen ọnọ enye onyụn̄ owụt ke imọ isụk imama enye? (2 Cor. 2:5-8) Ekeme ndisọn̄ ndinam emi, akpan akpan edieke edide enye ama edue nnyịn m̀mê owo nnyịn. Edi ndinyene mbuọtidem ke nte Jehovah adade esop ese aban̄a n̄kpọ emi ekeme ndinam nnyịn inam n̄kpọ ye eti ibuot. Emi oyowụt ke emesifen ọnọ owo ke ofụri esịt.—N̄ke 3:5, 6.

18. Nso ufọn ke edibọ edieke esifende ọnọ owo ke ofụri esịt?

¹⁸ Mbiausọbọ ẹfiọk ke ọfọn ndisifen nnọ owo. Emi esinam owo etre iyatesịt ye ọkpọsọn̄ mfụhọ emi ẹkemede ndinam owo ọdọn̄ọ, onyụn̄ anam owo enen̄ede enyene eti itie ebuana ye mbon en̄wen. Edi ndisịn ndifen nnọ owo ekeme ndinam owo ọdọn̄ọ, abiat ufan, anam owo etịmede esịt, inyụn̄ iyakke owo enyene eti itie ebuana ye mbon en̄wen. Akakan ufọn edifen nnọ owo edi ke iyekeme ndika iso ndi ufan Jehovah, kpa Ete nnyịn eke heaven.—Kot Colossae 3:12-14.

[Ndise ke page 27]

Nso ke uwụtn̄kpọ Jesus emi ọkọwọrọ?

[Ndise ke page 30]

Ana mme Christian ẹsifen ẹnọ owo