“Mme Enọ Ke Owo” Ndikpeme Mme erọn̄ Jehovah

“Ke adan̄aemi Enye ọdọkde ke enyọn̄, Enye ada mbuotekọn̄ ọnyọn̄, ndien ọnọ [mme enọ ke owo, NW].”—EPHESUS 4:8.

1. Nso ke Christian eyenete an̄wan kiet eketịn̄ aban̄a mbiowo ke esop esie?

“ẸSỌSỌN̄Ọ ke ndikere mban̄a nnyịn ntre. Inua imam mbufo, mfọnido mbufo, ye edikere mban̄a enen̄ede oto esịt akpanikọ. Mbufo ẹmesinọ n̄kpan̄utọn̄ kpukpru ini ẹnyụn̄ ẹtịn̄ mme ikọ ẹtode Bible oro ẹnamde esịt enem nnyịn. Mbọn̄ akam nte n̄kudede nda mbufo didie didie.” Ntre ke Christian eyenete an̄wan kiet ekewet ọnọ mbiowo ke esop esie. Nte an̄wan̄ade, ima oro mme ima ima ekpemerọn̄ Christian ẹkewụtde ama otụk enye esịt.—1 Peter 5:2, 3.

2, 3. (a) Nte ekemde ye Isaiah 32:1, 2, didie ke mme ima ima mbiowo ẹkpeme mme erọn̄ Jehovah? (b) Ini ewe ke ẹkeme ndida ebiowo nte enọ?

² Mbiowo ẹdi enọ ẹtode Jehovah man ẹse ẹban̄a mme erọn̄ esie. (Luke 12:32; John 10:16) Mme erọn̄ Jehovah ẹdi ọsọn̄urua n̄kpọ ẹnọ enye—ẹnen̄ede ẹsọn̄ urua, ke akpanikọ, tutu enye ada ọsọn̄urua iyịp Jesus edep mmọ. Do, eyịghe idụhe esịt esinemde Jehovah ke ini mbiowo ẹnamde n̄kpọ ye otuerọn̄ esie ke ima ima usụn̄. (Utom 20:28, 29) Tịm fiọk nte ẹtịn̄de ẹban̄a mbiowo ẹmi, m̀mê “mbọn̄” ke prọfesi: “Owo kiet ayakabade ebiet ọtọ udịbe ofụm, ye etehe ubọhọ edịm; ebiet akpa mmọn̄ ke edisat isọn̄, ebiet mfụt akwa itiat ke isọn̄ n̄kpa-mba.” (Isaiah 32:1, 2) Ih, mmọ ẹdu ndikpeme, ndinam ẹkop idem, nnyụn̄ ndọn̄ mme erọn̄ esie esịt. Ke ntem mbiowo ẹmi ẹkpemede otuerọn̄ ke mbọm ke ẹdomo ndinam n̄kpọ ekekem ye se Abasi oyomde oto mmọ.

³ Ẹtịn̄ ẹban̄a utọ mbiowo oro ke Bible nte “mme enọ ke owo.” (Ephesus 4:8, NW) Ke ini afo ekerede aban̄a enọ, afo ekere aban̄a n̄kpọ oro ẹnọde man ẹyụhọ udọn̄ mîdịghe man ẹda inemesịt ẹsọk andibọ enye. Ẹkeme ndidọhọ ke ebiowo edi enọ ke ini enye adade mme ukeme esie anam n̄kpọ man ọnọ un̄wam oro ẹyomde onyụn̄ etịp n̄kpọ esịn ke inemesịt otuerọn̄. Didie ke enye ekeme ndinam emi? Ibọrọ, oro ẹkụtde ke mme ikọ Paul ke Ephesus 4:7-16, otoro ima ima edikere mban̄a oro Jehovah enyenede ọnọ mme erọn̄ esie.

“Mme Enọ ke Owo”—Ẹto M̀mọ̀n̄?

4. Ke Psalm 68:18 ndisu, ke nso usụn̄ ke Jehovah “ọkọdọk ke enyọn̄,” ndien mmanie ẹkedi mme “enọ ke otu owo”?

⁴ Ke ini Paul akadade ikọ oro “mme enọ ke owo” etịn̄ ikọ, enye okokot oto Edidem David, emi eketịn̄de aban̄a Jehovah ete: “Afo ọkọdọk ke enyọn̄, atan̄ mbuot ekọn̄ ọnyọn̄: ọbọ enọ ke otu owo.” (Psalm 68:18) Ke nditọ Israel ẹma ẹkedu ke Isọn̄ Un̄wọn̄ọ ke ndusụk isua, Jehovah ama ‘ọdọk’ Obot Zion ke ndamban̄a usụn̄ onyụn̄ anam Jerusalem edi ibuot ọnọ obio ubọn̄ Israel enyenede David nte edidem esie. Edi mmanie ẹkedi mme “enọ ke otu owo”? Mmọ ẹkedi irenowo oro ẹketan̄de nte mbuotekọn̄ ke ini ẹkekande idụt oro. Ke ukperedem ẹma ẹnọ ndusụk ke otu irenowo ẹmi man ẹn̄wam mme Levi ke utom ke ataya.—Ezra 8:20.

5. (a) Didie ke Paul owụt nte ke Psalm 68:18 enyene edisu ke esop Christian? (b) Ke nso usụn̄ ke Jesus “ọkọdọk ke enyọn̄”?

⁵ Ke leta oro enye ekewetde ọnọ ẹsọk mbon Ephesus, Paul owụt ete ke mme ikọ andiwet psalm ẹnyene n̄kponn̄kan edisu ke esop Christian. Ke afiakde etịn̄ Psalm 68:18 ke ibio ibio usụn̄, Paul ewet ete: “Edi ẹma ẹnọ kpukpru nnyịn kiet kiet n̄kpọ mfọn eke nnyịn, nte Christ ododomo ọnọ nnyịn. Mmọdo ẹdọhọde ẹte, Ke adan̄aemi Enye ọdọkde ke enyọn̄, Enye ada mbuot-ekọn̄ ọnyọn̄, ndien ọnọ [mme enọ ke owo, NW].” (Ephesus 4:7, 8) Mi Paul ada psalm emi etịn̄ aban̄a Jesus nte andida ke ibuot Abasi. Jesus ‘akakan ererimbot’ ebe ke usụn̄ uwem edinam akpanikọ esie. (John 16:33) Enye n̄ko ama akan n̄kpa onyụn̄ akan Satan ebe ke Abasi ndinam enye eset ke n̄kpa. (Utom 2:24; Mme Hebrew 2:14) Ke 33 E.N., Jesus oro ẹkenamde eset ama ọdọk “okon̄ akan kpukpru mme heaven”—okon̄ akan kpukpru mme edibotn̄kpọ eken ke heaven. (Ephesus 4:9, 10; Philippi 2:9-11) Nte andikan, Jesus ama ọbọ asua “mbuotekọn̄.” Didie ke ekedi ntre?

6. Ọtọn̄ọde ke Pentecost 33 E.N., didie ke Jesus oro ọkọdọkde ke enyọn̄ ọkọtọn̄ọ ndibụme ufọk Satan, ndien nso ke enye akanam ye “mbuot ekọn̄”?

⁶ Ke ini okodude ke isọn̄, Jesus ama owụt nte enye enyenede odudu akan Satan ebe ke ndifak mbon oro ẹkedude ke ufụn mme demon. Eketie nte n̄kpọ eke Jesus akadade ekọn̄ odụk ufọk Satan, ọbọp enye enịm, onyụn̄ atan̄ inyene esie. (Matthew 12:22-29) Kam kere, ke ndondo oro ẹnamde enye eset ẹnyụn̄ ‘ẹnọde ofụri odudu ke heaven ye ke isọn̄,’ udomo mbụme oro Jesus ekekemede nditan̄ adan̄aoro! (Matthew 28:18) Ọtọn̄ọde ke Pentecost 33 E.N., Jesus oro ama ọkọdọk ke enyọn̄, nte andida ke ibuot Abasi, ama ọtọn̄ọ ndibụme ufọk Satan ebe ke ‘ndida mbuot-ekọn̄ nnyọn̄’—kpa mme owo ẹmi ẹma ẹkedu ke anyan ini ke ufụn idiọkn̄kpọ ye n̄kpa ye ke idak ukara Satan. “Mbuot-ekọn̄” ẹmi ke unyịmesịt ẹma ẹkabade “ẹnam se Abasi amade ye esịt kiet nte ifịn Christ.” (Ephesus 6:6) Jesus, ke ntem, ama afak mmọ osion̄o ke idak ukara Satan ndien, ke ibuot Jehovah, ayak mmọ ọnọ esop nte “mme enọ ke owo.” Kere nte Satan obụmerede iyatesịt ye unana un̄wam ke ini ẹwamarede mmọ ẹsion̄o enye ke ubọk!

7. (a) Ke mme ifet ewe ke “mme enọ ke owo” ẹnam utom ke mme esop? (b) Nso ifet ke Jehovah ọnọ erenowo kiet kiet emi anamde utom nte ebiowo?

⁷ Nte nnyịn imokụt mme utọ “enọ ke owo” ẹmi ke esop mfịn? Ke akpanikọ, imokụt! Nnyịn imokụt mmọ ẹnamde utom nte mbiowo, ẹnamde utom ọkpọsọn̄ nte ‘mme ọkwọrọ gospel, mme andikpeme ye mme anditeme’ ke se ibede esop ikọt Abasi 87,000 ke ofụri isọn̄. (Ephesus 4:11) Idụhe n̄kpọ efen oro Satan akpamade akan mmọ ndikama otuerọn̄ ke idiọk usụn̄. Edi idịghe oro edi ntak emi Abasi emende mmọ ọnọ esop ebe ke Christ. Utu ke oro, Jehovah ọnọ irenowo ẹmi kaban̄a mfọnọn̄kpọ esop, ndien mmọ ẹnyene ndinam ibat nnọ enye kaban̄a mme erọn̄ oro ẹyakde ẹsịn mmọ ke ubọk. (Mme Hebrew 13:17) Edieke afo anamde utom nte ebiowo, Jehovah ọnọ fi utịbe utịbe ifet ndiwụt idemfo nte enọ, m̀mê edidiọn̄, nnọ nditọete fo. Afo emekeme ndinam ntre ebe ke ndibiom akpan mbiomo inan̄.

Ke Ini Oyomde Ẹnọ ‘Edinen̄ede’

8. Ke mme usụn̄ ewe ke kpukpru nnyịn iyom edinen̄ede ndusụk ini?

⁸ Akpa, Paul ọdọhọ ke ẹnọ “mme enọ ke owo” “man otodo ẹnen̄ede ikọt Abasi.” (Ephesus 4:12, NW) Ikọenyịn̄ usem Greek oro ẹkabarede “ẹnen̄ede” etịn̄ aban̄a ndisịn n̄kpọ “ke nnennen idaha.” Nte mme anana-mfọnmma owo, kpukpru nnyịn imoyom edinen̄ede ke ini ke ini—man anam ekikere, edu, m̀mê ido nnyịn odu ke “nnennen idaha” ye ekikere ye uduak Abasi. Jehovah ke ima ọnọ “mme enọ ke owo” man ẹn̄wam nnyịn inam mme edinen̄ede oro oyomde. Didie ke mmọ ẹnam emi?

9. Didie ke ebiowo ekeme ndin̄wam ndinen̄ede erọn̄ emi anamde ndudue?

⁹ Ke ndusụk idaha, ẹkeme ndidọhọ ebiowo an̄wam erọn̄ emi anamde ndudue, emi ekemede ndidi ‘odụk ndusụk idiọk usụn̄ mbemiso ọfiọkde aban̄a.’ Didie ke ebiowo ekeme ndin̄wam? “Ẹn̄wana ndinen̄ede utọ owo oro ke ifụre ifụre edu” (NW), ntre ke Galatia 6:1 ọdọhọ. Ntem, ke ini ọnọde item, ebiowo ikpenyeneke ndisọn̄ọ nsua nnọ owo oro anamde ndudue, etịn̄de ikọ uyat uyat. Item ekpenyene ndinọ nsịnudọn̄, idịghe ‘ndisịn’ owo emi ọbọde enye “ndịk” ke idem. (2 Corinth 10:9; men Job 33:7 domo.) Ekeme ndidi bụt ananam owo oro, ntre ima ima ekpemerọn̄ eyefep ndifiomo ntụk owo oro. Ke ini ẹnọde enye item, idem ọkpọsọn̄ nsuannọ, ke ntak ima ẹnyụn̄ ẹnọde ke ima, eyedi enye eyenen̄ede ekikere m̀mê edu anamidiọk oro, ntem adade enye afiak esịn ke itie.—2 Timothy 4:2.

10. Nso ke edinen̄ede mbon en̄wen abuana?

¹⁰ Ke ndinọ “mme enọ ke owo” man ẹnen̄ede nnyịn, Jehovah ekenyene ke ekikere nte mbiowo ẹfiak ẹnọ nsọn̄idem ke n̄kan̄ eke spirit ẹnyụn̄ ẹdot se ikọt esie ẹkpebede. (1 Corinth 16:17, 18; Philippi 3:17) Edinen̄ede mbon en̄wen ibuanake sụk edinen̄ede mbon oro ẹdụkde idiọk usụn̄ edi abuana n̄ko ndin̄wam mme anam-akpanikọ ẹsọn̄ọ ẹdu ke nnennen usụn̄.a Mfịn, ye ediwak mfịna ẹtiede nte se ikamade mmemidem, ediwak owo ẹyom nsịnudọn̄ man ẹsọn̄ọ ẹda. Ndusụk owo ẹkeme ndiyom ima ima un̄wam man ẹnam ekikere mmọ ekekem ye eke Abasi. Ke uwụtn̄kpọ, ndusụk mme anam-akpanikọ Christian ẹsin̄wana ye ekikere unana edidot m̀mê unana edinyene ufọn. Utọ “mbon iduọ-esịt” oro ẹkeme ndikere ke tutu amama Jehovah idimaha mmimọ ye nte ke tutu amama Abasi idinyịmeke mfọnn̄kan ukeme mmimọ ndinam n̄kpọ esie. (1 Thessalonica 5:14) Edi utọ usụn̄ ukere n̄kpọ emi isan̄ake ikekem ye nte Abasi enen̄erede ekere aban̄a mme andituak ibuot nnọ enye.

11. Nso ke mbiowo ẹkeme ndinam man ẹn̄wam mbon oro ẹn̄wanade ye ekikere unana edidot?

¹¹ Mbiowo, nso ke mbufo ẹkeme ndinam man ẹn̄wam mme utọ owo oro? Ẹda mfọnido ẹbuana uyarade N̄wed Abasi owụtde nte ke Jehovah ekere aban̄a mme asan̄autom esie kiet kiet ẹnyụn̄ ẹsọn̄ọ ẹnọ mmọ nte ke mme itie Bible ẹmi ẹban̄a mmọ ọkpọkpọ. (Luke 12:6, 7, 24) Ẹn̄wam mmọ ẹkụt nte ke edi Jehovah ‘okodụri’ mmọ ada man ẹnam n̄kpọ esie, ntre anaedi enye enen̄ede okụt eti n̄kpọ ke idemmọ. (John 6:44) Ẹsọn̄ọ ẹtịn̄ ẹnọ mmọ nte ke itịbeke inọ mmọ kpọt—ediwak mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah ẹma ẹnyene ukem ekikere oro. Ini kiet prọfet Elijah ama enen̄ede okop mfụhọ tutu enye oyom ndikpa. (1 Ndidem 19:1-4) Esịt ama ‘obiom’ ndusụk Christian oro ẹkeyetde aran ke akpa isua ikie. (1 John 3:20) Edi n̄kpọ ndọn̄esịt ndifiọk nte ke mme anam-akpanikọ ke mme ini Bible ẹkenyene “mbiet uduot nnyịn.” (James 5:17) Mbufo ẹmekeme n̄ko ndidụn̄ọde mme ibuotikọ oro ẹnọde nsịnudọn̄ ke Enyọn̄-Ukpeme ye Awake! ye mbon iduọesịt. Abasi emi ọkọnọde mbufo nte “mme enọ ke owo” iditreke ndikụt ima ima ukeme mbufo ndinam utọ mbon oro ẹfiak ẹnyene uko.—Mme Hebrew 6:10.

‘Ndinam’ Otuerọn̄ “Ọkọri”

12. Nso ke ikọ oro “ẹnam Idem Christ ọkọri” ọwọrọ, ndien nso idi ukpọhọde ke ndinam otuerọn̄ ọkọri?

¹² Udiana, ẹnọ “mme enọ ke owo” man otodo “ẹnam Idem Christ ọkọri.” (Ephesus 4:12) Paul mi ada ndamban̄a ikọ etịn̄ ikọ. ‘Ndinam ọkọri’ anam eti ubọpn̄kpọ, ndien “Idem Christ” ada aban̄a mme owo—mme andibuana ke esop mme Christian oro ẹyetde aran. (1 Corinth 12:27; Ephesus 5:23, 29, 30) Oyom mbiowo ẹn̄wam nditọete mmọ ẹkọri ẹsọn̄ idem ke n̄kan̄ eke spirit. Uduak mmọ edi ‘ndinanam ẹkọri, idịghe ndisosobo’ otuerọn̄. (2 Corinth 10:8) Ukpọhọde edinam otuerọn̄ ọkọri edi ima, koro ‘ima ọbọpde owo ọkọri.’—1 Corinth 8:1.

13. Nso ke ndiwụt mbọm ọwọrọ, ndien ntak edide akpan n̄kpọ mbiowo ndiwụt mbọm?

¹³ Ikpehe ima kiet oro an̄wamde mbiowo ndibọbọp otuerọn̄ edi mbọm. Ndikop mbọm ọwọrọ ndinịm idem ke itie owo efen—ndifiọk mme ekikere mmọ ye nte etiede mmọ ke idem, ndikere mban̄a mme mmeme mmọ. (1 Peter 3:8) Ntak edide akpan n̄kpọ mbiowo ndiwụt mbọm? Koro ke akande kpukpru n̄kpọ Jehovah—enye emi ọnọde “mme enọ ke owo”—edi Abasi mbọm. Ke ini mme asan̄autom esie ẹbọde ufen m̀mê ẹkopde ubiak, enye okop mbọm aban̄a mmọ. (Exodus 3:7; Isaiah 63:9) Enye ekere aban̄a mme unana ukeme mmọ. (Psalm 103:14) Didie, ndien, ke mbiowo ẹkeme ndiwụt mbọm?

14. Ke mme usụn̄ ewe ke mbiowo ẹkeme ndiwụt mbon en̄wen mbọm?

¹⁴ Ke ini owo emi idem ememde edide ebịne mmọ, mmọ ẹsikpan̄ utọn̄, ẹnyịme mme ntụk owo oro. Mmọ ẹdomo ndifiọk idaha, edu, ye n̄kann̄kụk nditọete mmọ. Ndien ke ini mbiowo ẹnọde un̄wam N̄wed Abasi oro ọbọpde-bọp, eyedi mmemmem ọnọ mme erọn̄ ndibọ koro enye otode mme ekpemerọn̄ ẹmi ẹdiọn̄ọde idaha odude ẹnyụn̄ ẹkerede ẹban̄a. (Mme N̄ke 16:23) Mbọm n̄ko esinụk mbiowo ndikere mban̄a mme unana ukeme mbon en̄wen ye nte ekemede nditie mmọ ke idem ke ntak oro. Ke uwụtn̄kpọ, ndusụk nti Christian ẹkeme ndinyene ekikere ubiomikpe koro mmọ mîkemeke ndinam ekese ke utom Abasi, eyedi ke ntak usọn̄ m̀mê unana nsọn̄idem. Ke n̄kan̄ eken, ndusụk owo ẹkeme ndiyom nsịnudọn̄ man ẹfori utom ukwọrọikọ mmọ. (Mme Hebrew 5:12; 6:1) Mbọm oyonụk mbiowo ndiyom “edinem ikọ” oro ọbọpde-bọp mbon en̄wen. (Ecclesiastes 12:10) Ke ini ẹnamde mme erọn̄ Jehovah ẹkọri ẹnyụn̄ ẹdemerede mmọ, ima oro mmọ ẹnyenede ẹnọ Abasi oyonụk mmọ ndinam kpukpru se mmọ ẹkekeme ke ndinam n̄kpọ esie!

Irenowo Ẹmi Ẹsịnde Udọn̄ Ẹnọ Edidianakiet

15. Nso ke ikọ oro “idi kiet ke mbuọtidem” owụt?

¹⁵ Ọyọhọ ita, ẹnọ “mme enọ ke owo” man otodo “kpukpru nnyịn ikabade idi kiet ke mbuọtidem ye ke ifiọk Eyen Abasi.” (Ephesus 4:13) Ubak udịmikọ oro “idi kiet ke mbuọtidem” owụt edidianakiet idịghe n̄kukụre ke se ẹnịmde ke akpanikọ edi n̄ko eke mme andinịm ke akpanikọ. Do, emi edi ntak efen emi Abasi ọnọde nnyịn “mme enọ ke owo”—man ẹsịn udọn̄ ẹnọ edidianakiet ke otu ikọt esie. Didie ke mmọ ẹnam emi?

16. Ntak edide akpan n̄kpọ mbiowo ndinyene edidianakiet ke otu idemmọ?

¹⁶ Akpa kan̄a, ana mmọ ẹmụm edidianakiet ẹkama ke otu idemmọ. Edieke ubahade odude ke otu mme ekpemerọn̄, ẹkeme nditre ndinọ mme erọn̄ ntịn̄enyịn. Ẹkeme ndibiat ọsọn̄urua ini oro ẹkpedade ẹbọk otuerọn̄ nnịm mme mbono oro ẹdade anyan ini nnyụn̄ mfan̄a mban̄a n̄kpri n̄kpọ nte mîdotke. (1 Timothy 2:8) Mbiowo ẹkeme nditre ndisọsọp nnyịme ke kpukpru n̄kpọ oro mmọ ẹnemede, koro mmọ ẹdide mme owo ẹmi ẹnyenede mme edu ẹmi ẹkpụhọrede akamba akamba. Edidianakiet inamke mmọ ẹkûnyene nsio nsio ekikere m̀mê idem nditịn̄ mmọ ke usụn̄ oro adade ukem ukem ke nneme oro ẹnemede ye in̄wan̄în̄wan̄ esịt. Mbiowo ẹmụm edidianakiet mmọ ẹkama ebe ke ndikpan̄ utọn̄ nnọ kiet eken ke ukpono ye unana edibem iso nnyene n̄kpọ en̄wen ke ekikere. Ndien adan̄a nte owo mîbiatke edumbet Bible, owo kiet kiet ekpenyene ndidu ke mben̄eidem ndinyịme nnyụn̄ nnọ ibetedem ke akpatre ubiere oro otu mbiowo ẹnamde. Edu edinyịme owụt ete ke “eti ibuot emi otode ke enyọn̄,” emi etiede ‘emem-emem, onyụn̄ emede ime’ ada mmọ usụn̄.—James 3:17, 18.

17. Didie ke mbiowo ẹkeme ndin̄wam ndimụm edidianakiet n̄kama ke esop?

¹⁷ Mbiowo ẹdu ke edidemede n̄ko ndisịn udọn̄ nnọ edidianakiet ke esop. Ke ini odudu ubahade—utọ nte idiọk ikọ-edem, edu edinyene ukwan̄ ekikere, m̀mê edu ndomoidem—esịnde emem ke itiendịk, mmọ ẹsisọsọp ẹnọ item oro enyenede ufọn. (Philippi 2:2, 3) Ke uwụtn̄kpọ, mbiowo ẹkeme ndifiọk mme owo ẹmi ẹkụtde ndudue ẹkaha, m̀mê ẹmade ndisịn idem ke mbubehe mbon efen, ke ntem ẹdide mme andinọhọ ke mbubehe owo efen. (1 Timothy 5:13; 1 Peter 4:15) Mbiowo ẹyedomo ndin̄wam utọ mbon oro ẹfiọk nte ke utọ usụn̄ edinam oro atuaha ye se Abasi ekpepde nnyịn ye nte ke owo kiet kiet enyene “ndibiom mbiomo idem esie.” (Galatia 6:5, 7; 1 Thessalonica 4:9-12) Ke ẹkamade N̄wed Abasi, mmọ ẹyenam an̄wan̄a nte ke Jehovah ayak ediwak n̄kpọ ọnọ ubieresịt nnyịn owo kiet kiet, ndien nnyịn owo ndomokiet ikpenyeneke ndikpe ikpe nnọ mbon efen ke mme utọ n̄kpọ oro. (Matthew 7:1, 2; James 4:10-12) Man ẹnam utom ọtọkiet ke edidianakiet, ana idaha edinịm owo ke akpanikọ ye ukpono odu ke esop. Ebede ke ndinọ item N̄wed Abasi ke ini ẹyomde, “mme enọ ke owo” ẹn̄wam nnyịn ndimụm emem ye edidianakiet n̄kama.—Rome 14:19.

Ndikpeme Otuerọn̄

18, 19. (a) “Mme enọ ke owo” ẹkpeme nnyịn ẹsio ke nso? (b) Oyom ẹkpeme mme erọn̄ ẹsion̄o ke ewe mme n̄kpọndịk en̄wen, ndien didie ke mbiowo ẹnam n̄kpọ ndikpeme mme erọn̄?

¹⁸ Ọyọhọ inan̄, Jehovah ọnọ “mme enọ ke owo” man ẹkpeme nnyịn mbak nnyịn ididi se odudu “ukpep-n̄kpọ ẹtode ke nsio-nsio edem ẹbara nte ofụm [ẹmende] ẹtop ẹduọk . . . ke n̄kari owo eke ẹfiọkde nditịbi usụn̄ abian̄a.” (Ephesus 4:14) Ẹdọhọ ke akpasarade ikọ adade ọnọ “n̄kari” ọwọrọ “ndidia n̄wo ke dais” m̀mê “usọ ke nditop dais.” Ndi oro inamke nnyịn iti nte mbon nsọn̄ibuot oro ẹnyenede ifiọk ẹsinamde n̄kpọ? Ke ẹkamade mfan̄a oro asan̄ade ye nneminua, mmọ ẹsiyụrọde N̄wed Abasi ke ukeme oro ẹsịnde man ẹwọn̄ọde mme ata Christian ẹkpọn̄ mbuọtidem mmọ. Ana mbiowo ẹdu ke ukpeme ẹban̄a mme utọ “idiọk unam oro”!—Utom 20:29, 30.

¹⁹ Oyom ẹkpeme mme erọn̄ Jehovah mbak mme n̄kpọndịk efen n̄ko. Akani ekpemerọn̄ oro David ama ekpeme udịmerọn̄ ete esie uko uko ọbiọn̄ọ ndiọi unam. (1 Samuel 17:34-36) Mfịn, n̄ko, mme idaha ẹkeme ndidu ẹmi anade mme ekpemerọn̄ Christian oro ẹkerede ẹban̄a ẹwụt uko man ẹkpeme otuerọn̄ ẹbiọn̄ọ owo ekededi emi ekemede ndinam n̄kpọ ke idiọk usụn̄ m̀mê ndifịk mme erọn̄ Jehovah, akpan akpan mbon oro ẹdide se ẹkemede ndisọp nnọ unan. Mbiowo ẹyesọp ndibịn mbon oro ẹkoide-koi ẹnam idiọk ẹmi ẹkoide-koi ẹda n̄kari, abian̄a, ye idiọk uduak ẹnam n̄kpọ man ẹnam idiọkn̄kpọ mfep ke esop.b—1 Corinth 5:9-13; men Psalm 101:7 domo.

20. Ntak emi nnyịn ikemede ndinyene ifụre ke idak ukpeme “mme enọ ke owo”?

²⁰ Nnyịn iwụt esịtekọm didie ntem iban̄a “mme enọ ke owo” ẹmi! Ke idak ima ima ukpeme mmọ, nnyịn imekeme ndinyene ifụre, koro mmọ ẹnen̄erede nnyịn ke mbọm, ẹdade ima ẹnam nnyịn ikọri, ẹnamde n̄kpọ usọp usọp ndikpeme edidianakiet nnyịn, ẹnyụn̄ ẹkpemede nnyịn uko uko. Edi didie ke “mme enọ ke owo” ẹmi ẹkpese utom mmọ ke esop? Ndien didie ke nnyịn ikeme ndiwụt ke nnyịn imowụt esịtekọm iban̄a mmọ? Ẹyeneme mme mbụme ẹmi ke ibuotikọ oro etienede.

[Mme Ikọ idakisọn̄]

Nte Afo Emeti?

◻ Mmanie ẹdi “mme enọ ke owo,” ndien ntak emi Abasi emende mmọ ọnọ esop ebe ke Christ?

◻ Didie ke mbiowo ẹnam utom mmọ eke edinen̄ede otuerọn̄?

◻ Nso ke mbiowo ẹkeme ndinam man ẹnam mme ekemmọ andinịm ke akpanikọ ẹkọri?

◻ Didie ke mbiowo ẹkeme ndimụm edidianakiet esop n̄kama?

[Ndise ke page 10]

Mbọm an̄wam mbiowo ndisịn udọn̄ nnọ mbon oro ẹkopde iduọesịt

[Ndise ke page 10]

Edidianakiet ke otu mbiowo esịn udọn̄ ọnọ edidianakiet ke esop